ជាបុរសសញ្ជាតិខ្មែរម្នាក់ដែលមានបទពិសោធច្រើនលើវិស័យធានារ៉ាប់រង ព្រោះធ្លាប់បម្រើការងារជាមន្ត្រីរាជការនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងដ៏ធំមួយ ដែលអាចនិយាយបានថាលោកធ្លាប់ប្រឡូកក្នុងវិស័យនេះយ៉ាងឆ្អិន និងស្គាល់យ៉ាងច្បាស់អំពីធុរកិច្ចលើវិស័យធានារ៉ាប់រងនេះ។ បុរសម្នាក់នោះគឺ លោក យក់ ចំរើនឫទ្ធិ ដែលសព្វថ្ងៃជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង Forte Insurance (កម្ពុជា) ភីអិលស៊ី។
បន្តទៅនេះ សារព័ត៌មាន ឡារ៉ែន នឹងនាំមិត្តអ្នកអានមកស្គាល់រូបលោកជាមួយនឹងជីវប្រវត្តិការសិក្សា ការតស៊ូ បទពិសោធទាក់ទងនឹងជីវិត និងធុរកិច្ចក្នុងវិស័យធានារ៉ាប់រងដូចខាងក្រោម។
លោក យក់ ចំរើនឫទ្ធិ កើតនៅអំឡុងឆ្នាំ1966 ក្នុងភូមិជ្រៃ ឃុំជ្រៃ ស្រុកព្រៃវែង ខេត្តព្រៃវែង។ ក្នុងចំណោមបងប្អូន4នាក់។ លោកគឺជាកូនទី2 ដែលមានឪពុកជាគ្រូបង្រៀន និងមានម្តាយជាអាជីវករដែលមានជីវភាពធូរធារនៅក្នុងភូមិ។ ក្រោយពីចាប់កំណើតមិនទាន់ដឹងក្តីស្រួលបួលផង នៅឆ្នាំ1970 រដ្ឋប្រហារ លន់ នល់ បានកើតឡើងធ្វើឱ្យកុមារទាំងឡាយនៅក្នុងភូមិរួមទាំងរូបលោកមិនបានចូលរៀន ព្រោះពេលនោះប្រទេសជាតិត្រូវស្ថិតក្រោមភ្លើងសង្គ្រាម ហើយឪពុករបស់លោកត្រូវបែកចេញពីគ្រួសារដោយសារត្រូវខាងរដ្ឋការផ្លាស់ឱ្យមកបង្រៀននៅទីក្រុងភ្នំពេញធ្វើឱ្យគ្រួសាររបស់លោកជួបការលំបាកយ៉ាងខ្លាំង។
លោករៀបរាប់ថា កាលនៅក្មេង លោកមានភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយឪពុកច្រើនជាងម្តាយ ឪពុករបស់លោកតែងបង្ហាត់បង្រៀនលោកក្រោយទំនេរពីការងារ ដូច្នេះពេលលោកបែកពីឪពុក លោកមានអារម្មណ៍បាក់ទឹកចិត្ត និងពិបាកចិត្ត។ រៀងរាល់ល្ងាច ពេលសម្លឹងឃើញស្លឹកឈើត្រូវខ្យល់បក់រវិចៗ លោកមានអារម្មណ៍ថា ហាក់បីដូចជាឪពុកកំពុងបក់ដៃហៅ ពេលខ្លះស្រក់ទឹកភ្នែកដោយមិនដឹងខ្លួនដោយសារនឹកឪពុកពេក និងនៅពេលនោះហើយដែលម្ដាយរបស់លោកបានសម្រេចចិត្តនាំកូនចៅចាកចេញពីស្រុកកំណើតទាំងប្រថុយប្រថានជីវិត ដើម្បីមកភ្នំពេញស្វែងរកឪពុក។
«ពេលធ្វើដំណើរមកភ្នំពេញនោះ គ្រួសារខ្ញុំបានជួលកង់គេជិះ ហើយត្រូវទាហានអាមេរិកកាំងឃើញពួកគេក៏ទម្លាក់គ្រាប់បែកកាត់មុខដំណើររបស់យើង ធ្វើឱ្យឆេះសម្ពាយទ្រព្យសម្បត្តិ និងខោអាវអស់រលីង និងត្រូវគេចាប់បានទៀត។ ពួកគេប្រុងយកពួកយើងទៅសម្លាប់ចោល តែសំណាងល្អណាស់ដែលនៅពេលនោះម្តាយខ្ញុំគាត់បានដាក់លុយតាមខ្លួនខ្លះដែរ នៅពេលគេឆែកឃើញលុយ យើងបានឱ្យលុយនោះទៅគេទាំងអស់ ហើយអង្វរសុំតែរស់ជីវិត ទើបគេព្រមដោះលែងមកវិញ កុំអីពេលនោះពួកយើងស្លាប់បាត់ទៅហើយ»។
បន្ទាប់ពីមកដល់ទីក្រុងភ្នំពេញ លោក និងគ្រួសារក៏បានជួបឪពុកវិញក្នុងអំឡុងឆ្នាំ1972 ហើយបន្ទាប់ពីនោះមក លោកក៏បានចូលរៀនថ្នាក់ទី10 (ស្មើនឹងថ្នាក់ទី3បច្ចុប្បន្ន)ដោយសារតែចេះអានអក្សរតាំងពីតូចមកតាមរយៈឪពុកបង្រៀនខ្លះៗហើយហ្នឹងឯង។ តែក្រោយពីបានចូលរៀននៅសាលាបឋមសិក្សាចៅពញាយ៉ាតនៅម្តុំផ្សារតូច (ទួលសង្កែ)បានត្រឹមតែ4ខែ ស្រាប់តែត្រូវពួកទាហានខ្មែរក្រហមវាយឆ្មក់រំខាននៅតំបន់នោះ ធ្វើឱ្យក្រុមគ្រួសារលោកត្រូវផ្លាស់ទីលំនៅពីផ្សារតូចមកនៅជិតផ្សារដើមគរវិញម្ដង ហើយរូបលោកក៏បានផ្ទេរមករៀននៅសាលាបឋមសិក្សាឃ្លាំងរំសេវ (ទល់មុខមជ្ឈមណ្ឌលម៉ុងឌីយ៉ាល់បច្ចុប្បន្ន)វិញម្ដង។
