ជាអ្នកនិពន្ធវ័យក្មេង និងជាម្ចាស់ស្នាដៃនិពន្ធជាភាសាអង់គ្លេសដែលកំពុងស្ថិតក្នុងចំណាប់អារម្មណ៍របស់យុវវ័យ រួមទាំងប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនផងនោះលោក លី តារា បានបន្តបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅប្រកបដោយ ភាពជោគជ័យ និងព្យាយាមគ្រប់លទ្ធភាពដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវលើគំហើញថ្មីៗទាំងក្នុងប្រទេស និងឯកសារនានាលើពិភពលោកសម្រាប់ផ្តល់ជាគំនិតតាមបែបអក្សរសិល្ប៍ដល់ប្រជាជនខ្មែរ។
ខាងក្រោមនេះ ជាកិច្ចសម្ភាសន៍រវាងលោក លី តារា ជាមួយនឹងអ្នកយកព័ត៌មាននៃកាសែត ឡារ៉ែនពាណិជ្ជ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងគន្លឹះមួយចំនួនក្នុងការនិពន្ធសៀវភៅដែលមានលក្ខណៈសកល និងជាភាសាអង់គ្លេសសម្រាប់ជាទុននៃគំនិតក្នុងការពិចារណាលើការបង្កើតស្នាដៃថ្មី។
- តើការនិពន្ធសៀវភៅមួយក្បាលត្រូវការការតាំងចិត្ត និងលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះ?
សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថា ការតែងនិពន្ធមិនខុសពីកិច្ចការងារផ្សេងប៉ុន្មាននោះទេ។ ការធ្វើការងារ ការសិក្សា ឬការធ្វើអាជីវកម្ម និងការតែងនិពន្ធគឺមិនខុសគ្នាទេ ដើម្បីសម្រេចជោគជ័យបានលុះត្រាតែត្រូវការកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត កម្លាំងធនធាន ដើម្បីជម្នះឧបសគ្គ និងឆ្លងកាត់ការបរាជ័យ។ សម្រាប់ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំបានដាក់ការតាំងចិត្តរបស់ខ្ញុំលើក្តីស្រមៃ ដែលចង់ឃើញស្នាដៃមួយកើតចេញជារូបរាងឡើង ហើយស្រមៃរួចជាស្រេចពីអារម្មណ៍ និងកម្លាំងចិត្តដែលនឹងកើតឡើងក្រោយពេលសៀវភៅមួយក្បាលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយចេញជាសាធារណៈ។
ខ្ញុំធ្លាប់សរសេរថា អ្នកនិពន្ធដែលបង្កើតស្នាដៃបាន អ្នកនិពន្ធខ្លះមានផ្ទៃពោះ ហើយខំសរសេរផងចំណាយពេលថែរក្សាសុខភាពផង ហើយអ្នកខ្លះទៀតត្រូវធ្វើការងារផង ហើយចំណាយពេលយប់ជ្រៅដើម្បីសរសេរ និងអ្នកខ្លះទៀតត្រូវចំណាយពេលច្រើន ដើម្បីបង្កើតជាសៀវភៅមួយក្បាលចេញមក តែក្រោយពេលដែលគាត់សម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលទាំងអស់នោះ គឺសុទ្ធតែមានតម្លៃខ្លាំងសម្រាប់មនុស្ស និងសង្គម ហេតុនេះនៅពេលដែលខ្ញុំចាប់ផ្តើមសរសេរ ខ្ញុំតែងតែនឹកឃើញកម្លាំងជំរុញទាំងអស់នោះ។
- តើការនិពន្ធសៀវភៅថ្មីៗបានផ្តល់ផលវិជ្ជមានអ្វីខ្លះសម្រាប់សង្គម?
