ការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP) សម្រេចបាន 90ភាគរយហើយ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវគេរំពឹងថានឹងបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំនេះ។ នេះបើយោងតាមរដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាដែលបានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានក្រោយកិច្ចប្រជុំអន្តរកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីលើកទី7 ស្តីពី “កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ចប់សព្វគ្រប់នៅខេត្តសៀមរាបកាលពីទី2 ខែមីនា2019”។
ឯកឧត្តម ប៉ាន សូរស័ក្ដិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានចរចាគ្នាអស់រយៈពេលជាង 6ឆ្នាំមកហើយ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺជាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មដោយសេរីក្នុងតំបន់ ដែលជួយលើកកម្ពស់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មដោះដូរទំនិញ សេវាកម្ម និងការវិនិយោគក្នុងតំបន់។
ឯកឧត្ដមបានបន្តថា៖ “កម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះសម្រាប់កិច្ចប្រជុំអន្តរកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីលើកទី7 ស្តីពី“កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់នេះ ដូច្នេះយើងនឹងជំរុញឱ្យកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំនេះ។ រដ្ឋមន្ត្រី RCEP ទាំងអស់បានបញ្ជាក់ពីជំហរក្នុងការបញ្ចប់ការងារចរចានេះនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំនេះ និងដាក់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំ RCEP ដើម្បីសម្រេចជាចុងក្រោយ។ បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនៅសៀមរាប រដ្ឋមន្ត្រី RCEP មានផែនទីបង្ហាញផ្លូវ និងកាលវិភាគដើម្បីជួបគ្នាពិភាក្សាគ្នារហូតដល់ខែវិច្ឆិកា និងបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងស្រុងនៅចុងឆ្នាំនេះ”។
ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើងទៀតថា ការចរចា និងពិភាក្សា បានសម្រេចប្រមាណជា 90ភាគរយហើយ ដោយឡែកចំណុចសេសសល់ប្រមាណជាង 10ភាគរយទៀតកំពុងស្ថិតក្នុងការចរចាដ៏តានតឹង ដែលក្នុងនោះវិស័យសេវាកម្ម ទំនិញ និងការវិនិយោគត្រូវបានចរចា និងពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងល្អិតល្អន់ ជាពិសេសប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំ។
ឯកឧត្ដមរៀបរាប់ថា៖ “បញ្ហាដែលសេសសល់ 10ភាគរយនោះនឹងមានការពិភាក្សាដ៏តានតឹង និងតម្រូវឱ្យមានឆន្ទៈពីថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស RCEP ដើម្បីបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងនៅក្នុងឆ្នាំនេះ ពីព្រោះថា 10ភាគរយនេះមិនស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលបច្ចេកទេសនោះទេ”។
ឯកឧត្ដមបន្តថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងជួយទាក់ទាញរោងចក្រជាច្រើនមកកែច្នៃវត្ថុធាតុដើម ជាពិសេសកសិផលកម្ពុជាដើម្បីធ្វើការនាំចេញ និងបង្កើនជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេសកម្ពុជាឱ្យស្មើគ្នាជាមួយប្រទេសផ្សេងៗក្នុងតំបន់។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិនាពេលបច្ចុប្បន្ន បាននិងកំពុងឈានដល់ចំណុចរបត់ដែលធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគីដែលមានលក្ខណៈសេរី និងបើកចំហ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពតានតឹង និងគំរាមកំហែងដោយសារប្រទេសមួយចំនួន រួមទាំងបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចធំៗបាន និងកំពុងដោះស្រាយបញ្ហាដោយប្រកាន់គោលនយោបាយឯកតោភាគី និងទេ្វភាគី។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តថា៖ “គោលនយោបាយប្រកួតប្រជែងរបស់ប្រទេសមហាអំណាច និងនិន្នាការផ្លាស់ប្តូរប្រឆាំងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី និងប្រឆាំងគំនិតសកលភាវូនីយកម្ម បាននិងកំពុងទាញប្រទេសនីមួយៗឱ្យមានទស្សនវិស័យជាយុទ្ធសាស្ត្រ និន្នាការនយោបាយ និងគិតពីផលប្រយោជន៍ជាតិរៀងខ្លួន”។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី សម្តេចតេជោបានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាក៏ដូចជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ដែរ គឺនៅតែអាចធ្វើការជាមួយគ្នា និងសហការស្វែងរកមូលដ្ឋានរួម ទិសដៅរួម ក៏ដូចជាផលប្រយោជន៍រួមបានជានិច្ច។ សម្តេចបន្តថា ការប្រែប្រួលភូមិសាស្ត្រ នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ព្រមទាំងការលេចចេញនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមតំបន់ថ្មីៗ នឹងធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកផងដែរ។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្តទៀតថា ការបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្ម តំបន់សេរី RCEP មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ក្នុងការធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ីក្លាយទៅជាប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចស្នូលដែលអាចជួយរក្សាសិ្ថរភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចសកលលោក ព្រមទាំងអាចជួយទប់ស្កាត់នូវនយោបាយគាំពារនិយម និងការរីករាលដាលនៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម។
សម្តេចតេជោមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា៖ “ខ្ញុំបានជំរុញរដ្ឋមន្ត្រី និងក្រុមអ្នកចរចាខិតខំពុះពារឧបសគ្គតាមវិស័យនីមួយៗ ឱ្យបញ្ចប់ការចរចាតាមអាណត្តិដែលផ្តល់ដោយថ្នាក់ដឹកនាំ RCEP ទោះបីជាកម្ពុជាត្រូវធ្វើការកែទម្រង់លិខិតបទដ្ឋានច្បាប់មួយចំនួន និងផ្តល់នូវការសម្របសម្រួលជាមួយបណ្តាប្រទេសជាដៃគូដទៃទៀតក៏ដោយ។ បើសិនជាកម្ពុជាត្រូវការកែច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិដើម្បីឱ្យស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP)នោះ កម្ពុជាគួរតែធ្វើ”។
លោកបណ្ឌិត ម៉ី កល្យាណ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិបានឱ្យដឹងថា រាល់កិច្ចព្រមព្រៀងណាក៏ដោយ គឺសុទ្ធសឹងតែជាប្រយោជន៍ល្អ និងសំខាន់ចំពោះប្រទេសកម្ពុជាទាំងអស់។ វាល្អសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះ RCEP ជាផ្នែកមួយក្នុងការជំរុញការនាំចេញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា៖ “យើងពិបាកនិយាយថា RCEP វាជំនួសឱ្យទីផ្សារដែលមានស្រាប់របស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែវាអាចជួយកម្ពុជាឱ្យធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារនាំចេញ ក្រៅពីទីផ្សារដែលមានស្រាប់។ ខ្ញុំជឿថា RCEP មិនជំនួសឱ្យទីផ្សារដែលកម្ពុជាមានស្រាប់ទេ ប៉ុន្តែវានឹងបើកទីផ្សារបន្ថែម និងអាចទាក់ទាញវិនិយោគិន មកដំឡើងរោងចក្របន្ថែមនៅកម្ពុជាដើម្បីផលិតនូវផលិតផលសក្តានុពលផ្សេងទៀត ដើម្បីនាំចេញទៅក្នុងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់”។
ទន្ទឹមគ្នានោះដែរ សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានផ្តល់នូវអនុសាសន៍សំខាន់ៗចំនួន3 ដល់រដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសចរចា RCEP ទាំង16 ដើម្បីបញ្ចៀសការខ្វែងគំនិតគ្នានៅក្នុងវិស័យមួយចំនួន សំដៅពន្លឿនការបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP ដ៏ពេញលេញមួយ ទៅតាមចង់បានរបស់ប្រទេសចូលរួម។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថា ភាគីទាំងអស់ត្រូវចាត់ទុកកិច្ចចរចាទាំងនេះជាដំណើរការឈ្នះឈ្នះដែលលទ្ធផលចុងក្រោយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ភាគីទាំងអស់ទោះជាក្នុងកម្រិតខុសគ្នាក៏ដោយ ហើយបើទោះជាមានរបៀបវារៈសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗគ្នា ភាគីចរចាទាំងអស់ត្រូវនាំគ្នាពិនិត្យមើលទិដ្ឋភាពរួមនៃសក្តានុពល និងអត្ថប្រយោជន៍ដ៏ធំនៃកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ដើម្បីឱ្យដំណើរការនៃកិច្ចចរចានេះអាចជម្នះបានឧបសគ្គ។ រដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសចូលរួមទាំងអស់ត្រូវគោរពឆន្ទៈនយោបាយ និងផ្តល់ការណែនាំដល់សមាជិកនៃគណៈកម្មការចរចាពាណិជ្ជកម្មរបស់យើងនូវភាពទន់ភ្លន់ និងការយោគយល់គ្នា ស្របតាមគោលការណ៍ណែនាំដែលបានឯកភាពគ្នាកាលពីឆ្នាំ2012។
កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP) ជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីតំបន់ (Regional FTA) ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលនៃការចរចា ដែលចូលរួមដោយប្រទេសចំនួន16 រួមមាន៖ ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំង10 និងប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ានចំនួន6 គឺអូស្ត្រាលី ចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងនូវែលសេឡង់។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អាស៊ានដែលផ្អែកលើកុងសង់ស៊ីសសម្រាប់ការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលបានប្រកាសឱ្យចាប់ផ្តើមចរចាក្នុងឆ្នាំ2012 នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ RCEP មានទំហំ GDP ជិត 30ភាគរយនៃ GDP ពិភពលោក នៅឆ្នាំ2014 មានប្រជាជនស្ទើរតែពាក់កណ្តាលនៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោក និងផលិតកម្មសរុបប្រមាណជា 31.6%៕
