Category: សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច

  • សាលាវ៉េស្ទឡាញន៍រៀបចំកម្មវិធីបុណ្យនានិទាឃរដូវ

    សាលាវ៉េស្ទឡាញន៍រៀបចំកម្មវិធីបុណ្យនានិទាឃរដូវ

    កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី28 ខែមករា ឆ្នាំ2019 នាវរលាម៉ោង 2 រសៀល សាលាវ៉េស្ទឡាញន៍ សាខាសន្ធរម៉ុក បានរៀបចំកម្មវិធីបុណ្យនានិទាឃរដូវ ឬពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន ក្រោមប្រធានបទសក្តានុពលភាសាចិន។

    ក្រុមហ៊ុនវ៉េស្ទឡាញគ្រុបដែលមានសាលារៀនវ៉េស្ទឡាញន៍ និងសាលារៀនណត្សឡាញន៍ រៀបចំពិធី« បុណ្យនានិទាឃរដូវ » នេះឡើងក្នុងគោលបំណងស្វែងបន្ថែមអំពីវប្បធម៌ និងប្រពៃណីរបស់ជនជាតិចិន ដែលជាទូទៅគេប្រព្រឹត្តទៅក្នុងខែមករា និងកុម្ភៈ ហើយពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិនទៀតសោត នៅក្នុងឆ្នាំនេះគឺចំខែ កុម្ភៈតែម្ដង។ លោក លន់ ភារិន នាយកសិក្សាធិការនៃសាលារៀនវ៉េស្ទឡាញន៍ បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន ឡារ៉ែន ថា ដើម្បីអបអរដល់ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិន សាលារៀនវ៉េស្ទឡាញន៍ និងសាលារៀនណត្សឡាញន៍ បានរៀបចំកម្មវិធីបុណ្យនានិទាឃរដូវនេះ ក្នុងបំណងឱ្យសិស្សានុសិស្សស្វែងយល់បន្ថែមអំពីសក្តានុពលភាសាចិន និងទំនៀមទំលាប់ជនជាតិចិន ជាពិសេសគឺ អត្ថន័យនៃបុណ្យចូលឆ្នាំចិន​ ព្រោះថា បច្ចុប្បន្នភាសាចិន កំពុងតែក្ដោបសក្ដានុពលខ្លាំងលើជំនួញធុរៈកិច្ច ដែលនាំឱ្យការប្រើប្រាស់ភាសាចិន ជាភាសាធុរៈកិច្ច។

    លោកបានបន្ថែមទៀតថា កម្មវិធីខាងលើនេះមិនត្រឹមតែមានការសម្ដែងរបស់ប្អូនៗសិស្សនុសិស្សតែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្ដែ ក៏បានលើកកម្ពស់ឱ្យប្អូនៗបានធ្វើបទបង្ហាញបញ្ចេញសមត្ថភាពនិយាយភាសាចិនបានយ៉ាល្អប្រសើរថែមទៀតផង ក្រោយពីបានចំណាយពេលសិក្សាភាសាចិននៅសាលាយើងខ្ញុំ។ លោកថា​ ក្នុងការជំរុញការសិក្សាភាសាចិនឱ្យកាន់តែខ្ពស់ជាងមុន សាលារៀនយើងខ្ញុំបានបន្ថែមថ្នាក់សិក្សាភាសាចិនតាំងពីថ្នាក់កុមារ និងពេញម៉ោង-ក្រៅម៉ោង ពីលើកម្មវិធីសិក្សាចំណេះទូទៅជាភាសាខ្មែរ។ ពោលគឺ ក្រៅពីការសិក្សាកម្មវិធីគោលជាភាសាខ្មែរ និងអង់គ្លេស គឺមានភាសាចិនបន្ថែមទៀត ព្រោះយើងមើលឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជា មានទីផ្សារ និងអ្នកជំនួញ សុទ្ធសឹងតែប្រើប្រាស់ភាសាចិន ហើយមិនថាតែខ្មែរយើងទេ សូម្បីតែសាកលលោកក៏បានប្រើប្រាស់ភាសានេះ ក្នុងការធ្វើជំនួញផងដែរ។

    នាយកសិក្សាធិការនៃសាលារៀនវ៉េស្ទឡាញន៍រូបនេះបានបញ្ជាក់ទៀតថា សាលារៀនវ៉េស្ទឡាញន៍មានចក្ខុវិស័យពង្រឹងធនធានក្នុងសាលា ក្នុងការសិក្សាភាសាចិនឱ្យច្បាស់លាស់ ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកជំនួញហ៊ុនធំៗ និងអ្នកវិនិយោគឱ្យចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយមានភាពងាយស្រួលក្នុងការទំនាក់ទំនង ដើម្បីឱ្យប្រទេសមានសក្ដានុពលក្នុងផ្នែកធុរៈកិច្ច និងពង្រីងវិស័យនេះទៅក្រៅប្រទេសផងដែរ៕

  • សូ ស្រណោះ ប្រកាសកូនសិស្សឈ្នះពានមាសនាំមុខគេនៅវៀតណាម

    សូ ស្រណោះ ប្រកាសកូនសិស្សឈ្នះពានមាសនាំមុខគេនៅវៀតណាម

    កាលពីយប់ថ្ងៃទី26 ខែមករា ឆ្នាំ2019 លោកសូ ស្រណោះ បានរៀបចំពិធីជប់លៀងទ្រង់ទ្រាយធំ បង្ហាញពីជ័យជម្នះរបស់ក្រុម បន្ទាប់ពីកូនសិស្សរបស់លោកមួយក្រុម ទៅប្រកួតតន្ត្រី និងចម្រៀងអាស៑ានបូក2 នៅប្រទេសវៀតណាម។ បើទោះជាមិនបានពានជើងឯកចំណាត់ថ្នាក់លេខ1 ប៉ុន្តែលោកថាលទ្ធផលដែលបានស្ដែង គឺក្រុមកម្ពុជាមិនខុសពីជាប់ចំណាត់លេខ1នោះទេ ជាពិសេសបើគិតត្រឹមតែការប្រកួតលើវិញ្ញាព្យាណូ។

     

    លោក សូ ស្រណោះ បានថ្លែងក្នុងពិធីជប់លៀងអបអរជ័យជម្នះរបស់ក្រុម នៅភោជនីយដ្ឋានទន្លេបាសាក់២ថា ចាត់ទុកថាជាលើកទី1 ដែលក្រោយបញ្ចប់ការប្រកួតក្រុមតន្ត្រីរបស់ស្រណោះតន្ត្រី ហើយក្រុមកម្ពុជា ទទួលបានមេដាយមាសចំនួន11 មេដាយប្រាក់28 និងមេដាយសំរិទ្ធិ2 ក្នុងចំណោមវិញ្ញាសារដែលកម្ពុជាចូលរួមប្រកួត។ ក្នុងចំណោម12ប្រទេស លោករំលឹកថាកម្ពុជាទទួលបានត្រឹមចំណាត់ថ្នាក់ Champion លេខ2 បន្ទាប់ពីម្ចាស់ផ្ទះវៀតណាមប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែវៀតណាមគេមានមេដាយមាសនាំមុខកម្ពុជា។

    យ៉ាងណាមិញ លោកថាបើធៀបនឹងវិញ្ញាសារផ្នែកព្យាណូ គឺក្រុមកម្ពុជាទទួលបានមេដាយមាសច្រើនជាង ទើបលោកបានចាត់ទុកថាកម្ពុជាទទួលបានលទ្ធផលល្អជាង ដោយសារតែវៀតណាមជាម្ចាស់ផ្ទះ គេមានអទិភាព ហើយគេនាំមុខមេដាយមាសលើកក្រុមកម្ពុជាតែលើវិញ្ញាសារជាក្រុម ឬ Band ប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះហើយទើបលោកគិតថា កម្ពុជាជោគជ័យនាំមុខគេលើឆាកអន្តរជាតិ ដោយសារតែលោកចង់ក្ដោបក្ដាប់ពានលើវិញ្ញាសារព្យាណូនាំមុខប្រទេសដែលចូលរួមប្រកួតប៉ុណ្ណោះ។ លោកនិយាយថា «ការប្រកួតនឹងក្រៅពីមេដាយ គេឱ្យពានជើងឯកលេខ1 និងលេខ2 មួយទៀត សម្រាប់ប្រទេសដែលមានមេដាយមាសសរុបបានច្រើនជាងគេ ហើយក្រុមកម្ពុជាបានចំណាត់ថ្នាក់លេខ2បន្ទាប់ពីម្ចាស់ផ្ទះ ប៉ុន្តែបើគិតលើវិញ្ញសាសព្យាណូដែលខ្ញុំធ្លាប់រំពឹងថានឹងយកពានជើងឯកបាន គឺដូចតែលេខ1ចឹង ព្រោះក្នុងកម្មវិធីនឹងយើងដណ្ដើមបានមេដាយមាសច្រើនជាងគេលើវិញ្ញសារនឹង ហើយប្រទេសទាំង12 សូម្បីតែវៀតណាមក៏ភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះសមត្ថភាពក្រុមយើង!»។

    លោក សូ ស្រណោះ បន្តថា កូនសិស្សពីកម្ពុជាដែលលោកបញ្ជូនទៅមានចំនួន40រូប ហើយលោកក៏មិននឹកស្មានថាក្រុមរបស់កម្ពុជាទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ដ៏ល្អបែបហ្នឹងនោះដែរ ជាពិសេសសម្រាប់វិញ្ញាសារព្យាណូ ដែលនៅប្រទេសកម្ពុជាទើបតែមានការកកើតនោះ។ លោកថាពិធីជប់លៀងដែលបានធ្វើឡើង គឺជាការលើកទឹកចិត្តដល់សិស្សទាំងអស់ ហើយក៍ជាការបង្ហាញដល់សាធារណជនទាំងអស់ ឱ្យស្គាល់ពីតម្លៃនៃការប្រឹងប្រែងរបស់កូនសិស្សរបស់លោក។ ក្នុងពិធីនោះ ក៏លោកបានអញ្ជើញមាតាបិតាសិស្ស និងភ្ញៀវកិត្តិយសមួយចំនួនឱ្យចូលរួមផងដែរ៕

  • អ្នក​ខេត្តពោធិ៍សាត់​ប្រាប់​ពី​ការដាំ​ដើម​ក្រូចពោធិ៍សាត់ ឱ្យទទួល​បាន​ផល​ល្អ

    អ្នក​ខេត្តពោធិ៍សាត់​ប្រាប់​ពី​ការដាំ​ដើម​ក្រូចពោធិ៍សាត់ ឱ្យទទួល​បាន​ផល​ល្អ

    ដំណាំ​ក្រូចពោធិ៍សាត់​ដែល​ធ្លាប់​សម្បូរ​នៅ​ខេត្តបាត់ដំបង ជា​ផ្លែក្រូច​ដែលមាន​សម្បក​ស្ដើង សាច់​ ឬ​ក្លែប​ធំ​ល្អ និង​មាន​រសជាតិ​ជូរអែម​ឆ្ងាញ់​ដែល​ធ្លាប់មាន​វត្តមាន​នៅលើ​ទីផ្សារ ហើយ​អ្នក​ហូប​ជាប់ចិត្ត​នោះ បច្ចុប្បន្ន​ភាគច្រើន​ជា​ក្រូច​របស់​កសិករ​នៅ​ខេត្តពោធិ៍សាត់ ដោយមាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​នាំគ្នា​ដាំ​ដំណាំ​ហូប​ផ្លែ​មួយ​នេះ ជាពិសេស​មាន​ចម្ការធំៗនៅក្នុង​ស្រុក​ភ្នំក្រវាញ និង​ស្រុក​វាលវែង។

