ក្រោយពីទទួលបានលទ្ធផលនៃការប្រឡងមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិហើយ អ្វីដែលសិស្សត្រូវគិតបន្តគឺ រៀបចំផ្លូវដើរសម្រាប់ជីវិតក្រោយមធ្យមសិក្សា ដែលដំណាក់កាលនេះជាដំណាក់កាលចាប់ផ្តើមដ៏សំខាន់សម្រាប់រៀបចំជីវិតទៅថ្ងៃអនាគត។ លោក ប៉ិច បូឡែន អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន វេសឡាញ អេឌ្យូខេសិន គ្រុប បានលើកឡើងថា សិស្សានុសិស្សទាំងអស់ដែលបានទទួលលទ្ធផលទាំងជាប់ និងមិនទាន់ជាប់ គួរកុំគិតថា លទ្ធផលនៃការប្រឡងបាក់ឌុបនេះជាការកំណត់វាសនារបស់យើងឱ្យសោះ តែគួរគិតថា វាគ្រាន់តែជាដំណាក់កាលនៃការវាស់ស្ទង់សមត្ថភាពមុននឹងបន្តដំណើរទៅមុខទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។
នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ បេក្ខជនទាំងអស់សុទ្ធតែត្រូវបន្តដំណើរទៅមុខដូចគ្នាទាំងអស់ គ្រាន់តែអ្នកជាប់គេមានផ្លូវផ្សេងដើម្បីបន្តដំណើរ ហើយអ្នកមិនបានជាប់ត្រូវបន្តដំណើរដោយវិធីផ្សេងតែប៉ុណ្ណោះ។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្វីដែលសំខាន់បំផុតនោះ គឺមិនមែនមើលតែលទ្ធផលចំពោះមុខនោះទេ អ្វីដែលសិស្សានុសិស្សគួរគិត គឺលទ្ធផលនៅថ្ងៃអនាគតថា តើយើងនឹងអាចក្លាយជាមនុស្សបែបណា? ហើយធ្វើការងារនៅទីណានៅថ្ងៃខាងមុខ?។
លោក ប៉ិច បូឡែន បាននិយាយថា៖ “សម្រាប់អ្នកដែលបានប្រឡងជាប់ អាចបន្តការសិក្សាទៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សាដើម្បីចាប់យកអាជីពនានាទៅតាមសមត្ថភាព តែអ្នកមិនទាន់ជាប់ក៏មិនមែនអស់ផ្លូវនោះដែរ។ ប្អូនៗអាចត្រឡប់ទៅសិក្សាសាជាថ្មីម្តងទៀត ព្រោះមានមនុស្សច្រើនណាស់ដែលអាចត្រឡប់ទៅសិក្សាសាជាថ្មី ហើយមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ពួកគេទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិត តែប្រសិនបើប្អូនៗមិនចង់ត្រឡប់ទៅសិក្សានៅថ្នាក់វិទ្យាល័យម្តងទៀតនោះ ប្អូនៗក៏អាចចូលទៅក្នុងសាលាបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ឬចូលទៅសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្ររង មុននឹងបន្តថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ ឬបរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ជាដើមបាន”។
លោក បូឡែន ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ទន្ទឹមនឹងប្អូនៗគិតគូរពីផ្លូវដែលត្រូវបន្តដំណើរនោះ ការជ្រើសរើសអាជីពការងារក៏ជាផ្នែកមួយសំខាន់ដែរដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ព្រោះការចាប់ផ្តើមឈានជើងចូលក្នុងសាកលវិទ្យាល័យ គឺជាការចាប់ផ្តើមជ្រើសរើសផ្លូវដើរដ៏វែងឆ្ងាយសម្រាប់ជីវិត។ ប្រសិនបើប្អូនចាប់ផ្តើមដើរលើផ្លូវខុស នោះប្អូនៗអាចនឹងខាតពេលវេលា ឬជួបឧបសគ្គច្រើនដែលរាំងស្ទះដល់ដំណើរការនៃការរស់នៅ និងការអភិវឌ្ឍ ព្រោះការសិក្សាកម្រិតឧត្តមសិក្សាមិនមែនរៀនដើម្បីបានឡើងថ្នាក់នោះទេ តែជាការរៀនដើម្បីប្រកបរបរវិជ្ជាជីវៈ ឬរៀនដើម្បីក្លាយជាអ្នកជំនាញដែលមានអាជីពមួយច្បាស់លាស់។
