រាជរដ្ឋាភិបាលបានព្យាករអំពីការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំក្រោយ ដោយចេញពីអត្រា 7.1% ក្នុងឆ្នាំ2019 មកត្រឹម 6.5% នៅឆ្នាំ2020 ខាងមុខនេះ។ ក្នុងនោះវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួននៅមានកំណើនល្អ ប៉ុន្តែវិស័យកាត់ដេរដែលជាវិស័យស្នូលនៃសេដ្ឋកិច្ចនឹងមានកំណើនយឺត ពី7.1% ក្នុងឆ្នាំ2019 មកត្រឹម 3.5% ក្នុងឆ្នាំ2020។ ការព្យាករសេដ្ឋកិច្ចថ្មីនេះ ត្រូវបានបង្ហាញក្នុងសិក្ខាសាលាមួយនៅរដ្ឋសភាអំឡុងពេលរៀបចំពង្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិសម្រាប់ឆ្នាំ2020។
ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុតបានអះអាងថា បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាធ្លាក់ចុះនៅឆ្នាំ2020 ខាងមុខ គឺបណ្ដាលមកពីកត្តាខាងក្នុង និងខាងក្រៅ។ កត្តាខាងក្រៅ ដែលឯកឧត្តមយល់ឃើញនោះ គឺមកពីបញ្ហាសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសមហាអំណាច និងការប្រកួតប្រជែងផលិតផលស្ដង់ដានៅក្នុងទីផ្សារជាដើម។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុរូបនេះបានថ្លែងថា៖“ការធ្លាក់ចុះនេះនឹងក្លាយជាលទ្ធផលនៃសម្ពាធពីខាងក្រៅដែលនាំឱ្យមានការព្យួរនូវកិច្ចព្រមព្រៀង Everything-but-arms ឬEBAពីសហភាពអឺរ៉ុប និងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។ វាជាបញ្ហាប្រឈម ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវមានវិធានការច្បាស់លាស់ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយបញ្ហាធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចនេះ”។
“ចំណែកកត្តាខាងក្នុងវិញនោះ គឺមកពីកង្វះការយកចិត្តទុកដាក់កំណែទម្រង់ឱ្យដល់កម្រិត ទើបនាំឱ្យកម្ពុជាប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ។ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ អាចត្រូវបានកែលម្អប្រសិនបើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅត្រឹមត្រូវ ត្រូវបានអនុម័ត”។
ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានមានប្រសាសន៍ថា៖“ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ “បញ្ហាខាងក្រៅ” ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវតែកែទម្រង់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីក្លាយជាអ្នកប្រកួតប្រជែង និងទាក់ទាញវិនិយោគិនថែមទៀត។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចនឹងថយចុះមកត្រឹម 6.5% នៅឆ្នាំ2020 តែនេះជាកំណើនដែលមានសុខភាពល្អ”។
ឯកឧត្តមបានបន្តថា៖“ប៉ុន្តែដើម្បីសម្រេចបាននូវកំណើននេះយើងចាំបាច់ត្រូវធានាឱ្យបាននូវការកែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ ទោះបីជា EBA ត្រូវបានដកហូតក៏ដោយ ក៏កម្ពុជា នៅតែអាចសម្រេចបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច “សុខភាពល្អ” ប្រសិនបើគ្រប់ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីកែទម្រង់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពដែលអាចពង្រឹងបរិយាកាសធុរកិច្ច”។
“អ្វីដែលកើតឡើង វាមិនគួរព្រួយបារម្ភទេប្រសិនបើយើងអាចធ្វើកំណែទម្រង់ត្រឹមត្រូវ។នៅទីបំផុតការដកហូតនេះនឹងកាន់តែប្រសើរសម្រាប់យើងក្នុងរយៈពេលយូរ ព្រោះវានឹងបង្ខំយើងឱ្យធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងរឹងមាំ។ ប្រសិនបើ EBA ត្រូវដក ហើយយើងមិនធ្វើអ្វីសោះ យើងមិនអាចនិយាយបានពីអ្វីដែលនឹងកើតឡើងនោះទេ”។ នេះបើតាមឯកឧត្តមបានបញ្ជាក់បន្ថែម។
ឯកឧត្តម រដ្ឋលេខាធិការ បានលើកឡើងទៀតថារដ្ឋាភិបាលគួរតែផ្តោតលើការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃសម្ពាធពីខាងក្រៅ តាមរយៈការបង្កើនការងារការដោះស្រាយបញ្ហា រចនាសម្ព័ន្ធដែលកំណត់ការប្រកួតប្រជែង និងការធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារ ការបង្កើនការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុនៃស្ថាប័នសាធារណៈ និងឯកជន និងការបង្កើនសមត្ថភាពស្ថាប័នសាធារណៈ។
