មនុស្សជាច្រើននៅកម្ពុជាបានអភិវឌ្ឍសមត្ថភាព រួមទាំងលទ្ធភាពក្នុងការស្វែងរកប្រាក់ចំណូលរបស់ខ្លួនបានយ៉ាងល្អស្របពេលដែលសង្គមកំពុងមានការវិវឌ្ឍទៅជាមួយនឹងចរន្តនៃសាកលភាវូបនីយកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម និងវិទ្យាសាស្ត្រ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ពាក់ព័ន្ធនឹងការគ្រប់គ្រងថវិកា គឺនៅតែជាប្រធានបទសំខាន់មួយដែលត្រូវបានគេលើកឡើង ខណៈមនុស្សមួយចំនួនមានប្រាក់ខែតិច តែអភិវឌ្ឍបានលឿន ឯអ្នកខ្លះទៀតមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ តែបែរជាមានការលំបាកក្នុងការអភិវឌ្ឍទៅវិញ។
គន្លឹះក្នុងការសន្សំលុយដើម្បីក្លាយជាមនុស្សដែលមានសុភមង្គល និងភាពថ្កុំថ្កើងក្នុងជីវិត លោក Boon Song អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន La Fete បានលើកឡើងថា លុយមិនមែនជាអ្វីគ្រប់យ៉ាងសម្រាប់ជីវិតនោះទេ តែប្រសិនបើគ្មានលុយ យើងក៏មានភាពលំបាកក្នុងការរស់នៅដែរ។ ការគ្រប់គ្រងលុយកាក់គឺជារឿងសំខាន់មួយដែលទាមទារឱ្យមានចំណេះដឹងច្បាស់លាស់ ទើបអាចទទួលបានទាំងទ្រព្យសម្បត្តិ ចំណេះដឹង សេចក្តីសុខផ្នែកផ្លូវចិត្ត សុភមង្គលក្នុងគ្រួសារ និងការទទួលស្គាល់ពីសង្គម។
លោក Boon Song បាននិយាយថា ៖ “ខ្ញុំកើតក្នុងត្រកូលក្រីក្របំផុតនៅក្នុងឆ្នាំ1975 នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហើយពេលនោះខ្ញុំគ្មានអ្វីទាំងអស់ តែអ្វីដែលខ្ញុំមាន គឺលោកឪពុកដែលពូកែខាងសន្សំលុយបំផុត ទើបអាចធ្វើឱ្យខ្ញុំមានឱកាសចេញទៅរៀននៅប្រទេសអូស្ត្រាលី ក្លាយជាវិស្វករនៅទីក្រុងឌូបៃ និងក្លាយជាសហគ្រិនម្នាក់។ គ្រួសាររបស់ខ្ញុំតស៊ូខ្លាំងបំផុតក្នុងការប្រើប្រាស់លុយយ៉ាងហ្មត់ចត់ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរជីវិត ហើយខ្ញុំតែងតែចែករំលែកវិធីទាំងអស់នោះដើម្បីឱ្យមនុស្សជាច្រើនផ្សេងទៀតផ្លាស់ប្តូរជីវិតផងដែរ។
អ្នកជំនាញផ្នែកសន្សំលុយខាងលើក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ការសន្សំ គឺទាមទារឱ្យមានទម្លាប់សន្សំ និងទ្រាំឱ្យបានសម្រាប់ទម្លាប់ថ្មីនេះយ៉ាងហោចណាស់1ខែ។ វាអាចជារឿងលំបាកក្នុងការតាំងចិត្តបង្កើតទម្លាប់ថ្មី ដើម្បីសន្សំលុយព្រោះយើងមិនធ្លាប់ធ្វើវាពីមុនមក ហើយយើងត្រូវការកាត់បន្ថយទម្លាប់មិនល្អមួយចំនួនចោលក្នុងរយៈពេលវែង។