    ដំណាំ​ក្រូចពោធិ៍សាត់​នៅក្នុង​ស្រុក​ភ្នំក្រវាញ​តែង​ហុច​ផល​ល្អ​ខ្លាំងណាស់ ព្រោះ​ដំណាំ​ប្រភេទ​នេះ​ចាប់ផ្ដើម​ទទួលបាន​ផល ក្រោយពី​ដាំ​បាន​រយៈពេល 4ឆ្នាំ ហើយ​វា​មាន​អាយុកាល 9ឆ្នាំ ឬ​អាច​បានយូរ​ជាង​នេះ អាស្រ័យ​លើ​ការថែទាំ និង​របៀប​ដាំ​ដុះរបស់​កសិករ​តាម​តំបន់នីមួយ។ នេះ​បើតាម​ការ​ឱ្យដឹងពី​កសិករ​ដាំ​ដំណាំ​ក្រូចពោធិ៍សាត់​នៅ​ខេត្តពោធិ៍សាត់។

    កសិករ​ម្នា​ក់នៅ​ភូមិ​ពាម ឃុំរ​កាត ស្រុក​ភ្នំក្រវាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ អ្នកស្រី មួន ចាន់​ធា បាន​ចែករំលែក​បទពិសោធ​ដាំ​ដើម​ក្រូចពោធិ៍សាត់​ផ្ទាល់ខ្លួន​ថាក្រូចពោធិ៍សាត់​អាច​ដាំ​បាន​នៅលើ​ដីកណ្ដេង​ព្រោះ​មិន​ជាំ​ទឹក និង​មាន​ប្រភពទឹក​នៅក្បែរ​ដើម្បី​ស្រោចស្រព។ រណ្ដៅ​សម្រាប់​ដាំ​កូន​ក្រូច ត្រូវ​ជីក​ទំហំ4តឹក4ជ្រុង និង​មាន​ជម្រៅ 4តឹក​ដូចគ្នា បន្ទាប់មក​ត្រូវ​ប្រមូល​សំរាម​ដាក់​ក្នុង​រណ្ដៅ​ដុត​បំពក់​បាត​រណ្ដៅ​ឱ្យបាន​កន្លះ​ខែ​មុននឹង​ដាក់​ដាំ។ ក្នុងករណី​មិន​ប្រើ​ថ្នាំ ជី ឬ​ថ្នាំ​ការពារ អាច​នឹងមាន​សត្វល្អិត​ស៊ី​ឫស​កូនដើម​ក្រូច​នៅតាម​បាត​រណ្ដៅ។

    នៅពេល​ដាំ កសិករ​ត្រូវ​ប្រើ​ជីធម្មជាតិ​ដែល​ប្រមូលបាន​ពី​ជុំវិញ​ផ្ទះ ឬ​ជី​ផលិត​ពី​រោងចក្រ​ដើម្បី​ដាក់​ទ្រាប់​បាត​រណ្ដៅ រួច​សឹម​ដាក់​កូន​ក្រូច​ចូល ហើយ​លុប​ដី​ជុំវិញ​គល់​ឱ្យ​ណែន​ល្អ និង​ត្រូវ​ស្រោច​ទឹក​ឱ្យបាន​ជោកជាំ។ នៅពេល​ក្រូច​បាន​អាយុ 6ខែ ឬ 1ឆ្នាំ កសិករ​ត្រូវធ្វើ​ស្មៅ​នៅតាម​គល់​វា​ដោយ​ជម្រះ ឬ​ដកចេញ​ដោយ​ដៃ មិនត្រូវ​កាប់ ឬ​ភ្ជួរ​ដែល​អាច​បណ្ដាល​ឱ្យដាច់​ឫស ធ្វើឱ្យ​កូនដើម​ក្រូច​អន់​មាន​សុខភាព​មិនល្អ និង​កូន​ក្រូច​ខ្លះ​អាច​ងាប់​ទៀតផង។

    លោកស្រី​បាន​បន្ថែមថា៖ “បើ​យើង​មាន​ថវិកា យើង​ទិញ​ជី​ដាក់​ទ្រាប់​បាត ហើយ​រំលង​បាន​មួយខែ​បន្ទាប់ពី​ដាំ​រួច ត្រូវ​ចាប់ផ្ដើម​ជី​ដាក់​តាម​គល់​កូនដើម​ក្រូច ដោយពេល​កូន​ក្រូច​នៅ​តូច យើង​ដាក់​ត្រឹម​កន្លះ​គីឡូក្រាម​ក្នុង​មួយ​គុម្ព។ ដល់​ធំ​ឡើង​បាន​អាយុ 1ឆ្នាំ ឬ 2ឆ្នាំ ត្រូវដាក់ 1គីឡូក្រាម​ក្នុង 1ដើម។ ដល់​វា​ធំ​ដូច​បច្ចុប្បន្ននេះ ក្នុង 1ឆ្នាំ​គេ​ដាក់​ជី 2សា​រៀងរាល់ 5ខែ និង​ខែ10 ម្ដង។ ខ្ញុំ​ប្រើ​ជី​ដែល​ល្អ ហើយ​ជី​នោះ​គឺជា​ជីធម្មជាតិ”។

    អ្នកស្រី មួន ចាន់​ធា បញ្ជាក់ថា កា​រលះ​សម្អាត​មែក​ក្រូច និង​សម្អាត​ស្មៅ​នៅតាម​គល់​ដើម​ក្រូច ត្រូវធ្វើ​ជាប្រចាំ “យើង​កាត់​ស្មៅ​ចាំង​គល់(ជម្រះ​ស្មៅ​នៅតាម​គល់​ក្រូច)ឱ្យបាន​ល្អ ហើយ​ធ្វើ​កំពែង​ឱ្យ​វា ហើយ​ចាប់ផ្ដើម​បាញ់​ទឹក​ដាក់។ ក្នុង​មួយខែ​ត្រូវធ្វើ​ម្ដង វា​មាន​ផលប្រយោជន៍​ដល់​ដើម និង​ឫស​ដើម្បី​ស្រូប​យកទៅ​ចិញ្ចឹម​ស្លឹក​ឱ្យបាន​ល្អ”។

    អ្នកស្រី ចាន់​ធា បានបញ្ជាក់​ទៀតថា៖ “បើ​កសិករ​មើលថែទាំ​ដើម​ក្រូច​បានល្អ​នោះ រយៈពេល3ឆ្នាំក្រោយ​ពេល​ដាំ ក្រូច​នឹង​ចាប់ផ្ដើម​ផ្កា និង​ហុច​ផល​ជាបណ្ដើរៗ ប៉ុន្តែ​ពេលនោះ គេ​មិនគួរ​បណ្ដោយឱ្យ​ក្រូច​ផ្លែ​រាប់រយ​ផ្លែ ក្នុង1ដើម​នោះទេ ព្រោះ​ដើម​ក្រូច​អាយុ 3ឆ្នាំ​នៅ​ខ្ចី​ណាស់ អាច​ប្រឈម​នឹង​ការ​រលើង​ឫស អន់​ដើម ឬ​ងាប់​ជាដើម។ ក្នុង​រយៈពេល​នេះ កសិករ​ត្រូវដាក់​ជីធម្មជាតិ 1គីឡូក្រាម​ក្នុង​មួយ​ដើម ចម្ងាយ​កន្លះ​ម៉ែត្រ​ជុំវិញ​គល់​ក្រូច ដើម្បី​បំប៉ន​ឫស និង​ដើម”។

    ដល់​គ្រប់​អាយុ 4ឆ្នាំ ក្រូចពោធិ៍សាត់​ចាប់ផ្ដើម​ផ្ដល់​ផល​ពេញដៃ​តែម្ដង ដោយ​ក្នុង 1ឆ្នាំ​ផ្ដល់​ផល​បាន2ដង។ តែ​ទោះជា​យ៉ាងណា កសិករ​ក៏​មិនគួរ​ទុកឱ្យ​វា​ផ្លែ​ជ្រែក​ពេញ​ដើម​ពេក ដែលនាំឱ្យ​ផ្លែ​មិនសូវ​ធំ និង​មិនសូវ​មានទឹក​ល្អ ឬ​ដើម​ចុះខ្សោយ​នៅ​រដូវ​ប្រមូល​ផលក្រោយៗទៀត។ ស្របពេល​គ្នា​នោះ កសិករ​ត្រូវ​បន្ត​រក្សា​ការ​ស្រោច​ទឹក បន្ថែម​ជី និង​ជម្រះ​ស្មៅ​តាម​គល់​ជាប់​ជានិច្ច ហើយ​ត្រូវ​បាញ់ថ្នាំ​សម្លាប់​សត្វល្អិត​ចង្រៃ​កុំឱ្យ​វា​មូរ​ស្លឹក ឬ​ទិច​ក្ដិ​ប​ផ្លែក្រូច​បណ្ដាលឱ្យ​ស្អុយ​ខូច​ទិន្នផល។

    បច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រី ចាន់​ធា មាន​ក្រូច​ចំនួន 1,700ដើម​ក្នុង​ផ្ទៃដី 4ហិកតា ដែល​អ្នកស្រី​កំពុង​ប្រមូល​ផល។ ក្រូច​ទាំងនេះ អ្នកស្រី​បាន​ម៉ៅ​ទៅឱ្យ​ឈ្មួញ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2ដង និង​លក់​ជា​បន្ទាប់បន្សំ​ទៀត។ ចំណែកឯ​តម្លៃ​លក់រាយ​វិញ គឺ1ឡូ ឬ 12ផ្លែ លក់បាន​ចន្លោះ​ពី8ពាន់ ទៅ1ម៉ឺន 6ពាន់​រៀល។ បើ​លក់​គិត​ជា​ផ្លូន (40ផ្លែ)គឺ​ក្នុង 1ផ្លូន​លក់បាន 25,000រៀល ទៅ 30,000រៀល ដោយ​កាលពី​ពេលមុន អ្នកស្រី​ក៏​ធ្លាប់​ដឹក​ន​ទៅ​លក់​នៅ​ផ្សារ​នាគ​មាស នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ផងដែរ។

    អ្នកស្រី ចាន់​ធា បាន​និយាយមួយៗទាំង​ទឹកមុខ​ញញឹម​ថា៖“ពី​ដើម បើ​គេ​ចង់​ទិញ​ក្រូចពោធិ៍សាត់ គេ​ទៅ​ទិញ​នៅ​ខេត្តបាត់ដំបង តែ​ឥឡូវ​គេ​បើ​ចង់​ទិញ​ក្រូចពោធិ៍សាត់ គេ​អាច​ទិញ​នៅ​ខេត្តពោធិ៍សាត់​បាន​ហើយ ព្រោះ​កសិករ​ជាច្រើន​បាននាំគ្នា​បង្កើន​ការដាំ​ក្រូចពោធិ៍សាត់​នេះ​បាន​រាប់ពាន់​ហិកតា​ឯណោះ និង​មួយចំនួន​បានចាប់ផ្តើម​ហុច​ផល​ជាបណ្តើរៗហើយ​ទៀតផង”។

