Category: សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច

ភ្នំពេញ៖ ទំហំឥណទានរបស់ធនាគារ អេស៊ីលីដា ភីអ៊ិលស៊ី ក្នុងរយៈពេល ៤ខែនេះ កើនឡើងតិចតួចបំផុត ដែលមិនធ្លាប់មាន បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។

លោក អ៉ិន ចាន់នី ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិធនាគារអេស៊ីលីដា ភីអ៊ិលស៊ី បានថ្លែងឲ្យដឹងតាមទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃសោរ៍ថា ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋព្រួយបារម្ភពីការបោះឆ្នោត និងផលរបរកសិកម្មរបស់ពួកគាត់មានតម្លៃទាប បានធ្វើឲ្យការខ្ចីឥណទានមានកំណើនតិចតួចនាឆ្នាំនេះ ផ្ទុយទៅវិញចំនួននៃការដាក់ប្រាក់បញ្ញើបានកើនឡើង ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋពួកគេមិនចង់បញ្ចេញប្រាក់វិនិយោគ ក៏បានសម្រេចចិត្តយកប្រាក់មកដាក់បញ្ញើដើម្បីទទួលបានអត្រាការប្រាក់ជំនួសវិញ។

ជាក់ស្តែងឥណទានរបស់ អេស៊ីលីដា ក្នុងរយៈពេល៤ខែដើមឆ្នាំនេះមានទឹកប្រាក់ ២៩លានដុល្លារ កើនឡើង១,១៩ភាគរយ ដោយទំហំឥណទានសរុបបានកើនពី ២៧៧១លានដុល្លារ ដល់ ២៨០០លានដុល្លារ។ ចំណែកប្រាក់បញ្ញើបានកើនចំនួន ១៧៦លានដុល្លារ ស្មើនឹងកំណើន ៦ភាគរយ ដោយទំហំទឹកប្រាក់សរុបបានកើនពី ៣០៥១លាន ដល់ ៣២២៧លានដុល្លារអាមេរិក។

លោក អ៉ិន ចាន់នី បានបន្តថា ប្រសិនជាគិតកំណើនរយៈពេលពេញមួយឆ្នាំ ការដាក់ប្រាក់បញ្ញើអាចកើនឡើងដល់ ១៨ភាគរយ ហើយការប្រើប្រាស់ឥណទានក៏អាចមានការប្រែប្រួលផងដែរ។ កំណើនឥណទានទាបបែបនេះ មិនមែនដោយសារមូលហេតុដែលរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ “របារ” អត្រាការប្រាក់មកត្រឹម១៨ភាគរយនោះទេ ប៉ុន្តែអាស្រ័យលើការប្រកបរបររបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានភាពអំណោយផលឬអត់ប៉ុណ្ណោះ។

លោកបណ្ឌិត ម៉ី កល្យាណ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិបានថ្លែងថា បន្ទាប់ពីមានការរឹតបន្តឹងលើបទប្បញ្ញត្តិមួយចំនួនពីធនាគារជាតិ បានធ្វើឲ្យកំណើនឥណទានបានថមថយល្បឿន ដែលជាសញ្ញាល្អនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ប៉ុន្តែការដាក់បទប្បញ្ញត្តិនានាក៏មានការប្រុងប្រយ័ត្នផងដែរ ព្រោះសេដ្ឋកិច្ចត្រូវការលុយដើម្បីផលិត ដូច្នេះប្រសិនជាមានការរឹតបន្តឹងមូលនិធិខ្លាំងពេក ក៏អាចរកផលប៉ះពាល់ផងដែរ ហេតុនេះការថ្លឹងថ្លែងបញ្ហានេះមានសារៈសំខាន់ណាស់។
លោកបន្តថា “ការផ្តល់ឥណទាន ឬទំហំឥណទាន គេត្រូវវាស់ជាមួយនឹងផលទុនជាតិសរុប ប្រសិនជាទំហំឥណទានកើនស្មើឬលើសផលទុនជាតិសរុបវានឹងមានគ្រោះថ្នាក់ ឬហានិភ័យដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ”។ លោកបន្តថា“ដោយសារកំណើនឥណទានលឿនពេក និងដោយសារព្រួយបារម្ភពីបញ្ហានេះហើយ ទើបធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវបទប្បញ្ញត្តិមួយចំនួនដើម្បីទប់ស្កាត់ហានិភ័យអ្វីមួយកើតឡើង”៕

