ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា កាលពីយប់ថ្ងៃទី ១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ បានប្រកាសថា បានរកឃើញករណីវិជ្ជមានវីរុសកូវីដ-១៩ បំប្លែងថ្មី អូមីក្រុង (Omicron) ចំនួន ១ នាក់ នៅថ្ងៃទី ១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១។
ករណីវិជ្ជមានខាងលើនេះ ត្រូវបានក្រសួងបញ្ជាក់ថា គឺជាករណីវិជ្ជមាន អូមីក្រុង ទីពីរ ដែលបានរកឃើញនៅ កម្ពុជា។
ព័ត៌មានលម្អិត សូមអានសេចក្ដីជូនដំណឹងខាងក្រោម៖
កាលពីសប្ដាហ៍មុន ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានកំណត់ «អត្តសញ្ញាណ» នៃទម្រង់ទី ២ របស់ វ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ដែលគេពិបាករកឃើញដោយការធ្វើតេស្ត PCR។ វាត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រហៅថា ទម្រង់ «បំបាំងកាយ» របស់ អូមីក្រុង ដែលទំនងជានឹងបង្កការស្មុគស្មាញក្នុងការតាមដាន និងគ្រប់គ្រងការឆ្លងរាលដាលបន្ថែមទៀត។
វត្តមានរបស់ទម្រង់ថ្មីខាងលើនេះ បាននាំឱ្យក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របំបែក វ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ជា ២ ទម្រង់ រួមមាន អូមីក្រុងស្ដង់ដា (ទម្រង់ដើម) ឬហៅថា BA.1 និងទម្រង់ថ្មី BA.2។ មកដល់បច្ចុប្បន្ន BA.1 គឺជាទម្រង់ដែលគេស្គាល់ច្រើន និងត្រូវបានរកឃើញក្នុងប្រទេសរាប់សិប ហើយកំពុងឆ្លងរាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជំនួស វ៉ារ្យ៉ង់ ដេលតា។ ចំណែកទម្រង់ BA.2 ទើបតែត្រូវបានរកឃើញជិត ១០ ករណីប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ BA.2 ពុំមានចំណុចពិសេសដែលផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ការធ្វើតេស្ត PCR សោះឡើយ។ ប្រការនេះអាចប៉ះពាល់ដល់ការតាមដានអំពីអត្រានៃការឆ្លងរាលដាលរបស់ BA.2។
ជាធម្មតា វីរុស SARS-CoV-2 (កូវីដ-១៩) រួមមានហ្សែនចំនួន ៤ គឺ N, S, E និង ORF។ ការធ្វើតេស្ត PCR ពេញលេញអាចរកឃើញហ្សែនទាំងនេះ។ អូមីក្រុង ទម្រង់ដើម ខ្វះកំណាត់ហ្សែន S ដូច្នេះ ការធ្វើតេស្ត PCR នៅតែអាចរកឃើញអ្នកវិជ្ជមាននឹង អូមីក្រុង ដោយមិនបាច់វិភាគហ្សែន។ «អូមីក្រុងបំបាំងកាយ» មានចំណុចដូចគ្នាជាច្រើន ធៀបនឹង អូមីក្រុងដំបូង ប៉ុន្តែ កំណាត់ហ្សែន S នៅតែមាន នាំឱ្យមានការពិបាកក្នុងបែងចែកប្រភេទ នៅពេលធ្វើតេស្ត PCR។
ជាមួយ BA.1 ការធ្វើតេស្ត PCR អាចរកឃើញចំណុចពិសេស «ខ្វះកំណាត់ហ្សែន S» ដើម្បីបែងចែកវាជាមួយនឹង ដេលតា ដូច្នេះ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមានភាពងាយស្រួលក្នុងការ «ដាក់ស្លាក» ទៅលើសំណាកដែលគួរឱ្យសង្ស័យ ដើម្បីធ្វើការវិភាគហ្សែនដោយសុក្រឹត។ ដូច្នេះ បន្ទប់ពិសោធនានាអាចរកឃើញវត្តមានរបស់ អូមីក្រុង ទម្រង់ BA.1 នេះ ចាប់ពី ២ ដល់ ៣ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីបានយកសំណាកមកធ្វើតេស្ត។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនឹងត្រូវចំណាយពេលពី ២ ដល់ ៣ សប្ដាហ៍ នៅក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណរបស់ អូមីក្រុង ប្រភេទ«បំបាំងកាយ»។
