ដោយគ្មានការកែប្រែ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម ឯកឧត្តម វេង សាខុន របស់ប្រទេសកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាក្នុងពិធីសារស្តីពីតម្រូវការភូតគាមអនាម័យសម្រាប់ការនាំចេញផ្លែចេកពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិនកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី2 ខែសីហា ឆ្នាំ2018 នៅទីស្តីការក្រសួងកសិកម្ម ដើម្បីបើកទ្វារឱ្យវិស័យឯកជនបាននាំផលិតផលផ្លែចេករបស់ខ្លួនចូលទៅក្នុងទីផ្សារប្រទេសចិន។
ឯកឧត្តម វេង សាខុន មានប្រសាសន៍នៅក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារនេះថា ការចុះហត្ថលេខាក្នុងពិធីសារស្តីពីតម្រូវការភូតគាមអនាម័យនេះ គឺជាការបើកទ្វារក្នុងការនាំយកផ្លែចេកកម្ពុជាចូលទៅកាន់ទីផ្សារ និងអតិថិជននៅក្នុងប្រទេសចិន។ ការចុះពិធីសារនាថ្ងៃនេះ គឺជាការឆ្លើយតបរបស់ភាគីចិនតាមសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា តាមរយៈក្រុមការងារនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលបានចាប់ផ្តើមចរចាទីផ្សារនេះជាមួយភាគីចិនឡើងវិញ និងបានឯកភាពគ្នាលើសេចក្តីព្រាង កាលពីថ្ងៃទី25 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ2014កន្លងទៅនៅសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ា។
ឯកឧត្តម រដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ដែរថា៖ “ជាមួយនឹងលទ្ធផលដែលទទួលបានបន្ថែមនៅថ្ងៃនេះ គឺភាគីកម្ពុជាយើងបាន និងកំពុងបន្តស្នើសុំទៅភាគីចិនឱ្យពិនិត្យលទ្ធភាព និងពន្លឿនការងារបន្ថែមក្នុងការនាំចូលផលិតផលកសិកម្មចាំបាច់មួយចំនួនទៀតទៅកាន់ទីផ្សារចិន ដែលមានដូចជា ផ្លែស្វាយ ផ្លែមៀន(តាង៉ែន)ផ្លែស្រកានាគ ម្រេច ផ្លែដូង និងសម្បុកទឹកមាត់សត្វត្រចៀកកាំ សម្រាប់ធ្វើការនាំ-ចេញទៅប្រទេសចិនជាបន្តទៀត”។
ឯកឧត្តម ហ៊ាន វណ្ណហន អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយក-ដ្ឋានកសិកម្ម បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចគោលដៅជាលទ្ធផលជោគជ័យនៅថ្ងៃនេះ គឺបានមកពីការចរចារបស់រដ្ឋាភិបាលនិងភាគីចិន ហើយយើងនឹងខិតខំជំរុញបន្ថែមសម្រាប់ផលិតផលកសិកម្មដទៃទៀត ដូចប្រសាសន៍ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើងអ៊ីចឹង។
ឯកឧត្តម វណ្ណហន បានមានប្រសាសន៍ថា ចេក-អំបូង ចេកពងមាន់ និងចេកណាំវ៉ា ក្នុងស្រុកមិនទាន់បំពេញបានតាមតម្រូវការទីផ្សារប្រទេសចិននៅឡើយទេ ទាំងគុណភាព និងរសជាតិ ព្រោះវាមិនធន់ឆាប់ខូចពេលដឹកជញ្ជូន និងរក្សាទុកមិនបានយូរ។ ឯចេកដែលអន្តរជាតិគេនិយមចូលចិត្តនោះគឺពូជចេកអំបូងពណ៌លឿង។ ដូច្នេះកម្ពុជានឹងនាំចូលដំណាំចេកអំបូងពណ៌លឿងពីប្រទេសចិន និងហ្វីលីពីនមកពង្រីកការដាំដុះ គឺជាចេកដែលត្រូវនាំចេញ។ បច្ចុប្បន្នយើងមានផ្ទៃដីចំនួន 5,000ហិកតាដែលមានកសិដ្ឋានចំនួន 3កន្លែងដែលនឹងធ្វើការពង្រីកបន្តទៀត ដែលកសិដ្ឋានទាំងនោះមាននៅក្នុងខេត្តរតនគិរី ខេត្តក្រចេះ និងកំពត ជាកសិដ្ឋានធំៗដែលឯកជនគេបោះទុនវិនិយោគ ដែលចំនួននេះយើងអាចធ្វើការនាំចេញផ្លែចេកបានចំនួន 30ម៉ឺនតោនក្នុង1ឆ្នាំ។
ឯកឧត្តមបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា កន្លងមកកម្ពុជាបាននាំចេញចេករួចមកហើយ ដោយបានដាំនៅក្នុងខេត្តរតនគិរី តែមិនមែននាំចេញទៅប្រទេសចិនទេ គឺនាំទៅប្រទេសវៀតណាម ប៉ុន្តែលោកបានពន្យល់ថា ចម្ការទាំងនោះជារបស់ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមខ្លួនឯង តែឥឡូវយើងបើកទីផ្សារទៅកាន់ប្រទេសចិនមួយទៀត ហើយចេកនឹងក្លាយជាផលិតផលកសិកម្មទី 4 ដែលនឹងនាំចេញពីកម្ពុជាទៅចិនបន្ទាប់ពីពោត ដំឡូងមី និងអង្ករ។
