ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុងស្វែងរកប្រភពនៃជំងឺផ្ដាសាយដែលធ្លាប់រាតត្បាតនៅចុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ ហើយលទ្ធផលដែលទទួលបាន អាចជួយឱ្យគេព្យាករបាននូវទីបញ្ចប់របស់ កូវីដ-១៩។
ឆ្នាំ ១៨៨៩ ជំងឺផ្លូវដង្ហើមដ៏អាថ៌កំបាំងមួយបានបង្ហាញវត្តមាននៅ ប្រទេសរុស្ស៊ី និងឆ្លងរាលដាលពាសពេញពិភពលោក ដោយមានរលកនៃការឆ្លងធំៗចំនួន ៣ ក្នុងរយៈពេលច្រើនឆ្នាំ។ បច្ចុប្បន្ន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមួយចំនួនសង្ស័យថា ជំងឺរាតត្បាតដែលមានរហ័សនាមថា «ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី» នោះ អាចបង្កឡើងដោយ វីរុសកូរ៉ូណា មួយប្រភេទ ដែលដូចទៅនឹង វីរុស nCoV (កូវីដ-១៩)។
មានចំណុចដូចគ្នាមួយរវាងជំងឺរាតត្បាតសកលទាំងពីរនេះ។ នៅក្នុងជំងឺរាតត្បាត «ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី» បណ្ដាសាលារៀន និងកន្លែងធ្វើការ ត្រូវបានបិទទ្វារ ដោយសារតែមានករណីឆ្លងច្រើនពេក។ អ្នកមានជំងឺ «ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី» តែងតែបាត់បង់ជីវ្ហាវិញ្ញាញ (រសជាតិ) និង ឃានវិញ្ញាញ (ក្លិន) និងមនុស្សមួយចំនួនត្រូវឆ្លងកាត់ផលប៉ះពាល់ដែលបន្សល់ទុកច្រើនខែ។ «ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី» បានសម្លាប់មនុស្សវ័យចំណាស់ច្រើនជាងកុមារ ខុសពី វីរុសផ្ដាសាយធម្មតា ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់មនុស្សគ្រប់វ័យ។ នេះបើតាមការកត់ត្រាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលរួមមានទាំងទិន្នន័យរបស់រដ្ឋាភិបាល ទស្សនាវដ្ដីវិទ្យាសាស្ត្រ និងសារព័ត៌មាន។
បើទោះជាចំណុចពិសេសនៃ «ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី» ដូចខ្លាំងទៅនឹង កូវីដ-១៩ ប៉ុន្តែ សម្មតិកម្មដែលថា «ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី» កើតឡើងដោយសារ វីរុសកូរ៉ូណា មួយប្រភេទ ក៏នៅតែមានលក្ខណៈជាការសន្និដ្ឋាន។ នេះបើតាម Peter Palese សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ នៅសាកលវិទ្យា Mount Sinai នាទីក្រុង New York សហរដ្ឋអាម៉េរិក។
វេជ្ជបណ្ឌិត Jeffery Taubenbeerger ប្រធានផ្នែកវីរុសសាស្ត្រ ប្រចាំវិទ្យាស្ថានជាតិប្រតិកម្ម និងជំងឺឆ្លងរបស់ អាម៉េរិក រួមនឹង John Oxford ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែក វីរុសសាស្ត្រ នៅសាកលវិទ្យាល័យ Queen Mary នៃ ប្រទេសអង់គ្លេស កំពុងស្វែងរកភ័ស្ដុតាងស្ដីពីទំនាក់ទំនងរវាងជំងឺរាតត្បាតទាំងពីរ គឺ កូវីដ-១៩ និង ផ្ដាសាយរុស្ស៊ី ដោយប្រើប្រាស់ទិន្នន័យដែលបានបន្សល់ទុកតាំងពីឆ្នាំ ១៩១៨។
បណ្ឌិត Scott Podolsky សាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យ Harvard និង Dominic W. Hall ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងសារមន្ទីរផ្នែកវះកាត់ Warren នៅសាកលវិទ្យាល័យ Harvard ក៏ស្វែងរកសំណាកម៉ូលិគុលសួត ដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងអំឡុងពេលដូចគ្នានេះ។
បើសិនជា ហ្សែន របស់ វីរុស ដែលបង្កជំងឺផ្ដាសាយរុស្ស៊ី បង្ហាញខ្លួននៅក្នុង ម៉ូលិគុល របស់សួត នោះវានឹងអាចបង្ហើបឱ្យដឹងអំពីទីបញ្ចប់ដែលកើតឡើងដោយរបៀបណា។ បើសិនជំងឺផ្ដាសាយកាលពីចុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ កើតឡើងដោយសារ វីរុសកូរ៉ូណា មួយប្រភេទ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រយល់ថា វាអាចនៅតែមានវត្តមានក្រោមទម្រង់ជា វីរុស មួយ ក្នុងចំណោម វីរុសកូរ៉ូណា ចំនួន ៤ ប្រភេទ ដែលបង្កជំងឺផ្ដាសាយធម្មតា ជាជាងជំងឺឆ្លងធ្ងន់ធ្ងរ៕
