ទោះបីជានៅក្នុងប្រទេសជិតខាងមួយចំនួនមានបញ្ហាផលិតកម្មក្ដី ក៏ទិន្នផលកៅស៊ូរបស់កម្ពុជានឹងកើនឡើងនៅឆ្នាំ2018ដែរ ដោយសារលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុអំណោយផលហើយវិស័យនេះក៏ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីស្ថិរភាពតម្លៃផងដែរ។
ឯកឧត្តម ប៉ុល សុផា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូបានបង្ហាញទស្សនវិស័យសម្រាប់វិស័យកៅស៊ូក្នុងស្រុកថា នៅតែមានភាពវិជ្ជមានដោយផលិតកម្មនឹងកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ និងមានតម្លៃថេរ។
ឯកឧត្តម ប៉ុល សុផា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូឯកឧត្តមបានថ្លែងថា មិនដូចប្រទេសផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ដែលដាំដើមកៅស៊ូនៅលើដីពុំសូវមានជីជាតិនោះឡើយ កៅស៊ូរបស់កម្ពុជាភាគច្រើនស្ថិតនៅតំបន់ដែលមានដីសម្បទានសម្បូរជីជាតិ ដែលឱ្យផលិតកម្មកើនឡើងទោះបីជាទើបមានទឹកជំនន់ថ្មីៗក៏ដោយ។
ឯកឧត្តមបានពន្យល់ថា លក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុល្អនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងធ្វើឱ្យផលិតកម្មកៅស៊ូកើនឡើង។ លោកបញ្ជាក់ថា៖“មានសញ្ញាណល្អជាច្រើនសម្រាប់វិស័យកៅស៊ូកម្ពុជា នៅចុងឆ្នាំនេះយើងរំពឹងថា នឹងផលិតបានកៅស៊ូប្រមាណជាង 220,000តោន”។
សូមបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានផលិតកៅស៊ូតាំងពីឆ្នាំ2007មក និងបច្ចុប្បន្នមានចម្ការកៅស៊ូចំនួន440,000ហិកតានៅក្នុងប្រទេស ដែលក្នុងនោះមាន 200,000ហិកតាកំពុងត្រូវបានគេប្រមូលផលហើយគេរំពឹងថា ផលិតកម្មនឹងបន្តពង្រីកបន្ថែមទៀត។ ចំពោះតម្លៃកៅស៊ូវិញ នៅមានស្ថិរភាពប៉ុន្តែអ្នកផលិតសង្ឃឹមថា វានឹងកើនឡើងនាពេលអនាគត ប្រសិនបើការផ្គត់ផ្គង់សកលកំពុងធ្លាក់ចុះ និងស្តុកនៅប្រទេសចិន និងជប៉ុននៅតែមានទំហំធំ។
យោងតាមក្រសួងកសិកម្មបាននិយាយថា តម្លៃជាមធ្យមរបស់កៅស៊ូគឺ 1,394ដុល្លារក្នុងមួយតោន។ ប្រទេសវៀតណាមនៅតែជាទីផ្សារសំខាន់សម្រាប់កៅស៊ូរបស់កម្ពុជា ហើយរដ្ឋាភិបាលកំពុងចរចាជាមួយប្រទេសចិនដែលជាអ្នកនាំចូលកៅស៊ូធំបំផុតក្នុងពិភពលោកដើម្បីចាប់ផ្ដើមនាំចេញដោយផ្ទាល់។ ការចរចាផ្តោតលើបញ្ហាផ្សេងៗគ្នារួមទាំងពន្ធដែលមានស្រាប់ផង ដោយរដ្ឋាភិបាលចិននៅតែពុំទាន់សម្រេចចិត្តថា តើនឹងផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធដល់កៅស៊ូកម្ពុជាដែរឬអត់?។
បើតាមឯកឧត្តម ប៉ុល សុផា បានឱ្យដឹងថា៖ “កម្ពុជានឹងមិនធ្វើតាមអ្នកផលិតកៅស៊ូធំៗក្នុងការផ្លាស់ប្តូរផលិតកម្មដើម្បីបង្កើនតម្លៃនោះទេ យើងជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់តូចមួយនៅលើទីផ្សារពិភពលោកហើយបើទោះជាមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃក៏ដោយ ក៏យើងនឹងមិនកាត់បន្ថយផលិតកម្ម ឬកាត់បន្ថយការដាំកៅស៊ូដែរ ព្រោះថា ការផ្គត់ផ្គង់កៅស៊ូលើសនៅលើទីផ្សារពិភពលោក តែងតែប៉ះពាល់ដល់តម្លៃក្នុងស្រុក”។ ការកត់សម្គាល់របស់លោកបានកើតមានបន្ទាប់ពីប្រទេសថៃដែលជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់កៅស៊ូធំបំផុតមួយនៅលើពិភពដែលបានបង្ហាញពីផែនការកាត់បន្ថយផលិតកម្មដើម្បីបង្កើនតម្លៃក្នុងស្រុក។
យោងតាមក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានរោងចក្រសិប្បកម្មកែច្នៃកៅស៊ូចំនួន 139កន្លែង ដោយអាចផលិតកៅស៊ូស្ងួតបានជាង 19ម៉ឺនតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ ក្នុងឆ្នាំ2017 ប្រាក់ចំណូលបានពីការលក់ជ័រកៅស៊ូមានរហូតដល់ជិត 300លានដុល្លារអាមេរិក ដែលចំណូលនេះបានរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងក្នុងការទ្រទ្រង់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងរង្វង់7%។
