បច្ចុប្បន្នពេលដែលសង្គមកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបខាងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៅតាមគ្រឹះស្ថានធនាគារពាណិជ្ជ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក៏កំពុងតែមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដែលផ្តល់ភាពងាយស្រួល និងជម្រើសជាច្រើនដល់អ្នកប្រើប្រាស់ផងដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយភាគធំបាននិងកំពុងប្រើប្រាស់កាតធនាគារជាច្រើនប្រភេទដើម្បីចរាចរទឹកប្រាក់របស់ខ្លួនតាមរយៈគណនីប្រាក់សន្សំ ក៏ដូចជាគណនីចរន្តសម្រាប់ការធ្វើអាជីវកម្មផ្សេងៗ ដែលប្រភេទកាតទាំងនោះរួមមានកាតអេធីអឹម (ATM) កាតឥណទាន(Credit Card) កាតឥណពន្ធ (Debit Card) របស់ក្រុមហ៊ុន ម៉ាស្ទ័រកាត (Master card) វីសាកាត (Visa card) និង យូញៀនផេយ (UnionPay) ជាដើម។
អ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួននៅមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីភាពខុសគ្នានៃការប្រើប្រាស់ និងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗគ្នារវាងប្រភេទកាតធនាគារខាងលើនៅឡើយទេ ហើយមិនដឹងថាតើគួរជ្រើសរើសកាតធនាគារប្រភេទមួយណាដែលល្អសម្រាប់ការប្រើប្រាស់? ឡារ៉ែន នឹងលើកយកចំណុចនេះមកបកស្រាយ ដើម្បីឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់កាតធនាគារទាំងឡាយអស់ចម្ងល់ និងបានយល់កាន់តែច្បាស់ឡើង។
ជាទូទៅកាតឥណពន្ធ ឬកាតឥណទាន ជាគោលនយោបាយទូទាត់ប្រាក់ក្នុងវិស័យធនាគារ ដើម្បីកាត់បន្ថយការចាយវាយសាច់ប្រាក់សុទ្ធនៅលើទីផ្សារ ដែលមានចំនួនច្រើនហើយក៏ជាគោលនយោបាយរបស់ធនាគារកណ្តាល ដែលគាំទ្រនូវការប្រើប្រាស់កាតទាំងនេះ។ ការប្រើប្រាស់កាតធនាគារទាំងនេះធ្វើឱ្យទឹកប្រាក់ដែលមានចំនួនច្រើនចរាចរនៅក្រៅធនាគារ និងចរាចរតាមរយៈធនាគារ គឺងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងសាច់ប្រាក់បានច្បាស់លាស់ពីព្រោះកាតធនាគារក៏ដូចជាប្រាក់សម្រាប់ចាយទូទៅដែរ គ្រាន់តែវាបំប្លែងទៅជាកាត សម្រាប់ចរាចរជំនួសសាច់ប្រាក់តែប៉ុណ្ណោះ។
យោងតាមវេបសាយធនាគារជាតិបានឱ្យដឹងថាប័ណ្ណទូទាត់ប្រាក់ដែលប្រើប្រាស់ទូលំទូលាយនាពេលបច្ចុប្បន្នមាន 4ប្រភេទ គឺប័ណ្ណឥណទាន (Credit Card) ប័ណ្ណឥណពន្ធ (Debit Card)ប័ណ្ណអេធីអឹម (ATM) និងប័ណ្ណបង់ប្រាក់ជាមុន (Prepaid Card) ។