ការនិពន្ធសៀវភៅថ្មីមានចំណុចសំខាន់បំផុត គឺផ្នែកអប់រំ ទាំងការអប់រំតាមប្រព័ន្ធអប់រំ និងការអប់រំក្រៅប្រព័ន្ធ។ ក្រសួងអប់រំក៏បានមើលឃើញផងដែរពីសាៈសំខាន់នៃការអានតាមរយៈការជំរុញឱ្យមានទិវាអំណាន និងចលនាជាច្រើនទៀតសម្រាប់បំផុសការអាន ព្រោះគាត់មើលឃើញថា ការអានជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស។ ការបង្កើតស្នាដៃថ្មី គឺជាផ្នែកមួយដែលចូលរួមយ៉ាងជិតស្និទ្ធក្នុងការបង្កើនការអានក្នុងសង្គម ដែលវានឹងរុញច្រានមនុស្សឱ្យមានការគិតស៊ីជម្រៅ ទាំងអ្នកដែលទទួលបានការសិក្សាក្នុងប្រព័ន្ធនិងក្រៅប្រព័ន្ធ មានន័យថា អ្នកដែលបានចូលរួមជំនាញសំខាន់ៗគាត់នឹងយល់ពីទ្រឹស្តី ឬរូបមន្តដែលគាត់បានជួប តែអ្នកដែលមិនបានចូលរៀន ក៏គាត់អាចជ្រើសរើសការអានសៀវភៅដើម្បីបណ្តុះគំនិត និងទទួលបានចំណេះដឹងថ្មីៗដែរ។
- តើមកដល់ពេលនេះ លោកនិពន្ធសៀវភៅបានប៉ុន្មានក្បាលហើយ? មានចំណងជើងអ្វីខ្លះហើយហេតុអ្វីបានជាសម្រេចចិត្តនិពន្ធសៀវភៅនីមួយៗឡើង?
បច្ចុប្បន្ននេះខ្ញុំនិពន្ធបានចំនួន 6ក្បាល ដែលទាំងអស់នេះ គឺសរសេរជាភាសាអង់គ្លេស ដោយក្នុងនោះ រួមមាន ទី1 គឺសៀវភៅ “Dara Ly Reading Standard” ជាសៀវភៅមួយដែលខ្ញុំបង្ហាញ វិធីសាស្ត្រអាន។ ខ្ញុំសរសេរសៀវភៅនេះបន្ទាប់ពីខ្ញុំបានធ្វើការងារជាមួយនឹងអ្នកអាន មួយចំនួនដែលអ្នកខ្លះ ជានិស្សិតមហាវិទ្យាល័យអ្នកខ្លះជាសិស្សនៅវិទ្យាល័យ និងអ្នកខ្លះទៀតជាអ្នកធ្វើការងារ ឬរកស៊ីជាដើម។ ក្នុងនោះខ្ញុំបានឃើញពួកគាត់មានវិធីសាស្ត្រមួយចំនួនដែលអាចផ្លាស់ប្តូរខ្លួនឯងពីមនុស្សមិនធ្លាប់អានមកក្លាយជាអ្នកអានយ៉ាងល្អ ហើយខ្ញុំក៏បានប្រើប្រាស់វិធីមួយចំនួនដែលខ្ញុំមានសម្រាប់ខ្លួនឯង ដើម្បីបង្កើតជាសៀវភៅមួយក្បាលដើម្បីជំរុញលើកទឹកចិត្តមនុស្សដែលកំពុងមានបញ្ហាខ្ជិលអាន រវល់ខ្លាំង និងមានបញ្ហាជាច្រើនទៀតដើម្បីឱ្យពួកគាត់អាចអានបានល្អ។
ទី2 គឺសៀវភៅ “Book and Crush” សៀវភៅនេះ គឺជាភាគបន្ត បន្ទាប់ពីបានបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅលើកទី1ជោគជ័យខ្លះ ហើយអត្ថន័យនៅក្នុងសៀវភៅនេះគឺទាញភ្ជាប់ការអានជាមួយនឹងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃជាក់ស្តែង និងហេតុផលជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលការអានបានផ្លាស់ប្តូរជីវិតមនុស្សឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។
