តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិបានបង្ហាញថា ក្នុងមួយថ្ងៃកម្ពុជាត្រូវការបន្លែប្រមាណជា 400តោន និងត្រូវការជាង 1សែនតោនក្នុង1ឆ្នាំដើម្បីផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សាររបស់ខ្លួន ក្នុងនោះមាន 55%ជាបន្លែនាំចូលពីក្រៅប្រទេស ដូច្នេះសួរថា តើបច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានសក្តានុពលដាំដុះបន្លែអ្វីខ្លះសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារនៅក្នុងស្រុក?
លោក នាង ថៃ ប្រធានគ្រប់គ្រងទូទៅនៃចម្ការសរីរាង្គពិកនិក មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នកសិដ្ឋានរបស់លោកមានទីតាំងពីរធំៗដែលដាំដុះបន្លែសរីរាង្គសម្រាប់ផ្គត់ផ្គត់នៅលើទីផ្សារ ដែលទី1.ស្ថិតនៅរមណីយដ្ឋានពិកនិកផ្ទាល់ ដែលដាំដុះនៅលើផ្ទៃដីប្រមាណជាជិត 6ហិកតាដែលភាគច្រើនដាំបន្លែស្លឹក ដូចជាស្ពៃ សាលាដ ខាត់ណា ត្រកួន ស្លឹកគ្រៃជាដើម ដែលមានចំនួនសរុប 12ប្រភេទ និងប្រភេទបន្លែយកផ្លែ មានដូចជាត្រសក់ ត្រឡាច ល្ពៅ ននោងម្នាស់ រួមទាំងបន្លែផ្សេងៗទៀតរហូតដល់ 20ប្រភេទ។
និងទី2.ក្រៅពីតំបន់ពិកនិក កសិដ្ឋានខាងលើក៏បានពង្រីកការដាំដុះទៅដល់តំបន់ស្រែអំបិលនៅលើផ្ទៃប្រមាណជា 40ហិកតាផ្សេងៗទៀត ដែលមានដាំប្រភេទបន្លែ-ផ្លែឈើផ្សេងៗ ដូចជា ត្រប់ប៉េងប៉ោះ ប្រពាយ ឃ្លោក-ត្រឡាច និងននោងជាដើម និងបន្លែយកមើមដូចជា ឆៃថាវ ដំឡូងជ្វា ដំឡូងមី រំដេង ខ្ញី រមៀត ហើយបច្ចុប្បន្នកសិដ្ឋានរបស់លោកកំពុងសហការជាមួយកសិករនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី ដើម្បីដាំបន្លែផ្សេងទៀតដូចជាការ៉ុត និងឆៃថាវជាដើម ដោយសារនៅទីតាំងនោះដីមាននីវ៉ូទឹកខ្ពស់ មានខ្យល់ត្រជាក់ អំណោយផលខាងផ្នែកដំណាំហូបមើម ដូចជាការ៉ុត និងឆៃថាវ ដោយទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ និងមានរសជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់ទៀតផង។
ជាមួយគ្នានេះកសិដ្ឋានក៏បានដាំដើមឈើហូបផ្លែជាច្រើនប្រភេទទៀតដែរ ដូចជា ពុទ្រា ខ្នុរ ផ្លែ Passion ចេក ត្របែក ជម្ពូ ស្ពឺ ម្កាក់ ស្វាយ និងម្នាស់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅតំបន់ទេសចរណ៍ពិកនិកផ្ទាល់និងមួយចំនួនទៀតយកមកផ្គត់ផ្គង់នៅទីផ្សារសរីរាង្គក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជាផ្សារសហករណ៍សរីរាង្គខ្មែរ ផ្សារឡាក់គី និង Star Mart មួយចំនួនទៀត។ លោកថា ទោះបីបន្លែសរីរាង្គមានការគាំទ្រកាន់តែច្រើនឡើងៗ ពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់ពលរដ្ឋដែលមានជីវភាពក្រោមមធ្យមមិនសូវមានការយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍របស់បន្លែសរីរាង្គនៅឡើយ ហើយតែងនិយាយថា បន្លែនេះថ្លៃជាងបន្លែនៅលើទីផ្សារ ដែលភាគច្រើននៃបន្លែទាំងនោះ គឺនាំចូលពីក្រៅប្រទេស។
លោកបញ្ជាក់ថា “ពលរដ្ឋដែលមានការយល់ដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍របស់បន្លែសរីរាង្គនេះ ភាគច្រើនជាប្រជាពលរដ្ឋដែលមានជីវភាពលើមធ្យម ដោយពួកគាត់គិតថា បន្លែសរីរាង្គមានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនចំពោះសុខភាព ចំណែកពលរដ្ឋមានជីវភាពទាបក្រោមមធ្យម មិនសូវគិតគូរពីអត្ថប្រយោជន៍បន្លែសរីរាង្គ និងមិនសូវគិតពីរឿងសុខភាពប៉ុន្មានឡើយ ហើយចូលចិត្តទិញបន្លែនៅតាមផ្សារដែលមានតម្លៃទាបជាងបន្លែសរីរាង្គ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមនឹងសុខភាព នៅថ្ងៃអនាគត។
