ការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក ដែលកំពុងរាលដាលកាន់តែខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានបង្កក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងដល់អ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកក្នុងស្រុកក្នុងមួយរយៈពេលចុងក្រោយ ដែលធ្វើឱ្យកសិករចិញ្ចឹមជ្រូក និងម្ចាស់កសិដ្ឋានជាច្រើនបានសម្រេចចិត្តលក់ជ្រូករបស់ខ្លួនក្នុងតម្លៃថោក ដើម្បីចៀសវាងពីការឆ្លងជំងឺ ដែលនឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរ។ នេះបើតាមប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកកម្ពុជា។
លោក ស្រ៊ុន ពៅ ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមជ្រូកកម្ពុជា បានអះអាងថា៖ “ឥឡូវនេះកសិករ និងកសិកដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូកខ្លះបាននាំគ្នាសម្រុកលក់ជ្រូកចេញទាំងតូច ទាំងធំ បើទោះបីជាត្រូវខាតបង់ខ្លះក៏ដោយ ដោយសារខ្លាចជ្រូករបស់ពួកគាត់ឆ្លងជំងឺ និងតម្រូវការបរិភោគសាច់ជ្រូកក៏កំពុងមាននិន្នាការធ្លាក់ចុះជាបណ្តើរៗហើយ បន្ទាប់ពីផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះឡើង”។
លោកប្រធានសមាគមបានថ្លែងថា៖ “តម្លៃជ្រូករស់ដែលកសិករលក់ចេញពេលនេះ គឺមានតម្លៃថោក ដែលក្នុង 1គីឡូក្រាមតម្លៃតែពី 5,000 ទៅ6,000រៀលប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែលកាលពីមុនមានតម្លៃដល់ទៅជាង 8,000 ទៅ 9,000រៀលក្នុង 1គីឡូក្រាម។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ តម្លៃជ្រូករបស់កសិដ្ឋានធំៗ នៅតែមានតម្លៃថ្លៃប្រហែល 10,000រៀលដដែលក្នុង1គីឡូក្រាម”។
តាមការជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកបានបន្តរាលដាល និងផ្ទុះឡើងនៅក្នុងខេត្តរបស់កម្ពុជា 2ទៀតហើយ គឺខេត្តស្វាយរៀង និងតាកែវ។ គិតមកពេលនេះ ខេត្តរបស់កម្ពុជាចំនួន 4 ហើយដែលមានការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក ដ៏កាចសាហាវមួយនេះ គឺមានខេត្តរតនគិរី ត្បូងឃ្មុំ ស្វាយរៀង និងតាកែវ។ ក្រសួងក៏កំពុងដាក់ចេញវិធានការតឹងរ៉ឹងក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាល និងការលូចនាំចូលជ្រូកពីប្រទេសវៀតណាម។
លោក ស្រ៊ុន ពៅ ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមជ្រូក បានឱ្យដឹងថា នៅប្រទេសវៀតណាម ក្នុងករណីសត្វជ្រូកណាដែលត្រូវគេសង្ស័យថា មានជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក ត្រូវតែបំផ្លាញចោល អ្នកចិញ្ចឹមនឹងបានទទូលសំណងប្រហែល 10ម៉ឺនដុងក្នុងសត្វជ្រូក 1ក្បាល ឬប្រហែល 2000រៀល ពីរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។
ចំណែកនៅប្រទេសថៃ រដ្ឋាភិបាលនឹងផ្តល់សំណងរហូតដល់ទៅ 200%នៃតម្លៃជ្រូក ប្រសិនបើសង្ស័យថា មានផ្ទុកជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះ ប៉ុន្តែប្រទេសនេះ មិនទាន់មានករណីផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូកដ៏សាហាវនេះនៅឡើយទេ។ លោកបន្តថា ការផ្តល់សំណងបែបនេះ ជាវិធានការការពារដែលមានប្រសិទ្ធភាពមួយ ក្នុងពេលសង្ស័យថា ជ្រូករបស់ពួកគាត់(កសិករ)មានផ្ទុកជំងឺហើយនោះ គឺពួកគាត់នឹងរាយការណ៍ទៅមន្ត្រីជំនាញដើម្បីកម្ទេចចោលភ្លាមៗ ចៀសវាងការឆ្លងរាលដាលច្រើន។ ហើយការធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីកុំឱ្យពួកគាត់ខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរពេក ដែលអាចនឹងឈានទៅរកការក្ស័យធន។ ម្យ៉ាងវិញទៀតការផ្តល់សំណងនេះក៏ជាផ្នែកមួយនៃការឧបត្ថម្ភធនដល់អ្នកចិញ្ចឹម ហើយពួកគេនឹងមិនលបលួចយកជ្រូកដែលមានជំងឺនោះទៅលក់ទេ។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានស្តីពី “បញ្ហាផ្ទុះជំងឺប៉េស្តជ្រូក” កាលពីថ្ងៃទី11 ខែកក្កដា កន្លងទៅឯកឧត្តម តាន់ ផាន់ណារ៉ាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វ និងផលិតកម្មសត្វ បានថ្លែងថា៖“ចាប់តាំងពីកម្ពុជាបានផ្ទុះឡើងនូវជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកតាំងពីខែមេសាមក មានសត្វជ្រូកចំនួន798ក្បាលហើយដែលត្រូវបានកម្ទេចចោល ដែលក្នុង 1ក្បាលត្រូវខាតបង់ថវិកាប្រមាណ 200ដុល្លារ ខណៈដែលសត្វជ្រូករាប់រយក្បាលទៀតបានងាប់ដោយសារជំងឺនេះ”។