មរតកវប្បធម៌ ជាពិសេសល្ខោនខោល របាំបុរាណខ្មែរ របាំប្រជាប្រិយ ឬរបាំប្រពៃណីជាដើម ជាដួងព្រលឹងសំខាន់របស់ជាតិ ហើយវាក៏បង្ហាញផងដែរ នូវអត្តសញ្ញាណជាតិទៅកាន់ពិភពលោក។ មនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែបានដឹងថា សិល្បៈបុរាណមានសារៈសំខាន់ តែសម្ទុះនៃការគាំទ្រនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ហើយការអនុវត្តទៀតសោតក៏បានត្រឹមតែបង្ហាញឱ្យឃើញតែរូបភាពខាងក្រៅ មិនបានស៊ីជម្រៅ និងបញ្ជាក់ឱ្យឃើញពីសកម្មភាពជាក់ស្តែងនោះឡើយ។

នៅសប្តាហ៍នេះ ឡារ៉ែន ពាណិជ្ជ បានជួបសម្ភាសជាមួយនឹងលោក ហង់ ភូមិរ៉ា ដែលគ្រប់គ្នាស្គាល់ថា លូលូ នាដកសិល្បៈខ្មែរបុរាណ ដើម្បីបង្ហាញពីភាពសំខាន់ៗមួយចំនួននៃសិល្បៈខ្មែរ រួមជាមួយនឹងគម្រោងរបស់លោកដែលបើកបង្រៀនវគ្គល្ខោនខោល របាំបុរាណខ្មែរ របាំប្រជាប្រិយ និងរបាំប្រពៃណី ដល់ប្រជាជនគ្រប់រូបដោយឥតគិតថ្លៃ។

១. លោកយល់ថា សិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរសំខាន់ប៉ុនណាសម្រាប់សង្គម?
សិល្បៈវប្បធម៌ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ជាពិសេសសម្រាប់ជាតិទាំងមូល ព្រោះវប្បធម៌គឺតំណាងឱ្យជាតិ ហើយពិភពលោកអាចស្គាល់យើងថា ជាខ្មែរគឺតាមរយៈសម្បត្តិវប្បធម៌នេះឯង។ យើងមានមរតកវប្បធម៌យ៉ាងល្អពិសិដ្ឋ ជាពិសេសសិល្បៈប្រកបដោយគុណតម្លៃ និងនិយមន័យជ្រាលជ្រៅដែលអាចបង្ហាញឱ្យពិភពលោកស្ងើចសរសើរបាន។ ពិភពលោកនឹងស្គាល់ខ្មែរច្បាស់ប្រសិនបើយើងរួមគ្នាបង្ហាញ គាំទ្រ និងផ្តល់តម្លៃដល់សិល្បៈបុរាណរបស់យើងគ្រប់ទម្រង់ឱ្យបានច្រើន។ ហេតុនេះហើយទើបខ្ញុំខិតខំបង្កើតកម្មវិធីសិល្បៈបុរាណ រួមទាំងការបង្រៀននានាដើម្បីឱ្យពិភពលោកបានស្គាល់សិល្បៈខ្មែរយើង។

២. តើការបង្កើតកម្មវិធីបង្រៀនសិល្បៈបុរាណដោយមិនយកប្រាក់នេះ តើលោកមានគម្រោងតាំងពីពេលណា? ហើយកត្តាអ្វីខ្លះដែលជំរុញលោកឱ្យបង្កើតកម្មវិធីនេះ?
តាមពិតទៅខ្ញុំមានគម្រោងបង្កើតកម្មវិធីបង្រៀនសិល្បៈបុរាណនេះយូរហើយ គ្រាន់តែពិបាករកកន្លែងបង្រៀន នៅពេលនេះយើងមានកន្លែងហើយ គឺខាងសាលាស៊ីសុវត្ថិគាត់បានផ្តល់ទីតាំងឱ្យយើងសម្រាប់បង្រៀន។ ហើយបើនិយាយពីកត្តាជំរុញមានច្រើន តែអ្វីដែលចម្បងគឺ បើយើងជាសិល្បៈករមិនចាប់ផ្តើមធ្វើ តើអ្នកណាធ្វើ? ពេលខ្លះទោះបីជាក្រុមរបស់ខ្ញុំមិនមានលុយមានកាក់ច្រើនមែន តែយើងត្រូវតែចាប់ផ្តើមធ្វើដើម្បីឱ្យយុវជនយើងដែលស្រឡាញ់សិល្បៈគាត់បានរៀន ហើយក៏អាចជំរុញឱ្យគាត់ស្រឡាញ់សិល្បៈវប្បធម៌យើងកាន់តែច្រើនដែរ។ ពេលខ្លះត្រូវតស៊ូបង្រៀន និងរៀននៅក្រោមថ្ងៃក្តៅ ឬក្រោមដើមឈើ តែទឹកចិត្តនៃការស្រឡាញ់វប្បធម៌ បានជំរុញឱ្យយើងខំដោយមិនខ្លាចនឿយហត់ ក្នុងក្តីសង្ឃឹមមួយថា មរតកវប្បធម៌របស់យើងនឹងអាចទទួលបានការគាំទ្រកាន់តែច្រើនពីសំណាក់យុវជន និងមនុស្សគ្រប់គ្នាក្នុងសង្គម។

