បច្ចុប្បន្នការយកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការជំរុញទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ដូចជាការជំរុញទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-អាមេរិកត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំអាស៊ាន-សហរដ្ឋអាមេរិកលើកទី7 ដោយបានជំរុញ ភាពជាដៃគូ ជាមួយដៃគូសន្ទនា តាមវិស័យ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងភាគីខាងក្រៅដទៃទៀត តាមរយ:ក្របខ័ណ្ឌនីមួយៗ និងការអនុវត្តផែន ការសកម្មភាពទាំងឡាយ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានា។
ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល អាស៊ាន និងតំណាងប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ឯកឧត្តម រ៉ូប៊ែរ អូប្រៀនបេសកជនពិសេស នៃប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកដូណាល់ ត្រាំបានធ្វើការពិភាក្សាគ្នា ឱ្យកាន់តែរឹងមាំ រីកចម្រើនទ្វេឡើងថែមទៀត ដែលក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនោះដែរ មេដឹកនាំអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្វើការវាយតម្លៃ ចំពោះវឌ្ឍនភាពនៃទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក នូវសារ:សំខាន់និងចាំបាច់មួយចំនួន។
មេដឹកនាំអាស៊ាន បានលើកទឹកចិត្តឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ឱ្យបន្តគាំទ្រការអនុវត្តផែនការមេ ស្តីពីការតភ្ជាប់អាស៊ាន និងគំនិតផ្តួចផ្តើមសមាហរណកម្មអាស៊ាន ដំណាក់កាលទី3 ដែលផ្តោតសំខាន់លើការតភ្ជាប់ ដើម្បីជួយកាត់បន្ថយគម្លាតអភិវឌ្ឍន៍រវាងប្រទេស សមាជិកអាស៊ាន និងជំរុញការតភ្ជាប់តំបន់សំដៅសម្រេចឱ្យបាននូវចក្ខុវិស័យសហគមន៍អាស៊ាន ឆ្នាំ2025។
មេដឹកនាំអាស៊ានក៏បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះកម្មវិធីជំនួយបច្ចេកទេសថ្មី រវាងអាស៊ាននិងភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិក ស្តីពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយបរិយាប័ន្នក្នុងតំបន់អាស៊ាន តាមរយ:នវានុវត្តន៍ពាណិជ្ជកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិក សម្រាប់ឆ្នាំ2019-2023ដែលនឹងបន្តជួយលើកកម្ពស់ការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន។
ដោយឡែកក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-អាមេរិកនេះដែរ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក៏បានជួបពិភាក្សាជាមួយឯកឧត្តម W. Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា មុនកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អាមេរិកលើកទី7(7th ASEAN-USSummit) ដែលរៀបចំឡើងនៅមជ្ឈមណ្ឌលពិព័រណ៍និងសន្និសីទ IMPACT Muang Thong Thani ប្រទេសថៃ។
ក្នុងជំនួបនេះ ឯកឧត្តម ប៉ាន សូរស័ក្តិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានស្នើឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកជំរុញឱ្យវិស័យធុរកិច្ច អាមេរិកមក វិនិយោគនៅកម្ពុជាឱ្យកាន់តែច្រើន ក៏ដូចជាចូលរួមក្នុងពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្ម និងការផ្គូផ្គងធុរកិច្ច ដើម្បីជំរុញវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន។ជាមួយនឹងគោលបំណងពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី និងបានប្តេជ្ញាបន្តជំរុញពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត។
ជាការឆ្លើយតប ឯកឧត្តមអគ្គរដ្ឋទូត W. Patrick Murphy បានវាយតម្លៃខ្ពស់ ចំពោះកិច្ចសហកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងភាគីទាំង2 និងប្តេជ្ញាបន្តលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មបន្ថែមទៀត។
