ទីក្រុងឆ្លាតវៃ (Smart City) ជាផ្នែកដ៏សំខាន់មួយដែលតំបន់នានាលើពិភពលោកកំពុងចាប់អារម្មណ៍ និងចង់បង្កើតឱ្យមាន ដោយក្នុងនោះរួមទាំងកម្ពុជាផង ក៏កំពុងមានការចាប់អារម្មណ៍ដែរ តែដើម្បីកែប្រែទីក្រុងនីមួយៗឱ្យក្លាយជាទីក្រុងឆ្លាតវៃបាននោះ លុះត្រាតែមានធនធានមនុស្សខ្លាំងទើបអាចធ្វើបានដោយជោគជ័យ។
ទីក្រុងឆ្លាតវៃទាមទារឱ្យមានការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធនានាដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ ដោយក្នុងនោះប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលក៏ត្រូវប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីរៀបចំ ហើយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាក៏ត្រូវប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាស្វ័យប្រវត្តិផងដែរដើម្បីគ្រប់គ្រង។ កាលពីពេលមុន ដើម្បីគ្រប់គ្រងគម្របលូ អំពូលភ្លើង ឬឧបករណ៍សាធារណៈនានា យើងត្រូវការមនុស្សដើម្បីដើរត្រួតពិនិត្យ និងស្រង់ស្ថិតិសម្រាប់ជួសជុលឡើងវិញ តែក្រោយមកដោយសារតែមានបច្ចេកវិទ្យា IOT (Internet Of Thing) ដែលត្រូវបានគេយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងទីក្រុងឆ្លាតវៃ វាបានធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងទីក្រុងចំណេញពេលវេលាយ៉ាងច្រើន។ រាល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលមានបញ្ហា វានឹងបញ្ចូនទិន្នន័យភ្លាមៗមកកាន់អ្នកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធទាំងអស់នោះ ដោយមិនចាំបាច់រង់ចាំមនុស្សទៅមើលនោះទេ ដែលហេតុនេះហើយទើបធ្វើឱ្យអ្នកគ្រប់គ្រង មានភាពងាយស្រួលក្នុងការចុះទៅជួសជុលបានភ្លាមៗ។
តាមរយៈវត្តមានបច្ចេកវិទ្យាទំនើបទាំងអស់នេះ ការគ្រប់គ្រងទីក្រុងនឹងមានភាពងាយស្រួល មានតម្លាភាព និងប្រសិទ្ធភាពក្នុងការឆ្លើយតបជាមួយបញ្ហានានាដែលជាតម្រូវការរបស់ប្រជាជន។ ស្ទើរតែគ្រប់យ៉ាងសុទ្ធតែដំណើរការដោយបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ដូចជា IOT និងបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI ឬArtificial Intelligence)ជាដើម។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី បច្ចេកវិទ្យាទាំងអស់នេះសុទ្ធតែជាបច្ចេកវិទ្យាដែលមានភាពស្មុគស្មាញក្នុងការគ្រប់គ្រង ដែលវាក៏ទាមទារឱ្យមានមនុស្សខ្លាំង និងឆ្លាតវៃដើម្បីគ្រប់គ្រង បញ្ជា និងប្រើប្រាស់វាដែរ។
ក្នុងបាឋកថាស្តីពីទីក្រុងឆ្លាតវៃនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហង់ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានលើកឡើងថា មានទីក្រុងឆ្លាតវៃ (Smart City) ចាំបាច់ត្រូវតែមានការអប់រំឆ្លាតវៃ (Smart Education) ព្រោះប្រសិនបើគ្មានធនធានមនុស្សខ្លាំងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាទៅគ្រប់គ្រងទេនោះ យើងនឹងមិនអាចដើរទាន់ពិភពលោកបានឡើយ ហើយបច្ចេកវិទ្យាទាំងអស់នោះក៏នឹងមិនអាចយកមកអនុវត្តបានល្អដែរ។ ហេតុនេះហើយ ទើបបច្ចុប្បន្ននេះយើងជំរុញឱ្យមានការសិក្សាតាមបែបសតវត្សរ៍ទី21 ដោយការផ្លាស់ប្តូរពីការរៀន និងបង្រៀនពីការមើលសៀវភៅសុទ្ធសាធ មកប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីជំនួយ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ការសិក្សានៅក្នុងថ្នាក់ត្រូវបានប្រែក្លាយពីការរៀនដោយមើលសៀវភៅ ហើយថាតាម មកជារៀនដើម្បីពិភាក្សា ឬផ្នែកខ្លះបានក្លាយជាថ្នាក់រៀនឆ្លាតវៃ (Smart Classroom) ឬ (Flip Cassroom) ជាដើម។ មានន័យថា សិស្សមិនចាំបាច់មើលសៀវភៅច្រើននៅម៉ោងសិក្សានោះទេ តែគាត់ត្រូវមើលមេរៀនពីផ្ទះឱ្យហើយ ឬស្រាវជ្រាវដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាពីខាងក្រៅឱ្យហើយ មកដល់ថ្នាក់ គាត់គ្រាន់តែពិភាក្សា ឬសួរចំណុចខ្លះៗបន្ថែមដែលគាត់មិនទាន់យល់តែប៉ុណ្ណោះ។
ឯកឧត្តម ហង់ជួន ណារ៉ុន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ បច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើប ឱកាសសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពរបស់សិស្ស-និស្សិតក៏កាន់តែមានច្រើន។ ឯកសារនានាមិនចាំបាច់លំបាកដើររកច្រើននោះទេ គឺគេដាក់បញ្ចូល (Upload) ទៅក្នុង Internet ឬទៅក្នុងប្រព័ន្ធតែម្តងដែលធ្វើឱ្យសិស្សងាយស្វែងយល់ និងទទួលបានព័ត៌មានកាន់តែច្រើន»។
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ បានបន្ថែមទៀតថា ឥឡូវនេះកុំរៀនដោយគ្រាន់តែអានសៀវភៅមួយមុខ តែយើងអាចស្វែងយល់ផងដែរ តាមរយៈការស្តាប់ពីក្នុង YouTube ឬពីការស្រាវជ្រាវពីប្រភពខាងក្រៅជាដើម។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើយើងចង់ដឹងពីការរៀបចំទីក្រុងឆ្លាតវៃ (Smart City) យើងអាចបើកមើលវីដេអូដែលគេបង្ហាញលម្អិតពីធាតុផ្សំសំខាន់ៗនៃទីក្រុងឆ្លាតវៃ ហើយក្នុងនោះក៏មានផ្នែកជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលយើងអាចស្វែងយល់បានទៀតផង។ ហេតុនេះក្រសួងអប់រំបានបង្កើតសាលាជំនាន់ថ្មី ដើម្បីជំរុញឱ្យសិស្សទទួលបានការសិក្សាបែបថ្មី ក្នុងគោលបំណងជំរុញឱ្យពួកគេមានសមត្ថភាពឆ្លើយតបជាមួយនឹងតម្រូវការនៅសតវត្សរ៍ទី21។ ការអប់រំបែបសតវត្សរ៍ទី21 គឺមិនត្រឹមតែបង្រៀនឱ្យចេះបច្ចេកវិទ្យាប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ជាការបង្រៀនឱ្យពួកគេចេះដោះស្រាយបញ្ហា ធ្វើការងារជាក្រុម និងបង្កើតអ្វីដែលថ្មីផងដែរ។ ជាក់ស្តែងថ្មីៗនេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុននានា ដូចជាក្រុមហ៊ុន ស្មាត ជាដើម ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលសិស្សរបស់យើងឱ្យចេះដោះស្រាយបញ្ហាដោយការបង្កើតកម្មវិធីទូរស័ព្ទ (App) ជាដើម ដើម្បីឱ្យពួកគេមានសមត្ថភាពក្នុងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាបានល្អនៅថ្ងៃអនាគត៕