ក្រោយពីរៀនបានមួយឆ្នាំ ឪពុកលោកក៏សុំផ្លាស់ទៅបង្រៀននៅខេត្តបាត់ដំបង ពេលនោះលោកបានចូលរៀននៅសាលាបឋមសិក្សាគោកឃ្មុំ តែក្រោយពីរៀនបានត្រឹមតែមួយឆ្នាំក៏ត្រូវផ្អាករហូត ដោយសារតែពួកខ្មែរក្រហមបានឈ្នះសង្គ្រាម និងចូលកាន់កាប់ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជានៅឆ្នាំ1975។
ក្នុងសម័យប៉ុលពត លោកត្រូវបានគេចាត់ឱ្យចូលទៅនៅក្នុងកងចល័តកុមារ នៅភូមិគ្រួស ឃុំគោកឃ្មុំ និងបានចូលរួមលើកទំនប់អាងទឹកបានពីរ គឺអាងក្នុងភូមិគ្រួស និងអាងទឹកកំពីងពួយ។
ជំនាន់នោះ បើនិយាយពីរឿងលំបាកវិញ គឺលំបាកណាស់ក្នុងនាមជាយុវជន 3ទៅ4ខែទើបបានជួបក្រុមគ្រួសារម្តង ហើយត្រូវគេបង្ខំឱ្យធ្វើការ 17 ទៅ18ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ពេលខ្លះអស់កម្លាំងខ្លាំងសូម្បីតែពេលដើរក៏ស្ទើរតែដេកលក់ដែរ ហើយ10ថ្ងៃទើបបានងូតទឹកម្តង ដោយសារតែបានជិះរទេះដឹកទឹកទៅជួយដងទឹកគេ ទើបបានងូតទឹកតែម្តងទៅ។ សម័យនោះហូបតែសម្លដើមចេកដែលគេតែងហៅថា (សម្លអំពូលម៉ែត្រ) ហើយសម្លនោះទៀតសោត ជួនក៏មានអំបឹលដាក់ ជួនក៏អត់មានទៅទៀត។ ជួនគេចែកត្រីឱ្យតិចតួច ជួនអត់មាន ហូបតែដើមចេក និងទឹក ឯបបរវិញ គេដួសឱ្យតែ2-3វែកប៉ុណ្ណោះ ហើយរាវកក្លូកទៀត។ សរុបទៅការរស់នៅពេលនោះពិបាកវេទនាខ្លាំងណាស់។
ធ្មេចបើកៗរហូតដល់ឆ្នាំ1979 របបខ្មែក្រហមបានដួលរំលំរលាយ គ្រួសារជាច្រើនគេនាំគ្នារត់ទៅជំរំ តែគ្រួសាររបស់លោកត្រឡប់មកស្រុកកំណើត នៅខេត្តព្រៃវែងវិញ។ ដល់ឆ្នាំ1980 លោកក៏បានចូលរៀនថ្នាក់ទី4 នៅសាលាបឋមសិក្សាព្រៃវែងក្រុង ហើយពេលរៀនចប់ថ្នាក់ទី5 មួយឆ្នាំបន្ទាប់មក លោកក៏ឡើងមកនៅភ្នំពេញរៀននៅសាលាបឹងត្របែក ដោយបានទិញផ្ទះតូចមួយនៅជាន់លើតម្លៃ 3ជីមាស ស្នាក់នៅតែម្នាក់ឯងដែលអ្វីៗត្រូវតស៊ូដោយខ្លួនឯង។ ក្នុងមួយខែម្តាយផ្ញើប្រាក់ 150រៀល និងអង្ករ 15គីឡូក្រាមមកឱ្យ។ សម័យនោះ ញ៉ាំបាយស្រូបមួយចានតម្លៃ 5រៀល ដូច្នេះអត់ហ៊ានញ៉ាំបាយស្រូបទេ គឺដាំបាយទុកហូបពីព្រឹកដល់ល្ងាចតែម្ដង និងឆ្លៀតពេលបង្រៀនគេបន្ថែម ក្នុងមួយខែរកបាន100 – 200រៀលបន្ថែមទៀត។ រហូតដល់ឆ្នាំ1986ប្រឡងជាប់បាក់ឌុប ក៏បានចូលរៀនបន្តផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចផែនការនៅវិទ្យាស្ថានជាតិសេដ្ឋកិច្ច ដែលបច្ចុប្បន្នជាសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង (NUM)។
លុះឆ្នាំ1991 លោកក៏បានចូលធ្វើការជាមន្ត្រីរាជការនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ហើយនៅពេលនោះ ប្រទេសបានផ្លាស់ប្តូរទម្រង់ពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការមកជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ដែលមានភាពខុសគ្នាដាច់រវាងចំណេះដឹង និងការងារ ដូច្នេះលោកចាំបាច់ត្រូវតែខំប្រឹងរៀនសូត្របន្ថែមពីការងារបន្តទៀត។ សម្រាប់ការងារនៅក្នុងក្រសួងលោកទទួលបន្ទុកនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនជាតិធានារ៉ាប់រង ហើយជាមនុស្សទី1 ដែលចេញអាជ្ញាប័ណ្ណឱ្យ ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងឯកជននានានៅសម័យនោះ។ ក្នុងឆ្នាំ1991នោះដែរ លោក យក់ ចំរើនឬទ្ឋិ បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយភរិយាឈ្មោះ អុំ សុគន្ឋា ជាកូនក្រមុំអ្នកខេត្តព្រៃវែងដូចគ្នា ហើយបច្ចុប្បន្នលោកមានកូន 3នាក់ កូនច្បងរៀបចំរកស៊ីដោយខ្លួនឯង កូនទី2កំពុងរៀននៅមហាវិទ្យាល័យ និងកូនស្រីពៅកំពុងរៀនអនុវិទ្យាល័យនៅឡើយ។
រហូតដល់ឆ្នាំ1996 លោកបានសុំឈប់ធ្វើការពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ដោយងាកមកធ្វើការក្នុងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាស៊ី (Asia Insurance) ក្នុងតួនាទីជាអ្នកកាន់ការងារប្រតិបត្តិការទូទៅរហូតដល់ឆ្នាំ 1999 ទើបលោកផ្លាស់មកចូលរួមធ្វើការងារនៅក្រុមហ៊ុន Forte Insurance (កម្ពុជា) ភីអិលស៊ី ក្នុងតួនាទីជាអ្នកចាត់ការទូទៅ ដែលពេលនោះក្រុមហ៊ុន Forte Insurance (កម្ពុជា) ភីអិលស៊ី ទើបតែមានបុគ្គលិក 4នាក់ដំបូងប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានបញ្ចប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិតនៅប្រទេសអូស្រា្តលី និងបច្ចុប្បន្នលោកនៅតែរៀនបន្តទៀតនៅឡើយដោយនៅពេលខាងមុខឆាប់ៗនេះ លោកនឹងទៅប្រឡងនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីដើម្បីបញ្ចប់យកសញ្ញាបត្រ Fellowship ផ្នែកធានារ៉ាប់រង ដែលស្មើនឹងថ្នាក់បណ្ឌិត ហើយសញ្ញាបត្រនេះទំនងជាមានតែមួយប៉ុណ្ណោះនៅកម្ពុជាយើង។
ដំណើរការបង្កើតក្រុមហ៊ុន Forte Insurance ដំបូង និងការរីកចម្រើន “ការផ្តល់ទំនុកចិត្តទៅដល់អតិថិជន គឺជាកត្តាសំខាន់បំផុតសម្រាប់ក្រុមហ៊ុននីមួយៗដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រ និងជោគជ័យរបស់ក្រុមហ៊ុន” នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក យក់ ចំរើនឫទ្ធិ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង Forte Insurance (កម្ពុជា) ភីអិលស៊ី។
ដើម្បីដឹងថា តើការផ្តល់ទំនុកចិត្តទៅដល់អតិថិជនជួយឱ្យក្រុមហ៊ុនជោគជ័យនៅលើទីផ្សារយ៉ាងណាខ្លះនោះ សូមស្តាប់បទសម្ភាសរវាងអ្នកយកព័ត៌មានកាសែតឡារ៉ែនជាមួយលោក យក់ចំរើនឫទ្ធិ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង Forte Insurance (កម្ពុជា) ភីអិលស៊ី ដែលមានសំណួរ-ចម្លើយដូចខាងក្រោម៖
1.សំណួរជាដំបូងខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតសួរថា តើក្រុមហ៊ុន Forte Insurance ចាប់ផ្តើមដំណើរការនៅលើទីផ្សារកម្ពុជាចាប់ពីពេលណាមក? និយាយពីប្រវត្តិក្រុមហ៊ុន Forte Insurance គឺយើងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី26 ខែកក្កដា ឆ្នាំ1997 គឺជាថ្ងៃដែលយើងបានចុះបញ្ជី ប៉ុន្តែកាលៈទេសៈនោះ កម្ពុជានៅមិនទាន់មានអាជ្ញាប័ណ្ណសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងពេញសិទ្ធិនៅឡើយទេ គឺគ្រាន់តែចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម និងធ្វើអាជីវកម្មក្រោមស្លាករបស់ក្រុមហ៊ុនជាតិធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា Caminco កាមិនកូ។ ដំណាក់កាលនោះ ជាដំណាក់កាលដែលយើងគ្រាន់តែរៀបចំការងារប៉ុណ្ណោះ រហូតដល់ថ្ងៃទី1 ខែមករា ឆ្នាំ2003 ទើបក្រុមហ៊ុនទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពេញលេញ។