៣. តើលោកមើលឃើញថា ការគាំទ្ររបស់យុវជនចំពោះសិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរមានកម្រិតប្រសើរហើយឬនៅ?
តាមពិតយើងឃើញមានការគាំទ្រច្រើនគួរសម តែចំនួននៃអ្នកគាំទ្រពិតប្រាកនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ព្រោះមានមនុស្សមួយចំនួនគាំទ្របានតែមាត់ប៉ុណ្ណោះ។ ដូចយើងទាំងអស់គ្នាបានឃើញហើយក្នុងសង្គម មានអ្នកខ្លះនិយាយថា គាំទ្រសិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរ បង្ហោះក្នុង Facebook ថាស្រឡាញ់សិល្បៈខ្មែរ តែមិនដែលចូលរួមគាំទ្រឱ្យបានពិតប្រាកដតាមរយៈការចូលទស្សនាសិល្បៈវប្បធម៌ខ្លួនឯងឡើយ ហើយមានខ្លះទៀតមិនទាំងស្គាល់ទម្រង់សិល្បៈខ្មែរផង។ ជាក់ស្តែងគ្រប់គ្នានិយាយថាស្រឡាញ់សិល្បៈបុរាណខ្មែរ តែខែចូលឆ្នាំថ្មីៗនេះមិនសូវឃើញមានការរាំរបាំប្រពៃណីខ្មែរនោះទេ ភាគច្រើនឃើញតែសិល្បៈបែបបែកស្លុយទៅវិញ។

៤. សិល្បៈគេត្រូវការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ តើការអភិវឌ្ឍបែបណាដែលលោកគិតថាជាការអភិវឌ្ឍត្រឹមត្រូវសម្រាប់ទម្រង់សិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរ?
ពិតណាស់ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ ត្រូវដើរទន្ទឹមគ្នា តែគោលដៅនៃការអភិវឌ្ឍសិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរ គឺដើម្បីអភិរក្ស។ ការអភិវឌ្ឍសិល្បៈវប្បធម៌ខ្មែរមិនមែនបង្កើតទម្រង់សិល្បៈថ្មីនោះទេ តែយើងត្រូវចេះកែច្នៃនូវអ្វីដែលយើងមានឱ្យកាន់តែទាក់ទាញ។ ជាឧទាហរណ៍ យើងបង្កើតឆាកល្ខោនខោលឱ្យកាន់តែមានសោភ័ណភាព និងទំនើបឡើង ដូចជាឈុតហោះ ឱ្យហោះចូលព្រៃមែនទែនដើម្បីបង្កើតទស្សនីយភាពឱ្យកាន់តែរស់រវើក និងជាការគាស់រំឭកឡើងវិញនូវសិល្បៈបុរាណឱ្យកូនខ្មែរសម័យថ្មីបានស្គាល់ផងដែរ៕

បន្ទាប់ពីក្បួនដង្ហែបែបព្រះពុទ្ធសាសនាចំនួន 5ប្រទេសដែលមាន ថៃ ឡាវ កម្ពុជា វៀតណាម និងភូមា បានមកដល់ទឹកដីកម្ពុជា គេសង្កេតឃើញមានពុទ្ធបរិស័ទជាច្រើនបានចូលរួម ក្នុងនោះអ្នកស្រី ថុង ស៊ីវទៀង ចាងហ្វាងផលិតកម្មចក្រវាលពេជ្រ ក៏បានសម្ដែងនូវអារម្មណ៍រំភើបយ៉ាងខ្លាំង ដោយបញ្ជាក់ថា ព្រឹត្ដិការណ៍ព្យុហយាត្រានេះគឺជាប្រវត្ដិសាស្រ្ដដំបូងក្នុងវិស័យពុទ្ធសាសនា។