ក្នុងជំនួបកាលពីពេលថ្មីៗនេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការស្បៀងអាហារ និងកសិកម្ម FAO បានជួបពិភាក្សាជាមួយនឹងឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ស្តីពីការរៀបចំបង្កើតគម្រោងថ្នាក់តំបន់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងប្រទេសចំនួន3 គឺ កម្ពុជា ថៃ និងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាលើវិស័យកៅស៊ូដោយបានផ្ដោតសំខាន់ទៅលើវិស័យកៅស៊ូនៅកម្ពុជាដែលធ្វើឱ្យមានកៅស៊ូកម្ពុជាស្ថានភាពនឹងនរ និងមានចីរភាពឡើងវិញ។
លោក បណ្ឌិត Pierre-Marie Bosc មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការស្បៀងអាហារ និងកសិកម្ម FAO មានប្រសាសន៍ថា កសិករផលិតកៅស៊ូមានបញ្ហាប្រឈមជាខ្លាំងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ ជាពិសេសលើបញ្ហាតម្លៃកៅស៊ូធម្មជាតិកំពុងធ្លាក់ថ្លៃ និងការប្រែប្រួលខាងអាកាសធាតុ រួមទាំងទិន្នផលកៅស៊ូបានធ្លាក់ចុះ។
គម្រោងថ្នាក់តំបន់ត្រីភាគីរវាងប្រទេសទាំង3នឹងធ្វើការផ្ដោតសំខាន់ទៅលើប្រព័ន្ធសង្កេតការណ៍ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងវិភាគជាលម្អិតនៃលទ្ធផលដែលទទួលបាននៃប្រទេសនីមួយៗ ដើម្បីធ្វើការប្រៀបធៀប និងវាយតម្លៃអំពីស្ថានភាព ក៏ដូចជាប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តការដាំដុះ និងការប្រមូលផលជ័រកៅស៊ូ រួមទាំងធ្វើការកែសម្រួល។
លោក ង៉ែត ជូ ទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍នៃក្រុមហ៊ុន Emerging Market Consulting យល់ឃើញថា វិស័យមួយនេះនឹងប្រសើរឡើង បើទោះបីជាមានពេលខ្លះធ្លាក់ចុះក៏ដោយ តែជារួម គឺត្រូវតែកើនឡើងនាថ្ងៃអនាគត។
លោក ង៉ែត ជូ ថ្លែងប្រាប់កាសែតឡារ៉ែនថា៖”ថ្វីដ្បិតតែខ្ញុំពុំមានព័ត៌មាននៃការវិវឌ្ឍថ្មីៗនៃវិស័យកៅស៊ូក្ដី តែខ្ញុំយល់ឃើញដូច្នេះថា វិស័យកៅស៊ូឆ្នាំខ្លះវាធ្លាក់ថ្លៃក្នុងរយៈពេលខ្លី ដោយសារតែការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការជាដើម ប៉ុន្ដែជារួម និន្នាការទីផ្សារកៅស៊ូ វាត្រូវតែឡើងថ្លៃ ដោយផ្អែកលើការរីកចម្រើននៃឧស្សាហកម្មកែច្នៃមួយចំនួននៅក្នុងស្រុកម្យ៉ាងយើងមានតែទីផ្សារនាំចេញដូច្នេះយើងត្រូវជំរុញការផលិត ការធានាពីគុណភាព និងនិរន្ដរភាពនៃផលិតផល”។
គិតត្រឹមរយៈពេល10ខែនៃឆ្នាំ2018នេះ កម្ពុជាបាននាំចេញជ័រកៅស៊ូជាង 16ម៉ឺនតោន ទទួលបានចំណូល 218លានដុល្លារ។ ចំនួននេះបានកើនឡើង23% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ2017។នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានកៅស៊ូដោយរបាយការណ៍ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្នុងរយៈពេល10ខែកន្លងមកនេះ តម្លៃកៅស៊ូបានធ្លាក់ចុះក្នុងកម្រិត1,355ដុល្លារក្នុង1តោន គឺធ្លាក់ចុះប្រមាណ18%។
កម្មករកំពុងធ្វើការប្រមូលផលជ័រកៅស៊ូសូមបញ្ជាក់ផងដែរថា កៅស៊ូរបស់កម្ពុជាត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ចិន និងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានផ្ទៃដីដាំដុះកៅស៊ូចំនួនជាង 44ម៉ឺនហិកតា ក្នុងនោះផ្ទៃដីដែលចៀរជ័របានមាន 20ម៉ឺនហិកតា ស្មើនឹង47% និងផ្ទៃដីកំពុងថែទាំជាង 24ម៉ឺនហិកតា ស្មើនឹង53%៕