2.តើយើងត្រូវធ្វើដូចម្តេចខ្លះទើបទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពេញលេញដូច្នេះ? កាលណោះក្រុមហ៊ុនក៏មានភាពប្រទាំងប្រទើសផងដែរ ដោយសារក្រុមហ៊ុនខ្លះទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ព្រោះនៅប្រទេសកម្ពុជាមិនទាន់មានច្បាប់គ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងនៅឡើយទេ ដូច្នេះហើយបានជាយើងត្រូវជ្រកក្រោមស្លាកក្រុមហ៊ុនជាតិជាមុនសិន រង់ចាំការផ្តល់ឱ្យពីរដ្ឋាភិបាលចេញតាមក្រោយ ព្រោះថា វិជ្ជាជីវៈ ឬមុខរបរធានារ៉ាប់រងនេះ វាជាមុខរបរពាក់ព័ន្ធនឹងហិរញ្ញវត្ថុដូចធនាគារដែរ បើយើងធ្វើមិនបានច្បាស់លាស់ទេ វានឹងបង្កការលំបាក ដូចជាក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបើកដំណើរការមួយរយៈហើយដួលរលំទៅវិញដែលដូចជាការបង្កជាហានិភ័យទៅដល់អតិថិជនដូច្នោះដែរ។
3. រហូតពេលទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពេញលេញតើមានអតិថិជនទទួលយកសេវាពី Forte Insurance ដែរឬទេ? បន្ទាប់ពីទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណនៅឆ្នាំ2003រួចមក ក្រុមហ៊ុនបានចំណាយពេលពេញមួយឆ្នាំទៀត គឺឆ្នាំ2004 ទើបក្រុមហ៊ុនបានក្លាយជាក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងនាំមុខគេនៅលើទីផ្សារកម្ពុជារហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ នៅពេលនោះក្រុមហ៊ុននៅមិនទាន់មានបុព្វលាភធានារ៉ាប់រងច្រើននៅឡើយទេ មានប្រហែលតែជាង 2លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ តែរហូតមកដល់ឆ្នាំ2017នេះ ទើបក្រុមហ៊ុនបានពង្រីកបុព្វលាភរហូតដល់36លានដុល្លារ។
4. តើកាលណោះក្រុមហ៊ុនមានផលិតផលអ្វីខ្លះសម្រាប់លក់នៅលើទីផ្សារ? មុនចូលដល់សំណួរនេះខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមានអាជ្ញាប័ណ្ណធានារ៉ាប់រង 4ប្រភេទផ្សេងៗគ្នា ក្នុងនោះមាន៖
អាជ្ញាប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងទូទៅ មានដូចជាធានាទៅលើយានយន្ត ទ្រព្យសម្ភារ សំណង់ និងសុខភាពជាដើម អាជ្ញាប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត ដែលធានាទៅលើអាយុជីវិតមនុស្ស ដូចជាការស្លាប់ជាដើម។ អាជ្ញាប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងបន្ត (Re Insurance) ជាក្រុមហ៊ុនដែលមិនមានផលិតផលធានារ៉ាប់រងខ្លួនឯងទេ។ ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងបន្តនេះបានផ្ទេរហានិភ័យបន្តពីក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងពីក្រុមហ៊ុនផ្សេង។ អាជ្ញាប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូច Micro Insurance។ ងាកមកសំណួរខាងលើវិញ Forte Insurance មានអាជ្ញាប័ណ្ណនៅឆ្នាំ2003 