ស្ថានភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ2017 មានភាពល្អប្រសើរ ដោយអាចសម្រេចបានកំណើនក្នុងរង្វង់ 7.0% ដែលគាំទ្រដោយវិស័យសំណង់ វិស័យកាត់ដេរ ទេសចរណ៍ និងកសិកម្ម។ ចុះចំណែកឆ្នាំ2018 ដែលជាឆ្នាំបោះឆ្នោត និងឆ្នាំ2019 ខាងមុខបន្ទាប់ទៀត តើសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជានឹងទៅជាយ៉ាងណា?។
លោកបណ្ឌិត ចាប សុថារិទ្ធ សេដ្ឋវិទូនៃវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព (CICP) ដែលបានបញ្ចប់ថ្នាក់បណ្ឌិតមកពីសាកលវិទ្យាល័យ (Sydney)ប្រទេសអូស្ត្រាលីបានមានប្រសាសន៍ថា យោងតាមការស្រាវជ្រាវកន្លងមក សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ2018 និង2019នឹងរក្សាកំណើនថេរក្នុងរង្វង់ 6.9% ឬ7.1%ប្រហាក់ប្រហែលនឹងឆ្នាំ2017កន្លងទៅដែរ។
លោកបណ្ឌិតបញ្ជាក់បន្ថែមថា ទោះ2018 ជាឆ្នាំបោះឆ្នោតសកលក៏ដោយ ប៉ុន្តែតាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា កម្ពុជានៅតែមានស្ថិរភាពនយោបាយល្អប្រសើរ ធ្វើឱ្យវិស័យសំខាន់ៗដែលទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចនៅតែបន្តបោះជំហានទៅមុខជាលំដាប់ ពិសេសវិស័យឧស្សាហកម្មកាត់ដេរដែលថ្មីៗនេះសហរដ្ឋអាមេរិកទើបតែបន្តការអនុគ្រោះពន្ធនាំចេញរយៈពេល 2ឆ្នាំបន្ថែមទៀត។
សំណង់ផ្ទះល្វែង ចំណែកវិស័យសំណង់ និងដីធ្លីអាចនៅទ្រឹងបន្តិចនៅពេលបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែមិនមានភាពអសកម្ម ឬថយចុះនោះទេពោលគឺសំណង់បុរីមួយចំនួននៅតែបន្តការសាងសង់ ចំណែកអតិថិជនក៏បានត្រៀមថវិកាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទិញសំណង់បុរីលំនៅឋានទាំងនោះដែរ ដោយមិនពឹងផ្អែកទៅលើកម្ចីធនាគារទាំងស្រុងនោះឡើយ ហើយវិស័យនេះអាចមានសម្ទុះល្អឡើងវិញនៅក្រោយពេលបោះឆ្នោតរួច។
ចំណែកវិស័យកសិកម្មទោះបីជាមានកំណើនយឺតក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅតែបន្តភាពប្រសើរឡើងបន្តិចម្តងៗជារៀងរាល់ឆ្នាំ ពិសេសប្រជាជនកម្ពុជាបានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពីកសិកម្មខ្នាតតូចមកជាកសិកម្មខ្នាតធំតាមរយៈការប្រើគ្រឿងយន្តជំនួសឱ្យការប្រើសត្វគោក្របីដូចមុនទៀត។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបណ្ឌិត សុថារិទ្ធ បានអះអាងថា ប្រជាជនខ្មែរនៅខ្វះបច្ចេកទេសរក្សាគុណភាព និងសោភ័ណភាពសម្បកវេចខ្ចប់ផលិតផលដើម្បីដណ្តើមយកទីផ្សារជាមួយប្រទេសជិតខាង ដែលករណីនេះលោកបានជំរុញឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគួរតែផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់ចាស់ពីការលក់ស្រូវទៅឱ្យឈ្មួញ មកជាការវិនិយោគលក្ខណៈគ្រួសារកិន និងលក់ជាអង្ករវេចខ្ចប់ឱ្យបានល្អ និងប្រកបដោយសោភ័ណភាព និងគុណភាពដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណេញកាន់តែច្រើន។
