ដើម្បីរក្សាបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលយូរជួយឱ្យកម្រិតជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែល្អប្រសើរឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់លើកកម្ពស់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមឱ្យពួកគេមានលទ្ធភាពកែច្នៃផលិតផលក្នុងស្រុក ជាពិសេសផលិតផលកសិកម្ម ជាជាងនាំចេញទៅលក់នៅលើទីផ្សារក្រៅប្រទេស។
លោក ង៉ែត ជូ ដែលជាគេស្គាល់ថាជាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថាបើយើងនៅតែបន្តពឹងផ្អែកលើការនាំចេញវត្ថុធាតុដើមទៅកាន់ទីផ្សារក្រៅប្រទេសនោះ នឹងមិនធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាយើងមានកំណើន និងរក្សាបានស្ថិរភាពយូរអង្វែងនោះទេ ជាពិសេសចំណូលប្រជាពលរដ្ឋនៅតែមានកម្រិតទាបដដែល។ លោកថាប្រសិនបើចង់ឱ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសមានកំណើន មានស្ថិរភាពយូរអង្វែង និងចំណូលប្រជាពលរដ្ឋរឹតតែប្រសើរឡើងពីទាប ទៅមធ្យមនោះ រដ្ឋាភិបាលគួរផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ដោយគួរងាកមកពង្រឹងសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមឱ្យកាន់តែខ្លាំងឡើងជាពិសេសផ្តល់ជំនួយផ្នែកបច្ចេកទេស និងថវិកាឱ្យពួកគេមានលទ្ធភាពកែច្នៃផលិតផលក្នុងស្រុកឱ្យបានកាន់តែច្រើនសម្រាប់ដាក់លក់ជាផលិតផលសម្រេចនៅលើទីផ្សារបស់ខ្លួនផង និងនាំចេញទៅលក់នៅលើទីផ្សារក្រៅប្រទេសផង ដែលអាចរកចំណូលបានខ្ពស់ត្រឡប់មកវិញ ហើយនៅពេលដែលផលិតផលសម្រេចមានតម្លៃខ្ពស់ នោះវានឹងជួយឱ្យវត្ថុធាតុដើមរបស់កសិកររឹតតែមានតម្លៃ ហើយក៏មិនចាំបាច់ពឹងផ្អែកតែលើទីផ្សារក្រៅប្រទេសដែរ។
លោកបន្តថា កន្លងមកមានភាពរង្គោះរង្គើចំពោះការអនុគ្រោះពន្ធនាំចេញទំនិញទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុបប៉ុន្តែដោយសារមានទំនាក់ទំនងការទូត ការផ្សះផ្សាផ្នែកនយោបាយការបរទេស ទើបកម្ពុជានៅតែឱកាសនាំចេញផលិតផលផ្សេងៗ ជាពិសេសផលិតផលកាត់ដេរទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុបបន្តទៀត ប៉ុន្តែទោះជាដូច្នេះក្ដី តែវាក៏ជាសញ្ញាមួយបង្ហាញថា ការអនុគ្រោះពន្ធនាំចេញផលិតផលទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុបនឹងត្រូវកាត់ផ្តាច់នៅពេលអនាគតខាងមុខ ដែលយើងត្រូវតែត្រៀមខ្លួនទុកជាមុន មុននឹងការអនុគ្រោះពន្ធនាំចេញត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។ ដើម្បីឱ្យយើងអាចរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចល្អ ចំណូលប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែខ្ពស់ឡើង រដ្ឋាភិបាលគួរពង្រឹង និងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមឱ្យបានកាន់តែច្រើន ដើម្បីឱ្យពួកគេមានសមត្ថភាពកាន់តែខ្ពស់ក្នុងការកែច្នៃផលិតផលក្នុងស្រុកឱ្យបានកាន់តែច្រើន។
សម្រាប់ចង្វាក់ផលិតកម្មក្រុមហ៊ុន ឬសហគ្រាសមួយដំណើការទៅបានដោយរលូន គេតែងមានតម្រូវការថវិកា ឬទុនបម្រុង និងអ្នកជំនាញជាដើមព្រោះកន្លងមកមានសហគ្រាសក្នុងស្រុកមួយចំនួនបានផ្អាកដំណើរ ឬប្រឈមនឹងការផ្អាកដំណើរការចង្វាក់ផលិតកម្មដោយសារកង្វះថវិកា ធនធានមនុស្ស និងបច្ចេកទេសជាដើម ដែលបញ្ហានេះមានតម្រូវការជាចាំបាច់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការជួយជ្រោមជ្រែងតាមរយៈក្រសួងជំនាញក្នុងការជួយឧបត្ថម្ភទុនបម្រុង ជំនាញបច្ចេកទេស និងធនធានមនុស្សដែលពូកែៗសម្រាប់ជួយពួកគេឱ្យមានដំណើការល្អប្រសើរទៅមុខ។
លោកបន្តទៀតថា ក្នុងគោលនយោបាយកាត់បន្ថយថ្លៃចំណាយ សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជាចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការបញ្ចុះតម្លៃភ្លើងអគ្គិសនីឱ្យបានដូចប្រទេសជិតខាង រៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស្ពាន-ផ្លូវថ្នល់ ជួយសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញ ឬកសិផលផ្សេងៗ ជាពិសេសការអនុគ្រោះពន្ធពីរដ្ឋាភិបាលផងដែរ ទើបពួកគេអាចរកប្រាក់ចំណេញសម្រាប់ពង្រីកចង្វាក់ផលិតកម្មឱ្យកាន់តែធំឡើងៗបាន ដែលនេះជាចំណែកសំខាន់មួយក្នុងចំណោមជំនួយសំខាន់ផ្សេងៗទៀតដែលជួយឱ្យពួកគេអាចដំណើរការទៅមុខបានកាន់តែមានប្រសើរឡើង។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុងគោលនយោបាយលើកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុក ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមឱ្យកាន់តែមានលទ្ធភាពប្រសើរឡើង រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញគោលនយោបាយថ្មីមួយ គឺអនុគ្រោះពន្ធ100% រយៈពេលចាប់ពី3 ទៅ 5ឆ្នាំសម្រាប់សហគ្រាសដែលទើបនឹងបង្កើតថ្មី។ យោងតាមខ្លឹមសារជំពូកទី3 នៃអនុក្រឹត្យលេខ២៤អនក្រ.