គឺអាជ្ញាប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងទូទៅដែលផ្តោតសំខាន់ទៅលើធានារ៉ាប់រងយានយន្ត ធានារ៉ាប់រងទ្រព្យសម្ភារ ធានារ៉ាប់រងសុខភាព និងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេង។ នៅសម័យនោះក្រុមហ៊ុនផ្តោតខ្លាំងទៅលើទ្រព្យសម្ភារ ដោយសារតែកាលនោះយើងមានតែក្រុមហ៊ុនបរទេសទេដែលគាត់យល់ពីសារៈប្រយោជន៍នៃការធ្វើធានារ៉ាប់រងទទួលយកសេវាពីក្រុមហ៊ុនទៅធានាលើទ្រព្យសម្ភារ និងការដ្ឋានសំណង់ពួកគេ។
5.នៅសម័យនោះប្រជាពលរដ្ឋនៅមិនទាន់យល់អំពីសារៈសំខាន់នៃវិស័យធានារ៉ាប់រងនៅឡើយទេ ដូច្នេះការលក់ផលិតផលនៅលើទីផ្សារមានជួបការលំបាកដែរឬទេ? ការលំបាកមានច្រើនណាស់ និងមានលក្ខណៈពិសេស និងដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ ការលំបាកទី1 គឺអតិថិជនដែលជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅមិនទាន់យល់ថា តើអ្វីទៅជាការធានារ៉ាប់រង? ព្រោះថាវិស័យធានារ៉ាប់រងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងបានបាត់បង់តាំងពីឆ្នាំ1975 រហូតមកដល់ឆ្នាំ2003 គឺបាត់មនុស្សអស់មួយជំនាន់ទៅហើយ ដែលជាការលំបាកសម្រាប់ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋយល់ពីវិស័យធានារ៉ាប់រងនេះឡើងវិញ ម្យ៉ាងទៀតកាលណោះប្រជាពលរដ្ឋមានចំណូលទាបគឺមានចំណូលត្រឹមតែគ្រប់គ្រាន់ហូបចុកស្លៀកពាក់ បញ្ជួនកូនទៅសាលារៀន និងរស់នៅសមរម្យប៉ុណ្ណោះ មិនមាននៅសល់សម្រាប់ទិញធានារ៉ាប់រងនោះទេ។ ការលំបាកមួយទៀត គឺហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ កាលណោះនៅមិនទាន់មានច្បាប់គ្រប់គ្រាន់ទេ ព្រោះថា ធានារ៉ាប់រងធ្វើឡើងទៅតាមតែកិច្ចសន្យាប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋគឺមិនទាន់យល់ ហើយតុលាការក៏នៅមិនទាន់យល់ដែរដូច្នេះពេលមានបញ្ហារវាងអ្នកធានា និងអ្នកទិញសេវា និងពេលប្តឹងឡើងតុលាការ គេមិនដឹងដោះស្រាយយ៉ាងម៉េចនោះទេ ដែលនេះគឺជាការលំបាកធំ។
6.បើលំបាកដូច្នេះ តើក្រុមហ៊ុនត្រូវធ្វើដូចម្តេចទើបទទួលជោគជ័យនៅលើទីផ្សារនេះ? កសាងទំនុកចិត្តជូនអតិថិជន គឺជារឿងសំខាន់ជាងគេបំផុត នៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ 1996 ក្រុមហ៊ុនរកស៊ីផ្តោតទៅលើការផ្តល់សំណងឱ្យបានសមរម្យ សមហេតុសមផល ធ្វើយ៉ាងណាផ្តល់ទំនុកចិត្តទៅដល់អតិថិជន ហើយពេលគាត់ទិញធានារ៉ាប់រង គាត់សង្ឃឹមថា នឹងបានបុព្វលាភត្រឡប់ទៅវិញ ពេលគាត់ជួបហេតុការណ៍ចៃដន្យណាមួយ យើងនឹងផ្តល់សំណងទៅតាមការសន្យាពិតប្រាកដ ដោយមិនលេងល្បិចជាមួយអតិថិជននោះទេ គឺយើងកសាងទំនុកចិត្តទាំងវិនិយោគិនបរទេស ទាំងវិនិយោគិនក្នុងស្រុក និងទាំងប្រជាជនទូទៅដែលយើងបានចំណាយពេលវេលាច្រើនធ្វើឱ្យអតិថិជនយល់ថា យើងជាក្រុមហ៊ុនដ៏គួរឱ្យទុកចិត្តមួយ ព្រោះសម័យនោះក្រុមហ៊ុនខ្លះបើកបាន2 ឬ3ឆ្នាំក៏បិទទៅវិញ ដែលធ្វើឱ្យអតិថិជនមិនយល់ថា តើពេលបង់លុយហើយ មិនដឹងថា ក្រុមហ៊ុននឹងសងត្រឡប់វិញមែន ឬអត់?។ ការកសាងទំនុកចិត្តនេះ គឺក្រុមហ៊ុនយើងតែងប្រកាន់ខ្ជាប់រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន។