យោងតាមឯកសារក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងគោលនយោបាយហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈសម្រាប់ការរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ2019 របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ2018 និងឆ្នាំ2019 សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានរំពឹងថានឹងនៅបន្តកំណើនក្នុងរង្វង់ប្រមាណ 7.0% ដែលទ្រទ្រង់ដោយមូលដ្ឋានកំណើនស្រដៀងគ្នានឹងឆ្នាំ2017។
ផ្អែកលើនិន្នាការខាងលើ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឆ្នាំ 2018 និង2019 ត្រូវបានព្យាករតាមវិស័យសំខាន់4 រួមមាន 1.វិស័យកសិកម្មនឹងបន្តសម្រេចបានកំណើនយឺតក្នុងរង្វង់1.8%ក្នុងឆ្នាំ2018 និងឆ្នាំ2019។ អនុវិស័យដំណាំត្រូវបានរំពឹងថានឹងមានកំណើន 2.2%ក្នុងឆ្នាំទាំងពីរ ដោយកត្តាអាកាសធាតុអំណោយផល ភាពប្រសើរឡើងនៃប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ព្រមទាំងការកើនឡើងនៃថ្លៃអង្ករនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ម្យ៉ាងទៀតកម្រិតខ្ពស់នៃតម្លៃកៅស៊ូលើទីផ្សារអន្តរជាតិ គួបផ្សំនឹងកំណើនខ្ពស់នៃផ្ទៃដីចៀរជ័រកៅស៊ូនឹងលើកទឹកចិត្តឱ្យកសិករខ្នាតតូច និងក្រុមហ៊ុនឯកជនបង្កើនផលិតកម្មកៅស៊ូសម្រាប់ការនាំចេញ។ អនុវិស័យកសិកម្មត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានកំណើនល្អប្រសើរផងដែរ ដែលត្រូវជំរុញដោយការបន្តកំណើនខ្ពស់នៃវារីវប្បកម្មនៅពេលដែលមាននិន្នាការកើនឡើងនៃការវិនិយោគពីសំណាក់វិស័យឯកជន និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍។
ការចិញ្ចឹមសត្វក៏ត្រូវបានព្យាករដែរថានឹងមានកំណើនល្អដោយសារការបន្តកំណើននៃការចិញ្ចឹមគោ និងមាន់ និងកំណើនផលិតកម្មជ្រូក ដោយសារតែការងើបឡើងវិញនៃតម្លៃជ្រូករស់។ ទោះជាដូច្នេះក្តី វិស័យកសិកម្មនៅតែបន្តជួយបញ្ហាប្រឈមច្រើន ដូចជាកំណើនផលិតភាពទាប កង្វះការវិនិយោគលើការកែច្នៃផលិតពាណិជ្ជនីយកម្មកសិកម្ម និងបញ្ហាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត។
2.ចំណែកវិស័យឧស្សាហកម្មនឹងបន្តរក្សាកំណើនរឹងមាំក្នុងអត្រាប្រចាំឆ្នាំក្នុងរង្វង់10% និងឆ្នាំ 2018 និងឆ្នាំ2019 ដែលគាំទ្រដោយភាពរឹងមាំនៃវិស័យសំណង់ និងការបន្តកំណើននៃវិស័យកាត់ដេរស្របនឹងសម្ទុះកំណើនខ្ពស់នៃវិស័យកម្មន្តសាលមិនមែនកាត់ដេរ ទាំងសម្រាប់នាំចេញ និងបម្រើទីផ្សារក្នុងស្រុក។
