ឪឡឹកជាផ្លែឈើដ៏ពេញនិយមមួយប្រភេទរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ដោយសារតែវាមានរសជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់ និងអាចកាត់បន្ថយការស្រេកទឹកបានយ៉ាងល្អ និងក្រៅពីរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសាហើយ ឪឡឹកនៅមានអត្ថប្រយោជន៍ចំពោះសុខភាព និងសម្រស់ជាច្រើនហួសពីការស្មានទៅទៀត។កាលពីមុនកសិករខ្មែរដាំឪឡឹកពិបាករកទីផ្សារលក់ណាស់ ព្រោះខ្វះមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នទោះបីដាំនៅទីណាក៏ដោយ ក៏មានឈ្មួញទៅប្រមូលទិញដល់ចម្ការដែរ មិនតែប៉ុណ្ណោះប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនថែមទាំងចូលចិត្តដាំដំណាំឪឡឹកទៀតផង ព្រោះដំណាំនេះប្រើរយៈពេលតែ 65ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ អាចប្រមូលផលបានហើយ។
លោក ឆេង ថុង ប្រធានសហគមន៍កសិករសំបូរមានជ័យបានប្រាប់ ឡារ៉ែន ពាណិជ្ជឱ្យដឹងថា៖“របៀបដាំឪឡឹកមិនពិបាកទេ ពោលគឺដីដាំឪឡឹកត្រូវបានភ្ជួររាស់ដីឱ្យម៉ដ្ឋ រួចបាចកំបោរមុនពេលលើកជារង។ គេអាចដាំឪឡឹកលើរងទោលឬរងភ្លាះក៏បានក្នុងរណ្តៅនីមួយៗ និងដាំឃ្លាតពីគ្នារវាងរណ្តៅនីមួយៗប្រមាណជា 40 ទៅ 50សង់ទីម៉ែត្រ និងដាំជាជួរដូចគ្នា។ ក្នុងដី 1,000ម៉ែត្រការ៉េ គេតម្រូវឱ្យប្រើគ្រាប់ពូជពី 40 ទៅ 50ក្រាម។ ពេលដើមចេញស្លឹកពី 4 ទៅ 5សន្លឹក (ពី 8 ទៅ 10ថ្ងៃបនា្ទប់ពីដាំ) គឺត្រូវដកដើមដែលមិនល្អរណ្តៅនីមួយៗចេញ ដោយទុកតែ 1ដើមណាដែលមាំមួន លូតលាស់ល្អគ្មានដង្កូវ ឬជំងឺ”។
ការប្រើប្រាស់ជីសម្រាប់ដំណាំឪឡឹក គេត្រូវលាយបរិមាណជីឱ្យបានសមស្រប។ ចំពោះដីដាំឪឡឹក 1ហិកតា ត្រូវប្រើជីលាមកសត្វពី 20 ទៅ 30តោន ជីអ៊ុយរ៉េពី 230 ទៅ 250គីឡូក្រាម ជីប៉ូតាស្យូម-ក្លរួ (kcl)ប្រមាណ 170 គីឡូក្រាម ជីស៊ុបពែរហ្វូស្វាត 400 គីឡូក្រាម ជី Dap 50គីឡូក្រាម ជីលាមកប្រចៀវ ឬជីបងា្គ-ត្រី 300គីឡូក្រាម។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ចំពោះពេលប្រមូលផលឪឡឹក បនា្ទប់ពីដាំបានគ្រប់ចំនួនថ្ងៃហើយ ពេលនោះយើងនឹងឃើញសំបកផ្លែឪឡឹកឡើងរលោង សរសៃលេចឡើងច្បាស់កន្លែងប៉ះនឹងដីនឹងមានសម្បុរលឿង 80% ដើមនឹងរាងស្វិតស្រពោនស្លឹក ពេលនោះគឺអាចប្រមូលផលបានហើយ ដោយគេត្រូវកាត់ទងផ្លែឱ្យនៅសល់ប្រវែង 2សង់ទីម៉ែត្រ រួចទុកដាក់ឪឡឹកនៅកន្លែងស្រឡះ និងក្នុងម្លប់ពី 10ទៅ15ថ្ងៃដើម្បីជួយឱ្យផ្លែឪឡឹកផ្អែមជាងមុន រួចសឹមយកទៅលក់។