1-ប័ណ្ណឥណទាន(Credit Card): ជាប័ណ្ណមួយប្រភេទដែលធនាគារនីមួយៗចេញឱ្យអតិថិជនរបស់ខ្លួនប្រើ ដោយអតិថិជនមិនចាំបាច់ដាក់ប្រាក់តម្កល់ក្នុងគណនីទេ ធនាគារនឹងសិក្សាពីចំណូលអតិថិជនរបស់ខ្លួនដោយផ្តល់នូវទឹកប្រាក់ក្នុងការឱ្យអតិថិជនប្រើប្រាស់ជាមុន លើការទូទាត់ការទិញទំនិញ និងសេវាផ្សេង ហើយអតិជនត្រូវបង់ប្រាក់សងបញ្ចូលក្នុងកាតវិញរៀងរាល់ខែនូវចំនួនទឹកប្រាក់ដែលបានប្រើអស់ បន្ទាប់ពីធនាគារចេញវិក័យប័ត្រជូននៅរៀងរាល់ចុងខែនីមួយ។
ប័ណ្ណឥណទានគឺធនាគារចេញឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ដោយផ្តល់នូវកម្រិតឥណទានមានកំណត់មួយ ដែលអ្នកប្រើប្រាស់អាចយកទៅចាយទិញទំនិញ និងសេវាឬអាចដកសាច់ប្រាក់សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាមុន តាមរយៈម៉ាស៊ីនដកប្រាក់ ដែលការដកប្រាក់នេះនឹងត្រូវគិតថ្លៃសេវាពីធនាគារដែលចេញប័ណ្ណឥណទានឱ្យប្រើប្រាស់ ។ ធនាគារពាណិជ្ជជាច្រើនបានផ្តល់ទៅឱ្យអតិថិជនរបស់ពួកគេនូវប័ណ្ណឥណទានជាប្រភេទ Visa Master និង UnionPay ជាដើម។
2-ប័ណ្ណឥណពន្ធ(Debit Card): ជាប័ណ្ណមួយប្រភេទដែលអាចធ្វើការទូទាត់ជំនួសឱ្យសាច់ប្រាក់នៅពេលទិញទំនិញ ឫសេវាកម្មផ្សេងៗដូចប័ណ្ណឥណទានដែរ គ្រាន់តែប័ណ្ណឥណពន្ធតម្រូវឱ្យម្ចាស់ប័ណ្ណត្រូវដាក់ប្រាក់ចូលក្នុងគណនីរបស់ខ្លូនជាមុនទើបអាចចាយទូទាត់ទំនិញ ឫសេវាកម្មបាន។ បើមើលតាមមុខងាររបស់វា ប័ណ្ណឥណពន្ធអាចត្រូវបានគេហៅថាជាមូលប្បទានបត្រអេឡិចត្រូនិក ដោយសារតែសាច់ប្រាក់ត្រូវបានដកដោយផ្ទាល់ចេញពីគណនីរបស់អ្នកកាន់ប័ណ្ណតាមកម្រិតសមតុល្យដែលមាន។ អតិថិជនទាំងឡាយអាចធ្វើការដកសាច់ប្រាក់របស់ខ្លួនពីកាតឥណពន្ធនេះតាមរយៈម៉ាស៊ីនដកប្រាក់បានដូចប័ណ្ណឥណទានដែរ តែមិនអស់ថ្លៃសេវានៃការដកប្រាក់នោះទេ។
ធនាគារនីមួយៗបានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនកាតទាំងឡាយដែលមានដូចជាវីសាកាត (Visa card) ម៉ាស្ទ័រកាត(Master card) និងយូញៀនផេយ (UnionPay) ជេស៊ីបី (JCB) អាមេរិចខេន អិចស្ព្រេស(American Express)។ល។ ដើម្បីផ្តល់ជូននូវអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗគ្នាដល់អ្នកប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែតើមានចំណុចខុសគ្នាបែបណាខ្លះចំពោះម៉ាកកាតអន្តរជាតិទាំងនេះ? វាមានលក្ខណៈខុសគ្នានៅលើទីផ្សារទៅតាមប្រទេសនីមួយៗហើយវាមានចំណុចពិសេសផ្ទាល់ខ្លួនរបស់វា។
3-ប័ណ្ណអេធីអឹម(ATM): ជាប័ណ្ណដែលអាចប្រើបាន ជាមួយម៉ាស៊ីនATMសម្រាប់ធ្វើប្រតិបត្តិការ ដូចជា ការមើលសមតុល្យគណនី និងការដកប្រាក់ជាដើម។ ប័ណ្ណនេះមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នាទៅនឹងប័ណ្ណឥណពន្ធដែរ ព្រោះថាប័ណ្ណនេះត្រូវបានភ្ជាប់ដោយផ្ទាល់ទៅគណនីធនាគារមួយ ប៉ុន្តែមិនអាចត្រូវបានប្រើសម្រាប់ទិញទំនិញជាលក្ខណៈអន្តរជាតិបាននោះទេ តែអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ការទូទាត់ការទិញទំនិញ ឫសេវា ក្នុងហាងមួយចំនួនក្នុងស្រុកបានប្រសិនបើហាងឫក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានសហការជាមួយធនាគារ ដែលបានចេញកាតអេធីអឹមនោះ។