វេជ្ជបណ្ឌិត Davey Smith ប្រធានផ្នែកជំងឺឆ្លងនៃសាកលវិទ្យាល័យ California San Diego (អាម៉េរិក) អះអាងថា ការយឺតយ៉ាវនេះអាចប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការនៃការព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ ព្រោះថា ក្រុមគ្រូពេទ្យត្រូវការដឹងអំពីពេលវេលាដែលត្រូវប្ដូរវិធីសាស្ត្រព្យាបាល។ ថ្នាំប្រភេទខ្លះ មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រឆាំងនឹង ដេលតា ប៉ុន្តែ មិនសូវមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះ អូមីក្រុង។
បច្ចុប្បន្ន អូមីក្រុង ប្រភេទ «បំបាំងកាយ» ត្រូវបានរកឃើញនៅ កាណាដា, អូស្ត្រាលី, អង់គ្លេស និង អាហ្វ្រិកខាងត្បូង។ ប៉ុន្តែ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រឱ្យដឹងថា ត្រូវការពេលបន្ថែមទៀតដើម្បីអាចយល់ច្បាស់អំពីភាពសាហាវរបស់វា៕
កម្ពុជា ក្នុងអំឡុង ២៤ ម៉ោង នៃ ថ្ងៃទី ១៦ ធ្នូ ២០២១ បានរកឃើញអ្នកឆ្លងថ្មី ៨ នាក់ ជាសះស្បើយ ១២ នាក់ និងស្លាប់ 0៣ នាក់។
យោងតាមប្រភពព័ត៌មានពី ទីក្រុងតូក្យូ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររបស់ ជប៉ុន ទើបតែបានរកឃើញបម្រែបម្រួលមួយនៅក្នុង វ៉ារ្យ៉ង់ដេលតា នៃ វីរុសកូវីដ-១៩ ដែលនាំឱ្យ វីរុសបំប្លែងខ្លួននេះ ប្រែជាសាហាវជាងមុន។
ភាពសាហាវរបស់ ដេលតា អាចបណ្ដាលមកពីបម្រែបម្រួលមួយត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា P681R ដែលកើតឡើងនៅលើប្រូតេអ៊ីនបន្លា ជារចនាសម្ព័ន្ធដែលជួយឱ្យ វីរុស អាចតោងជាប់កោសិការបស់មនុស្ស។ បម្រែបម្រួល P681R ធ្វើឱ្យបណ្ដាកោសិកាដែលមានផ្ទុកវីរុស កកើតជាចំណុចអុជៗរាងមូលនៅលើសួត និងនាំឱ្យមានអាការធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន។
ដើម្បីស្វែងយល់អំពីភាពសាហាវរបស់ បម្រែបម្រួល P681R ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជប៉ុន បានដាក់ វ៉ារ្យ៉ង់ដេលតា ឱ្យឆ្លងរាលដាលចូលកោសិកាដែលបានត្រៀមទុកពិសោធ។ ពួកគេរកឃើញថា កោសិកាទាំងនេះត្រូវជាប់ស្អិតចូលគ្នា និងកកើតស្នាមអុជមូលនៅលើសួត មានទំហំធំជាង ៣.៦ ដង ធៀបនឹងទំហំមធ្យមរបស់កោសិកាដែលមានផ្ទុក វីរុសដើមរបស់ កូវីដ-១។ សត្វកណ្ដុរដែលត្រូវបានយកមកពិសោធ បានចុះស្គមយ៉ាងលឿន និងត្រូវរលាកសួតធ្ងន់ធ្ងរជាង បើធៀបនឹងកណ្ដុរដែលឆ្លងវីរុសដើម។
សាស្ត្រាចារ្យរង Kei Sato របស់វិទ្យាស្ថានវេជ្ជសាស្ត្រ នៃ សាកលវិទ្យាល័យតូក្យូ ដែលជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមួយរូបបានរួមចំណែកក្នុងការពិសោធខាងលើ យល់ថា ការស្រាវជ្រាវទៅលើ បម្រែបម្រួល P681R នេះ អាចបកស្រាយបាននូវមូលហេតុដែលនាំឱ្យ ដេលតា បង្កឱ្យមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរជាង វ៉ារ្យ៉ង់ ដទៃ៕
អាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងឱសថអឺរ៉ុប (EMA) កាលពីថ្ងៃទី ១៦ ធ្នូ បានណែនាំឱ្យប្រើប្រាស់បន្ទាន់នូវថ្នាំគ្រាប់ព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ Paxlovid ដែលផលិតដោយក្រុមហ៊ុន Pfizer។