ដោយសារឪឡឹកជាដំណាំងាយហុចផលឆាប់រហ័ស ដូច្នេះហើយទើបការដាំឪឡឹកនេះមាន 2វិធីដាំទៅតាមតំបន់ដែលគេនិយមដាំ។ តំបន់ខ្លះមុននឹងដាំគេត្រូវកាច់ស្លឹកចេកធ្វើជាកន្ទោង ដាក់ដីចូលដើម្បីបណ្តុះគ្រាប់។ លុះដុះចេញស្លឹកហើយ ទើបគេយកវាទៅដាំ ចំណែកតំបន់របស់លោកនៅខេត្តកំពង់ធំវិញ គេឆូតដីជារងដោយមានទទឹង 1.5ម៉ែត្រ និងទុកគម្លាតពីគុម្ពមួយទៅគុម្ពមួយទៀតប្រមាណជា 5តឹក ហើយក្នុងមួយគុម្ពដាក់ដាំ 2គ្រាប់។ របៀបនៃការដាំ គេកប់គ្រាប់រួចស្រោចទឹកដើម្បីឱ្យវាដុះស្មើឡើងគ្នា បើកន្លែងណាដីសើមខ្លាំង វានឹងដុះឡើងមុនគេ ដូច្នេះកាលណាឪឡឹកទុំ ក៏ទុំមុនក្រោយគ្នាដែរ មិនដូចការដាំដាក់កន្ទោងទេ ពេលទុំ គឺវានឹងទុំស្មើគ្នាទាំងអស់ គ្រាន់តែការដាំបណ្តុះកូន បើក្នុងករណីយើងដាំ 1ម៉ឺនគុម្ព គេត្រូវបណ្តុះកូនរហូតដល់ 1ម៉ឺន 2ពាន់គុម្ព ព្រោះថា ត្រូវទុក2ពាន់គុម្ពសម្រាប់ជួសកូនដែលងាប់ ឬរលួយ ប៉ុន្តែរយៈពេលនៃការដាំគឺ 65ថ្ងៃដូចគ្នា រាប់ចាប់តាំងពីការបណ្តុះមក។ នេះបើតាមលោកថុងបានបញ្ជាក់។
ចំណែកការដាំឪឡឹករបស់អ្នកខេត្តព្រៃវែងវិញ រាងខុសប្លែកពីគេបន្តិច គឺកសិករនឹងចាប់ផ្តើមដាំបន្ទាប់ពីច្រូតស្រូវហើយភ្លាម គឺដាំក្នុងជ្រាំងដើមស្រូវ ដោយដាក់ខ្សែទាញកាប់ជារណ្តៅដាំជាជួរតែម្តង ហើយដាក់ជីអាចម៍គោ និងជីសរីរាង្គ។ ពេលដើមឪឡឹកដុះ វានឹងវារលើជ្រាំងគល់ស្រូវ ដល់ពេលចេញផ្លែ ផ្លែវានឹងទើរលើជ្រាំងស្រូវមិនមានប្រឡាក់ដីទេ។
ប្រធានសហគមន៍កសិករនៅស្រុកចំការលើបានបញ្ជាក់ដែរថា ឪឡឹកក្នុង 1ឆ្នាំគេអាចដាំបាន2ដង ប៉ុន្តែបើដល់ខែដែលត្រូវដាំហើយ កសិករត្រូវដាំឱ្យទាន់ពេល បើដាំក្រោយកន្លះខែ ឬ 1ខែនឹងមិនទទួលបានល្អទេ។
លោកបានឱ្យដឹងដែរថា៖“ហេតុនេះហើយបានជាការដាំឪឡឹករបស់កសិករយើងច្រើនតែដាំខុសខែគ្នា ហើយក៏មិនដាំតែឪឡឹកមួយមុខដែរ ដូចជានៅកំពង់ចាមគេដាំឪឡឹក ដោយនឹងទទួលបានផលនៅខែ7-8 នៅខេត្តកំពង់ធំប្រមូលផលនៅខែ8-9 ឯនៅខេត្តបាត់ដំបងគេប្រមូលផលខែ9-10 ធ្វើឱ្យខ្ញុំអាចប្រមូលផលបានជាបន្ត ឆ្លាស់គ្នាពុំដាច់ទេ”។