ក្នុងនោះការរីកចម្រើនវិស័យសំណង់ ជាមួយនឹងអត្រាកំណើនប្រមាណជា16.7%ក្នុងឆ្នាំ2018 និងឆ្នាំ16.9%ក្នុងឆ្នាំ2019 ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈការបន្តការងាកទៅរកប្រភេទគម្រោងសំណង់តម្លៃទាប និងមធ្យមដែលជួយប៉ះប៉ូវដល់កំណើនយឺតនៃប្រភេទថ្លៃខ្ពស់។ ភាពរឹងមាំនៃវិស័យនេះត្រូវបានបន្តគាំទ្រដោយការអនុវត្តគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍លំនៅឋានតម្លៃសមរម្យ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការអភិវឌ្ឍ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត និងភាពជឿជាក់ចំពោះការវិនិយោគមួយចំនួនក្នុងឆ្នាំ2018 ដែលជាឆ្នាំត្រូវបោះឆ្នោតក៏ដោយ។
វិស័យកាត់ដេរនៅរក្សាកំណើនក្នុងរង្វង់ 5.0%ក្នុងឆ្នាំ2018 និង2019 ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ជាពិសេសសេដ្ឋកិច្ចនៃបណ្តាប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាមានភាពប្រសើរជាងការរំពឹងទុក។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ក៏វិស័យនេះអាចបន្តប្រឈមនឹងសម្ពាធថ្លៃដើមផលិតកម្ម ដែលប៉ះពាល់ដល់ការប្រកួតប្រជែង កំណើនបៀវត្សរ៍ដែលលឿនជាងផលិតភាព ភាពមិនច្បាស់លាស់នៃការបញ្ជាទិញ និងការប្រកួតប្រជែងកាន់តែខ្លាំងជាងមុនពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតដែលនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរដូចកម្ពុជាដែរ។
វិស័យឧស្សាហកម្មផ្សេងទៀតត្រូវបានរំពឹងថា នៅរក្សាបានកំណើនល្អដដែលក្នុងរង្វង់11.9% ក្នុងឆ្នាំ2018 និង12.2%ក្នុងឆ្នាំ2019 ដោយសារការពង្រីកការវិនិយោគដែលមានស្រាប់ និងការវិនិយោគថ្មីក្នុងអនុវិស័យកម្មន្តសាលមិនមែនកាត់ដេរដែលជាជន្ទល់កំណើនមួយដ៏រឹងមាំរួមមានការផលិតម្ហូបអាហារ និងភេសជ្ជៈ គ្រឿងផ្គុំអេឡិចត្រូនិក គ្រឿងបន្លាស់ គ្រឿងសង្ហារិម កង់ និងស៊ីម៉ង់ត៍ជាដើម។
3.វិស័យសេវាកម្មត្រូវបានព្យាករថា នឹងមានកំ-ណើនខ្ពស់ក្នុងរង្វង់ប្រមាណ 7%ក្នុងឆ្នាំ2018 និង2019 ដោយសារការរំពឹងទុកនៃកំណើនល្អប្រសើរនៃវិស័យទេសចរណ៍ លក់ដុំ លក់រាយ អចលនទ្រព្យ និងវិស័យដឹកជញ្ជូន និងទូរគមនាគមន៍។ ក្នុងនោះវិស័យទេសចរណ៍ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងបន្តងើបឡើងក្នុងអត្រាកំណើន 4.5%ក្នុងឆ្នាំ2018 និង4.70%ក្នុងឆ្នាំ2019 ដោយសារកំណើនខ្ពស់នៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ជាពិសេសពីតំបន់អាស៊ី ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ ការលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការបើកជើងហោះហើរត្រង់និងការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយនានាក្នុងគោលបំណងទាក់ទាញទេសចរបន្ថែម។
ទោះយ៉ាងនេះក្តីការធ្វើពិពិធកម្មផលិតផល និងគោលដៅទេសចរណ៍ ព្រមទាំងការទាក់ទាញភ្ញៀវចំណាយខ្ពស់នៅតែជាប្រការចាំបាច់ និងបន្ទាន់សំដៅធានាចីរភាពកំណើនវិស័យនេះ ដើម្បីបន្តតួនាទីជាជន្ទល់សំខាន់មួយសម្រាប់ទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
