ការចិញ្ចឹមសត្វកន្ធាយ គឺជាមុខរបរថ្មីមួយរបស់កសិករមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បើប្រៀបធៀបទៅនឹងមុខរបរចិញ្ចឹមត្រី ចិញ្ចឹមកង្កែប ឬមុខរបរកសិកម្មផ្សេងទៀត។ របរចិញ្ចឹមកន្ធាយនេះ ត្រូវបានគេអះអាងថា មានតម្រូវការទីផ្សារខ្ពស់ដែរ ដោយសារតែវាជាម្ហូបពេញនិយមនៅតាមភោជនីយដ្ឋាន ឬអាហារដ្ឋានមួយចំនួន តែស្របពេលជាមួយគ្នាក៏មានការប្រកូតប្រជែងខ្លាំងនៅលើទីផ្សារដែរ ដោយសារមានការនាំចូលសត្វកន្ធាយពីប្រទេសជិតខាងមកលក់ដូចគ្នា។
លោក ហេង ម៉ាទីនេ ម្ចាស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមកន្ធាយវិហារសួគ៌ បានឱ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីបានរៀនជំនាញខាងចិញ្ចឹមសត្វកន្ធាយពីប្រទេសថៃមក លោកចាប់ផ្តើមធ្វើការសាកល្បងចិញ្ចឹមសត្វនេះតាំងពីឆ្នាំ2005 មកដោយដាក់កូនកន្ធាយចិញ្ចឹមសាកល្បងចំនួន 5,000ក្បាល ជាប្រភេទពូជកន្ធាយតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្តែការចិញ្ចឹមដំបូងៗ ពុំទទួលបានជោគជ័យទេ ដោយតែកន្ធាយកើតជំងឺរលាកស្បែក និងខ្វះថ្នាំព្យាបាលបន្ទាន់។ លោកថា នៅពេលដែលសត្វកន្ធាយកើតជំងឺរលាកស្បែក គឺយើងត្រូវការថ្នាំព្យាបាលភ្លាមៗ ប៉ុន្តែកាលណោះលោកពុំអាចរកទិញថ្នាំនៅតាមឱសថស្ថានក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានទេ លុះត្រាតែធ្វើដំណើរទៅទិញដល់ប្រទេសថៃ ដែលត្រូវចំណាយពេល2 ទៅ 3ថ្ងៃ ទើបទិញថ្នាំត្រឡប់មកព្យាបាលកន្ធាយវិញបាន ធ្វើឱ្យហួសពេលក្នុងការព្យាបាល។
ទោះជាជួបការបរាជ័យលើរបរចិញ្ចឹមកន្ធាយលើកដំបូងក៏ដោយ ក៏លោកមិនអស់សង្ឃឹមនិងមិនបោះបង់របរនេះចោលឡើយ ដោយលោកអះអាងថា ការបរាជ័យ ហើយបោះបង់ គឺនឹងបរាជ័យជារៀងរហូត ប៉ុន្តែសម្រាប់រូបលោក លោកចាត់ទុកការបរាជ័យជាបទពិសោធល្អមួយដែលធ្វើឱ្យយើងបានត្រៀមខ្លួនចំពោះហានិភ័យដែលអាចនឹងកើតមាននៅពេលចិញ្ចឹមលើកក្រោយៗទៀត។ ដូច្នេះលោកបានទិញកូនកន្ធាយចំនួន 5,000ក្បាលមកដាក់ចិញ្ចឹមបន្តទៀត ហើយក៏បានទិញថ្នាំត្រៀមទុកសម្រាប់ព្យាបាលឱ្យទាន់ពេលវេលារួចជាស្រេចផងដែរ។
ដូចអ្វីដែលលោកបានទុកគិតមែន បន្ទាប់ពីចិញ្ចឹមបានមួយរយៈ កន្ធាយក៏ចាប់ផ្ដើមកើតមានជំងឺសើស្បែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀត ប៉ុន្តែដោយសារមានថ្នាំសង្កូវបម្រុងទុកជាស្រេចហើយនោះ លោកក៏បានព្យាបាលសត្វកន្ធាយទាំងនោះបានដោយជោគជ័យដោយមិនលំបាកឡើយ និងគ្រាន់តែព្យាយាមចិញ្ចឹមមើលថែឱ្យបានរៀងរាល់ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ កន្ធាយក៏ចាប់ផ្តើមធំធាត់ឡើងបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់អាយុបាន 