លោក ឆេង ថុង ដែលប្រមូលផ្លែឪឡឹកមកដាក់លក់នៅតាមផ្សារទំនើប បានឱ្យដឹងថា ភាគច្រើន ឪឡឹកដែលលោកប្រមូលទិញពីកសិករ គឺចល័តជាច្រើនកន្លែង តែឪឡឹកដែលបម្រើទីផ្សារបានច្រើនជាងគេ ភាគច្រើននាំមកពីខេត្តកំពង់ចាម មានស្រុកចំការលើ ស្រុកមេមត់ ឯខេត្តកំពង់ធំមានស្រុកស្ទោង ស្រុកកំពង់ស្វាយ ស្រុកបារាយណ៍ ហើយខេត្តព្រៃវែង មានស្រុកកញ្ច្រៀច ស្រុកព្រៃវែង និងខេត្តកណ្តាល មានស្រុកស្អាង ស្រុកកោះធំ និងស្រុកលើកដែក។ លោកត្រូវដើរប្រមូលទិញឪឡឹកពីចម្ការតាមបណ្តាខេត្តដែលមានដាំឪឡឹក ហើយក្នុងការទិញនោះ ជួនកាលទិញម៉ៅមួយចម្ការតែម្ដង(ប្រសិនបើផ្លែរាងតូច) និងទិញថ្លឹងជាគីឡូ(ប្រសិនបើផ្លែរាងធំ) ឬទិញជាតោនៗតែម្តង។
ដោយឡែករឿងតម្លៃនៅលើទីផ្សារ លោក ឆេងថុង បានប្រាប់កាសែត ឡារ៉ែន ពាណិជ្ជ ថា៖ “ឪឡឹក គឺជាផ្លែឈើដែលមានតម្លៃមិនសូវជាថ្លៃប៉ុន្មានទេ ដោយយើងអាចលក់បានក្នុងតម្លៃតែ800 ទៅ 1,000រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងផ្លែឪឡឹក 1គីឡូក្រាម តែនៅឆ្នាំនេះយើងអាចលក់បានថ្លៃជាងមុនបន្តិចគឺ 1,000 ទៅ1,200រៀលក្នុង 1គីឡូក្រាម”។
លោកបានឱ្យដឹងទៀតថា៖“នៅលើផ្ទៃដីដែលសមាគមបានដាំដុះសព្វថ្ងៃនេះអាចប្រមូលផលបានតែជាង 100ហិកតាប៉ុណ្ណោះ ដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំត្រូវប្រមូលទិញពីសហគមន៍ដទៃទៀត ដោយបានចំណាយប្រាក់សរុបប្រមាណជាមធ្យម 30,000,000លានរៀល(30លានរៀលថ្លៃដើម) ស្មើនឹងប្រមាណជា 2,500តោន ដើម្បីយកមកលក់ឱ្យផ្សារទំនើបជាបន្ត”។
លោកក៏បានឱ្យដឹងទៀតដែរថា កសិករបច្ចុប្បន្នចូលចិត្តចែករំលែកបទពិសោធឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមកដោយមិនមានការលាក់លៀមទេ។ ទោះបីជាបែបនេះក្ដី ក៏ឪឡឹកនៅតែមាននាំចូលមកពីប្រទេសវៀតណាមខ្លះដែរ ខណៈរដូវដែលភ្លៀងធ្លាក់ជោគជាំកសិករយើងដាំមិនបាន ក្នុងនោះមានខេត្តកំពង់ចាមដែលជាដីក្រហមអាចដាំបានខ្លះៗដែរ តែមិនអាចបំពេញគ្រប់តម្រូវការបានទេ។ ហេតុនេះបើគេមានម៉ូយនៅវៀតណាម គេនឹងនាំចូលមក តែយ៉ាងណាក៏រសជាតិមិនអាចប្រៀបនឹងឪឡឹករបស់ខ្មែរយើងបានដែរ ព្រោះការដឹកមកមានរយៈចម្ងាយឆ្ងាយ។
លោក ឆេង ថុង បានបញ្ជាក់ជាចុងក្រោយថា៖“ក្នុងការដែលកសិករក្នុងស្រុកគាត់នាំគ្នាដាំឪឡឹកនេះ គឺគាត់មិនទាន់មានបណ្តាញទីផ្សារច្រើន និងមិនទាន់ពេញលេញនៅឡើយទេ ដោយសារតែកសិករមួយចំនួនគាត់មិនទាន់មានបច្ចេកទេសដាំដុះក្នុងរដូវដែលកម្រ ទើបធ្វើឱ្យប្រទេសវៀតណាមគេអាចជ្រៀតចូលមកលក់បាន ហេតុនេះហើយទើបកសិករយើងខិតខំជំរុញការដាំដុះឪឡឹកតាមបច្ចេកទេសថ្មីក្នុងរដូវដែលកម្រ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការនាំចូលឪឡឹកពីប្រទេសជិតខាង ;និងបំពេញការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់”៕