ទី3 គឺ “Because I was selfish volume 1” សរសេរពីវិធីសាស្ត្ររំដោះមនុស្សពីការបាក់ទឹកចិត្ត។ ក្នុងការរស់នៅរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ គឺតែងតែមានការជួបឧបសគ្គ ការផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពជីវិតចុះ និងឡើង ហើយឧបសគ្គទាំងអស់នោះអាចធ្វើឱ្យមនុស្សស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដុនដាបខ្លាំង និងពេលខ្លះអាចធ្វើឱ្យមនុស្សរឹងមាំជាងមុន ឬអាចធ្វើឱ្យមនុស្សស្ថិតក្នុងស្ថានភាពអាត្មានិយម។ មានមនុស្សខ្លះជោគជ័យលើការងារ តែបរាជ័យក្នុងជីវិតគ្រួសារ ឬស្នេហាអ្នកខ្លះជោគជ័យលើផ្នែកមួយ តែផ្នែកផ្សេងទៀតបរាជ័យក៏មាន ហេតុនេះហើយទើបខ្ញុំសរសេរសៀវភៅនេះឡើងដើម្បីទុកជាគំនិតសម្រាប់ពិចារណា។
ទី4 គឺ “Because I was lazy to learn” សៀវភៅនេះគឺសរសេរដើម្បីជំរុញមនុស្សឱ្យមានកម្លាំងចិត្តក្នុងការសិក្សា និងដោះស្រាយបញ្ហាជីវិតតាមរយៈការអប់រំ។
ទី5 “Who is She?” លើកនេះប្លែក គឺខ្ញុំសរសេរពីជីវិតរបស់មនុស្សស្រីចំនួន 49នាក់ ដោយក្នុងនោះ គឺលើកឡើងពីបញ្ហានានារបស់មនុស្សស្រីក្នុងការរស់នៅ និងក្នុងសង្គម។ ខ្ញុំចំណាយពេល 4 ទៅ5ឆ្នាំដើម្បីប្រមូលតួអង្គ និងសិក្សាពីបញ្ហារបស់មនុស្សស្រីទាំងអស់នោះ ដើម្បីដកស្រង់យកមកធ្វើជាចំណោទបញ្ហាសម្រាប់ដោះស្រាយតាមរយៈវិធីសាស្ត្ររបស់អ្នកនិពន្ធ។
ទី6 “Because I was Selfish volume 3” សៀវភៅនេះ គឺចេញមុន volume 2 ព្រោះវាមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នានឹង volume 1 ដោយផ្តោតលើការបាក់ទឹកចិត្តដូចគ្នាដែរ តែលើកនេះនិយាយពីការងើបឡើងវិញនៃវិបត្តិរបស់មនុស្ស ដោយនាំអ្នកអានឱ្យមើលឃើញពីវិធីជាច្រើនថា ប្រសិនបើគាត់ធ្លាក់ចូលស្ថានភាពមិនល្អ តើគាត់អាចងើបឡើងដោយវិធីណាខ្លះ?។
- តើការនិពន្ធសៀវភៅជាភាសាអង់គ្លេសមានលក្ខណៈពិសេសខុសពីការនិពន្ធសៀវភៅជាភាសាខ្មែរដូចម្តេចខ្លះ?
ខ្ញុំយល់ថា ដោយសារតែខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ជាអ្នកអានសៀវភៅជាភាសាអង់គ្លេសច្រើនជាងសៀវភៅជាភាសាខ្មែរ នោះ ពេលខ្លះខ្ញុំគិតថា វាមានលក្ខណៈងាយស្រួល ព្រោះការប្រើប្រាស់ភាសាអង់គ្លេសអាចសម្បូរឯកសារច្រើនដើម្បីគាំទ្រ។ នៅពេលដែលយើងខ្វះឯកសារមួយចំនួន គឺអាចស្វែងរកតាមអីុនធើណិត និងបច្ចេកវិទ្យាជាច្រើនទៀតបាន ដោយមិនចាំបាច់ទៅបណ្ណាល័យដោយផ្ទាល់នោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀតដូចដែលយើងដឹងហើយថា ការសរសេរមានច្រើនទម្រង់ ហើយសម្រាប់ខ្ញុំ គឺខ្ញុំចូលចិត្តការសរសេរបែបច្នៃប្រឌិត (creative writing) ឬអក្សរសិល្ប៍ជាដើម ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យខ្ញុំមានភាពងាយស្រួលបញ្ចូលសិល្បៈ និងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍មួយចំនួន។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការសរសេរជាភាសាខ្មែរក៏មានចំណុចខ្លាំងច្រើនដែរ ព្រោះវិធីសាស្ត្រនៃការសរសេរ រួមទាំងសិល្បៈនៃការនិពន្ធ គឺមានលក្ខណៈល្អដូចគ្នា។
- តើការនិពន្ធសៀវភៅមានឧបសគ្គ និងកត្តាប្រឈមអ្វីខ្លះ? ហើយលោកដោះស្រាយវាដោយវិធីណា?