1ឆ្នាំ ទៅ 1ឆ្នាំកន្លះ កន្ធាយទាំងនោះក៏អាចចាប់លក់បាន ដែលមួយៗមានទម្ងន់ចន្លោះពី 1គីឡូក្រាម ដល់2គីឡូក្រាម ដែលមានតម្លៃចាប់ពី 10-20ដុល្លារក្នុង 1គីឡូក្រាម និងតម្លៃនេះអាស្រ័យទៅលើកន្ធាយតូចឬធំទៀតផង បើកន្ធាយកាន់តែធំ កាន់តែបានថ្លៃ ដែលកាលនោះមិនខ្វះហាងចាំទទួលយកទេ ពោលគឺផ្គត់ផ្គង់មិនគ្រប់គ្រាន់នៅលើទីផ្សារអ្នកបរិភោគផង។
ក្រោយពីចិញ្ចឹមបានជោគជ័យលើកទី1 លោកបានបង្កើតស្រះមួយបន្ថែមទៀត បង្កើនការចិញ្ចឹមរហូតដល់10,000ក្បាល លុះការចិញ្ចឹមលើកទី2 ទទួលបានជោគជ័យបន្ត លោកក៏បានពង្រីកស្រះកាន់តែច្រើនថែមទៀត និងចិញ្ចឹមបានរហូតដល់ 50,000ក្បាល និងបានសហការជាមួយកសិករនៅតំបន់នោះឱ្យចិញ្ចឹមបានច្រើនគ្រួសារថែមទៀត ដោយលោកជាអ្នកផ្តល់បច្ចេកទេស និងធានាទទួលទិញពីកសិករក្នុងតម្លៃសមរម្យទៀតផង ធ្វើឱ្យកសិករនៅតំបន់នោះមានការត្រេកអរជាខ្លាំង ដោយសារតែពួកគាត់មានមុខរបរថ្មីមួយទៀតដែលអាចរកចំណូលចូលគ្រួសារច្រើនគួរសមដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះរបរចិញ្ចឹមកន្ធាយបានផ្តល់ចំណូលដល់អ្នករកខ្យងថៃ(ជាចំណីរបស់កូនកន្ធាយ)លក់ទៀតផង ដោយកាលនោះលោកបានទទួលទិញក្នុងតម្លៃ300រៀលក្នុង 1គីឡូក្រាម ហើយក្នុង1ថ្ងៃលោកទិញបានចន្លោះពី 7-10តោន ជារៀងរាល់ថ្ងៃផងដែរ។
ទើបតែចិញ្ចឹមបានប៉ុន្មានឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ឈ្មួញក៏បាននាំចូលកន្ធាយពីប្រទេសវៀតណាមមកដែរ ជាប្រភេទកន្ធាយចិញ្ចឹមដូចគ្នា តែគេផ្តល់ចំណីអ័រម៉ូន ដែលធ្វើឱ្យសត្វកន្ធាយនោះឆាប់ធំ តែប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកទទួលទាន ដែលនាំចូលមកដើម្បីលក់ក្នុងតម្លៃទាបនៅលើទីផ្សារកម្ពុជា។ លោកបានឱ្យដឹងថា កន្ធាយក្នុងស្រុករបស់យើងផ្តល់ចំណីធម្មជាតិ ជាប្រភេទកូនត្រីកិនលាយជាមួយខ្យងក្រហម(ខ្យងថៃ) មិនប្រើថ្នាំអ័រម៉ូនដូចសត្វកន្ធាយនាំចូលទេហើយលក់ក្នុងតម្លៃ 10ដុល្លារ ចំណែកគេលក់តែ9ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុង 1គីឡូក្រាមដូចគ្នា។ ដល់កសិករខ្មែរយើងលក់ក្នុងតម្លៃ 9ដុល្លារក្នុង 1គីឡូក្រាម ស្រាប់តែគេលក់ 8ដុល្លារ ដែលធ្វើឱ្យម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានភាគច្រើនងាកទៅរកការផ្គត់ផ្គង់ពីប្រទេសជិតខាងវិញ ជាហេតុធ្វើឱ្យកសិករយើងខាតបង់ និងលែងមានប្រាក់ចំណេញ និងផ្អាកការចិញ្ចឹមអស់មួយចំនួនទៅវិញយ៉ាងគួរឱ្យសោកស្តាយបំផុត។ ករណីនេះ លោកធ្លាប់បានអំពាវនាវដល់ម្ចាស់ភោជនីយដ្ឋានទាំងឡាយ សូមកុំទិញកន្ធាយអ័រម៉ូនធ្វើម្ហូបឱ្យភ្ញៀវពិសាអី ដោយសារតែវាប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកទទួល-ទាន ម្យ៉ាងទិញផលិតផលគេ ដូចយកលុយទៅឱ្យគេអុីចឹង សូមងាកមកទិញកន្ធាយកសិករខ្មែរយើងវិញ មិនប៉ះពាល់សុខភាពអ្នកទទួលទាន ហើយថែមទាំងជួយឱ្យកសិករយើងមានជីវភាពធូរធារទៀតផង។
ងាកខាងបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមកន្ធាយវិញម្ដង…លោកបានប្រាប់ពីបទពិសោធក្នុងការចិញ្ចឹមសត្វកន្ធាយនេះថា មុននឹងទិញកូនកន្ធាយមកចិញ្ចឹម កសិករគួរជីកស្រះទុកជាមុនដែលជាស្រះមានទឹកទាំងរដូវប្រាំង និងរដូវវស្សា ក្នុងទំហំទទឹង 30ម៉ែត្រនិងបណ្តោយ 40ម៉ែត្រ និងជម្រៅ 1.5ម៉ែត្រ ដែលអាចដាក់កន្ធាយបានរហូតដល់ចំនួន 10,000ក្បាល។
បន្ទាប់ពីដាក់កូនកន្ធាយទៅក្នុងស្រះហើយ កសិករគ្រាន់តែរកទិញកូនត្រី ឬខ្យងមកកិនធ្វើជាចំណីសម្រាប់ឱ្យពួកវាស៊ីជាការស្រេច ដែលវាមានភាពងាយស្រួលជាងការចិញ្ចឹមត្រី ជាពិសេសកន្ធាយវាស៊ីចំណីតិចជាងត្រីឆ្តោ ឬត្រីប្រា ហើយធន់នឹងជំងឺជាងត្រីទៀតផង។ សម្រាប់ចំណីវិញ ពេលនៅតូចវាស៊ីត្រឹមតែ 2គីឡូប៉ុណ្ណោះក្នុង 1ថ្ងៃ លុះធំពេញវ័យវាស៊ីអស់ 60គីឡូក្នុង 1ថ្ងៃ សម្រាប់កន្ធាយ10,000ក្បាលនេះ។
សម្រាប់កសិករដែលមានបំណងចង់បង្កាត់ពូជដោយខ្លួនឯង និងមិនចង់ទិញកូនពីគេ សូមកុំយកពូជកន្ធាយជាន់ឈាម(មានន័យថា កូនកន្ធាយដែលកើតចេញពីមេ និងបាដែលនៅក្នុងស្រះតែមួយ) ត្រូវយកពូជកន្ធាយឈ្មោលធំល្អដែលនៅក្នុងស្រះផ្សេងគ្នា និងមេកន្ធាយណាដែលមានសុខភាពល្អនៅក្នុងស្រះផ្សេងគ្នាដែរ មកដាក់ឱ្យបង្កាត់ពូជជាមួយគ្នា ទើបយើងបានកូនកន្ធាយល្អ មិនសូវឈឺ មិនសូវកាច។តែបើពូជឈាន់ឈាម កូនកន្ធាយនឹងមិនសូវធំធាត់ល្អ ហើយកាច ចូលចិត្តខាំគ្នា បង្កឱ្យកើតជំងឺដំបៅផ្សេងៗទៀតផង។ ជាទូទៅ មុននឹងយកទៅដាក់ក្នុងស្រះធំគេត្រូវផ្សុំាំកូនកន្ឋាយនៅស្រះតូចដែលមានទឹករាក់ជាមុនសិន ដើម្បីឱ្យវាធំបន្តិចមានអាយុប្រមាណ 1ខែ ទើបគេយកទៅដាក់ក្នុងស្រះធំ។បច្ចុប្បន្ននៅក្នុងឃុំវិហារសួគ៌ នៅសល់តែកសិដ្ឋានរបស់លោក ហេង ម៉ាទីនេ និងកសិករប្រមាណជា 20គ្រួសារប៉ុណ្ណោះដែលនៅចិញ្ចឹមកន្ធាយលក់ ក្រៅពីនោះបានបោះបង់អស់មួយចំនួនធំទៅហើយ មូលហេតុគឺដោយការប្រកួតប្រជែងតម្លៃពីការនាំចូល។ ចំណែកកសិករដែលចិញ្ចឹមកន្ធាយដែលជាសាខារបស់កសិដ្ឋានចិញ្ចឹមកន្ធាយវិហារសួគ៌នេះមានដូចជា កសិករនៅខេត្តព្រៃវែង កំពង់ធំ ពោធិ៍សាត់ និងបាត់ដំបង ជាដើម។ល។
លោក ហេង ម៉ាទីនេ សូមអំពាវនាវដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ សូមមេត្តាជួយទប់ស្កាត់ការនាំចូលកន្ធាយពីក្រៅប្រទេសផង ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុក ជួយដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់កសិករ ក៏ដូចជាជួយដល់សុខភាពអ្នកទទួលទានផងដែរ៕