សូមបញ្ជាក់ថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានឈានដល់ 3,438 លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ2018ដែលក្នុងនោះកម្ពុជានាំចេញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក មានចំនួន 3051 លានដុល្លារ ខណៈកម្ពុជាចូលមកវិញមានចំនួន 387លាន ដុល្លារ អាមេរិក។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ឡារ៉ែនពាណិជ្ជថា៖“ក្នុងទំនាក់ទំនងកម្ពុជាអាមេរិកនៅតែល្អប្រសើរការនាំចេញ វាយនភណ្ឌគ្រឿងអគ្គិសនីស្បែកជើងសម្ភារសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ និងផលិតផលកសិកម្មជាដើម ពោលគឺការនាំចេញទៅអាមេរិកនោះ មានតែកំណើន អត់មានការធ្លាក់ចុះទេ។
លោកឧកញ៉ាបានមានប្រសាសន៍ថា៖“ពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា-អាមេរិកកំពុងមានកំណើនល្អ។ ពាណិជ្ជកម្មជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកបន្តកើនឡើងសម្រាប់មុខទំនិញទាំងអស់ ដែលបាននាំចេញ ប៉ុន្តែលោកបានកត់សម្គាល់ថាសម្ភារសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ ទទួលបានកំណើនខ្ពស់ជាងគេ ពីព្រោះទំនិញនេះ មានលទ្ធភាពចូល ដោយមិនគិតពន្ធលើទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ (GSP)។ លោក ពន្យល់ថាសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងមានការលូតលាស់តិចតួច ដោយសារការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងពីប្រទេសវៀតណាម និងមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោកឧកញ៉ា ក៏បានបន្តថាដូចជាកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននៅថៃយើងឃើញក្រុមអាមេរិក និងជប៉ុនបានបង្កើតតំបន់បើកទូលាយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកក្នុងនោះឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកបាននាំពាណិជ្ជករខ្មែរក្នុងចំណោម ជិត200ក្រុមហ៊ុនមកចូលរួមដែរដើម្បីឱ្យមកស្វែងយល់ និងទាក់ទាញការវិនិយោគមកកាន់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងចាប់យកឱកាសពាណិជ្ជកម្ម។
លោកឧកញ៉ា លឹម ហេងក៏បានបញ្ជាក់ថា៖“កន្លងមកយើងមានការពឹងពាក់ទៅលើអ្វីមួយដូចជាEBA។តែប្រទេសវៀតណាម និងថៃដែលជាប្រទេសជិតខាងយើងគេមិនមាន EBA ទេ។ដូច្នេះជាមួយគំរូនេះ យើងប្រឹងដើរដោយខ្លួនឯង រដ្ឋាភិបាលក៏បានជួយដោះស្រាយ ដោយបានធ្វើការកាត់បន្ថយការចំណាយផ្សេងៗដើម្បីកាត់បន្ថយថ្លៃដើមឱ្យនៅទាប ហើយក៏បានកែទម្រង់ផ្ទៃក្នុងផងដែរ ព្រោះដើម្បីប្រការ ក្រែងបើគេយកពន្ធ បើថ្លៃដើមយើងទាប នឹងមិនមានផលប៉ះពាល់នោះទេ”។
ទិន្នន័យចុងក្រោយ ពីរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកបង្ហាញថាពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និង សហរដ្ឋអាមេរិកបានឈានដល់ 4,3 ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល9 ខែដំបូងនៃឆ្នាំ2019 គឺកើនឡើង 37%បើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ចាប់ពីខែមករាដល់ខែកញ្ញាការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានកើនឡើង 38% ដល់ 3,9 ពាន់លានដុល្លារ ខណៈការនាំចូលពីសហរដ្ឋអាមេរិកមានតម្លៃ400 លានដុល្លារកើនឡើង 24%។
ចាប់ពីខែកក្កដា ឆ្នាំ2016 ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ ដោយមិនគិតពន្ធសម្រាប់ការនាំចេញ សម្ភារសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ ដូចជាវ៉ាលីស្ពាយ កាបូបស្ពាយ និងកាបូបធ្វើដំណើរទៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោម GSP។ បច្ចុប្បន្ននេះប្រទេសកម្ពុជាមានរោងចក្រសម្ភារសម្រាប់ការធ្វើដំណើរប្រមាណ70៕