យោងតាម EMA ថ្នាំគ្រាប់ Paxlovid ដែលបច្ចុប្បន្នមិនទាន់ទទួលបានការអនុម័តឱ្យប្រើប្រាស់នៅឯ សហភាពអឺរ៉ុប (EU) អាចនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីព្យាបាលអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលជាមនុស្សពេញវ័យ អ្នកដែលមិនទាន់ត្រូវការជំនួយអុកស៊ីសែន និងអ្នកជំងឺដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យជំងឺវិវត្តទៅរកធ្ងន់ធ្ងរ។
EMA សង្កត់ធ្ងន់ថា ថ្នាំនេះ ប្រើប្រាស់កាន់តែឆាប់ កាន់តែល្អ សម្រាប់អ្នកដែលមានលទ្ធផលតេស្តវិជ្ជមាននឹងកូវីដ-១៩ និងក្នុងរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីមានអាការរោគ។
EMA បញ្ជាក់ថា ការណែនាំនេះនឹងជួយដល់ស្ថាប័នសុខាភិបាលរបស់បណ្ដាប្រទេស អាចសម្រេចចិត្តបានឆាប់រហ័ស ទាក់ទងនឹងការអនុញ្ញាតឱ្យប្រើថ្នាំ Paxlovid មុនពេលវាត្រូវបានអនុញ្ញាតជាផ្លូវការ។
យោងតាម EMA ទិន្នន័យបានបង្ហាញថា ថ្នាំ Paxlovid ជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យត្រូវចូលពេទ្យ និងស្លាប់ បើសិនជាត្រូវបានព្យាបាលភ្លាមៗក្នុងរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ រាប់ចាប់ពីថ្ងៃដែលអ្នកជំងឺមានរោគសញ្ញា។ លទ្ធផលនៃការពិសោធបានបង្ហាញថា មានតែ ប្រហែល ១% ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺដែលបានប្រើប្រាស់ថ្នាំ Paxlovid ក្នុងអំឡុងពេលខាងលើ ត្រូវចូលពេទ្យ បន្ទាប់ពីបានព្យាបាល ២៨ ថ្ងៃ ធៀបនឹង ៦.៧% នៃអ្នកជំងឺដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំបញ្ឆោត (Placebo)។ ពុំមានអ្នកជំងឺណាម្នាក់ស្លាប់ឡើយ នៅក្នុងក្រុមអ្នកប្រើប្រាស់ថ្នាំ Paxlovid ខណៈអ្នកជំងឺ ១០ នាក់នៅក្នុងក្រុមអ្នកប្រើថ្នាំបញ្ឆោត បានបាត់បង់ជីវិត៕
CDC របស់ សហរដ្ឋអាម៉េរិក បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់ពលរដ្ឋថា គួរចាក់វ៉ាក់សាំង Pfizer ឬ Moderna ជំនួសវ៉ាក់សាំង Johnson & Johnson ព្រោះតែមានការព្រួយបារម្ភអំពីហានិភ័យនៃបញ្ហាឈាមកកដោយសារតែវ៉ាក់សាំងនេះ។
«អនុសាសន៍ដែលត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងថ្ងៃនេះ សង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការសន្យារបស់មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងនិងទប់ស្កាត់ជំងឺឆ្លង (CDC) របស់ អាម៉េរិក ស្ដីពីការផ្ដល់ព័ត៌មានប្រកបដោយវិទ្យាសាស្ត្រទៅតាមពេលវេលាជាក់ស្ដែងដល់ប្រជាជន» ប្រធាន CDC របស់ អាម៉េរិក លោកស្រី Rochelle Walensky បានប្រកាសដូច្នេះកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ធ្នូ ២០២១។
ក្រុមប្រឹក្សាវ៉ាក់សាំងរបស់ CDC អាម៉េរិក មុននោះបានបោះឆ្នោតយល់ស្របទៅនឹងអនុសាសន៍នេះ ដោយសារតែហានិភ័យនៃបញ្ហាបង្កកំណកឈាមរបស់វ៉ាក់សាំង Johnson & Johnson។ CDC អាម៉េរិក បានណែនាំពលរដ្ឋ ចាក់វ៉ាក់សាំងណាដែលមានសុវត្ថិភាព និងប្រសិទ្ធភាពបំផុត ដូចជា Pfizer និង Moderna ជាដើម។
គិតត្រឹមខែកញ្ញា សហរដ្ឋអាម៉េរិក មានករណីស្លាប់ចំនួន ៩ នាក់ ដែលទាក់ទងនឹងបញ្ហាឈាមកក បន្ទាប់ពីបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ Johnson & Johnson។ ៧ នាក់ ក្នុងចំណោមនោះ មានអាយុចាប់ពី ២៨ ឆ្នាំ ដល់ ៦២ ឆ្នាំ និងមានជំងឺប្រចាំកាយ ដូចជា ទឹកនោមផ្អែម សម្ពាធឈាមខ្ពស់ និងលើសទម្ងន់។ ចំណែកមនុស្សរាប់សិបនាក់ទៀតក៏មានបញ្ហាប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ បន្ទាប់ពីបានចាក់វ៉ាក់សាំងនេះ៕