7.តើអតិថិជនដំបូងជាប្រជាជនខ្មែរ ឬជនបរទេស? អតិថិជនដំបូងដែលយើងទទួលបានគឺ 95% ជាជនបរទេស និងមានតែ5% ប៉ុណ្ណោះជាជនជាតិខ្មែរ ដោយសារតែពួកគាត់ធ្វើការជាមួយជនបរទេស ហើយក្រុមហ៊ុនបរទេសនោះជាអ្នកទិញធានារ៉ាប់រងឱ្យគាត់ប្រើ។ រហូតដល់ 5ឆ្នាំចុងក្រោយនេះទើបប្រជាពលរដ្ឋយល់ជ្រួតជ្រាបបានច្រើន ពិសេសពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងទីក្រុងធំៗ ដោយសារមានវត្តមានក្រុមហ៊ុនខ្នាតអន្តរជាតិធំៗចូលមកក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា ហើយនិងការផ្សព្វផ្សាយដែលមានច្រើនទៅៗ ទើបធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបានយល់ដឹង។ ខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ថា ល្បឿននៃការយល់ដឹងនេះមិនមែនលឿនពេកទេ យើងអាចបង្កើនល្បឿនឱ្យលឿនជាងនេះបានប៉ុន្តែល្បឿននេះក៏អាចជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងកត្តានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
8.មកទល់បច្ចុប្បន្ន តើក្រុមហ៊ុនមានអតិថិជនប៉ុន្មានហើយ និងមានខ្មែរប៉ុន្មានភាគរយ? សម្រាប់អតិថិជនយើងមិនអាចរាប់បានទេ ដោយសារអតិថិជនខ្លះធានាជាឯកជន ខ្លះធានាជាក្រុម ប៉ុន្តែគ្រាន់តែដឹងថា ក្រុមហ៊ុនទទួលបានចំណែកទីផ្សារប្រមាណជា46.7% ក្នុងចំណោម11 ក្រុមហ៊ុនដែលមានវត្តមាននៅកម្ពុជា។ នៅពេលចាប់ផ្តើម យើងមានអតិថិជនខ្មែរតែ5% ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នអតិថិជនខ្មែរកើនដល់30% ហើយកំណើននេះអាចកើនឡើងកាន់តែច្រើនថែមទៀតពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ហើយអតិថិជនធំៗមាននៅភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាលសៀមរាបដែលជាខេត្តទេសចរណ៍ និងអតិថិជននៅខេត្តបាត់ដំបង ក្រុងព្រះសីហនុ និងកំពង់ចាមផងដែរ។
9.តើអតិថិជនដែលទទួលយកសេវាកម្មធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតសុទ្ធតែជាអ្នកមានជីវភាពល្អប្រសើរឬយ៉ាងណាដែរ? មិនមែនដូច្នោះទេ អតិថិជនខ្លះក៏មានចំណូលទាបដែរ ហើយពួកគាត់ភាគច្រើនប្រើធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូច ដូច្នេះមនុស្សទូទៅគាត់ត្រូវការការធានារ៉ាប់រងគ្រប់ៗគ្នាសម្រាប់សុវត្ថិភាពហិរញ្ញវត្ថុ ឬសម្រាប់ធានាលើសុខភាពរបស់ពួកគាត់ ដូច្នេះយើងអាចច្នៃផលិតផលរបស់យើងទៅតាមតម្រូវការអតិថិជន។ បើនិយាយពីធានារ៉ាប់រងទូទៅវិញ ភាគច្រើនពួកគាត់មានចំណូលមធ្យមឡើងទៅ តែធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចគឺសម្រាប់ពលរដ្ឋជនបទ។ ហើយForte Insurance មានផលិតផលធានារ៉ាប់រងទូទៅចំនួនដល់ទៅ 200ប្រភេទ ហើយផលិតផលពេញនិយម គឺទ្រព្យសម្ភារ សុខភាព យានយន្ត និងធានារ៉ាប់រងការដ្ឋានសំណង់។
