កសិករដាំខ្ញីនៅក្នុងភូមិចុងកោះខាងកើត ឃុំខ្សាច់ជន្លា ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល មានសេចក្តីរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ដ្បិតដំណាំខ្ញីឆ្នាំនេះឡើងថ្លៃខ្ពស់ 1គីឡូក្រាម 6,000រៀល ហើយខ្ញីដែលដាំបានមិនដល់មួយហិកតាផងនោះ ត្រូវម៉ួយម៉ៅយកទាំងអស់ក្នុងតម្លៃដល់ទៅ 66លានរៀលឯណោះ។
លោក វ៉ា ម៉េងឡាយ កសិករដាំខ្ញីនៅក្នុងភូមិឃុំខាងលើមានប្រសាសន៍ថា គ្រួសារលោកបានចាប់យកមុខរបរដាំខ្ញីនេះតាំងពីឆ្នាំ2004 រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ដោយសារដំណាំប្រភេទនេះកសិករជាច្រើនមើលរំលង មិនសូវដាំដុះនៅខេត្តផ្សេងៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទើបធ្វើឱ្យដំណាំខ្ញីមានទីផ្សារខ្ពស់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ មិនលំបាកលក់ចេញទេក្រោយពីប្រមូលផលរួច។
លោកបន្តថា កាលពីឆ្នាំមុនខ្ញីមានតម្លៃទាបត្រឹមតែ 2,000 ទៅ2,500រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយគីឡូក្រាម ប៉ុន្តែដោយសារឆ្នាំនេះមិនសូវមានកសិករដាំ បានធ្វើឱ្យទីផ្សារខ្ញីឡើងថ្លៃខ្ពស់កប់ពពក ដោយលក់បានមួយគីឡូក្រាមដល់ទៅ 6,000រៀល ដែលជាតម្លៃមិនធ្លាប់មាននៅលើទីផ្សារក្នុងឆ្នាំកន្លងៗមក ធ្វើឱ្យគ្រួសាររបស់លោកមានការសប្បាយចិត្ត និងមានកម្លាំងដាំខ្ញីនៅឆ្នាំក្រោយៗទៀតផង។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកមិនបានដឹងច្បាស់ថា តើបណ្ដាលមកពីមូលហេតុអ្វីបានជាធ្វើឱ្យមើមខ្ញីឡើងថ្លៃខ្លាំងក្នុងឆ្នាំនេះទេ ប៉ុន្តែប្រហែលជាមកពីមិនសូវមានកសិករដាំច្រើនដូចឆ្នាំមុនៗ ទើបធ្វើឱ្យម៉ូយដណ្តើមគ្នាទិញ ហើយម៉ៅយកទាំងចម្ការតែម្តង ដែលធ្វើឱ្យម្ចាស់ចម្ការមិនលំបាកចំណាយថ្លៃពលកម្មក្នុងការដកយកមើមដឹកទៅលក់នៅផ្សារនោះឡើយ។ ទោះជាដំណាំខ្ញីត្រូវប្រើរយៈពេលដាំដុះខ្លី និងឆាប់បានប្រមូលផលក៏ដោយ ក៏គេអាចដាំបានតែម្តងប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយឆ្នាំ ដោយសារតែត្រូវរង់ចាំដល់រដូវអស់ទឹកភ្លៀងសិនទើបអាចដាំបានជាថ្មី ព្រោះថា បើសិនជាមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង កូនខ្ញីអាចនឹងរលួយងាប់ដើមទៅវិញធ្វើឱ្យយើងខាតបង់លុយកាក់ច្រើនក្នុងការទិញពូជយកមកដាំ។