បក របស់រាជរដ្ឋាភិបាលស្តីពីការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធដារ សម្រាប់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមក្នុងវិស័យអាទិភាព រាជរដ្ឋាភិបាលបានលើកឡើងថា សម្រាប់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមត្រូវទទួលបានការលើកលែងពន្ធដារផ្សេងៗគ្នាដូចជា 1.លើកលែងពន្ធចំពោះប្រាក់ចំណូលរយៈពេល 3ឆ្នាំ ដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃដែលចុះបញ្ជីពន្ធដារសម្រាប់សហគ្រាសដែលចុះបញ្ជីថ្មី ឬចាប់ពីថ្ងៃដែលសហគ្រាសមកធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសម្រាប់សហគ្រាសដែលបានចុះបញ្ជីពន្ធដាររួចនៅពេលអនុក្រឹត្យនេះចូលជាធរមាន។ 2.លើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូលរយៈពេល 5ឆ្នាំ គិតចាប់ពីថ្ងៃចុះបញ្ជីពន្ធដារសម្រាប់សហគ្រាសចុះបញ្ជីថ្មី ឬចាប់ពីថ្ងៃដែលសហគ្រាសមកធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសម្រាប់សហគ្រាសដែលបានចុះបញ្ជីពន្ធដាររួចហើយ ចាប់ពីពេលអនុក្រឹត្យនេះចូលជាធរមានដែលបំពេញលក្ខខណ្ឌដូចជា ក.ប្រើវត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុកចាប់ពី 60ភាគរយឡើងទៅ។ ខ.បង្កើនចំនួននិយោជិតបន្ថែមយ៉ាងតិច2%។ គ. មានទីតាំងក្នុងតំបន់ប្រមូលផ្តុំសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMECluster)។ 3.លើកលែងការបង់ប្រាក់រំលស់ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល និងពន្ធអប្បបរមាក្នុងរយៈពេលលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូល។ 4.លើកលែងការចំណាយដែលអាចកាត់កងបាន មានដូចជា ក.អនុញ្ញាតកាត់ចំណាយ 200%ចំពោះចំណាយលើការការបណ្តុះបណ្តាលការកាន់បញ្ជីគណនេយ្យតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។ ខ. អនុញ្ញាតកាត់កងចំណាយ 200%ចំណាយលើការបណ្តុះបណ្តាលការកាន់បញ្ជីគណនេយ្យ ឬការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញបច្ចេកទេសដល់និយោជិត។ គ.អនុញ្ញាតឱ្យកាត់កងចំណាយ 150% ចំពោះការចំណាយលើការវិនិយោគម៉ាស៊ីន ឬឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាដែលមានលក្ខណៈនវានុវត្តន៍សម្រាប់បម្រើ និងលើកកម្ពស់ផលិតភាពផលិតកម្ម។
ផ្អែកតាមរបកគំហើញថ្មីៗដែលស្រាវជ្រាវ និងចេញផ្សាយដោយធនាគារពិភពលោកបានបង្ហាញថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើងយ៉ាងល្អប្រសើរ ដែលគេរំពឹងថា កំណើននេះនឹងកើនឡើងបន្តិចបន្តួចទៀតនៅឆ្នាំនេះ ដោយនឹងកើនឡើងដល់ 7.1ភាគរយនៅក្នុងឆ្នាំ2018 ដែលកំណើននេះនាំមុខដោយសារតម្រូវការប្រើប្រាស់ទំនិញក្នុងស្រុក និងការនាំចេញ។
ទស្សនវិស័យរយៈពេលវែងដែលមានលក្ខណៈវិជ្ជមានមានការកើនឡើងមួយផ្នែកធំដោយសារលំហូរចូលនៃវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសកាន់តែច្រើនឡើងទៅលើផ្នែកផលិតកម្ម និងកសិកម្ម និងភាពកាន់តែល្អប្រសើរឡើងនៃទំនាក់ទំនងខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់រវាងវិនិយោគទុនផ្ទាល់ពីបរទេស និងក្រុមហ៊ុនជាច្រើនរបស់កម្ពុជា។
បរិមាណតម្រូវការក្នុងស្រុកបានកើនឡើងដោយសារតែកំណើនប្រាក់បៀវត្សរ៍កើនឡើងកាន់តែខ្ពស់ជាងមុន និងវិនិយោគទុនសាធារណៈច្រើនជាងមុន ជាមួយនិងការកើនឡើងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដែលដើរតួជាការលើកទឹកចិត្ត។ បរិមាណតម្រូវការដ៏ច្រើនពីក្រៅប្រទេសបានជំរុញដល់ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលបង្កើនចំណូលបាន 16.1 ក្នុងអំឡុងឆមាសទី1 ឆ្នាំ2018៕
