កម្មវិធីថ្មីមួយដែលមានឈ្មោះថាCSA(Community Supported Agriculture) ឬជាភាសាខ្មែរហៅថា“សហគមន៍គាំទ្រកសិកម្ម”ត្រូវបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយ របស់អង្គការសេដាក CEDAC ដែលកសិករភាគច្រើនបានស្គាល់ថា ជាអង្គការមួយដែលអនុវត្តផលិតផលសរីរាង្គនៅក្នុងប្រព័ន្ធកសិកម្ម។
លោកស្រី តុង ចាន់ធាង នាយិកាអង្គការសេដាកបានឱ្យដឹងថា CSA នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគេមិនសូវបានឮ និងស្គាល់ច្រើនទេ គឺវាជាប្រព័ន្ធមួយដែលកសិករ ឬអ្នកផលិត លក់ផលិតផលទៅដល់អតិថិជន ឬអ្នកបរិភោគដោយផ្ទាល់ហើយអ្នកបរិភោគជួយគាំទ្រទៅកសិករវិញ តាមរយៈការទិញផលិតផលដោយបង់លុយមុន។ ហើយកសិករយកលុយនោះទៅធ្វើការដាំដុះ ឬក៏ផលិតអាហារសម្រាប់លក់មកឱ្យអតិថិជនវិញ។
លោកស្រីនាយិកាអង្គការសេដាក បានប្រាប់ឡារ៉ែនពាណិជ្ជថា៖ “គោលបំណងនៃសិក្ខាសាលានេះ គឺចង់បង្កើនការយល់ដឹងដល់អ្នកពាក់ព័ន្ធ ឬប្រជាសហគមន៍ ដែលមិនមែនតែសហគមន៍ដែលធ្វើការជាមួយសេដាក តែយើងចង់បង្កើតបណ្តាញមួយដើម្បីឱ្យគាត់គាំទ្រទៅកសិករតាមរយៈការសម្របសម្រួលទីផ្សារ។ ដោយសារគេដាក់ការងារច្រើនទាក់ទងនឹងសហគមន៍ យើងចង់ឱ្យដៃគូផ្សេងទៀតដែលចាប់អារម្មណ៍ចង់ចូលរួមការងារនេះ យើងស្វាគមន៍រីករាយសហការ”។
លោកស្រីនាយិកាអង្គការសេដាកបានឱ្យដឹងថា៖“តាមពិតយើងចង់រៀបចំកម្មវិធីហ្នឹង យើងរៀបយ៉ាងម៉េចឱ្យដំណើរការល្អ ឱ្យកសិករមានទីផ្សារ មានដើមទុន ពីព្រោះបេសកកម្មរបស់ CSAគឺការគាំ-ទ្រសហគមន៍កសិករ ហើយបើយើងគាំទ្រកសិករ យើងត្រូវជួយគាត់ដោយបណ្តុះបណ្តាលលើការ-ផលិត បានផលិតផលត្រូវជួយរកទីផ្សារល្អ ដើម្បីឱ្យគាត់មានចំណូលល្អប្រសើរ កុំឱ្យធ្វើកសិកម្មយូរទៅជំពាក់គេ រួចធ្វើចំណាកស្រុកជាដើម”។
លោកស្រីបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា៖“ប្រព័ន្ធ(CSA)ហ្នឹង គឺខាងតំណាងសាកលវិទ្យាល័យ គាត់មកធ្វើការសិក្សា គាត់មកបង្ហាញបទពិសោធដល់យើងពីកម្មវិធីនេះ ព្រោះCSA គឺជាប្រព័ន្ធទីផ្សារមួយ ដែលជួយគាំទ្រទៅដល់កសិករ ជាពិសេសកសិករខ្នាតតូចដូចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាអុីចឹង។ ព្រោះសហគមន៍កសិករខ្នាតតូច គឺគាត់មានការលំបាកក្នុងការរកទីផ្សារលក់ផលិតផលរបស់គាត់ ហើយអ្នកបរិភោគក៏មានការលំបាកក្នុងការរកផលិតផលដែលមានគុណភាពល្អសម្រាប់គាត់យកទៅបរិភោគដែរ ដូច្នេះកសិករ ហើយនិងអ្នកបរិភោគធ្វើការសហការគ្នាក្នុងការផលិត និងទិញផលិតផលរបស់កសិករ”។
លោកស្រីបញ្ជាក់ទៀតថា កន្លងមកអង្គការសេដាក បានអនុវត្តកម្មវិធីនេះយូរមកហើយដែរ ប៉ុន្តែមិនមែនជាទម្រង់ CSAហ្នឹងសុទ្ធសាធទេ។ ព្រោះសេ-ដាកកន្លងមកបានសម្របសម្រួលទីផ្សារឱ្យកសិករលក់កសិផលមកទីផ្សារជាមួយអតិថិជនដែលជាប្រភេទអតិថិជនគាំទ្រផលិតផលសរីរាង្គ ដែលគាត់ស្រឡាញ់សុខភាព ស្រឡាញ់បរិស្ថាន។ ប៉ុន្តែពុំមានការបង់លុយមុនទេ អុីចឹងការធ្វើកន្លងមក សេដាកមិនបានធ្វើលក្ខណៈប្រព័ន្ធ CSA ពេញលេញទេ ដោយបានអនុវត្តកម្មវិធីនេះជាង10ឆ្នាំមកហើយ ដោយតាំងពីឆ្នាំ2004 មកម៉្លេះ។