4- ប័ណ្ណបង់ប្រាក់ជាមុន(Prepaid Card): ជាប័ណ្ណមួយប្រភេទដែលប្រាក់ត្រូវបានបញ្ចូលតាមរយៈការដាក់ប្រាក់ក្នុងគណនីមួយដែលភ្ជាប់ទៅនឹងប័ណ្ណនោះ ហើយចំនួនប្រាក់នោះអាចត្រូវបានចំណាយនៅតាមហាងលក់ទំនិញដែលចូលរួមជាសមាជិក។ នៅក្នុងករណីខ្លះ ប័ណ្ណនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងសម្រាប់ប្រើតែនៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធើ-ណិតប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះហើយវាអាចមិនមានរូបរាងជារូបវន្តនោះទេ។ ជាធម្មតា ការប្រើប្រាស់ប័ណ្ណបង់ប្រាក់ជាមុនទាំងនេះរួមមាន ប័ណ្ណទូរស័ព្ទ ប័ណ្ណអំណោយ និងប័ណ្ណធ្វើដំណើរ ជាដើម។
ប្រតិបតិ្តការប័ណ្ណទូទាត់ប្រាក់ខាងលើនេះមានការកើនឡើងទាំងប្រតិបត្តិការជាប្រាក់រៀល និងជាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែចំនួនប្រតិបត្តិការជាប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកមានរហូតដល់ជាង70%។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចបានពន្យល់ស្រដៀងគ្នា ថាប័ណ្ណឥណទាន គេប្រើប្រាស់សម្រាប់អភិវឌ្ឍការទូទាត់តាមបណ្តាធនាគារ។ ទី1គឺសំដៅទៅលើការគ្រប់គ្រងសាច់ប្រាក់ ដើម្បីកុំឱ្យសាច់ប្រាក់នៅរាយប៉ាយ ម្យ៉ាងយើងមិនចាំបាច់យកប្រាក់សុទ្ធតាមខ្លួនឡើយដែលអាចជួយបង្ការហានិភ័យនៃការបាត់បង់ ឬត្រូវចោរលួចជាដើមបាន។ ទី2ជាលក្ខណៈកម្ចីឯកជនដែលធនាគារ អាចឱ្យយើងខ្ចីប្រាក់មុនបាន ពេលដាច់ខែត្រូវយកប្រាក់ទៅទូទាត់ឱ្យគេវិញ ពោលគឺទូទាត់់សមតុល្យចុងក្រោយសរុបនៃរបាយការណ៍កាតឥណទានទៅតាមកាលបរិច្ឆេទកំណត់។
ខុសពីកាតឥណពន្ធទាល់តែយកប្រាក់ទៅដាក់ក្នុងគណនីធនាគារទើបយើងអាចដកប្រាក់នោះចាយបាន។ ក៏ប៉ុន្តែវាមានផលប្រយោជន៍ដូចគ្នាក្នុងការជួយដល់អ្នកធ្វើការ អ្នករកស៊ី ឫអ្នកធ្វើពាណិជ្ជកម្មដែលរកស៊ីមានចំនួនទឹកប្រាក់ច្រើនៗមានភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រើវា។ ទាំងអស់នេះចាត់ទុកថាជាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលដែលជំរុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។
គិតត្រឹមខែកុម្ភៈឆ្នាំ2018នេះប្រទេសកម្ពុជាមានម៉ាស៊ីនATMចំនួន1,518គ្រឿង ប័ណ្ណឥណពន្ធ (Debit Card) ចំនួន1.8លាន និងប័ណ្ណឥណទាន (Credit Card) មាន76ម៉ឺនប័ណ្ណ៕