អ្នកជំនាញអប់រំខាងលើបានបន្ថែមទៀតថា ការជ្រើសរើសអាជីពការងារគួរសិក្សាឱ្យបានច្បាស់លាស់ ហើយរើសយកជំនាញណាដែលត្រូវជាមួយចំណង់ចំណូលចិត្ត និងទីផ្សារការងារដែលសង្គមកំពុងត្រូវការ។ ប្អូនៗគួរមើលពីបរិបទសង្គមថា តើសង្គមត្រូវការអ្វី? ហើយសង្គមបត់ទៅណាខ្លះ? ទាំងអស់នេះ គឺដើម្បីធានាថា ក្រោយពេលបញ្ចប់ការសិក្សាយើងអាចទទួលបានការងារដ៏សមរម្យមួយសម្រាប់ជីវិតខ្លួនឯងផង និងដើម្បីចូលរួមជាធនធានមនុស្សប្រកបដោយសក្តានុពលសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាសង្គមផង។ បច្ចុប្បន្ននេះ ជំនាញដែលកម្ពុជាកំពុងត្រូវការ គឺជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា ហេតុនេះប្រសិនបើប្អូនៗសិស្សានុសិស្សមានទេពកោសល្យ ឬស្រឡាញ់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រពិត ប្អូនៗអាចជ្រើសរើសអាជីពការងារណាដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងជំនាញទាំងអស់នេះ ព្រោះកម្ពុជាជាប្រទេសដែលកំពុងស្ថិតក្នុងក្រសែភ្នែករបស់អ្នកវិនិយោគបរទេស។
បច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកវិនិយោគជាច្រើនបានបណ្តាក់ទុនបើករោងចក្រសហគ្រាស និងចង្វាក់ផលិតកម្មជាច្រើននៅកម្ពុជា ហើយចរន្តនេះធ្វើឱ្យយើងត្រូវការធនធានមនុស្សផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនដើម្បីបំពេញតម្រូវការនៃទីផ្សារការងារ។ ក្រៅពីនេះ កម្ពុជាក៏ជាប្រទេសដែលកំពុងមានតម្រូវការផងដែរផ្នែកគីមីចំណីអាហារ និងកសិកម្ម ព្រោះប្រទេសយើងជាប្រទេសដែលមានមូលដ្ឋានគ្រឹះសំខាន់ផ្នែកកសិកម្មជាយូរយារណាស់មកហើយ។ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ទន្ទឹមនឹងយើងមានដីកសិកម្មច្រើន យើងចង់ឱ្យយុវជនជំនាន់ថ្មីកែប្រែខ្លួនឱ្យក្លាយជាអ្នកជំនាញផ្នែកកសិកម្ម ដែលអាចប្រើប្រាស់បច្ចេកទេសថ្មីៗ ឬវិទ្យាសាស្ត្រដើម្បីធ្វើទំនើបកម្មលើវិស័យកសិកម្ម ដែលអាចទាញផលប្រយោជន៍ពីធនធានដែលយើងមានស្រាប់បានកាន់តែច្រើន។
លោក ប៉ិច បូឡែន បាននិយាយថា៖ “ក្រៅពីនេះ កម្ពុជាក៏កំពុងត្រូវការផងដែរលើជំនាញហិរញ្ញវត្ថុ ហើយជំនាញហិរញ្ញវត្ថុដែលយើងត្រូវការសម្រាប់បម្រើឱ្យវិស័យពាណិជ្ជកម្មពិតប្រាកដនោះគឺជំនាញជាក់លាក់នៅក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធំទូលាយនេះ ដូចជាជំនាញវិភាគហិរញ្ញវត្ថុ ឬជំនាញក្នុងការប្រើ-ប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដើម្បីគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុរបស់ស្ថាប័នវិនិយោគដែលមានភាពចម្រុះជាតិសាសន៍ជាដើម”។
សហស្ថាបនិកស្ថាប័នអប់រំខាងលើក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ប្រសិនបើប្អូនៗសិស្សានុសិស្សមានទេពកោសល្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមវិញ ប្អូនៗអាចពិចារណាលើជំនាញមួយចំនួនដែលកម្ពុជាកំពុងត្រូវការ ដូចជាជំនាញទេសចរណ៍ ជាដើម ព្រោះកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះជាប្រទេសដែលមានសក្តានុពលខ្លាំងខាងផ្នែកទេសចរណ៍។ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលអំណោយផលច្រើនផ្នែកទេសចរណ៍ ទាំងទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ដែលធ្វើឱ្យកំណើនភ្ញៀវទេសចរកាន់តែច្រើនចូលមកកម្ពុជា។ ចរន្តនេះធ្វើឱ្យវិស័យនេះត្រូវការកម្លាំងពលកម្មជាច្រើន ដើម្បីបំពេញការងារ និងស្រូបទាញយកផលប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ៕