អ្នកស្រី ថុង ស៊ីវទៀង បានបញ្ជាក់ថា ពិធីនេះពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ព្រោះវាជាការដាស់តឿនសតិអារម្មណ៍ស្មារតីរបស់មនុស្សមួយចំនួនដែលកំពុងតែលង់ខ្លួនចូលយ៉ាងជ្រៅទៅក្នុងអំពីអាក្រក់ ពុំស្គាល់បាបបុណ្យ គុណទោស។
ក្នុងនាមអ្នកស្រីជាអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា និងជាចាងហ្វាងផលិតកម្មមួយរូបផងនោះអ្នកស្រីក៏ធ្លាប់បានដាក់បញ្ចូលនូវឈុតឆាកមួយចំនួនដែលទាក់ទង និងបុណ្យបាប និងលទ្ធផលនៃការធ្វើអំពើអាក្រក់ អំពើល្អទៅក្នុងខ្សែភាពយន្តរបស់ផលិតកម្មរបស់អ្នកស្រីផងដែរ។

អ្នកស្រីបន្ដថា៖ «ប្រហែលនៅពេលដ៏ខ្លីឆាប់ៗខាងមុខនេះ ខ្ញុំនឹងសហការជាមួយស្ថានីយទូរទស្សន៍ប៉ុស្ដិ៍លេខ 5 ផលិតរឿង «ព្រះមហាមោគ្គល្លាន» ជាខ្សែរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងព្រះពុទ្ធសាសនាសម្រាប់ឱ្យប្រជាជនខ្មែរទស្សនាផង និងដើម្បីយកទៅរិះគិតពិចារណាផង។ ពិសេសដើម្បីជំរុញទឹកចិត្ដមនុស្សជំនាន់ក្រោយ ឱ្យកាន់តែយល់ច្បាស់អំពីបាបបុណ្យ គុណកុសល »។

គួរបញ្ជាក់ថាពិធីដង្ហែក្បួនព្យុហយាត្រាមកកាន់កម្ពុជានេះ ត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ទាំងស្រុងដោយថៅកែនៃសណ្ឋាគារសូហ្វីតែលភូគីត្រា។ កម្មវិធីនេះត្រូវបានចេញដំណើរពីវិទ្យាស្ថានពោធិគយាវិទ្យាល័យប្រទេសថៃ ដង្ហែទៅប្រទេសឡាវ ចូលមកកម្ពុជា រួចទើបចេញទៅប្រទេសវៀតណាម បន្ទាប់មកឆ្លងកាត់តាមកោះកុងចូលទៅប្រទេសថៃវិញហើយបន្ដដំណើរទៅភូមា ទើបត្រឡប់មកកន្លែងដើមនៅក្នុងប្រទេសថៃវិញ៕

ដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងកិច្ចការសង្គម ក៏ដូចជួយជំរុញវិស័យអប់រំឱ្យមានការរីកចម្រើនលោកឧកញ៉ាបណ្ឌិត ដេវិដ ឆាណាយវ៉ា បានចូលរួមកសាងបណ្ណាល័យ នៅក្នុងវត្ដសុវណ្ណមរកត ស្ថិតក្នុងភូមិកំពង់ចម្លង ឃុំកំពង់ចម្លង ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល ខេត្ដកណ្ដាល។

បណ្ណាល័យនេះត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី28 ខែឧសភា ឆ្នាំ2017។ ពិធីនេះត្រូវបានចូលរួមស្វាគមន៍ពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ព្រះសង្ឃ លោកគ្រូអ្នកគ្រូ និងសិស្សានុសិស្ស ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននាក់។

លោកឧកញ៉ាបណ្ឌិត ដេវិដ ឆាណាយវ៉ា បានបញ្ជាក់ថា ការជួយកសាងបណ្ណាល័យនេះគឺលោកពុំចង់បានអ្វីតបស្នងមកវិញទេ គ្រាន់តែចង់ផ្ដល់ឱកាសដល់សិស្សានុសិស្សនៅក្នុងតំបន់នោះឱ្យមានឱកាសបានសិក្សាស្រាវជ្រាវដូចអ្នកសិក្សានៅភ្នំពេញដែរតែប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងនោះលោកក៏បានបំពាក់នូវកុំព្យូទ័រ និងអ៊ីនធើណេតដែលអាចឱ្យសិស្សានុសិស្សស្រាវជ្រាវបាន 24ម៉ោង។

លោកឧកញ៉ាបណ្ឌិតបានបន្ដថា មូលហេតុដែលលោកជួយទៅលើបណ្ណាល័យ ព្រោះលោកយល់ថា ការជួយទៅលើសាលារៀនពីសប្បុរសជននានាឃើញថាមានច្រើនហើយ ដូច្នេះបណ្ណាល័យត្រូវដើរទៅទន្ទឹមនឹងសាលារៀន។ មានសាលាត្រូវតែមានបណ្ណាល័យទើបសមស្របទៅនឹងស្ដង់ដារអប់រំ។