វិធីដែលលោក Boon Song លើកឡើង គឺមាន 6ផ្នែកធំៗ ដែលទាមទារឱ្យយើងត្រូវដឹងពីហេតុផលពិតប្រាកដនៃការបែងចែកលុយទៅតាមផ្នែកនីមួយៗ ព្រោះថា ប្រសិនបើយើងដឹងពីវិធីច្បាស់លាស់ហើយ យើងនឹងមើលឃើញថា ការសន្សំគឺសំខាន់ជាងអ្វីដែលយើងកំពុងតែចង់បានដែលវាមិនសូវចាំបាច់ ហើយយើងនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលអាចគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងក្នុងការចាយលុយមិនត្រូវខ្ទង់បានទៀតផង ព្រោះយើងមានរឿងសំខាន់ជាងនេះដែលត្រូវធ្វើ។
-ផ្នែកទី1 ដែលយើងត្រូវបែងចែកគឺ ត្រូវទុកលុយចំណាយ 55% សម្រាប់ប្រតិបត្តិការដែលចាំបាច់បំផុតសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ (NEC)ដូចជា ចំណាយលើថ្លៃទូរស័ព្ទ ចំណាយលើការធ្វើដំណើរ ចំណាយលើអាហារ និងសម្លៀកបំពាក់ដែលចាំបាច់ជាដើម។ លោកបានបញ្ជាក់ថា មនុស្សជាច្រើនសុខចិត្តធ្វើការងារប្រចាំថ្ងៃ ទាំងជួនកាលការងារនោះមិនត្រូវនឹងចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួនក៏ដោយដើម្បីតែរកលុយមកផ្គត់ផ្គង់ឱ្យគ្រប់លើតម្រូវការចំណាយមួយនេះ ខណៈអ្នកខ្លះចាយមិនចង់គ្រប់ផងក្នុងមួយខែ។ សម្រាប់លោកគឺលោកចង់ឱ្យយើងបែងចែកផែនការឱ្យបានច្បាស់លាស់ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាគ្រប់គ្រងឱ្យបាននូវប្រភពចំណូលពិតប្រាកដដើម្បីធានាថាមានខ្ទង់ចំណាយត្រឹមត្រូវ ហើយយើងអាចមានលទ្ធភាពសល់លុយសម្រាប់សន្សំដើម្បីត្រៀមថវិកាមួយចំនួនសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍផ្នែកផ្សេងៗទៀត។
-ទី2 គឺត្រូវបែងចែកលុយចំនួន 10% សម្រាប់ការអប់រំ (EDU)ព្រោះថា ការអប់រំគឺជាកូនសោយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់បន្តភាពថ្កុំថ្កើង។ មិនថាវ័យណាក៏ដោយ ការអប់រំតែងតែត្រូវការជាចាំបាច់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា ហើយការរៀនអាចធ្វើឱ្យយើងក្លាយជាមនុស្សដែលខ្លាំងឡើងគ្រប់ពេលវេលា មិនថាស្ថិតក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ។ ការរៀននៅទីនេះ គឺមិនសំដៅតែលើការរៀនក្នុងសាលាតែមួយមុខនោះទេ តែវាសំដៅលើការរៀនពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទៅតាមលទ្ធភាពដែលយើងមាន ដូចជាប្រើលុយដែលយើងមានសម្រាប់ទិញសៀវភៅ ចូលរួមវគ្គសិក្ខាសាលាមួយចំនួនដែលមានតម្លៃសមរម្យ ឬទិញស៊ីឌីដែលសំខាន់សម្រាប់បង្ហាញពីការរស់នៅ និងអាជីពជាក់ស្តែងជាដើម។