សម្រាប់ខ្ញុំទី1 គឺបញ្ហាតម្លៃរបស់ស្នាដៃ ដែលកន្លែងនេះមិនមែនផ្តោតលើតម្លៃក្នុងការលក់សៀវភៅនោះទេ តែផ្តោតទៅលើគុណតម្លៃនៃផលិតផលដែលបង្កើតឡើង។ មានពេលខ្លះនៅពេលដែលយើងនិពន្ធសៀវភៅមួយក្បាលឡើងហើយបន្តសរសេរស្នាដៃបន្ទាប់ៗទៀតនោះ អ្នកអានមួយចំនួនបានផ្តល់យោបល់ល្អ និងជំរុញទឹកចិត្ត តែពេលខ្លះក៏មានអ្នកអានមួយចំនួនបានបង្អាក់ទឹកចិត្តយើងដែរ ដោយសារតែគាត់មិនបានមើលឃើញពីតម្លៃនៃស្នាដៃនោះ។ បញ្ហាទី2 គឺប្រព័ន្ធ ឬដំណើរការនៃការបោះពុម្ពផ្សាយ ព្រោះពេលខ្លះយើងខ្វះធនធានមនុស្សក្នុងការធ្វើការងារជាប់លាប់ក្នុងការកែសម្រួលអត្ថបទគ្រប់ពេល។ ប្រសិនបើយើងផ្តល់តម្លៃខ្លាំងពេកលើជនបរទេស យើងនឹងអាចមានបញ្ហា តែប្រសិនបើយើងមិនធ្វើបែបនេះយើងនឹងខ្វះធនធានមនុស្ស ហេតុនេះក្នុងកាលៈទេសៈនេះ គឺយើងចងក្រងគ្នាជាក្រុមដើម្បីធ្វើការងារទៅតាមផ្នែកនីមួយ។
- តើលោកមានយោបល់អ្វីខ្លះដើម្បីជំរុញអ្នកនិពន្ធវ័យក្មេងនៅកម្ពុជាឱ្យបន្តខិតខំបង្កើតស្នាដៃថ្មីៗបន្ថែមទៀត?
ខ្ញុំគិតថា យើងគ្រប់គ្នាគួរតែបង្កើតទម្លាប់ល្អក្នុងការចែករំលែកចំណេះដឹង និងបន្តសិក្សាពីគ្នាពីគ្រប់ចំណុចដែលជាតម្រូវការរបស់សង្គម។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើយើងចង់និយាយពីបញ្ហាបរិស្ថាន ហើយយើងមានជំនាញផ្នែកនេះ យើងគួរបន្តសិក្សាស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើតជាស្នាដៃដើម្បីទុកជាប្រភពព័ត៌មានសម្រាប់អ្នកផ្សេងទៀតដែលមិនទាន់មានមូលដ្ឋានគ្រឹះផ្នែកនេះ ហើយពេលខ្លះអ្នកនិពន្ធខ្លួនឯង ក៏គួរដើរតួជាអ្នកអាន ដែលរីករាយនឹងស្វែងយល់នូវចំណុចថ្មីៗពីអ្នកនិពន្ធដទៃផ្សេងទៀតដែលបានបង្កើតស្នាដៃឡើងដែរ៕