គួរបញ្ជាក់ថា បណ្ណាល័យនេះត្រូវបានកសាងឡើងដោយចំណាយថវិកាក្នុងរង្វង់ជាង 3ម៉ឺនដុល្លារ និងថែមទាំងត្រូវបានបំពាក់ដោយសម្ភារសិក្សាយ៉ាងសម្បូរបែបទៀតផង៕

ភ្នំពេញៈ ទីបំផុតអគារពាណិជ្ជកម្មភ្លោះ ថៃ ប៊ុនរ៉ុង ដែលជាអគារខ្ពស់ជាងគេ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេក្នុងតំបន់អាស៊ានកម្ពស់ ៥៥០ម៉ែត្រ នឹងបើកការដ្ឋានសាងសង់ជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១ សីហា ឆ្នាំ ២០១៧ ខាងមុខនេះ។

លោកសាស្រ្តាចារ្យ ទួស សាភឿន ស្ថាបត្យករដែលបានចូលរួមគូរប្លង់អគារនេះ និងជាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃក្រុមហ៊ុន ថៃ ប៊ុនរ៉ុង បានថ្លែងឲ្យដឹងតាមទូរស័ព្ទ កាលពីម្សិលមិញថា លោកឧកញ៉ា ខូវ សម្បត្តិ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនថៃ ប៊ុនរ៉ុង បានសម្រេចជ្រើសរើសយកថ្ងៃទី១ សីហាខាងមុខនេះ ដើម្បីបើកការដ្ឋានសាងសង់អគារនេះជាផ្លូវការហើយ។ ការសាងសង់អគារនេះនឹងចាប់ផ្តើមជាមួយទុនវិនិយោគ ២១០០លានដុល្លារ និងគ្រោងចំណាយថវិកា ៣០០០ លានដុល្លារទៀត ដើម្បីឲ្យអគារនេះដំណើរការរស់រវើកក្រោយពេលសាងសង់ចប់។ អគារនេះ រួមមានអាផាតមិនទំនើប សណ្ឋាគារលំដាប់ផ្កាយ៦ អគារការិយាល័យ ផ្សារទំនើប ភោជនីយដ្ឋាន និងសេវាកម្មគ្រប់ប្រភេទនៅទីនេះ។

លោកសាស្រ្តាចារ្យ ទួស សាភឿន បានបន្តថា តាមគម្រោងអគារនេះគ្រោងនឹងសាងសង់ ១៣៣ជាន់ និងកម្ពស់ ៥៥០ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែមិនទាន់ពិតប្រាកដនៅឡើយទេ ព្រោះកម្ពស់របស់អគារនេះអាចមានការប្រែប្រួលនៅពេលខាងមុខ។

តាមគម្រោង អគារពាណិជ្ជកម្មខ្ពស់កប់ពពកនេះនឹងសាងសង់ និងគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនសំណង់ Hsin Chong Construction Group Ltd និងសហការវិនិយោគរវាងក្រុមហ៊ុន Thai Boon Rong Group និងក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍអចលនទ្រព្យនៅទីក្រុងម៉ាកាវ Sun Kian Ip Group។

អ្នកនាង អាន សុធីតា នាយិកាក្រុមហ៊ុន CBRE Cambodia បានថ្លែងថា ប្រសិនបើគិតពីទីផ្សារនាពេលបច្ចុប្បន្ន វត្តមានអគារនេះហាក់ដូចជាធំបន្តិចបើធៀបនឹងសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែវានឹងមិនធំទេសម្រាប់ពេលអនាគត ប្រសិនជាប្រទេសរបស់យើងបន្តរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត។

អ្នកនាងបន្តថា ភាពជោគជ័យរបស់គម្រោងធំបែបនេះ វាអាស្រ័យលើយុទ្ធសាស្រ្តរបស់អ្នកវិនិយោគលើអគារនេះថា តើពួកគេនឹងផ្តល់អ្វីពិសេសសម្រាប់អតិថិជនយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ដើម្បីឲ្យពួកគេទិញ ប្រើប្រាស់ និងស្នាក់នៅក្នុងអគារនេះ។ «ការសាងសង់បញ្ចប់ មិនកំណត់ពីភាគជោគជ័យរបស់អគារនេះទេ ភាពជោគជ័យរបស់អគារនេះ នឹងកំណត់ដោយការប្រើប្រាស់របស់វាថា មានសកម្មភាពមមាញឹកបែបណា»៕