ឯកឧត្តម វណ្ណហន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ “តម្លៃនៃពិធីសារនេះ គឺការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន។ ទី1 គេហៅថា របាំងភូតគាមអនាម័យដែលវាមានសារៈសំខាន់ណាស់។ សំខាន់គេមិនឱ្យមានសំណល់ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពលើសកម្រិតកំណត់។ ទី2សំដៅទៅលើថា មិនឱ្យចម្លងនូវសមាសធាតុឆ្លងទូទៅដែលអាចចម្លងនៅក្នុងផលិតផល”។
ឯកឧត្តមបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងនេះមិនមែនមានន័យថា កម្ពុជាមានអ្វីអាក្រក់ជាងគេនោះទេ តែជាការទទួលស្គាល់ភូតគាមអនាម័យអន្តរជាតិ។ មានន័យថា យើងក៏ទប់ស្កាត់សមាសភាពមេរោគចង្រៃមិនឱ្យចូលមកកម្ពុជាដែរ ដូច្នេះបំណងសំខាន់នៃពិធីសារនេះ គឺការពារសុខភាពអ្នកហូបចុកផលិតផលដែលនាំចេញពីកម្ពុជា ដែលត្រូវតែពិនិត្យមើលធ្វើម៉េចកុំឱ្យមានការចម្លង ឬបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពមនុស្ស និងក៏អាចការពារបាននូវភូតគាមអនាម័យដែលអាចចម្លងដល់វិស័យកសិកម្មនៅប្រទេសចិនផងដែរ។ អ្នកដាំដំណាំចេក និងអ្នកនាំចេញត្រូវអនុវត្តតាមគោលការណ៍ណែនាំដ៏តឹងរ៉ឹង សម្រាប់ស្តង់ដារអនាម័យ និងជីវសាស្ត្រដែលត្រូវការនៅក្នុងប្រទេសចិន ព្រោះគេបានអនុវត្តសម្រាប់ប្រជាជនគេ បានយ៉ាងល្អហើយ។
ឯកឧត្តម ហ៊ាន វណ្ណហន ក៏បានប្រាប់កាសែត ឡារ៉ែនពាណិជ្ជតាមទូរស័ព្ទដែរថា ក្រោយការចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារនេះ កសិករក្នុងស្រុក និងម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនអ្នកនាំចេញដែលចាប់អារម្មណ៍នឹងទីផ្សារប្រទេសចិននេះ នឹងត្រូវរូតរះទាក់ទងមកអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម ដើម្បីធ្វើការចុះបញ្ជីទទូលស្គាល់ចម្ការកន្លែងវេចខ្ចប់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគាំទ្រការនាំចេញ និងចាំបាច់ត្រូវគោរពគោលការណ៍ណែនាំ និងនីតិវិធីរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម ដែលធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងឱ្យចេកដែលនាំចេញមានអនុលោមភាពតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវក្នុងពិធីសារនេះក៏ដូចជាដើម្បីនិរន្តរភាពនៃការនាំចេញកសិផលកម្ពុជាផងដែរ។
កសិករក្នុងស្រុក ម្ចាស់កសិដ្ឋាន និងម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនអ្នកនាំចេញត្រូវមានភាពវៃឆ្លាតក្នុងការបង្កើតផលិតផលរបស់ខ្លួនដើម្បីការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារនាំចេញមួយនេះឱ្យទទួលបាននូវជោគជ័យក្នុងទិន្នន័យដែលអាចទទួលយកបានសម្រាប់ខ្លួនឯងផង និងសម្រាប់ប្រទេសជាតិផងដែរ។
ឯកឧត្តមក៏បានឱ្យដឹងទៀតថា ចេកអំបូងជាផ្លូវការ ធ្លាប់ត្រូវបាននាំចេញពីកម្ពុជាចំនួន 100តោន(5ទូកុងតឺន័រត្រជាក់ 40ហ្វីត) ជាផ្លែចេកអំបូងលឿង(ពូជនាំចូល)ដែលដាំនៅចម្ការក្នុងខេត្តរតនគិរី របស់ក្រុមហ៊ុន ហុងអាញ់អណ្តូងមាស ដែលត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសវៀតណាម។ បច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុនមានផ្ទៃដីចំនួន 10,000ហិកតាសម្រាប់ផលិតផ្លែឈើនាំចេញ ចំណែកចម្ការចេកដែលមានចំនួន1,000ហិកតា កំពុងតែប្រមូលផល និងនាំចេញបណ្តើរៗ។ ចេកអំបូងលឿងនេះ អាចរក្សាទុកបានរយៈពេលយូររហូតដល់ទៅ 3ខែ បន្ទាប់ពីប្រមូលផលបាន និងរក្សាទុកនៅក្នុងបន្ទប់ត្រជាក់សម្រាប់ការនាំចេញ។
សូមបញ្ជាក់ថា ផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជាបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិននៅឆ្នាំ2017 មានអង្ករចំនួនជិត 200ពាន់តោន ផលិតផលដំឡូងមីក្រៀម និងម្សៅសរុបចំនួនជាង 58ពាន់តោន កៅស៊ូចំនួន 3,340តោន ស្ករអំពៅចំនួន 14,940តោន និងផលិតផលកសិកម្មមួយចំនួនទៀត៕