10. តើបច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុន Forte Insurance មានបុគ្គលិកសរុបទាំងអស់ចំនួនប៉ុន្មានដែរ? បើរាប់ទូទាំងប្រទេសមានចំនួនប្រហែល 170នាក់ នៅប្រទេសឡាវមានបុគ្គលិក 35នាក់ ព្រោះប្រទេសឡាវស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលក្រោយយើង។ កាលបើកដំបូងយើងមានបុគ្គលិកតែ 4នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងដំណាក់កាលនោះខ្ញុំចំណាយពេលច្រើនណាស់ ធ្វើការ 15ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ និងធ្វើការ 6ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ ហើយថ្ងៃសៅរ៍-អាទិត្យឆ្លៀតទៅរៀនទៀត។ ធ្វើការពេលខ្លះជាន់គ្នាជាមួយការរៀនសូត្រ ជាមធ្យមសរុបទៅ ខ្ញុំធ្វើការប្រហែល 90ម៉ោងក្នុង1សប្តាហ៍។
11.កត្តាអ្វីដែលធ្វើឱ្យលោកធ្វើការច្រើនរហូតដល់ 90ម៉ោងក្នុងមួយសប្តាហ៍? ការបើកក្រុមហ៊ុនដំបូងទាមទារឱ្យមានការខំប្រឹងប្រែង ទាំងការបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិក និងពិនិត្យការងារកុំឱ្យមានខ្វះចន្លោះផ្សេងៗ ពិសេសមើលអំពីការប្រកួតប្រជែងថា តើដំណើរការដល់កម្រិតណាដែរ ហើយធានារ៉ាប់រងត្រូវតែមានទំនាក់ទំនងជាមួយអន្តរជាតិ ធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមហ៊ុនធំៗទាំងក្នុងតំបន់ និងនៅអឺរ៉ុប។ ដំបូងយើងប្រឹងប្រែងធ្វើការរកចំណូល បន្ទាប់មក ក្រោយពីបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកហើយ ត្រូវត្រួតពិនិត្យមើលការងារប្រចាំថ្ងៃ។ ដូចនេះការចាប់ផ្តើមដំបូង គឺជាការលះបង់ពេលវេលាសម្រាប់ការងាររបស់យើង។
12.ក្រុមហ៊ុនForte Insurance នេះ តើលោកជាស្ថាបនិកតែម្តង ឬបរទេសជាអ្នកបង្កើត? តាមពិតទៅក្រុមហ៊ុននេះមានភាគហ៊ុនជាមួយបរទេស ប៉ុន្តែខ្ញុំដើរតួជាអ្នកបង្កើត ដោយសារខ្ញុំជាអ្នកធ្វើការងារហ្នឹងផ្ទាល់ ហើយខ្ញុំជាអ្នករត់ការឯកសារច្បាប់ ចុះបញ្ជីផ្សេងៗ និងជាអ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅតែម្តង។ ម្ចាស់ភាគហ៊ុនគេដាក់គោលដៅឱ្យខ្ញុំ ដោយចែកភាគហ៊ុនឱ្យទៅតាម Target ដែលខ្ញុំសម្រេចបាន។ ដូច្នេះរហូតមកដល់ពេលនេះ អ្វីដែលខ្ញុំទទួលបានជាញើសឈាមរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់តែម្តង។
13. សម្រាប់ទស្សនវិស័យទៅថ្ងៃខាងមុខ តើក្រុមហ៊ុនគិតនឹងពង្រីកទីផ្សារបន្ថែមទៀតដូចម្តេច? ទីផ្សារ គឺវិវឌ្ឍទៅតាមស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច មានន័យថា ពេលប្រជាពលរដ្ឋធូរធារគាត់នឹងប្រើប្រាស់សេវាផលិតផលរបស់យើងកាន់តែច្រើនឡើង។ យើងឃើញថា ចំណូលផ្នែកខាងធានារ៉ាប់រងនៅកម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតទាបនៅឡើយបើធៀបជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ កម្ពុជាមានចំនួនប្រហែល 0.5% នៃGDP ចំណែកប្រទេសជិតខាង ដូចជាវៀតណាមឡើងដល់ 2% និងប្រទេសថៃកើនឡើង 3-4% នៃGDPរបស់គេ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា ទីផ្សារកម្ពុជានៅតែមានសក្តានុពលទៅមុខ។ និរន្តរភាពនៃក្រុមហ៊ុន គឺទីផ្សារក្នុងស្រុក ហើយក្រុមហ៊ុនមានយុទ្ធសាស្ត្រពង្រីកក្នុងតំបន់បន្ថែមទៀត ដែលកាលពីខែកុម្ភៈ 2017 កន្លងមក យើងទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណពេញលេញក្នុងការប្រតិបត្តិការនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតឡាវ យើងកំពុងតែមើលទីផ្សារថ្មីថែមទៀត ដូចជាមីយ៉ាន់ម៉ា វៀតណាម និងថៃជាដើម។ ហើយយើងជឿជាក់ទៅលើផលិតផលរបស់យើងថាមានចំណុចពិសេសដែលមានសក្តានុពលក្នុងការជ្រៀតចូលទៅក្នុងប្រទេសជិតខាង។ ឧទាហរណ៍ដូចជាក្រុមហ៊ុនផ្សេងមិនហ៊ានធានារ៉ាប់រងមនុស្សឈឺ ឬមនុស្សចាស់ជរា ជាដើម តែយើងហ៊ាន! ដូច្នេះមានតែយើងទេដែលមានផលិតផលសុខភាពនេះ ជួនកាលនៅលើពិភពលោកមិនទាន់មានផង ព្រោះគេគិតថា វាដូចលេងអាប៉ោងបើកគ្របហើយទើបចាក់អ៊ីចឹង ប៉ុន្តែយើងមាន!