    ចំពោះ​មហិច្ឆតា​នៃ​ការធ្វើ​ចម្ការ​ក្រូចពោធិ៍សាត់​នេះ​អ្នកស្រី​បាន​ប្រាប់ថា បច្ចុប្បន្ន​អ្នកស្រី​បាន និង​កំពុង​ពង្រីក​ការដាំដុះ​ក្រូចពោធិ៍សាត់​បន្ថែមទៀត ដែល​ជ្រើស​រើសយក​ពូជ​ដែល​ល្អ​ដែលមាន​នៅក្នុង​
    ស្រុក​ស្រាប់​មក​ដាំ ដោយបាន​ពង្រីក​ផ្ទៃដី​បាន​ប្រមាណ
    7ហិកតា​ទៀត ដែល​ក្នុង​រយៈពេល​ដ៏​ខ្លី​ខាងមុខ ដើម​ក្រូច​ទាំងនោះ​នឹង​ផ្តល់​ផល និង​បន្ថែម​ប្រាក់ចំណូល​ដល់​អ្នកស្រី​ជាក់​ជាមិនខាន៕

  • តិចច្រឡំដុតផាវ​ថ្ងៃចូលឆ្នាំចិន!! ឆ្នាំនេះសាលារាជធានីភ្នំពេញ​នៅតែចេញ​បម្រាម​មិនឱ្យ​ដុតផាវ

    តិចច្រឡំដុតផាវ​ថ្ងៃចូលឆ្នាំចិន!! ឆ្នាំនេះសាលារាជធានីភ្នំពេញ​នៅតែចេញ​បម្រាម​មិនឱ្យ​ដុតផាវ

    សាលារាជធានីភ្នំពេញ​បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង​នៅថ្ងៃទី29 ខែមករា ម្សិលមិញ ឱ្យ​មន្ត្រីនៅមូលដ្ឋាន​រៀបចំសន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់ និងរបៀបរៀបរយ​សាធារណៈ​ក្នុងឱកាស​ចូលឆ្នាំចិ​ន និងវៀតណាមនេះឱ្យបានល្អ។

    នៅក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងនោះ សាលារាជធានីបាន​ធ្វើការណែនាំដល់មន្ទីរអង្គភាពទាំងអស់​ចំនួន 7ចំណុចសំខាន់ៗដូចជា៖

    ទី1- ហាមដាច់ខាតមិនឱ្យមានការដុតផាវ កាំជ្រួច ឬបង្កសំឡេងផ្ទុះគ្រប់ប្រភេទ​ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យនេះ។ ហាមមិនឱ្យលេងល្បែងគ្រប់ប្រភេទដែលមានលក្ខណៈស៊ីសង និង​រាល់ការហែក្បួនផ្សេងៗទាំង​បែបសាសនា ឬប្រពៃណីត្រូវសុំការអនុញ្ញាតជាមុន។

    ទី2- នៅគ្រប់ទីកន្លែង​កម្សាន្តសប្បាយ​ មន្ទីរ អង្គភាព រោងចក្រ សហគ្រាស គេហដ្ឋាន ត្រូវរក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និង​ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន​ក្នុងការអុចទៀនធូប ក្រដាសសែន ភ្លើងចង្ក្រាន​ ចរន្តអគ្គិសនី ដែលអាចបង្កឱ្យមានគ្រោះអគ្គិភ័យកើតឡើង។ ដោយឡែកការដុតក្រដាសសែន​ត្រូវប្រើធុងដែក ឬឆ្នាំដីដើម្បីដុត ហាមដាច់ខាតមិនឱ្យ​ដុតលើចិញ្ចើម​ផ្លូវ​ ឬទ្រូងផ្លូវសាធារណៈ។

    ទី3- ចាប់ពីពេលនេះតទៅអាជ្ញាធរ​មានសមត្ថកិច្ចគ្រប់ថ្នាក់ ត្រូវចាត់វិធានការ​ឱ្យបានម៉ឹងម៉ាត់​បំផុត កុំឱ្យមានការនាំចូលផាវ កាំជ្រួច ជាតិផ្ទុះគ្រប់ប្រភេទ​តាមច្រកចូលរាជធានីភ្នំពេញ និងត្រូវ​ត្រួតពិនិត្យ​និងដកហូតវត្ថុទាំងនោះ បើមានតាំងលក់គ្រប់ទីកន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។

    ទី4- គ្រប់អង្គភាព សាលាខណ្ឌ និងសង្កាត់ ត្រូវផ្សព្វផ្សាយ​ណែនាំដល់មន្ត្រីរាជការ និយោជិត កងកម្លាំងក្រោមឱវាទ និងប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុងមូលដ្ឋានឱ្យអនុវត្តតាមការណែនាំនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។

    ទី5- មន្ទីរធម្មការ និងសាសនា​រាជធានីត្រូវអញ្ជើញសមាគមចិន និងវៀតណាម មកដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ​ជូននូវខ្លឹមសា​រ​ខាងលើឱ្យបានទូលំទូលាយ។

    ទី6- ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ បញ្ជាការដ្ឋាន​កងរាជអាវុធហត្ថ​រាជធានីភ្នំពេញ និងបញ្ជាការដ្ឋាន​យោធភូមិភាគ​ពិសេស​ត្រូវចេញបទបញ្ជាឱ្យបានម៉ឹងម៉ាត់​ដល់កម្លាំងរបស់ខ្លួនដើម្បីអនុវត្តឱ្យ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។

    ទី7- ជនណាបំពាន​លើសេចក្តីណែនាំ​នេះ ឬប្រព្រឹត្តល្មើស​ បង្កឱ្យមានចលាចលក្នុងសង្គម បាត់សណ្តាប់ធ្នាប់​សន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងរបៀបរៀបរយសាធារណៈ​ ត្រូវទទួលទោសតាមច្បាប់ជាធរមាន៕

  • ត្រូវតាមក្បួនហុងស៊ុយ ឆ្នាំជ្រូក 2019 ត្រូវរៀបសំណែនអ្វីខ្លះ?

    ត្រូវតាមក្បួនហុងស៊ុយ ឆ្នាំជ្រូក 2019 ត្រូវរៀបសំណែនអ្វីខ្លះ?

    បុណ្យចូលឆ្នាំចិន ឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា បុណ្យនិទាឃរដូវ គឺថ្ងៃឈប់សម្រាកដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់ជនជាតិចិន។ បុណ្យចូលឆ្នាំចិនត្រូវបានប្រើប្រតិទិនឆ្នាំដូចគ្នា និងក៏ត្រូវបានប្រើនៅក្នុងប្រទេសដែលយល់ព្រមទទួល ឬក៏បានទទួលឥទ្ធិពលពីវប្បធម៌នៃជនជាតិហាន ជាពិសេសប្រជាជនតៃវ៉ាន់ ជនជាតិកូរ៉េ ជនជាតិជប៉ុន និងជនជាតិយួន។

    គេជឿថា បើតាមក្បួនហុងស៊ុយនៅឆ្នាំ2019 នៃចក្ររាសីសត្វក្នុងតម្រា គឺចំលើសត្វជ្រូកមាសដែលមានសាខារាសី ( 亥ហៃ ) ដែល​នាំនូវជោគជ័យ លាភសំណាង និងសិរីសួស្តី ដែលជនជាតិចិននិយមហៅថា ងូវហេង នាំសុខសប្បាយចូលខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារ។ បើតាមតម្រា តង្វាយសំណែនសម្រាប់សត្វជ្រូកទេព គឺមានអាហារប្រភេទផ្លែឈើ ដែលគេហៅថា គ្រឿងទិព្វ និងគ្រឿងអាហារសរសៃ ដែលជាចំណីរបស់សត្វជ្រូក និងមានជំនឿថា នឹងរកស៊ីឡើងដូចសរសៃអំបោះមាស។ តង្វាយនេះនឹងត្រូវរៀបចំសែននៅក្នុងថ្ងៃច័ន្ទ ទី4 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ2019។

    ចំពោះអត្ថន័យនៃការថ្វាយតង្វាយមានដូចជា ៖

    *តង្វាយផ្លែឈើ

    -ចេក៖ នាំលាភចូលផ្ទះ។

    -ប៉ោម៖ នាំមកនូវក្ដីសុខសប្បាយ។

    -សារីមាស៖ នាំទ្រព្យមាស ប្រាក់ លុយកាក់មកឱ្យ។

    -ក្រូចមាស៖ នាំសុភមង្គល។

    -ទំពាំងបាយជូរ៖ នាំមកនូវភាពចម្រើនរុងរឿង។

    -ម្នាស់៖ នាំមកនូវជ័យជំនះ បណ្ដេញឧបមង្គល។

    *តង្វាយអាហារ

    -មាន់៖ រីកចម្រើនក្នុងការងារ។

    -ទា៖ ស្មោះត្រង់ បរិសុទ្ធ។

    -ត្រី ៖ ទទួលបាននូវគ្រឿងបរិភោគបរិបូរណ៍ហូរហៀរ។

    -ជ្រូក៖ ភាពសម្បូរសប្បាយ ឧត្តុង្គឧត្តម។

    -គ្រឿងសរសៃមី៖ រកស៊ីឡើងដូចសរសៃអំបោះមាស អាយុវែង។

    -សារាយសមុទ្រ៖ ភាពមានបាន រុងរឿង។

    *តង្វាយក្រដាស

    ក្រៅពីការថ្វាយតង្វាយខាងលើហើយ បុព្វបុរសចិនជឿថា ការដុត និងសែនក្រដាសប្រាក់-មាស និងរបស់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗទៀត គឺទុកសម្រាប់ប្រើនាស្ថានភព ព្រោះជនជាតិចិនជឿថា នៅពេលស្លាប់ទៅ ពួកគេនឹងទៅភពមួយទៀតដែលហៅថា « អ៊ីមកាំង» ដូច្នោះទើបកូនចៅត្រូវដុតក្រដាសលុយ មាស-ប្រាក់ ទៅឱ្យបុព្វបុរសខ្លួន ដើម្បីសម្ដែងភាពកត្តញ្ញូ ដឹងគុណដល់កាលដែលលោកចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាកូនចៅ កាលនៅមានជីវិត៕

  • ផ្សារ​គំរូ​នៅ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​នឹង​សាងសង់​រួចរាល់​នៅមុន​ចូលឆ្នាំ​ខ្មែរ

    ផ្សារ​គំរូ​នៅ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​នឹង​សាងសង់​រួចរាល់​នៅមុន​ចូលឆ្នាំ​ខ្មែរ

    ផ្សារ​គំរូ​នៅ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​លើកដំបូង​ឈ្មោះថា “ផ្សារ​ដារ‟ ដែលមាន​ទីតាំង​ស្ថិតនៅក្នុង​ស្រុក​មេមត់​ជាប់​ព្រំដែន​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ​ជាមួយ​ខេត្ត​តៃនិញ​នៃ​ប្រទេស​វៀតណាម​នឹង​បញ្ចប់​ការសាងសង់​ទាំងស្រុង​នៅ​អំឡុង​ខែមេសា ឆ្នាំនេះ។ នេះ​បើ​យោងតាម​មន្ត្រី​អ្នកនាំពាក្យ​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។

    លោក ឡុង កែម​វិចិត្រ អ្នកនាំពាក្យ​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​បានឱ្យ​ដឹងថា សំណង់​ផ្សារ​គំរូ ឬ​ហៅថា​ផ្សារ​ដារ​បាន​សាងសង់​រួច​ប្រមាណ​ជា 85ភាគរយ​ហើយ បើ​ផ្អែក​តាម​ចុះ​ត្រួតពិនិត្យ​សំណង់​ផ្សារ​កាលពី​ថ្ងៃទី11 ខែមករា នៅ​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ​កាលពីពេល​កន្លងទៅ។ លោក​បន្តថា បើតាម​ផែនការ ផ្សារ​នេះ​នឹងត្រូវ​បញ្ចប់​ក្នុងអំឡុង​ខែមីនា ឆ្នាំ2019 ខាងមុខនេះ ហើយនឹង​សម្ពោធ​បើក​ដំណើរការ​នៅ​ខែមីនា​ដដែល ឬ​មេសា ឆ្នាំ​ហ្នឹង​តែម្តង។