ឯកឧត្តមបញ្ជាក់ថា៖“ខ្ញុំមិនទាន់អាចសន្និដ្ឋានបានទេថា ស្ថានភាពជំងឺនេះធ្ងន់ធ្ងរ ឬស្រាល? ប៉ុន្តែមិនស្រាលទេ ព្រោះជំងឺនេះរាតត្បាតសាហាវណាស់ហើយជំងឺដែលផ្ទុះឡើងនៅប្រទេសយើង វាជាប្រភេទវីរុសមានលក្ខណៈស្រួចស្រាល់ ធ្វើឱ្យសត្វងាប់លឿនមួយរយភាគរយ ក្រសួងនឹងបន្តចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ឱ្យកាន់តែម៉ឹងម៉ាត់បន្ថែមទៀតដើម្បីការពារកុំឱ្យមានការឆ្លងរាលដាលទៅតំបន់ផ្សេងទៀត”។ ឯកឧត្តមផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល បានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់កម្ពុជា មិនមានការកំណត់ពីការផ្តល់សំណងជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះទេ ខណៈដែលកម្ពុជា ជាប្រទេសដែលគោរពដំណើរការទីផ្សារសេរី។
ឯកឧត្តមបញ្ជាក់ថា៖“ប៉ុន្តែក៏មិនមែនមានន័យថា ដាច់ណាត់មិនធ្វើនោះទេ ប៉ុន្តែតាមគោលការណ៍ច្បាប់ គឺពុំមានទៅជួយរំលែកក្នុងការខូចខាតនេះទេលោកក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលចិញ្ចឹមសត្វជ្រូកត្រូវធ្វើការឱ្យបានជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ត្រីកសិកម្ម និងចូលរួមទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺនេះទៅកាន់តំបន់ផ្សេងទៀត”។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វ និងផលិតកម្មសត្វដែលបានបង្ហាញ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន បានឱ្យដឹងថា សត្វជ្រូកចំនួន 2400ក្បាលនៅខេត្តរតនគិរីត្រូវបានងាប់ និងសម្លាប់ដោយសារជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្រិក។ 43ក្បាលងាប់នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ 87ក្បាលងាប់នៅខេត្តស្វាយរៀង និង 27ក្បាល ងាប់នៅខេត្តតាកែវ។
ឯកឧត្តម តាន់ ផាន់ណារ៉ា ឱ្យដឹងដែរថា ក្នុងរយៈពេលជាង 6ខែ ឆ្នាំ2019 នេះ ក្រុមអន្តរាគមន៍របស់ក្រសួង និងអាជ្ញាធរនៅតាមបណ្តារាជធានីខេត្ត បានបង្ក្រាបករណីនាំសត្វជ្រូកចូលពីប្រទេសជិតខាងចំនួន 55ករណី ដែលមានសត្វជ្រូកជិត 1500ក្បាល ហើយការលួចនាំចូលទាំងនោះពុំត្រូវបានរកឃើញថា មានជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកទេ ខណៈនៅឆ្នាំ2018 ការបង្ក្រាបមានតែចំនួន18ករណីប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯលោក ស្រ៊ុន ពៅ បានអំពាវនាវឱ្យមន្ត្រីជំនាញពាក់ព័ន្ធបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យកាន់តែខ្ពស់ថែមទៀត ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះ លោកក៏បានសំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យពិចារណារៀបចំកញ្ចប់ថវិកា ដើម្បីផ្តល់ជាសំណងក្នុងកម្រិតណាមួយដល់កសិករចិញ្ចឹមជ្រូកលក្ខណៈគ្រួសារ ក្នុងករណីយកជ្រូកគាត់ទៅបំផ្លាញចោល ពេលដែលរកឃើញ ឬសង្ស័យថាមានជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានសម្រេចដកប្រធានការិយាល័យបសុព្យាបាល នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ ក្រោយពីមន្ត្រីរូបនេះធ្វេសប្រហែសក្នុងការបំពេញការងារបណ្តាលឱ្យកើតមានការឆ្លងជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក ខណៈដែលពេលថ្មីៗនេះ ជំងឺនេះត្រូវបានសង្ស័យថា មានការផ្ទុះឡើងនៅខេត្តកណ្តាលមួយទៀតហើយ។ករណីជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះបានផ្ទុះឡើងនៅខេត្តចំនួន5 ហើយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គិតចាប់តាំងពីខែដើមខែមេសាមក ក្នុងនោះមានខេត្តរតនគិរី ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ខេត្តស្វាយរៀង ខេត្តតាកែវ និងកណ្តាល៕