កម្ពុជា រកឃើញអ្នកឆ្លងថ្មី ៧ នាក់, ជាសះស្បើយ ១៣ នាក់ និងស្លាប់ ៣ នាក់ នៅក្នុងអំឡុង ២៤ ម៉ោង នៃថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១។
ក្នុងអំឡុង ២៤ ម៉ោង នៃថ្ងៃទី ១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ កម្ពុជា រកឃើញអ្នកឆ្លងថ្មី ១២ នាក់ទៀត និងអ្នកជាសះស្បើយ ១៤ នាក់ ខណៈអ្នកស្លាប់ មានចំនួន ៣ នាក់។
អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) យល់ថា អូមីក្រុង ធ្វើឱ្យមានហានិភ័យខ្ពស់ខ្លាំងនៅទូទាំងសកលលោក ប៉ុន្តែ បញ្ជាក់ថា នៅមានកត្តាមិនទាន់ច្បាស់លាស់ជាច្រើនទាក់ទងនឹងវីរុសបំប្លែងខ្លួនថ្មីនេះ។
«ហានិភ័យរួមទាក់ទងនឹង វ៉ារ្យ៉ង់ ដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ អូមីក្រុង នៅតែស្ថិតក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ដោយសារតែមូលហេតុជាច្រើន» WHO ឱ្យដឹងដូច្នេះនៅក្នុងរបាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ និងបានសង្កាត់ធ្ងន់ថា សញ្ញាមួយចំនួនបង្ហាញថា អ្នកដែលបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំង ឬធ្លាប់បានឆ្លងវីរុសកូវីដ-១៩ ទំនងជាមិនអាចបង្កើតអង្គបដិប្រាណគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទប់ស្កាត់ អូមីក្រុង នាំឱ្យអត្រាឆ្លងមានកម្រិតខ្ពស់ និង «ផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ WHO ក៏បានព្រមានថា នៅមានប្រការជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលមិនទាន់ច្បាស់លាស់ទាក់ទងនឹង អូមីក្រុង។ ការវាយតម្លៃដំបូងៗ បង្ហាញថា អូមីក្រុង បង្កអាការរោគស្រាលជាង ដេលតា ប៉ុន្តែ នៅតែត្រូវការទិន្នន័យបន្ថែមទៀតដើម្បីបញ្ជាក់ថា វាបង្កគ្រោះថ្នាក់ក្នុងកម្រិតទាបជាងបណ្ដាវ៉ារ្យ៉ង់មុនៗដែរឬអត់។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យ Oxford របស់ អង់គ្លេស កាលពីម្សិលមិញបានប្រកាសលទ្ធផលស្រាវជ្រាវមួយបង្ហាញថា អត្រានៃអង្គបដិប្រាណដែលអាចបន្សាប អូមីក្រុង បានថយចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់ នៅលើអ្នកដែលបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងចំនួន ២ ដូសរួចហើយ។
វីរុសកូវីដ-១៩ ប្រភេទ អូមីក្រុង ដែលត្រូវបានរកឃើញដំបូងនៅ ប្រទេសបុតស្វាណា កាលពីថ្ងៃទី ១១ វិច្ឆិកា ២០២១ និងត្រូវបាន ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង រាយការណ៍ដល់ WHO កាលពីថ្ងៃទី ២៤ វិច្ឆិកា បច្ចុប្បន្ន បានបង្ហាញវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសជាង ៦០ រួចហើយ។ ថ្វីបើត្រូវបាន WHO ចាត់ចូលទៅក្នុងក្រុមដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ប៉ុន្តែ មកដល់ពេលនេះ ពុំទាន់មានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ និងគ្រប់គ្រាន់ដែលអាចបញ្ជាក់បាននូវកម្រិតនៃការឆ្លងរាលដាល និងភាពសាហាវរបស់ អូមីក្រុង នៅឡើយ៕