    លោក វិចិត្រ បន្តថា នាពេលនេះ​មិនមាន​អា​ជីវករ​ណាមួយ​ត្រូវបាន​ផ្តល់​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការជួល​តូប​សម្រាប់​លក់​ផលិតផល​របស់​ពួកគេ​ទេ ដោយសារតែ​ផ្សារ​កំពុងស្ថិត​ក្នុងការ​សាងសង់​នៅឡើយ។ លោក​បានបន្ថែមថា​បន្ទា​ប់​ពី​ផ្សារ​សាងសង់​រួច យើង​នឹង​ប្រកាសជូន​ដំណឹង​ដល់​គ្រប់​អាជីវករ​ដែលមាន​បំណង​ចង់​ទិញ​តូប​ដើម្បី​លក់​ផលិតផល​របស់​ពួកគេ​នៅក្នុង​ផ្សារ​ដារ​នេះ។

    លោក វិចិត្រ បានបញ្ជាក់​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ថា៖“ផលិតផល​ដែល​នឹង​ដាក់លក់​នៅក្នុង​ផ្សារ​ដារ​នេះ​មានដូចជា ដំឡូង​មី និង​ផលិតផល​កសិកម្មផ្សេងៗ ឬ​ផលិតផល​កែច្នៃ​របស់​វៀតណាម‟។ លោក​បន្តថា៖“ផ្សារ​គំរូ​នេះ​នឹង​ក្លាយជា​កន្លែង​សម្រាប់​លក់ទំនិញ​កសិផល​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​វៀតណាម វា​នឹង​ដើរតួនាទី​ក្នុងការ​ជំរុញ​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម ហើយ​ប្រជាជន​ដែល​រស់​នៅតាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​នឹងមាន​ជីវ​ភាពល្អ​ប្រសើរឡើង ម្យ៉ាងវិញទៀត ផ្សារ​គំរូ​មួយ​នេះ​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​ប្រទេស​ទាំង2ទទួលបាន​ប្រយោជន៍​ពី​សក្តានុពល​យ៉ាង​ពេញលេញ​ពី​ប្រជាជន​រស់នៅ​តាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន​កម្ពុជា និង​វៀតណាម‟។

    បើតាម​ឯកឧត្តម ម៉ៅ ថូ​រ៉ា រដ្ឋលេខាធិការ​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​បានឱ្យ​ដឹងថា ផ្សារ​គំរូ​នៅ​ចំណុច​ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​ដែលមាន​ឈ្មោះថា “ផ្សារ​ដារ‟ នេះ មាន​ទីតាំង​នៅក្នុង​ឃុំ​ដារ ស្រុក​មេមត់ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ ដោយ​ផ្សារ​នេះ​មាន​ទំហំ​ជិត 20,000ម៉ែត្រការ៉េ ស្ថិតក្នុង​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស ថា​រី​ត្បូងឃ្មុំ។

    ឯកឧត្តម ម៉ៅ ថូ​រ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ផ្សារ​នេះ​សាងសង់​លើ​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ជា 2ហិកតា ដែល​ចំណាយ​ថវិកា​អស់​ប្រមាណ​ជា 2លាន​ដុល្លារ ជាការ​ផ្តល់ជំនួយ​សាងសង់​ពី​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​វៀតណាម។ សំណង់​ផ្សារ​ដារ​បានចាប់ផ្តើម​សាងសង់​កាលពី​ខែមករា ឆ្នាំ2018 ដែល​ត្រូវ​ចំណាយពេល​ប្រមាណ 12ខែ។

    គួរ​បញ្ជាក់ដែរថា តាម​គម្រោង ផ្សា​ដារ​នេះ​ត្រូវបាន​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​ទាំង2 ឯកភាពគ្នា​ថា​នឹង​ចាប់ផ្តើម​នៅ​ឆ្នាំ2013 ប៉ុន្តែ​ត្រូវបាន​ពន្យារពេល​ជា​ច្រើនដង​រហូតដល់​ឆ្នាំ2016។ ដោយឡែក​នៅ​ឆ្នាំ2017 មន្ត្រី​របស់​កម្ពុជា និង​វៀតណាម​បាន​ចុះហត្ថលេខា​លើ​អនុស្សរណៈ​យោគយល់​គ្នា​ស្ដីពី​ការសាងសង់​ផ្សារ​ដារ​នេះ​ឡើង។

    ឯកឧត្តម ម៉ៅ ថូ​រ៉ា លើកឡើងថា ផ្សារ​គំរូ​នេះ​នឹង​ជួយ​សម្រួល​ទំនិញ​ដែល​ដឹក​តាម​ផ្លូវគោក រវាង​ប្រទេស​វៀតណាម និង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ វា​នឹង​ដើរតួនាទី​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការ​កាត់បន្ថយ​ភាពក្រីក្រ​នៅតាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន និង​ជួយ​ដល់​ពាណិជ្ជករ​នៅតាម​ព្រំដែន​នៃ​ប្រទេស​ទាំង2 ឱ្យ​កសាង​បណ្តាញ​ឱ្យបាន​កាន់​រឹងមាំ។

    ឯកឧត្ដម​បន្តថា ផ្សារ​គំរូ​នេះ​នឹង​ក្លាយជា​កន្លែង​បោះ​ដុំ​ទំនិញ​គ្រប់​ប្រភេទ​រវាង​កម្ពុជា និង​វៀតណាម​តាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន។ ពាណិជ្ជករ​វៀតណាម​អាច​នាំ​ទំនិញ​មក​លក់​នៅ​កម្ពុជា​ដោយ​យក​ផ្សារ​នេះ​ជាទី​តាំង ដោះដូរ​ទំនិញ​ជាមួយ​ភាគី​កម្ពុជា ខណៈ​ពាណិជ្ជករ​កម្ពុជា​អាច​នាំយក​ទំនិញ​ពី​កម្ពុជា​មក​លក់​ឱ្យ​វៀតណាម តាមរយៈ​ផ្សារ​ដារ​នេះ​ដូចគ្នា ដោយ​ទំនិញ​កម្ពុជា​ភាគច្រើន​ជា​ប្រភេទ​ផលិតផល​កសិផល ដោយឡែក​ទំនិញ​វៀតណាម​ជា​ប្រភេទ​ផលិតផល​ឧស្សាហកម្ម និង​ម្ហូបអាហារ ជាដើម។

    នៅពេល​សួរថា តើ​ភាគី​ខាង​ណាមួយ​បាន​ចំណេញ​ច្រើន​ពី​ផ្សារ​មួយ​នេះ ឯកឧត្តម ម៉ៅ ថូ​រ៉ា មានប្រសាសន៍ថា៖ “ភាគី​ទាំង2 នឹង​ចំណេញ​ទាំងអស់គ្នា ដោយសារ​ផលិតផល​កសិកម្មរប​ស់​កម្ពុជា​អាច​ត្រូវបាន​ពាណិជ្ជករ​វៀតណាម​ទិញយក​ធ្វើជា​វត្ថុធាតុដើម​សម្រាប់​កែច្នៃ ឬ​ទិញ​យកទៅ​វេច​ខ្ចប់​ដើម្បី​នាំចេញ​បន្តទៅ​ប្រទេស​ផ្សេង ហើយ​នាពេល​អនាគតកម្ពុជា​ក៏មាន​ទំនិញ​ប្រភេទ​ឧស្សា​ហកម្មនេះ​ផងដែរ​នៅក្នុង​ផ្សារ​នេះ‟។

    លោក Vu Quang Minh ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​វៀតណាម​ប្រចាំ​កម្ពុជា ធ្លាប់មាន​ប្រសាសន៍​ក្នុង​ពិធី​បុកគ្រឹះ​សាងសង់​ផ្សារ​ដារ​នេះ​ថា គោលបំណង​នៃ​ការបង្កើត​ផ្សារ​នេះ គឺ​ដើម្បី​កសាង​នូវ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅតាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន​ដើម្បី​លើកកម្ពស់ ជំរុញ​សេដ្ឋកិច្ច ការដោះដូរ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​បង្កើន​កម្រិតជីវភាពរ​ស់​នៅ​របស់​ប្រជាជន​នៅក្នុង​ស្រុក​ដែលជា​ប់​តាម​បណ្តា​យ​ព្រំដែន​នៃ​ប្រទេស​ទាំង2។

    លោក​ថា វា​ជាទី​កន្លែង​សម្រាប់​ទិញ-លក់ និង​ចរាចរណ៍​ទំនិញ​ឆ្លងកាត់ ដែល​ផលិត​នៅ​ខេត្តក្រចេះ កំពង់ចាម រតនគិរី មណ្ឌលគិរី ដើម្បី​បំពេញតម្រូវការ​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។ ដូចគ្នានេះដែរ វា​ជាទី​តាំង​ងាយស្រួល​សម្រាប់​ប្រជាជន​រស់នៅ​តាម​បណ្តោយ​ព្រំដែន​ដើម្បីឱ្យ​ពួកគេ​អាច​ទៅ​ផ្សារ​ដើម្បី​ទិញ-លក់ទំនិញ។

    លោក​បាន​បន្តថា ផ្សារ​ដារ​នឹង​ជួយ​ធ្វើឱ្យ​ការរស់នៅ​របស់​ប្រជាជន​វៀតណាម​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង ជាពិសេស​ប្រជាជន​ដែល​រស់នៅក្នុង​ខេត្ត​តៃនិញ និង​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ​របស់​កម្ពុជា។ លោក​សង្ឃឹមថា ផ្សារ​ដារ​នឹង​ក្លាយជា​ភ័ស្តុតាង​ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅក្នុង​តំបន់​ទាំងមូល និង​ក្លាយជា​គំរូ​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​នូវ​កា​រត​ភ្ចា​ប់រ​វាង​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ​ប្រទេស​ទាំង2។

    សូមបញ្ជាក់ថា ការនាំចេញ​របស់​ប្រទេស​វៀតណាម និង​កម្ពុ​ជាមាន​ប្រមាណ​ជា 3.4ពាន់​លាន​ដុល្លារ​គិត​ត្រឹម​រយៈពេល 11ខែ​ក្នុង​ឆ្នាំ2018។ ដោយឡែក​វៀតណាម​ជា​ប្រភព​វិនិយោគ​ទី5 របស់​កម្ពុជាជាមួយ​ទឹកប្រាក់​វិនិយោគ​ប្រមាណ​ជា 3ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​គម្រោង​ចំនួន 206គម្រោង ខណៈ​ការវិនិយោគ​របស់​កម្ពុ​ជា​ទៅ​វៀតណាម​មាន​ប្រមាណ​ជា 18គម្រោង​មាន​ទឹកប្រាក់ 58លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក៕

  • តែ3ចំណុច​គត់! រឿង​សំខាន់​ដើម្បីចិញ្ចឹម​កូនប្រុស​ឱ្យក្លាយ​ជា“ក្មេង​មិនសូវ​ចេះ​ខឹង”

    តែ3ចំណុច​គត់! រឿង​សំខាន់​ដើម្បីចិញ្ចឹម​កូនប្រុស​ឱ្យក្លាយ​ជា“ក្មេង​មិនសូវ​ចេះ​ខឹង”