វិស័យលក់ដុំ និងរាយត្រូវបានព្យាករថា នឹងមានកំណើនរឹងមាំក្នុងអត្រា 7.2%ក្នុងឆ្នាំ2018 និង7.3ក្នុងឆ្នាំ2019 ដោយសារការរំពឹងទុកនៃការបន្តការកើនឡើងនៃការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក។ ជាក់ស្តែងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កាប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុកត្រូវបានវាយតម្លៃថាមានសម្ទុះខ្លាំង ហើយនិន្នាការនេះនឹងនៅតែបន្តដោយសារកំណើនប្រជាជនដែលមានចំណូលមធ្យម និងការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថនៃការចាយវាយដែលឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈកំណើនហាងលក់ដុំ និងរាយ និងបណ្តាភោជនីយដ្ឋានក្នុងស្រុក និងភោជនីយដ្ឋាន និងភេសជ្ជៈអន្តរជាតិជាច្រើន។
លើសពីនេះ ការបង្កើនចំណាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើបៀវត្សរ៍ជូនមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ព្រមទាំងការបង្កើនការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗក៏នឹងរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញ និងបង្កើនសមត្ថភាពចំណាយក្នុងស្រុកផងដែរ។
វិស័យអចលនទ្រព្យត្រូវបានរំពឹងថា នឹងនៅតែមានកំណើនរឹងមាំក្នុងរង្វង់8.5% ក្នុងឆ្នាំ2018 និងឆ្នាំ2019 ដែលមាននិន្នាការស្របគ្នាទៅនឹងវិស័យសំណង់។ កំណើននេះនឹងត្រូវទ្រទ្រង់ដោយការកើនឡើងនៃសកម្មភាពទិញ-លក់ សំណង់អគារពាណិជ្ជកម្ម និងលំនៅស្ថានដែលមានតម្លៃទាប និងមធ្យម ដែលប៉ះប៉ូវដល់ការថមថយនៃប្រតិបត្តិការទិញ-លក់ និងជួលលំនៅឋានថ្លៃខ្ពស់ ដោយសារកំណើនខ្លាំងនៃការផ្គត់ផ្គង់ធៀបនឹងតម្រូវការ។
វិស័យដឹកជញ្ជូន និងទូរគមនាគមន៍ ត្រូវបានឮរំពឹងថានឹងបន្តកំណើនក្នុងអត្រា 7.3% ក្នុងឆ្នាំ2018 និង7.5% ក្នុងឆ្នាំ2019។កំណើនវិស័យនេះត្រូវបានជំរុញដោយគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីៗដូចជា ការបើកផ្លូវរថភ្លើងថ្មី ការពង្រីកព្រលានយន្តហោះ និងកំពង់ផែនានា និងការធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនៃប្រព័ន្ធឡូជីស្ទីក ដែលនឹងជួយប៉ះប៉ូវដល់កំណើនយឺត នៃការនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរ។
សម្រាប់ផ្នែកទូរគមនាគមន៍ ផែនការវិនិយោគថ្មីលើបច្ចេកវិទ្យា 5G និងការពង្រីកវិសាលភាពគ្របដណ្តប់តំបន់ដាច់ស្រយាល នឹងជួយជំរុញទីផ្សារអ៊ីនធើណិតឱ្យមានសម្ទុះខ្លាំងក្នុងរយៈពេលខ្លី និងមធ្យមខាងមុខ។ ទោះយ៉ាងណាវិស័យនេះ ក៏ជួបប្រទះបញ្ហាប្រឈមទៅនឹងកង្វះខាតប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូន ពហុមធ្យោបាយ ព្រមទាំងភាពមានកម្រិតនៃជំនាញនិងវិជ្ជាជីវៈក្នុងវិស័យឡូជីស្ទីក៕