ឯកឧត្តម បានមានប្រសាសន៍បន្តថា៖“ប្រសិនបើយើងអនុវត្តកំណែទម្រង់ទាំងនេះឱ្យមាន ប្រសិទ្ធភាពយើងនឹងសម្រេចបានការរក្សាសេដ្ឋកិច្ចបានក្នុងរង្វង់កំណើន 6.5%នៅឆ្នាំក្រោយ។ ប៉ុន្តែបើការអនុវត្តគ្មានប្រសិទ្ធភាពទេ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចនឹងទាបជាងនេះ។ ប្រសិនបើយើងឈឺ និងមិនទទួលការព្យាបាល វានាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់។ យើងនឹងមិនគ្រាន់តែចង់ដោះស្រាយបញ្ហានេះក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះទេ តែយើងចង់ដោះស្រាយបញ្ហាទាំងស្រុង ដូច្នេះយើងនឹងមិនចាំបាច់បារម្ភអំពីរឿងនេះ នៅពេលអនាគតនោះទេ”។
បច្ចុប្បន្នប្រទេសកម្ពុជា រស់បានដោយវិស័យមួយចំនួនដូចជា វិស័យកាត់ដេរ សំណង់ និងអចលនទ្រព្យ និងទេសចរណ៍ជាដើម។ ហើយបញ្ហាប្រឈមក្នុងវិស័យដែលរងផលប៉ះពាល់ជាងគេ គឺវិស័យកាត់ដេរ ដែលទទួលឥទ្ធិពលខាងក្នុង និងខាងក្រៅនាពេលខាងមុខ ដោយវិស័យនេះពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិក។
ចំណុចនេះឯកឧត្តមបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ដើម្បីរក្សាកំណើននៃវិស័យកាត់ដេរនេះរដ្ឋាភិបាលត្រូវបន្តរក្សាទំនុកចិត្តអ្នកវិនិយោគ តាមរយៈការកាត់បន្ថយថ្លៃអគ្គិសនី និងរក្សាស្ថិរភាព កាត់បន្ថយសេវាដឹកជញ្ជូន និងឡូជីស្ទីក។ ជាពិសេសកំណែទម្រង់ស្ថាប័ន ដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចសម្របសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម និងពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារជាដើម។
ឯកឧត្តមរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានបញ្ជាក់ថា៖“រឿងនេះមិនអាចក្រសួងណាមួយអាចធ្វើតែម្នាក់ឯងបានទេ ត្រូវធ្វើដោយប្រើកម្លាំងសរុបរួមគ្នាក្នុងប្រទេសធ្វើឱ្យស្រុះគ្នា ហើយស្រុះគ្នាកែបាន មិនមែនត្រឹមតែដោះស្រាយរយៈពេលខ្លីទេ គឺអាចដោះស្រាយបាន 10-20ឆ្នាំទៅមុខទៀត”។
យោងតាមរបាយការណ៍ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ឬ ADB កាលពីខែមេសាក៏បានធ្វើការព្យាករថា បន្ទាប់ពីសេដ្ឋកិច្ចមានកំណើនយ៉ាងខ្ពស់កាលពីឆ្នាំមុន កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទំនងជានឹងថមថយចុះបន្តិច ដោយផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនៅឆ្នាំ2020 នឹងនៅត្រឹមប្រមាណ 6.8% បន្ទាប់ពីការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា។
លោកស្រី Sunniya Durrani-Jamal នាយកធនាគារ ADB ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ប្រទេសកម្ពុជា នឹងរក្សាបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងរឹងមាំក្នុងរយៈពេល 2ឆ្នាំទៅមុខទៀត បើទោះជាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឧស្សាហកម្មធំៗចុះខ្សោយក៏ដោយ។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជានឹងទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ វាត្រូវតែប្រឈមនឹងការប្រកួតប្រជែងខាងក្នុង និងខាងក្រៅជាច្រើន”។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖“ប្រទេសកម្ពុជានឹងបង្ហាញពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំក្នុងរយៈពេល 2ឆ្នាំខាងមុខ បើទោះបីជាបរិយាកាសខាងក្រៅកំពុងតែធ្លាក់ចុះក្ដី”។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលខ្លី វានឹងធ្វើឱ្យការនាំចេញកើនឡើង ដោយសារសម្លៀកបំពាក់ជាផ្នែកសំខាន់នៃការនាំចេញ។ កត្តាសំខាន់មួយដែលអាចទាក់ទាញ និងរក្សាឱ្យបាននូវកំណើនក្នុងរយៈពេលវែង គឺកត្តាគុណភាពធនធានមនុស្សរបស់កម្ពុជា ដែលរួមបញ្ចូលទាំងជំនាញបច្ចេកទេស និងជំនាញវិជ្ជាជីវៈដែលអាចឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់វិស័យឯកជន”។
សូមបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងឆ្នាំ2018 សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាសម្រេចបានកំណើន 7.5% ដែលជាអត្រាកំណើនល្អជាងការរំពឹងទុកទៅទៀត ដោយមានការជំរុញមួយផ្នែកធំពីការកើនយ៉ាងរហ័សនៃការនាំចេញ និងការបន្តលូតលាស់នៃវិស័យសំណង់ និងវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀត៕