    ពេល​ចិញ្ចឹម​កូនប្រុស មាន​អ្នក​ម្ដាយ​ជាច្រើន​នាក់​គិតតែ​ពី “កង្វល់​រឿង​អនាគត​របស់​កូន…” ដោយ​មិនបាន​នឹក​ទៅដល់​ភាព​ច្រងេងច្រងាង ឬ​អំពើហិង្សា ឬ​ពេលធ្វើ​ការងារ​អ្វីមួយ​ជា​ក្រុម ដែល​យើង​ប្រហែលជា​មិន​ចង់ឱ្យ​កូនប្រុស​ក្លាយជា “ក្មេង​ឆេវឆាវ” ពេលមាន​អ្វីមួយ​មិនត្រូវ​ចិត្ត ក៏​ប្រើ​កម្លាំងបាយ​ទៅលើ​មិត្ត-ភក្តិ ឬ​ស្រែក​ឡូឡា​នោះឡើយ។ ដូច្នេះ​តើ​ត្រូវធ្វើ​យ៉ាងណា​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​កូន​ឱ្យ​ក្លាយជា “ក្មេង​ដែល​មិន​ងាយ​ខឹង”? ថ្ងៃនេះ ឡា​រ៉ែ​ន នឹងបង្ហាញជូន​នូវ​រឿង​សំ-ខាន់ 3ចំណុច​ក្នុងការ​ចិញ្ចឹម​កូនប្រុស​ឱ្យក្លាយ​ជា“ក្មេង​មិន​ងាយ​ខឹង” នាពេល​អនាគត។

    ចំណុច​ទី1 : ឱ្យ​និយាយ​ឱ្យបាន​ច្រើនពេល​មានរឿង​ដែល​មិន​ត្រូវចិត្ត ឬ​មិន​ដូចនឹងអ្វីដែល​ខ្លួនឯង​គិត ក៏​ទ្រគោះបោះបោក ឬ​គប់​គ្រវែង​វត្ថុ​របស់របរ ស្រែក​ឡូឡា​ផង​ក៏មាន។ ដូច​យើង​ដឹង​ហើយ​ថា ទង្វើ “ខឹងក្រេវក្រោធ”ជា​ប្រភពកំណើត​នៃ​ការខ្វះ​ភាព​ខាំមាត់​អត់ទ្រាំ​សង្កត់ចិត្ត។អាច​និយាយបានថា ក្មេងៗជា​មនុស្ស​ដែល​មិនមានភាព​ខាំមាត់​អត់ទ្រាំ ហើយ​ពិសេស​ក្មេងប្រុស​ច្រើនតែ​ច្រងេងច្រងាង ឬ​ប្រើ​អំពើហិង្សា​ជាធម្មតា ដូច្នេះចាប់តាំងពី​អាយុ​បាន 2ឆ្នាំ​ឡើងទៅ គេ​នឹង​យល់ដឹង​ពី​ភាសា​ និង​ចាប់ផ្ដើម​ចេះ​និយាយបាន​ហើយអ្នក​ម្ដាយ​គួរ​ហ្វឹកហាត់​ឱ្យ​កូនតូច​ចេះ​គ្រប់គ្រង​សតិស្មារតី​របស់​ខ្លួនឯង​ឱ្យបាន ដែល​កូនសោ​ក្នុងការ​បណ្ដុះ​ភាព​ខាំមាត់​អត់ទ្រាំ​នេះ ការពិតទៅ​ក៏​គឺ“ពាក្យសម្ដី” ហ្នឹងឯង។

    មនុស្ស​យើង​អាច​បញ្ចេញ​ពី​តម្រូវការ​របស់ខ្លួន​បាន​មួយ​ខណៈពេល តាមរយៈ​ការនិយាយ​នូវ​អ្វីដែល​ខ្លួនឯង​គិត។ បើ​បាន​និយាយ​អ្វីដែល​ខ្លួនឯង​កង្វល់ ឬដ​ក់ជាប់​ក្នុង​ចិត្តប្រាប់​ទៅ​នរណាម្នាក់​ហើយ ផ្លូវចិត្ត​ក៏​នឹង​ភ្លឺ​ស្រឡះ​ឡើង ក្មេងៗក៏​ដូចគ្នា​ដែរ។ បើ​កូន​ចេះ​និយាយបាន​ហើយ ចូរឱ្យគេ​និយាយ​ឱ្យបានច្រើន ឱ្យ​ហាត់​និយាយប្រាប់ពី​អារម្មណ៍​របស់​ខ្លួនឯង​ចេញមក។ ជាទូទៅ​ក្មេងស្រី​នឹង​ឆាប់​ចេះ​និយាយ​ជាង​ក្មេងប្រុស និង​ពូកែ​និយាយ(និយាយ​ច្រើន) ដែល​អាច​និយាយបានថា ការដែល​ក្មេងស្រី​មាន​ភាព​អត់ទ្រាំ​ខ្លាំង​ជាង​ក្មេងប្រុស​នោះ គឺ​ដោយសារតែ​ការ “និយាយ​ច្រើន” ហ្នឹងឯង។

    ចំណុច​ទី2 : “ដាក់​សំណួរ” មិន​ស្ដីបន្ទោស​ដោយ​មិន​សួរ​ពី​ហេតុផលនៅពេល​កូន​ឆេវឆាវ​មួម៉ៅ​ប្រើ​កម្លាំងបាយសូមកុំ​អាល​ជេរ​ស្ដីបន្ទោស​ដោយ​មិន​សួរ​ពី​ហេតុផល​ឱ្យសោះ សូមឱ្យ​អង្គុយ​ចុះ​បែរមុខ​រកគ្នា ហើយសួរ​កូន​ថា “ហេតុ​អី​បានជា​អម្បាញ់មិញ​នេះ​កូនគប់​របស់របរ​អុីចឹង?” និង​ឱ្យគេ​ហ្វឹកហាត់​និយាយ​ពីអ្វី​ដែល​គេ​កំពុង​គិត​នៅក្នុង​ចិត្ត និង​គិតថា នឹងមាន​រឿង​ដែល​កូន​ចង់​និយាយ​ចេញមក​ច្រើនដូចជា “មិន​ចូលចិត្ត​ត្រូវគេ​ដណ្ដើម​របស់​លេង” ឬ“ចង់​ញ៉ាំ​ទឹក​ផ្លែឈើ​ទៀត” ជាដើម។

    មុនដំបូង ចូរ​ទទួល​ស្ដាប់​ពាក្យសម្ដីរបស់​កូន​សិន ហើយ​ណែនាំ​ថា “លើក​ក្រោយ សាកល្បង​ប្រាប់​ម៉ាក់​សិន​មក មុននឹង​គប់​គ្រវែង​របស់របរ ល្អទេ​កូន?” បើ​បង្ហាត់​របៀបនេះ​យ៉ាង​ជាប់លាប់ជារឿយៗ កូនតូច​នឹងមាន​ភាព​ខាំមាត់​អត់ទ្រាំ​សង្កត់​ចិត្តបាន​ច្រើនឡើង​មិន​ខាន។

    ចំណុច​ទី3 : ឪពុកម្ដាយ​ត្រូវ​ធ្វើជា “មនុស្ស​ចាស់​ដែល​មិន​ងាយ​ខឹង”កូនៗច្រើនតែ​មើល​ពី​ឥរិយាបថ​របស់​ឪពុកម្ដាយ។ បើ​ចង់ឱ្យ​កូន​ក្លាយជា​ក្មេង​ដែល​មិនឆាប់​ខឹងឆេវ​ឆាវ លោកឪពុក​អ្នក​ម្ដាយ​ខ្លួនឯង​ត្រូវតែ​ធ្វើជា “មនុស្ស​ចាស់​ដែល​មិន​ងាយ​ខឹង។ ការចិញ្ចឹម​កូនប្រុស តាមរយៈ​ការ​រពឹស​របស់គេ ពេលខ្លះ​អាណាព្យាបាល​អាច​នឹង​ខឹង​តូង​ឡើង​ក៏មានតែ​សូមឱ្យ​រម្ងាប់​អារម្មណ៍​នោះ​ឱ្យបាន។ មុននឹង​ស្រែកជេរ​ស្ដីបន្ទោស​កូន​ដោយ​សំឡេងខ្លាំងៗចូរ​ដកដង្ហើម​ចូលវែងៗឱ្យបាន​មួយដង ហើយ​ព្យាយាម​និយាយ​យ៉ាង​ចិត្ត​ត្រជាក់។

    កូនប្រុស​ច្រើនតែ​ចង់​ធ្វើតាម​អាកប្បកិរិយា​របស់​ឪពុក​ខ្លាំង​ជាង​របស់​ម្ដាយ ដូច្នេះហើយ​ទើបចង់​សុំ​អង្វរ​លោកឪពុក​ទាំងឡាយ​សូម​ព្យាយាមកុំ​ស្រែក​ស្ដីបន្ទោស​កូន​ដោយ​មិន​សួរ​ពី​ហេតុផល​មុន​ឱ្យសោះ។ ការដែល​ក្មេងប្រុស​និយាយ​គំរោះគំរើយ ប្រើ​ហិង្សា មួយចំណែក​ក៏​មកពី​សញ្ជាតិញាណ​ដែរ ទើប​វា​ជា​រឿង​មួយ​ដែល​មិនអាច​ជួយ​បាន តែ​ភាព​ខាំមាត់សង្កត់ចិត្ត​អត់ទ្រាំ យើង​អាច​បង្ហាត់បង្រៀន និង​បណ្ដុះបណ្ដាល​បាន អាស្រ័យលើ​វិធី​ការប្រតិបត្តិ​របស់​ឪពុកម្ដាយ ព្រោះ​ការអប់រំ​ប្រៀនប្រដៅ​ត្រូវ​ប្រើពេល​វេលា ត្រូវ​ប្រតិបត្តិ​យូរ​ជា​បន្តបន្ទាប់ ដូច្នេះ​ទើប​ចង់ឱ្យ​លោកឪពុក​អ្នក​ម្ដាយ​ព្យាយាម​ធ្វើ​ចិត្ត​ឱ្យត្រជាក់ៗ និង​ប្រើ​ពេលវេលា មិនមែន​ចិត្ត​ក្ដៅ​ចង់ឃើញ​លទ្ធផលភ្លាមៗនោះទេ៕

  • ទារក-កនៅទន់ដាក់ខ្នើយឱ្យគេងមានគ្រោះថ្នាក់ឬទេ? ពេលណាដាក់ខ្នើយឱ្យកើយបាន?

    ទារក-កនៅទន់ដាក់ខ្នើយឱ្យគេងមានគ្រោះថ្នាក់ឬទេ? ពេលណាដាក់ខ្នើយឱ្យកើយបាន?

