ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ឬ Everything But Arms (ប្រែថាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ) គឺជាកម្មវីធីផ្តល់ភាពអនុគ្រោះផ្នែកពន្ធគយលើទំនិញនាំចូលពីប្រទេសនានាដែលត្រូវបានចាត់លំដាប់ថ្នាក់ថាជា “ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច” ឬហៅថា “ប្រទេសក្រីក្រ”។ ប្រព័ន្ធនេះត្រូវបានសហគមន៍អឺរ៉ុបដាក់ឱ្យអនុវត្តកាលពីឆ្នាំ2011 ដល់ប្រទេសក្រីក្រចំនួន49 នៅទូទាំងពិភពលោកដែលក្នុងនោះមានប្រទេសកម្ពុជាមួយផងដែរ។
ចាប់តាំងពីកម្ពុជាទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះមក គេសង្កេតឃើញថា អ្នកវិនិយោគបរទេសបានចូលមកបណ្តាក់ទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជាលើវិស័យផ្សេងៗជាច្រើន ជាពិសេសវិស័យវាយនភណ្ឌកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលបានជួយផ្តល់ការងារដល់ពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងច្រើន និងបានជួយជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាឆ្លងផុតពីប្រទេសក្រីក្រមានចំណូលទាប មកជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប។
ទិន្នន័យរបស់ធនាគារពិភពលោកបានបង្ហាញថា បើនិយាយចំពោះតែទីផ្សារអឺរ៉ុបវិញ មានចំនួនដល់ទៅ 4,126ពាន់លានដុល្លារ ដែលភាគច្រើនលើសលប់(94,84%)គឺជាផលិតផលសម្រេចមានតម្លៃស្មើនឹង 4,079ពាន់លានដុល្លារ។ ចំពោះផលិតផលដែលកម្ពុជានាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប គឺជាផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងដែលមានតម្លៃដល់ទៅជាង 3.531ពាន់លានដុល្លារ ឬស្មើនឹង85.58ភាគរយនៃតម្លៃទំនិញសរុបដែលកម្ពុជាបាននាំចូលទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ចំពោះប្រទេសនៅក្នុងទីផ្សារអឺរ៉ុបដែលកម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញចូលទៅនោះ រួមមានកាណាដា សហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង់ ជាដើម ជាទីផ្សារធំបំផុតដែលទទួលលក់ទំនិញពីកម្ពុជា ជាពិសេសផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងដែលផ្តល់ផលវិជ្ជមានសម្រាប់ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា(ចំណេញកម្ពុជា)។
ចំណែកប្រទេសចិនវិញបាននាំចូលទំនិញមានតម្លៃដល់ទៅជាង 4,550លានដុល្លារមកកម្ពុជា បន្ទាប់មកគឺប្រទេសថៃមានតម្លៃ 1,910លានដុល្លារ និងប្រទេសវៀតណាមមានតម្លៃជាង 141លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ2016 ខណៈដែលកម្ពុជានាំចូលទៅវិញមានចំនួនតិចតួចបំផុតដែលធ្វើឱ្យមានផលអវិជ្ជមានសម្រាប់ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា(កម្ពុជាមិនសូវចំណេញ)។
ធនាគារពិភពលោក(WB)បានប្រកាសថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែរក្សាកំណើនរឹងមាំដដែលនៅរយៈពេល 6ខែដំបូងនៃឆ្នាំ2018 ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចមួយផ្នែកធំបានមកពីការរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងនៃកំណើននាំចេញផលិតផលកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ ដូចជាកាបូប វ៉ាលីស ដែលត្រូវបាននាំចេញទៅទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើង ហើយ WB បានបង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភនៅក្នុងរបាយការណ៍បច្ចុប្បន្នភាពអំពីកម្ពុជា កាលពីពេលថ្មីៗថា ការសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះមកលើប្រទេសកម្ពុជា គឺជាហានិភ័យចម្បងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះទាំងមូល។