ចំណែកលោក សម វិទូ នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានបន្លែនាំចូលគ្រប់ប្រភេទពីប្រទេសជិតខាងរាប់មិនអស់ទេ ច្រើនមុខណាស់ ពិសេសនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃ ដែលមានចំនួនជាង 55% បើធៀបជាមួយបន្លែផលិតក្នុងស្រុក ដោយសារកសិករកម្ពុជាមិនសូវមានបច្ចេកទេសដាំដុះបានផលល្អដូចប្រទេសជិតខាងទាំងនោះ ពិសេសថ្លៃដើមនៃការផលិតក៏មានតម្លៃខ្ពស់ជាងប្រទេសជិតខាងដែរ ដូចជាជី និងប្រេងសាំងជាដើម ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យរបរកសិកម្មរបស់កសិករមិនសូវទទួលបានផលចំណេញ និងមិនអាចប្រកួតប្រជែងតម្លៃ ជាមួយបន្លែនាំចូលបាន។
ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្មក្នុងស្រុកក៏ដួចជាលើកកម្ពស់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជាបានសហការជាមួយកសិករ នៅតាមបណ្តាខេត្តមានសក្តានុពលផ្សេងៗ ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាល និងផ្តល់បច្ចេកទេសជូនពួកគាត់ឱ្យដាំបន្លែសរីរាង្គ និងចិញ្ចឹមសត្វតាមបទដ្ឋានស្តង់ដារបច្ចេកទេសសរីរាង្គសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សារ និងនាំចេញទៅក្រៅប្រទេសទៀតផង។
នៅខេត្តតាកែវ កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង មានសក្តានុពលក្នុងការដាំបន្លែយកស្លឹក ដូចជា ស្ពៃ ខាត់ណា សាឡាដ ត្រកួន ជាដើម ចំណែកខេត្តកោះកុង មណ្ឌលគិរី រតនគិរី មានសក្តានុពលក្នុងការដាំដើមឈើហូបផ្លែមានដូចជា ល្ហុង ទៀបបារាំង ប៊័រ និងផ្លែ Passion ជាដើម។ ឯខេត្តព្រៃវែង ប៉ៃលិន បាត់ដំបង មានសក្តានុពលផ្នែកបន្លែពពួកគ្រឿងទេស ដូចជា រំដេង រមៀត ខ្ជាយ ហើយខេត្តកំពង់ចាម តាកែវ សម្បូរកសិករចិញ្ចឹមសត្វយកសាច់ដូចជា ជ្រូក មាន់ ទា ការផលិតត្រីងៀត ត្រីឆ្អើរ សាច់ក្រក និងខេត្តដែលសម្បូរស្រូវជាងគេ មានបាត់ដំបង តាកែវ កំពង់ស្ពឺ កំពត និងព្រៃវែង ដោយបច្ចុប្បន្នបានផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សារក្នុងស្រុក និងបាននាំចេញទៅក្រៅប្រទេស ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប ហុងកុង និងវៀតណាមជាដើម។
មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជាបានសហការជាមួយកសិករបង្កើតជាសហគមន៍ផលិតកម្មប្រមាណជាង 100សហគមន៍នៅតាមបណ្តាខេត្តផ្សេងៗដែលមានប្រជាជនសរុប 2,500នាក់ដើម្បីដាំដុះបន្លែសរីរាង្គ សម្រាប់ប្រកួតប្រជែងជាមួយបន្លែនាំចូលដែលគេគិតថា មិនមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់សុខភាព។ លោកថា ដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយបន្លែនាំចូលបាន កសិករមានតែដាំបន្លែសរីរាង្គប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីទាញយកចំណែកទីផ្សារព្រោះថា ពលរដ្ឋខ្មែរបច្ចុប្បន្នក៏ចូលចិត្តទទួលទានបន្លែសរីរាង្គច្រើនណាស់ដែរ៕