    ឪពុកម្ដាយថ្មោងថ្មីជាច្រើនៗតែងតែមានក្ដីបារម្ភ កង្វល់ ភ័យផង មិនប្រាកដក្នុងចិត្តផង នៅពេលនាំកូនតូចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបន្ទាប់ពីប្រសូតរួចនៅឯមន្ទីរពេទ្យ ហើយដោយសារតែភាពភ័យផងអរផងនេះឯង ទើបនាំគ្នាទិញរបស់របរប្រើប្រាស់សម្រាប់ទារកមកទុកពេញហ្នឹងទាំងអស់ជាពិសេសរបស់របរសម្រាប់ទារកគេង មិនថាតែពូក ទ្រនាប់ខ្នើយកើយ ខ្នើយកល់ និងភួយជាដើមក្រៅពីនេះនៅមានតុក្កតាស្អាតៗដែលគិតថា នឹងយកមកដាក់ឱ្យគេងជិតកូនតូចឱ្យគេមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅគិតថា មានអ្នកនៅក្បែរជានិច្ចទៀតផង…តែមិនបានដឹងឡើយថា វត្ថុអស់ទាំងនោះអាចជាដើមហេតុដែលធ្វើឱ្យកូនមានគ្រោះថ្នាក់បានដោយអាការ ស្លាប់ទាន់ហន់ភ្លាមៗសម្រាប់ទារក ឬ Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)។

    ព័ត៌មាននៃការស្លាប់បែប SIDS នេះប្រទះឃើញច្រើននៅលើទារកទើបកើត និងក្មេងដែលមានអាយុមិនដល់2ខួប។ ឧទាហរណ៍ នៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកត្រូវបានរកឃើញថា មានក្មេងទារកដែលស្លាប់ដោយអាការនេះ (SIDS/គ្មានខ្យល់ដកដង្ហើមខណៈពេលគេងលក់) ច្រើនដល់ទៅ700នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។

    ខ្នើយកើយក៏សម្លាប់ជីវិតកូនតូចបានដែរ
    ជាច្រើនដងណាស់ ដែលឪពុកម្ដាយបានដឹងមកថា តុក្កតា ខ្នើយកើយ ខ្នើយកល់ ឬភួយក៏អាចសម្លាប់កូនតូចក្នុងវ័យទារកបានដែរ ព្រោះជាចង្វាក់ពេលដែលកូនប្រែខ្លួន ផ្ទៃមុខបានទៅផ្ទប់នឹងឧបករណ៍សម្រាប់គេង និងតុក្កតាទាំងនោះក្នុងរយៈពេលយូរ ព្រោះតែទារកដែល កនៅមិនទាន់រឹង គេមិនអាចជួយខ្លួនឯងបាន ទើបធ្វើឱ្យកូនតូចគ្មានខ្យល់ដកដង្ហើម និងស្លាប់នៅទីបំផុត។

    ការដាក់ខ្នើយឱ្យកើយចំពោះទារកដែល-កនៅមិនទាន់រឹងមាំក៏ដូចគ្នាដែរ បើលោកឪពុកអ្នកម្ដាយដាក់កូនឱ្យគេងផ្កាប់ខណៈពេលដែលកូនគេងលក់ ពេលកូនកម្រើកខ្លួន អាចធ្វើឱ្យផ្ទៃមុខរបស់កូនទៅផ្កាប់ផ្ទប់នឹងខ្នើយតែម្ដង ហើយបើសិនជាឪពុកម្ដាយ មិនមានពេលវេលានៅមើលកូនជាប់រហូត ឬភ្លេចខ្លួនគេងលក់ដែរនោះអាចធ្វើឱ្យកើតរឿងសោកស្ដាយឡើងបាន។

    តើកូនតូចអាចគេងកើយខ្នើយបាននៅពេលណា?
    ជម្រើសដែលល្អបំផុត ឡារ៉ែន សូមណែនាំថា គួរឱ្យកូនគេងកើយខ្នើយបាននៅពេលដែលមានអាយុច្រើនជាង2ខួប ឬនៅពេលដែល-ករបស់កូនតូចរឹងមាំហើយ ដែលនេះជាការជួយកាត់បន្ថយភាពប្រថុយប្រថាន ក្នុងការកើតមានគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងទាន់ហន់ណាមួយចំពោះទារក។​ ម្យ៉ាងទៀតដែលសំខាន់ដែរនោះគឺ ដោយសារសរីរៈរបស់ទារកក្នុងផ្នែកក្បាលនៅហាក់ដូចជាធំជាងដងខ្លួននោះ ដូច្នេះការឱ្យទារកបានគេងលើពូក ឬកន្លែងដែលរាបស្មើ កូននឹងមិនមានអារម្មណ៍ថា ក្បាលធ្លាក់ទាប ឬពិបាកគេងអ្វីឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ កូននឹងគេងបានស្មើល្មមល្អជាងមានខ្នើយទ្រាប់ពីក្រោម។

    ការបង្ហាត់ឱ្យកូនឆាប់រឹងក
    រឿងមួយទៀតដែលសំខាន់សម្រាប់អ្នកដែលជាឪពុកម្ដាយថ្មោងថ្មីដែលមានទាំងក្ដីកង្វល់ និងបារម្ភថា តើពេលណាទើបកូនយើងនឹងរឹងក? ហេតុអីបានកូនយើងក្ររឹង-កម្ល៉ះ? នោះ ឡារ៉ែនចង់ប្រាប់ថា ចំណុចនេះមិនចាំបាច់កង្វល់នោះទេ ព្រោះ… លោកឪពុកអ្នកម្ដាយអាចជួយបង្ហាត់កូនតូចបាន ដោយខណៈពេលដែលកូនភ្ញាក់ ចូរដាក់កូនឱ្យគេងផ្កាប់ ហើយយករបស់លេងទៅលេងជាមួយកូនពីខាងមុខ ដើម្បីឱ្យកូនងើបមុខឡើងមើលរបស់លេងនោះ (គួរជារបស់លេងដែលមានសំឡេង ដើម្បីបង្កើនចំណាប់អារម្មណ៍កូន) ហើយបើរឹតតែជារបស់លេងដែលគេចូលចិត្តផងនោះ រឹតតែល្អខ្លាំងទៅទៀត ព្រោះនឹងបានមើលយូរៗ ដែលនោះមានន័យថា កូនតូចអាចពង្រឹងកបានយូរឡើងហ្នឹងឯង។ បង្ហាត់រាល់ថ្ងៃអាចនឹងចាប់ផ្ដើមពីមួយថ្ងៃ 5នាទី រួចហើយសឹមថែមទៅជា 10 និង15នាទីរហូតទាល់តែករឹង។ កុំភ្លេចណា៎ បើកូននៅតូច-កនៅមិនទាន់រឹងមាំ ឪពុកម្ដាយគួរយកចិត្តទុកដាក់រឿងឧបករណ៍សម្រាប់កូនតូចគេងជាពិសេសតែម្ដង ដូចជាមិនជ្រើសរើសប្រើពូកគេងដែលទន់ជ្រុលពេករួមទាំងការដាក់របស់របរគេងជុំវិញខ្លួនកូនក៏មិនគួរឱ្យមានច្រើនជ្រុលពេកដែរ ដើម្បីការពារកុំឱ្យកើតអាការ SIDS៕

  • បើមិនចង់កើតជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត​ (depression)ត្រូវ​សរសេរពីរឿងវិជ្ជមានឱ្យបានច្រើន

    បើមិនចង់កើតជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត​ (depression)ត្រូវ​សរសេរពីរឿងវិជ្ជមានឱ្យបានច្រើន

    មនុស្សម្នាក់ៗរស់នៅក្នុងជីវិតដែលលាយឡំគ្នាជាមួយសេចក្តីសុខ និងសេចក្តីទុក្ខ ដែលបញ្ហាទាំងអស់នេះ​បានរុញច្រានមនុស្សឱ្យរស់នៅក្នុងស្ថានភាពឡើងចុះមិនទៀងទាត់។ កត្តានេះទាមទារជាចាំបាច់នូវការគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងឱ្យបានល្អ ដើម្បីធានាថា យើងអាចរក្សាសេចក្តីសុខបាននៅគ្រប់ដំណាក់កាល​ កុំបណ្តែតបណ្តោយឱ្យខ្លួនឯងធ្លាក់ក្នុងសភាពសោកសៅ ឬមានវិបត្តិទៅតាមស្ថានការណ៍ធម្មតាៗមួយចំនួន រហូតបង្កើតបានជាទម្លាប់​សោកសៅ។

    មានអ្នកខ្លះដោយសារតែមានទម្លាប់សោកសៅ និងអវិជ្ជមានច្រើនពេក​បានធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជាមនុស្សឆេវឆាវ ទន់ខ្សោយ ហើយ​កើតទុក្ខដោយមិនដឹងមូលហេតុ។ ចំណុចអវិជ្ជមានទាំងអស់នេះអាចអូសទាញឱ្យគាត់ក្លាយជាមនុស្ស​រស់នៅ​ដោយពឹងផ្អែកលើអារម្មណ៍រវើរវាយ ដែលពេលខ្លះ​គាត់មើលឃើញជីវិត​ងងឹតខ្លាំងជ្រុល រហូតរកច្រកចេញមិនឃើញក៏សម្លាប់ខ្លួនតែម្តង។

    យោងតាមការស្រាវជ្រាវពី​ស្ថាប័នចិត្តសាស្ត្ររបស់អង់គ្លេស (British Journal of Health Psychology) បានបញ្ជាក់ថា ការសរសេរ​ពី​អារម្មណ៍វិជ្ជមានអាចជួយ​ដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់នេះបាន។ ការស្រាវជ្រាវដដែលក៏បានបញ្ជាក់ពីចំណុចផ្ទុយផងដែរថា នៅពេលដែលយើងកត់ត្រាទុក​តែអារម្មណ៍​​អវិជ្ជមាន វានឹងធ្វើឱ្យ​អារម្មណ៍របស់យើងដិតដាមជាមួយនឹងភាពសោកសៅកាន់តែខ្លាំង ហើយវាអាចប៉ះពាល់​ដល់សុខភាពផ្លូវចិត្តកាន់តែខ្លាំង។

    ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះបានធ្វើឡើងដោយមានអ្នកចូលរួម​ប្រមាណ 71នាក់ ដែលមានអាយុ​ចាប់ពី 19ឆ្នាំ ដល់ 77ឆ្នាំ។ បន្ទាប់មក​អ្នកជំនាញបានបែងចែកអ្នកចូលរួមទាំងអស់ជា 2ក្រុម ដោយ​ក្នុងនោះ​អ្នកចូលរួម 37នាក់ត្រូវបានគេតម្រូវឱ្យសរសេរពី​បទពិសោធ​ល្អៗក្នុងជីវិត ប្រមាណ 20នាទី ក្នុងរយៈពេល 3ថ្ងៃជាប់គ្នា។ ចំពោះអ្នកចូលរួម​ចំនួន 34នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានតម្រូវឱ្យសរសេរពីប្រធានបទធម្មជាតិ ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា។

    ជាលទ្ធផល​បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា កម្រិតនៃភាពធុញថប់របស់អ្នកចូលរួមដែលសរសេរពី​រឿងល្អៗមានការថយចុះច្រើនជាងអ្នកដែលសរសេរពីធម្មជាតិ។ អ្នកចូលរួមក៏បាន​ផ្តល់របាយការណ៍ផងដែរអំពីកម្រិតនៃការស្ត្រេស អារម្មណ៍ធុញថប់ និង​ស្ថានភាពផ្លូវចិត្តផងដែរក្នុងរយៈពេល 4សប្តាហ៍ក្រោយពេលធ្វើតេស្តសរសេរនេះ ហើយមនុស្សម្នាក់ៗមានស្ថានភាពល្អប្រសើរ និងមានអារម្មណ៍ថា ការរស់នៅមានតុល្យភាពជាងពេលមុន​ចូលរួមកម្មវិធី។

    យុវវ័យកម្ពុជាគួរចាប់អារម្មណ៍លើទម្លាប់សាមញ្ញៗទាំងអស់នេះដើម្បីលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង ហើយដកឃ្លាចេញពីភាព​សោកសៅ​ដែលកើតឡើងដោយហេតុផល​មិនសមស្របមួយចំនួនដូចជា​ការមើលរឿងអាក្រក់​ៗក្នុងបណ្តាញសង្គម បណ្តែតអារម្មណ៍ (drama) ជ្រុលហួសហេតុ និង​​ចែករំលែកតែរឿងកើតទុក្ខជាដើម៕