។ ហើយផលិតផលនេះកំពុងទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំងទៀតផង។
14.សម្រាប់ផលិតផលសុខភាពធានាទៅលើមនុស្សចាស់ ឬអ្នកជំងឺឈឺស្រាប់ ដូចជាមានហានិភ័យច្រើន ហេតុអីក្រុមហ៊ុនហ៊ានទទួលយក? អ្វីដែលយើងធ្វើ គឺយើងមានលក្ខណៈពិសេសផលិតផលនេះមិនសំដៅមនុស្សម្នាក់ទេ តែយើងធ្វើសម្រាប់គ្រួសារគាត់ទាំងមូល ទោះជា2នាក់ 4នាក់ ឬ6នាក់ក៏ ដោយយើងមិនគិតថាឈឺឬមិនឈឺទេ។
15.ក្រុមហ៊ុនមានបុគ្គលិកតាំងពី 4នាក់ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្នមានដល់ 170នាក់ តើក្រុមហ៊ុនមានវិធីសាស្ត្រគ្រប់គ្រងបុគ្គលិកបែបណាដែរ? ខ្ញុំសូមជម្រាបផងដែរថា ការរីកចម្រើនរបស់ក្រុមហ៊ុន គឺមិនអាចកាត់ផ្តាច់ពីធនធានមនុស្សបានទេ។ ធនធានមនុស្សជាកត្តាសំខាន់បំផុត ខ្ញុំតែងឱ្យតម្លៃទៅលើធនធានមនុស្ស ខ្ពស់ជាងធនធានទ្រព្យសម្បត្តិប្រាក់កាក់។ ការឱ្យតម្លៃលើធនធានមនុស្ស គឺយើងចំណាយពេលច្រើនណាស់សម្រាប់បណ្តុះបណ្តាល ទាំងជំនាញ និងអត្តចរិត យើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឱ្យបុគ្គលិកមានអារម្មណ៍ថា ក្រុមហ៊ុននេះជាក្រុមហ៊ុនរបស់គាត់ កុំឱ្យគាត់គិតថាជារបស់ថៅកែ។ ហើយក្រុមហ៊ុនយើងក៏កំពុងរៀបចំការបែងចែកភាគហ៊ុនទៅដល់បុគ្គលិកទៀតផង។ បុគ្គលិកចាស់ៗដែលនៅជាមួយយើង ខ្លះធ្វើការរយៈពេល 20ឆ្នាំមកហើយ ហើយយើងក៏មានជារង្វាន់លើកទឹកចិត្តសម្រាប់អ្នកធ្វើការលើសពី10ឆ្នាំឡើងទៅដែរ ដូចជាការផ្តល់កាដូប្រចាំឆ្នាំ ដូចជាកាក់មាសជាដើម។
16. ជាចុងក្រោយ តើលោកមានអនុសាសន៍អ្វី ដើម្បីជាការផ្តល់ជូន ក៏ដូចជាការចែករំលែកដល់ អ្នកអានរបស់ឡារ៉ែនដែរទេ? ខ្ញុំយល់ថា ជិវិតសម័យនោះចាប់អ្វីចេះតែខុសកើតខុសជំនាន់ កើតខុសកាលៈទេសៈ ដល់អាយុចូលរៀន អត់បានរៀន ជួបតែសង្គ្រាម លុះខំរៀនចប់ ប្រទេសជាតិប្តូររបបសេដ្ឋកិច្ចទៀត ពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការ មកសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរី ប៉ុន្តែយើងមិនបន្ទោសព្រហ្មលិខិត ឬសង្គមទេ ជាទូទៅខ្ញុំមិនបន្ទោសអ្នកណាទេ ខ្ញុំនៅតែខំប្រឹងបន្តទៀត។ ត្រង់នេះខ្ញុំសូមឱ្យយុវជនទាំងអស់ខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ តស៊ូក្នុងការងារដើម្បីចាប់យកឱកាសថ្មីៗ ជាពិសេសត្រូវចេះតាមដានសេដ្ឋកិច្ចជាតិ សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ការវិវឌ្ឍរបស់សង្គម ព្រោះវាអាចនឹងជួយឱ្យយើងបត់បែនបានទាន់ពេល និងអាចទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិត ហើយកុំបន្ទោសសង្គម គឺត្រូវខំប្រឹងប្រែងដោយខ្លួនឯងសម្រាប់ជោគជ័យក្នុងជីវិតគ្រួសារ និងសង្គមរបស់យើង៕
លោកយក់ ចំរើនឫទ្ធិ និងក្រុមគ្រួសារ 