លោក Jack លោក Ravael Julio Loho និងកញ្ញា Sarah ជាតំណាងសាកលវិទ្យាល័យ Virginia សហរដ្ឋអាមេរិក ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រកសិកម្ម បានថ្លែងឱ្យដឹងដែរថា គោលបំណងរបស់ CSA គឺចង់ឱ្យមានទំនាក់ទំនងរវាងក្រុមអ្នកផលិតទៅក្រុមអ្នកទិញ ហើយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានការជឿជាក់ពីអ្នកទិញ ហើយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យកសិករនោះគាត់មានថវិកាក្នុងការផលិត។
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ការអនុវត្តប្រព័ន្ធ CSA នេះ គឺមានភាពជោគជ័យណាស់ ដោយសារមានមនុស្សជាច្រើនយល់ដឹងពីប្រព័ន្ធនេះ។ ពួកគាត់យល់ថា នេះជាគំនិតមួយថ្មី ប៉ុន្តែមនុស្សជាច្រើនយល់ដឹងពីគំនិតទាំងអស់ហ្នឹង ហើយគាត់ចាប់អារម្មណ៍គំនិតទាំងអស់ហ្នឹង។ ដូច្នេះវាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដែលធ្វើឱ្យអ្នកទាំងអស់នោះគាត់យល់អំពី CSA ថាតើ CSA មានដំណើរការរបៀបយ៉ាងម៉េច?។
“សារៈសំខាន់ចម្បងមួយ ដែលអ្នកបរិភោគទទួលបានពី CSA នោះ គឺគាត់ទទួលបានផលិតផលដែលមានគុណភាព ហើយផ្តល់នូវសុខភាពល្អ មិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់គាត់ ហើយ CSA ផងដែរក៏ផ្តល់ឱ្យអ្នកបរិភោគជឿជាក់អំពីប្រភពនៃផលិតផលដែលគាត់បរិភោគហ្នឹង។ ជាគោលការណ៍ CSAគាំទ្រ ឬក៏ធ្វើការផ្តោតសំខាន់ទៅលើផលិតផលសរីរាង្គ ដោយសារផលិតផលសរីរាង្គ វាផ្តល់នូវគុណប្រយោជន៍ដែលធ្វើឱ្យសុខភាពល្អ ហើយមួយវិញទៀត CSA គឺផ្តោតសំខាន់ និងឱ្យតម្លៃយ៉ាងខ្លាំងលើការងារធ្វើការនៅក្នុងតំបន់សម្រាប់ក្រុមកសិករ។ ដូច្នេះសម្រាប់កម្ពុជា អង្គការសេដាក មានបណ្តាញ មានសហគមន៍ដែលចងក្រងគ្នារួចជាស្រេច និងអនុវត្តផលិតតែដំណាំកសិកម្មសរីរាង្គ ជាការងាយស្រួលសម្រាប់ការអនុវត្តCSA”។ នេះជាការបញ្ជាក់បន្ថែមពីតំណាង សាកលវិទ្យាល័យ Virginia។
លោក ស៊ន សឿត ជាតំណាងសហគមន៍របស់អង្គការសេដាក នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានប្រាប់ឡារ៉ែនពាណិជ្ជ ពីការយល់ដឹងអំពីSCA ដែលជាកម្មវិធីមួយគាំទ្រដល់ការផលិតស្បៀងអាហារតាមបែបលក្ខណៈសរីរាង្គ ពិតជាមានចំណុចល្អច្រើន ដោយសារតែសហគមន៍យើងជាអ្នកផលិត ដំណាំកសិកម្មសរីសង្គ តែងមានផលលំបាកពីការរកទីផ្សារ និងដើមទុន។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖“ប្រសិនបើកម្មវិធីនេះទទួលយកមកអនុវត្តនៅកម្ពុជា ជាការល្អប្រសើរណាស់ ពីព្រោះថា បច្ចុប្បន្នយើងមានដើមទុនតិច ត្រូវបណ្តាក់ដើមទុនធ្វើកសិកម្ម ហើយបើកម្មវិធីនេះបានផ្តល់ទុនមុន វាជាធាតុផ្សំមួយជូយជំរុញកម្លាំងចិត្ត ដែលរឹតតែធ្វើឱ្យកសិករមានការតាំងចិត្ត ខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងកិច្ចការនេះឱ្យទទួលបានលទ្ធផលល្អ”៕