  • ទីផ្សារ​សៀវភៅ​នៅ​កម្ពុជា​ចាប់ផ្តើម​ងើបឡើង​គួរឱ្យកត់សម្គាល់ តែ​ចំនួនអ្នកអាននៅមានកម្រិត

    ទីផ្សារ​សៀវភៅ​នៅ​កម្ពុជា​ចាប់ផ្តើម​ងើបឡើង​គួរឱ្យកត់សម្គាល់ តែ​ចំនួនអ្នកអាននៅមានកម្រិត

    រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយនេះ ការអាន​នៅ​កម្ពុជា​ចាប់ផ្តើម​មានសម្ទុះ​ឡើង​គួរឱ្យកត់សម្គាល់ ស្ថានភាព​នេះ​ត្រូវបាន​គេ​កត់សម្គាល់​តាមរយៈ​ការកើនឡើងនូវ​ចំនួន​អ្នកគាំទ្រ​ពិ​ព័រ​ណ៍​សៀវភៅ ការកើនឡើង​នៃ​ការបោះពុម្ពផ្សាយ​ស្នាដៃថ្មីៗ និង​ការកើនឡើង​នៃ​ចំនួន​សៀវភៅ​ដែល​បាន​លក់​ចេញពី​អ្នកលក់​សៀវភៅ​នានា​នៅក្នុង​ប្រទេស។ លោក ប៊ួ​យ សុធន ស្ថាបនិកបណ្ណាគារ My BOOKSHOPCambodia បាន​លើកឡើងថាប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង ក្រោយនេះ​ស្ថានភាព​នៃ​ការគាំទ្រ​សៀវភៅ​របស់​ប្រ​ជាជន​ខ្មែរ​មានការ​កើនឡើង​យ៉ាង​ចម្លែក និង​គួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ការកើនឡើង​នៃចំនួន​អ្នកអាន​នេះ​អាច​បណ្ដាលមកពី​កត្តា​ជាច្រើនដែល​ក្នុងនោះ​កត្តា​ទី1គឺ​កត្តា​ព្រឹត្តិការណ៍។ ដូច​យើងគ្រប់គ្នា​បាន​មើលឃើញ​ហើយ​ថា បើ​សង្កេតមើល​នៅក្នុង​ពិធី​តាំងពិព័រណ៍​សៀវភៅ ឃើញថា​មានការ​ចូលរួម​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ពី1ឆ្នាំទៅ1ឆ្នាំ។ កត្តា​ទាំងអស់នេះ​អាចមកពី​យុវវ​័យ​ចូលចិត្ត​សប្បាយ ហើយ​ចង់​ចូលរួម​ក្នុង​កម្មវិធីសប្បាយៗជាច្រើន​ក្នុង​ពិព័រណ៍តែ​ទោះបីជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី ទៅ​កន្លែង​ដែល​សម្បូរ​សៀវភៅ យ៉ាងហោចណាស់​ក៏​យើង​អាចទាក់ទាញ​ចំណាប់អារម្មណ៍​របស់​យុវវ័យ​មកលើ​សៀវភៅ​បាន​ខ្លះ​ដែរ។ក្រៅពីនេះ យើង​ក៏​ចាប់ផ្តើម​មាន​ទិវា​អំ​ណាន​ជាតិ ដែល​អាច​ជំរុញ​វិស័យ​ការអាន​បាន​ខ្លះ បើទោះបីជា​កម្មវិធី​នេះ​មិនទាន់មាន​ភាព​ទាក់ទាញ​ខ្លាំង​ក៏ដោយ ក៏​វា​អាចជា​ចំណុច​វិជ្ជមាន​មួយ​ដែល​អាចឱ្យ​យើង​ឈានទៅរក​ភាព​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត​បានដែរ។

    កត្តា​សំខាន់​ទី2 គឺ​កត្តា​បណ្ដាញ​សង្គម ព្រោះ​មួយរយៈ​ពេល​ចុងក្រោយ​នេះ យើង​ឃើញថា មាន​ប្រជាជន​ខ្មែរ​យើង​ជាច្រើន​ចាប់ផ្តើម​ធ្វើការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ពី​សៀវភៅ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ ហើយ​មាន​អ្នក​ខ្លះទៀតក៏បាន​បង្កើត​គេហទំព័រ​លក់​សៀវភៅ ឬ​ហាង​លក់​សៀវភៅ​តាម​អន​ឡាញ​ថែម​ទៀតផង ដែល​នេះ​ជា​សញ្ញា​ល្អ​មួយ​ដែលនាំឱ្យ​មានការ​ចាប់អារម្មណ៍​កាន់តែខ្លាំង។ បច្ចុប្បន្ននេះ​មិនថាតែ​យុវវ័យ ឬ​មនុស្ស​ចាស់​នោះទេ គ្រប់គ្នា​សុទ្ធតែ​ប្រើប្រាស់​បណ្តាញ​បច្ចេក-វិទ្យា ហេតុនេះ​នៅពេល​យើង​មានការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ក្នុងបណ្តាញ​សង្គម អាចធ្វើឱ្យ​យុវវ័យ​ចាប់ផ្តើម​ចាប់អារម្មណ៍ស្រប​ពេលដែលចាស់ៗក៏​ចាប់ផ្តើម​មើលឃើញ និងជំរុញក្មេងៗឱ្យ​ជ្រើសរើស​សៀវភៅល្អៗមក​អាន​ផងដែរ ប៉ុន្តែ​នៅតាម​ជនបទ មិនទាន់មាន​ការស្រាវជ្រាវ​ច្បាស់លាស់​ណាមួយ​បញ្ជាក់​ពី​ការរីកចម្រើន​លើ​អំ​ណាន​សៀវភៅ​នេះ​នៅឡើយ លើកលែងតែ​នៅតាមទីប្រជុំជន​នៃ​ទី​រួម​ខេត្ត-ក្រុង​ដែល​ប្រជាជនមាន​ជីវភាព​ធូរធារ និង​មាន​កម្រិត​នៃ​ការអប់រំ​ខ្ពស់​ប៉ុណ្ណោះ តែ​នេះ​ជា​បេសកកម្ម​ចម្បង​របស់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​បន្ថែម​ពីលើ​កិច្ចការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល។

    កត្តា​សំខាន់​មួយ​ផ្សេងទៀត​គឺ ទី3 គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយ ដែល​បច្ចុប្បន្ននេះ​យើង​មើលឃើញថា គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយ​មានការ​កើនឡើង ហើយ​គុណភាព​នៃ​ការ​រចនា​សៀវភៅ​ទៀតសោត​ក៏​ល្អ​ជាង​មុនស្រប​ពេលដែល​គ្រឹះស្ថាន​ទាំងអស់នោះ​ចាប់ផ្តើម​គោរព​បាន​ច្រើន​គួរសម​លើ​កម្មសិទ្ធិបញ្ញា និង​មានគំនិត​ច្នៃប្រឌិត​ខ្ពស់ រួមទាំង​ការសហការ​យ៉ាង​ល្អ​ជាមួយ​អ្នកនិពន្ធ​លើ​ការបោះពុម្ពនីមួយ។ នៅពេល​ចំនួន​នៃ​ការផលិត​មានការ​កើនឡើង អ្នកអាន​ក៏​ចាប់ផ្តើម​មាន​ជម្រើស​ច្រើន​ផងដែរ។ ចំណែកឯ​កត្តា​ចុងក្រោយគឺ​អង្គការ​នានា​ក៏បាន និង​កំពុង​ចូលរួមចំណែក​ក្នុងការ​បំផុស​ឱ្យមាន​អ្នកអាន​នៅ​គ្រប់​ទីកន្លែង ដូចជា​អង្គការ​ខ្លះ​ផ្តល់​បណ្ណាល័យ​ចល័ត​នៅតាម​សហគមន៍​សម្រាប់ក្មេងៗ ខ្លះ​ផ្តល់​ការអប់រំ​តាម​រោងចក្រ​សហគ្រាសហើយ​ខ្លះទៀត​ក៏​ជំរុញឱ្យមាន​ការអាន​នៅក្នុង​ពន្ធនាគារ​ជាដើម ដែលជា​ផ្តល់​ជា​គតិបណ្ឌិត និង​ជម្រើស​នៃ​អនាគត​ល្អប្រសើរ​ជាង​ពេលបច្ចុប្បន្ន​សម្រាប់​ពិរុទ្ធ-ជន​ជាពិសេស។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រជាជន​ខ្មែរ​ដែល​កំពុងធ្វើការ​ងា​រ​នៅ​បរទេស ដូចជា​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ ជាដើមបច្ចុប្បន្ន​ក៏​ចាប់ផ្តើម​ទិញ​សៀវភៅ​ច្រើន​ផងដែរ​ពី​កម្ពុជាព្រោះ​បើ​ទិញ​នៅ​កូរ៉េ សៀវភៅ​ទាំងអស់នោះ​មានតម្លៃថ្លៃ​ខ្លាំង​អាច​គុណ​នឹង3 ឬ4 បើ​ធៀប​នឹង​ក្នុង​ទីផ្សារ​កម្ពុជា។

    លោក ប៊ួ​យ សុធន បាន​និយាយថា៖ “បើទោះបីជា​យើង​មើល​ជាទូទៅ​ឃើញថា មាន​កត្តា​ច្រើន​ជំ​រុញឱ្យ​ការអាន​នៅ​កម្ពុជា​យើង​មាន​ស្ថានភាព​ល្អប្រសើរ​ឡើង​ក្តី តែ​ក៏​យើង​នៅមាន​ឧបសគ្គ​មួយចំនួន​ផងដែរដែល​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការចូលរួម​ជួយ​ដោះស្រាយ​ឱ្យកាន់តែ​ល្អប្រសើរ​ថែមទៀត”។