លោកបណ្ឌិត ចាប សុថារិទ្ធ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ (CICP) បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើកម្ពុជាបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធនេះលើរាល់ទំនិញនាំចូលទៅកាន់សហគមន៍អឺរ៉ុប កម្ពុជានឹងត្រូវបំពេញកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធរហូតដល់ទៅ 11ភាគរយសម្រាប់ផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងអត្រាផ្សេងពីនេះទៀតទៅតាមប្រភេទទំនិញនីមួយ។ ហើយប្រសិនបើសហគមន៍អឺរ៉ុបតម្រូវឱ្យកម្ពុជាបង់ពន្ធមែននោះនឹងធ្វើឱ្យទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជាជួបការលំបាកក្នុងការប្រកួតប្រជែងតម្លៃជាមួយទំនិញនាំចូលពីប្រទេសផ្សេងទៀត ដែលនឹងនាំឱ្យប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងបម្រើការងារក្នុងវិស័យកាត់ដេរ និងវិស័យជាច្រើនទៀត ដោយសារវិនិយោគិនបរទេសនឹងឈប់ប្រកបធុរកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយនឹងងាកទៅរកប្រទេសផ្សេងណាមួយទៀតដែលនៅទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA សម្រាប់នាំចេញទំនិញគ្រប់ប្រភេទទៅកាន់អឺរ៉ុបលើកលែងតែអាវុធនេះវិញម្ដង។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏កម្ពុជានៅមានទីផ្សារច្រើនទៀត ដូចជាប្រទេសចិន ជប៉ុន អង់គ្លេស និងប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួនទៀតដែលមិនមែនជាសមាជិកសហគមន៍អឺរ៉ុប។
លោក Jean-Gaetan GUILLEMAUD ប្រធានគណៈកម្មាធិការសុខុមាលភាពនៃសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុប និងជានាយកក្រុមហ៊ុន Zuelling Pharma បានមានប្រសាសន៍ខ្លីៗថា អ្នកធុរកិច្ចអឺរ៉ុប មានការទទួលខុសត្រូវខ្លាំងផ្នែកសង្គម ដោយសារតែវិនិយោគិនអឺរ៉ុបបានចូលរួមចំណែកសំខាន់ក្នុងការផ្តល់ការងារផ្តល់សុខុមាលភាពការងារ និងសង្គម និងជួយលើកកម្ពស់សិទ្ធិ ជីវភាពកម្មករ និងសេដ្ឋកិច្ចខ្មែរផងដែរ។ ហើយថា វិនិយោគិនអឺរ៉ុបមិនត្រឹមតែផ្តល់ការងាររយៈពេលវែងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងផ្តល់ការងារប្រកបដោយចីរភាព តាមរយៈការបញ្ជូនពលរដ្ឋទៅសិក្សាជំនាញនៅក្រៅប្រទេស ដូចជាប្រទេសថៃសិង្ហបុរីជាដើមទៀតផង។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនមកពីបណ្តាប្រទេសសហគមន៍អឺរ៉ុបមានចំនួនជាង 500 កំពុងវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
ចំណែកលោក គីលីយ៉ង់ ប្លេស នាយកប្រតិបត្តិសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំនៅកម្ពុជាក៏បានមានប្រសាសន៍ដែរថា ការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជាមិនមែនជានីតិវិធីមួយដែលអាចប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើបានទេ លុះត្រាតែមានការជជែកគ្នាឱ្យបានច្រើន មុនមានការសម្រេចដក ឬផ្អាកបណ្តោះអាសន្នលើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធមួយនេះ។
ជាមួយគ្នានេះ សភាពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិធំៗចំនួន 5ស្ថាប័ននៅអឺរ៉ុប ដែលក្នុងនោះមានសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបនៅកម្ពុជា សភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជា (CCFIC) ក្រុមអ្នកធុរកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ប្រចាំនៅកម្ពុជា (ADW) សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបខាងជើងប្រចាំនៅកម្ពុជា (Nordcham) សមាគមអ្នកធុរកិច្ចអុីតាលីនៅកម្ពុជាដែលជាតំណាងប្រទេសចំនួន9 នៅអឺរ៉ុប កាលពីពេលថ្មីៗនេះបានសរសេរលិខិតរួមគ្នាមួយច្បាប់ជូនលោកស្រី Cecila Malmstrom ស្នងការទទួលបន្ទុកពាណិជ្ជកម្មគណៈកម្មការអឺរ៉ុបក្នុងខ្លឹមសារមិនឯកភាពទៅនឹងបំណងចង់ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។
លិខិតរួមរបស់ស្ថាប័នធុរកិច្ចអន្តរជាតិដែលជាតំណាងក្រុមហ៊ុនចំនួន 335 និងមាននិយោជិតជាង 5ម៉ឺននាក់បានសម្តែងនូវក្តីកង្វល់យ៉ាងខ្លាំង-ក្លាអំពីដំណើរការឆ្ពោះទៅរកការដកហូតការអនុគ្រោះពន្ធផ្នែកពាណិជ្ជកម្មក្រោមរបប EBA ដែលប្រែថាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធចេញពីប្រទេសកម្ពុជា និងបារម្ភពីផលវិបាកដែលការដកហូតនេះដែលនឹងបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងក្លាដល់ប្រយោជន៍ពាណិជ្ជកម្មយូរអង្វែងទាំងរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា៕