ជាទូទៅខ្ញីត្រូវបានគេដាំនៅចន្លោះខែមករាដល់ខែកុម្ភៈរៀងរាល់ឆ្នាំនីមួយៗ ហើយរហូតដល់ខែមិថុនា កក្កដា ឬខែសីហាទើបគេប្រមូលផលអស់ និងអាស្រ័យទៅលើទឹកទន្លេក្នុងរដូវវស្សាថា តើឡើងលឿន ឬយឺត បើទឹកទន្លេក្នុងរដូវវស្សាឡើងលឿន គេត្រូវតែប្រញាប់ដកលក់មិនអាចទុកយូរបានទេ។ ចំពោះវិធីសាស្ត្រដាំដុះវិញ ខ្ញីមិនមែនជាដំណាំដែលលំបាកថែទាំ ដូចដំណាំមួយចំនួនទៀតនោះទេ ព្រោះថា មិនសូវមានសត្វល្អិតយកយាយីឡើយ។
កសិករខាងលើដដែលបានអះអាងថា មុននឹងដាំ គេត្រូវភ្ជួរដីហាលចោលឱ្យឆ្អិនចំនួន4 ទៅ6លើក ដើម្បីឱ្យងាប់ស្មៅអស់ និងសម្លាប់មេរោគចង្រៃចោលជាមុន។ នៅរៀងរាល់ពេលភ្ជួររួច កសិករត្រូវរាស់បំបែកដុំដីធំៗឱ្យបែកអស់ជាមុនដើម្បីឱ្យដីម៉ដ្ឋល្អ រួចទើបលើករងឱ្យខ្ពស់ផុតពីទឹក ចំណែករងនីមួយៗមានទំហំទទឹងជិត 2ម៉ែត្រ។
បន្ទាប់ពីលើករងរួចហើយ គេត្រូវយកពូជមើមខ្ញីមកកាត់ចោលខ្លះទុកតែខ្នែងណាល្អៗ រួចទុកចោល (មិនបាច់យកអ្វីគ្របទេ) រយៈពេល 3ថ្ងៃ ទៅ 1សប្តាហ៍ ទើបគេយកមើមខ្ញីពូជនោះទៅដាក់ដាំនៅលើរងនីមួយៗ ចន្លោះពីគ្នាប្រហែលជា(3តឹកកន្លះ)35សង់ទីម៉ែត្រពីគុម្ពមួយទៅគុម្ពមួយ។ នៅពេលដាក់ដាំរួច គេត្រូវធ្វើធ្នើរ និងយកចំបើងស្ងួតទៅគ្របពីលើ ទុកចោលរយៈពេលប្រហែលជា 10ថ្ងៃនៅពេលឃើញមើមខ្ញីដុះពន្លកឡើងហើយ ទើបចាប់ផ្តើមស្រោចទឹកមួយថ្ងៃម្តងៗ រហូតដល់កូនខ្ញីអាយុ3ខែ បានគេអាចដាក់ជីដើម្បីជំនួយមើមឱ្យរីកធំមានទម្ងន់កាន់តែធ្ងន់។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ខ្ញីជិតមួយហិកតានេះ ត្រូវបានកសិករខាងលើចំណាយដើមទុនអស់ប្រមាណជា 20លានរៀល សម្រាប់យកទៅចំណាយលើការទិញពូជ ភ្ជួររាស់ដី ទិញសាំងសម្រាប់ចាក់ម៉ាស៊ីនបូមទឹកស្រោច និងទិញជីដាក់ជំនួយមើម ដែលជាជីធម្មជាតិតែប៉ុណ្ណោះចៀសវាងកុំឱ្យខូចដី។ ក្នុងដំណាក់កាលដំបូងៗ នៅពេលដែលដើមខ្ញីនៅតូចៗនោះ ដើម្បីឱ្យចំណេញផ្ទៃដី និងកុំឱ្យខាតពេលវេលាផងនោះ កសិករខាងលើបានយកកូនខ្ទឹមទៅដាក់ដាំនៅតាមចន្លោះរងនីមួយៗ ហើយនៅពេលវាធំ គាត់បានដកប្រមូលលក់ បានប្រាក់ប្រមាណជាង20លានរៀល រួចបាត់ទៅហើយ៕