    ម្ចាស់​ស្ថាប័ន​ផ្គត់ផ្គង់​សៀវភៅ​ខាងលើ​បាន​លើកឡើងថា ថ្វីដ្បិតតែ​ការគាំទ្រ​សៀវភៅ​ចាប់ផ្តើម​មានការ​កើនឡើង​មែន តែ​ចំនួន​នេះ​នៅមានកម្រិត​តិចតួច​នៅឡើយ បើ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ចំនួន​ប្រជាជន​សរុប ហើយ​អ្នកគាំទ្រ​សៀវភៅ​ភាគច្រើន​ជា​មនុស្សដដែលៗ ខណៈ​ចំនួន​អ្នកគាំទ្រ​ថ្មី​មានការ​កើនឡើង​ដែរ តែ​មិនសូវ​លឿន​នោះទេ។ បើ​មើល​តាម​ការបោះពុម្ពផ្សាយ យើង​ឃើញថា កម្រ​មាន​អ្នកនិពន្ធ​ណា​ដែល​បាន​បោះពុម្ពផ្សាយ​ចេញ​ហើយ លក់​អស់​ដល់​ទៅ 1ម៉ឺន​ក្បាល​ក្នុង​មួយ​ចំណងជើង​នោះឡើយ ភាគច្រើន​បានត្រឹមតែ​ប្រហែលជា 3ពាន់ ទៅ5ពាន់​ក្បាល​ប៉ុណ្ណោះ​ក៏​ធ្លាក់ចុះ​ទៅវិញ។ ចំនួន​នេះ​បង្ហាញថា ប្រជាជន​ខ្មែរ​មាន​ដល់​ទៅ​ជាង 15លាន​នាក់ តែ​ចំពោះ​ការគាំទ្រ​ស្នាដៃ​អ្នកនិពន្ធ​វិញ មាន​ត្រឹម-តែ​ប៉ុន្មាន​ម៉ឺន​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ហេតុនេះ​នៅសល់​មនុស្ស​ជាច្រើន​ផ្សេងទៀត​ដែល​គួរតែ​ចាប់ផ្តើម​ចូលរួម​អាន​ឡើង។ ចំពោះ​ប្រភេទ​សៀវភៅ​ទៀតសោត​ក៏​នៅមានបញ្ហា​ដែរ ព្រោះ​សៀវភៅ​ដែល​លក់ដាច់​ខ្លាំង​នៅ​កម្ពុជា​ភាគច្រើន​ជា​សៀវភៅ​កម្សាន្ត ឬ​សៀវភៅ​ប្រលោមលោក និង​សៀវភៅ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ជំនួញ មិនសូវ​សម្បូរ​សៀវភៅ​ស្រាវជ្រាវ​នោះទេ ហើយ​ចំពោះ​ស្នាដៃ​ដែល​បាន​បោះពុម្ពផ្សាយថ្មីៗមួយចំនួន ថ្វីដ្បិតតែ​មាន​ចំនួន​ច្រើន​មែន តែ​សៀវភៅ​ខ្លះ​គុណភាព​នៅមានកម្រិត​នៅឡើយ ជាពិសេស​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សិល្ប៍​វិធី​តាក់តែង​និពន្ធ និង​សមត្ថភាព​នៃ​ការ​ប្រែ​សម្រួល​អត្ថបទ​បរទេស​ជាដើម។ កត្តា​នេះ​ធ្វើឱ្យ​យើង​មាន​បរិមាណ​ច្រើន តែ​មិនទាន់​មានគុណ​ភាពល្អ​ខ្លាំង​នៅឡើយ តែ​ទោះជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី ជារួម​យើង​មើលឃើញថា វា​ក៏​ជា​ស្ថានភាព​វិជ្ជមាន​មួយ​ដែរ ប្រសិនបើ​យើង​បន្ត​ជំរុញ​ពង្រឹងគុណភាព​សៀវភៅ​នៅពេលដែល​យើង​មាន​បរិមាណ​ច្រើន​ហើយ មានន័យថា បរិមាណ​ទៅមុន គុណភាព​នឹង​ដើរ​តាម​ក្រោយតាមរយៈ​ការប្រកួតប្រជែង​គ្នា​លើ​ទីផ្សារ​សៀវភៅ​ដើម្បី​អាច​លេចធ្លោ និង​ទាក់ទាញ​ការចាប់អារម្មណ៍​ឱ្យ​អ្នកអាន​ទិញ​ស្នាដៃ​របស់​ក្រុម​ខ្លួន ពួកគាត់​ច្បាស់​ជា​ខិតខំ​កែតម្រូវ​គុណភាព និង​បង្កើន​សមត្ថភាព​របស់​ខ្លួន​មិន​ខាន។

    លោក សុធន បាន​និយាយថា៖ “មាន​បញ្ហា​មួយ​ផ្សេងទៀត​ដែល​ធ្វើឱ្យ​ចំនួន​នៃ​ការគាំទ្រ​សៀវភៅ​នៅមាន​ចំនួន​តិចតួច គឺ​ដោយសារតែ​ប្រជាជន​ខ្លះ​គាត់​ចង់បានចំណេះដឹង​តាម​វិធីងាយៗពេក។ អ្នកខ្លះ​គាត់​គិតថាមិនចាំបាច់​ចំណាយលុយ​ទិញ​សៀវភៅ​នាំ​តែ​អស់ប្រាក់​ទេ គាត់​អាច​ចូលរួម​សិក្ខាសាលា ឬ​ចូល​ស្តាប់​តែ​ក្នុង YouTube ក៏បាន​ដែរ តែ​ស្ថានភាព​ពិត​នៃ​ការអាន​សៀវភៅ គឺ​ខុសគ្នា​ស្រឡះ​ពីអ្វី​ដែល​គាត់​កំពុង​គិត ព្រោះសូម្បីតែ​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍ធំៗ ដែលមាន​បច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ ក៏​បច្ចុប្បន្ន​គេ​កំពុង​ជំ​រុញឱ្យ​មនុស្ស​ស្រឡាញ់​ចូលចិត្ត​ការអាន​ដែរ ដើម្បី​ទទួលបាន​ចំណេះដឹង​លម្អិតហើយ​មាន​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​ប្រជាជន​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព និង​និរន្តរភាព ពីព្រោះ​ទិន្នន័យ​ព័ត៌មាន​ក្នុងសៀវភៅ​មាន​លក្ខណៈ​វិទ្យាសាស្ត្រ​ពិសោធន៍​សិក្សា​ត្រឹមត្រូវ និង​ច្បាស់លាស់​ជាង​ព្រមទាំង​មាន​ឯកសារយោង​ត្រឹមត្រូវ​ផងដែរ”។

    ដើម្បី​ចូលរួមចំណែក​ដោះស្រាយ​សម្រាប់​បញ្ហា​ខាងលើនេះ លោក សុធន បាន​លើកឡើងថា ចំណុច​ទី1 គឺ​យើង​ត្រូវមាន​ការត្រួតពិនិត្យ​សៀវភៅ​ឱ្យ​បានល្អ​តាមរយៈ​ការចូលរួម​សហការគ្នា​ពី​ទាំង​ស្ថាប័នរដ្ឋ សមាគម និង​គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយ​នានា​ដោយ​ឈរលើ​ប្រយោជន៍​រួម​នៃ​អនាគត​ធនធានមនុស្ស​របស់​ជាតិ។ ស្ថាប័ន​ទាំងអស់នោះ​គួរ​ធ្វើការ​សហការគ្នា​ក្នុង​ការជំរុញឱ្យ​ស្នាដៃ​កាន់​តែមាន​លក្ខណៈ​ល្អប្រសើរ​ឡើង​ដើម្បី​ទាញយក​ទំនុកចិត្ត​ពី​អ្នកអាន​នៅក្នុង​ស្រុក​ឱ្យ​គាំទ្រ​ស្នាដៃល្អៗដែល​យើង​បាន​បង្កើតឡើង​ដោយ​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​ជាពិសេស ស្របពេល​ជាមួយគ្នា​ដែល​យើង​ក៏ត្រូវ​ការចាំបាច់​នូវ​សៀវភៅ​បកប្រែ​ដែលជាគំនិតល្អៗពី​បរទេស​បន្ថែម​ផងដែរ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត​យើង​ត្រូវចេះ​បង្កើត​សៀវភៅ​តាម​សេចក្តីត្រូវការ​របស់​ម​នុស្ស​ទាំង​ពេលបច្ចុប្បន្ន និង​អនាគត ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​ឱ្យ​សៀវភៅ​ក្លាយជា​ផ្នែក​មួយ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​មនុស្ស​ឱ្យ​កាន់តែខ្លាំង​គ្រប់​កាលៈទេសៈ​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព​ និង​និរន្តរភាព។ ចំណុច​សំខាន់​ទី2 គឺ​គួរ​បំផុស​ឱ្យមាន​ការរៀបចំ​ព្រឹត្តិការណ៍ រួមទាំង​បណ្តាញ​សង្គម ដើម្បី​ផ្តល់ឱកាស​ឱ្យ​បុគ្គល​គំរូសំខាន់ៗក្នុងសង្គម ទាំង​ធ្វើ​ការងារ​ក្នុង​ស្ថាប័ន​សាធារណៈ បុគ្គល​មាន​ឥទ្ធិពល​ក្នុង​វិស័យ​ឯកជន រួមទាំងតារាៗជាដើម ចូលរួម​ផ្សព្វផ្សាយ និង​បង្ហាញ​ពី​ចំណូលចិត្ត​របស់ខ្លួន​ក្នុង​ការអាន។ នៅពេល​អ្នក​ទាំងអស់នោះ​ចាប់ផ្តើម​បង្ហាញ​គំរូ​បែបនេះអ្នកគាំទ្រ​របស់គាត់​ជាច្រើន​ក៏​ចាប់ផ្តើម​ចូលរួម​គាំទ្រ​តាម​គាត់​ដែរ ដោយ​គួរ​កត់សម្គាល់ថា​ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ និង​ការប្រព្រឹត្ត​របស់​ពួកគាត់​ងាយ​នឹង​សាបព្រោះ​ទៅ​គ្រប់ទិសទី មិន​ថា​ជនបទ​ចុងកាត់មាត់ញក​នោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត​គួរ​បង្កើន​ទម្លាប់​នៅផ្ទះ​ដោយ​ការនាំកូនៗ ឬ​អ្នក​នៅ​ជុំវិញខ្លួន​អាន​សៀវភៅ ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​ឱ្យ​ពួកគេ​កាន់តែ​មានគំនិត​ចង់​អានច្រើនឡើងៗពី​ក្មេង​រហូតដល់​ធំ។ ចំណុច​ទី3 ប្រជាជន​គួរ​នាំគ្នា​ចេះ​ច្នៃ​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយចំនួន​ឱ្យក្លាយ​ជា​រឿង​ល្អ ដូចជា​ការចេះ​ជូន​កាដូ​គ្នា​ជា​សៀវភៅ​ដល់​គ្នា នៅក្នុង​កម្មវិធីសំខាន់ៗ និង​ក្នុង​ពិធីបុណ្យ​បរទេស ដូចជា បង្វែ​ការធ្វើសកម្មភាព​អវិជ្ជមាន​ក្នុង​ពិធីបុណ្យ​នៃ​ក្តី​ស្រឡាញ់ មកជា​ការជូន​សៀវភៅ​គ្នា​ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ក្តី​ស្រឡាញ់​វិញ​ជាដើម។

    លើសពីនេះទៅទៀត ដើម្បី​ជំរុញ​ឱ្យ​ការអាន​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង បញ្ញវន្ត​ត្រូវ​ចេះ​ផ្តល់យោបល់​ដល់​អ្នក​បន្ត​វេន​នានា ដូចជា​កវីនិពន្ធថ្មីៗដោយ​ការស្ថាបនាមិនមែន​រិះគន់​ជាន់ពន្លិច​ទេ ដើម្បី​ជួយ​គ្នា​ក្នុង​ការបង្កើត​ស្នាដៃថ្មីៗប្រកបដោយ​គុណភាព។ ចំណែកឯ​រដ្ឋាភិបាល​វិញ​ក៏​អាច​ចូលរួម​ជួយ​ដល់​ការអាន​តាមរយៈ​ការជំរុញឱ្យមាន​ការផលិត និង​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យមាន​ការធ្វើ​អាជីវកម្ម​ផ្នែក​នេះ​ដោយ​លើកលែង​ពន្ធ​ដើម្បីឱ្យ​ការលក់​ចេញ​មានតម្លៃ​ធូរ​ថ្លៃ ងាយស្រួល​ទាក់ទាញ​ឱ្យ​ប្រជាជន​ដែល​មិនទាន់មាន​ទម្លាប់​អាន ងាក​មក​សាកល្បង​អាន​ឡើងវិញ ឬក៏​អាចជួយ​ផ្តល់​ជា​កញ្ចប់​ជំនួយ​ណាមួយ​សមរម្យ​ដល់​កិច្ចការងារ​នេះ ជាពិសេស​តាមរយៈ​បណ្ណាល័យ​ជាតិ និង​សមាគម​អ្នកនិពន្ធ​ខ្មែរ​ជាដើម៕