-ទី3 គឺត្រូវបែងចែកលុយ 10% សម្រាប់បម្រុងទុក (LTSS) ថវិកាផ្នែកនេះគឺយើងអាចសន្សំសម្រាប់ទិញនូវរបស់មួយចំនួនដែលជីវិតរបស់យើងត្រូវការ ដូចជាទិញឡានថ្មី គ្រឿងសង្ហារិមទំនើបសម្រាប់លម្អផ្ទះ ធ្វើដំណើរកម្សាន្តទៅបរទេស ឬសម្រាប់បញ្ចូនកូនទៅរៀននៅមហាវិទ្យាល័យល្អៗជាដើម។ នៅពេលដែលយើងមានថវិកាមួយចំនួនសម្រាប់បម្រុងទុកត្រឹមត្រូវហើយ ជីវិតយើងនឹងកាន់តែមានលក្ខណៈប្រសើរឡើង ហើយទទួលបាននូវសមិទ្ធផលថ្មីៗកើនឡើងជាលំដាប់សម្រាប់ការរស់នៅ ចំណែកឯកម្រិតងាយស្រួលក្នុងការរស់នៅក៏កាន់តែប្រសើរផងដែរ។
-ទី4 គឺត្រូវបែងចែកលុយ 10% សម្រាប់វិនិយោគ ឬធ្វើអ្វីដែលមានប្រយោជន៍សម្រាប់បង្កើតលុយបន្តទៀត (FFA)។ ថវិកានេះ គឺត្រូវជាលុយដែលអ្នកអាចមានសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រើប្រាស់វា ដោយមិនខ្លាចខាតបង់ ព្រោះបើខាតបង់លុយក្នុងទំហំនេះក៏មិនធ្វើឱ្យយើងលំបាកខ្លាំងនោះដែរ។ ហេតុនេះយើងគួរតែសន្សំ 10% សម្រាប់ការសាកល្បងវិនិយោគលើគំនិតអាជីវកម្មដែលឆ្លាតវៃ ហើយស្របទៅតាមលទ្ធភាពដែលខ្លួនមាន។ វាអាចជាការបោះជំហានមួយថ្មីទៀតដើម្បីគ្រប់គ្រងជោគវាសនាដោយខ្លួនឯង និងដើម្បីជួយដល់អ្នកដទៃផ្សេងទៀតឱ្យមានការងារធ្វើតាមរយៈការបង្កើតសហគ្រាស ឬអាជីវកម្មរបស់យើង។
-ទី5 គឺចំណាយថវិកា 10% សម្រាប់ការកម្សាន្ត (ENTERTAIN) ឬធ្វើឱ្យជីវិតស្រស់បំព្រងដើម្បីជាកម្លាំងក្នុងការបន្តដំណើរដ៏ស្វិតស្វាញបន្តទៀត។ នៅពេលដែលយើងមានថវិកាកំណត់មួយសម្រាប់ចំណាយលើការកម្សាន្ត នោះយើងនឹងមិនមានការលំបាកក្នុងការគ្រប់គ្រងពេកនោះទេ ព្រោះថា មនុស្សណាក៏ចង់សប្បាយដែរ តែប្រសិនបើសប្បាយភ្លេចខ្លួន យើងនឹងជួបបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុជាក់ជាមិនខាន។
-ទី6 គឺចំណាយ 5% សម្រាប់ការបរិច្ចាគ ឬការធ្វើទាន (GIVE) ព្រោះថា មនុស្សម្នាក់ៗមិនអាចរស់នៅលើពិភពលោកដោយមានសេចក្តីសុខតែម្នាក់ឯងនោះទេ ហេតុនេះការជួយគ្នាគឺជារឿងដែលធ្វើឱ្យយើងមានសេចក្តីសុខផ្នែកផ្លូវចិត្តផងដែរ។ ពេលដែលយើងបានជួយមនុស្សដទៃដែលកំពុងត្រូវការជំនួយ ហើយឃើញគេមានសភាពប្រសើរឡើងនោះ យើងក៏មានចិត្តរីករាយ ហើយជំរុញទឹកចិត្តរបស់យើងឱ្យខិតខំកាន់តែខ្លាំងឡើងដែរ៕
