Author: ធឿន មករា

ជាធម្មតា បញ្ហាមុខមុនបានក្លាយទៅជាបញ្ហាដ៏ធំដែលតែងកើតមានចំពោះបុរសនារីសម័យ
ថ្មីនេះ ដូច្នេះនៅក្នុងលេខនេះ ឡារ៉ែន សូមណែនាំប្រិយមិត្តអ្នកអានទាំងអស់មកស្វែងយល់ពី
របៀបបំបាត់បញ្ហាមុន ដោយប្រើថ្នាំទទួលទាន ឬថ្នាំលាបបំបាត់មុនដូចខាងក្រោមនេះ៖

ក្រុមថ្នាំទទួលទានបំបាត់មុន (ថ្នាំគ្រាប់)
• ថ្នាំនៅក្នុងក្រុមវីតាមីន A (Isotretinoin)អាចប្រើសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលកើតមុនខ្លាំងក្លាឬមិនបានផលពីការព្យាបាលដោយថ្នាំផ្សេងៗ។ថ្នាំបំបាត់មុន គឺហាមប្រើចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះព្រោះមានឱកាសកើតពិការភាពចំពោះទារកនៅក្នុងគភ៌បាន។ អ្នកគួរធ្វើការបរិច្ចាគឈាមក្នុងអំឡុងពេលព្យាបាល និងក្រោយពេលព្យា-បាលមុនយ៉ាងហោច3ខែ និងមិនគួរប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទនេះចំពោះក្មេងមានអាយុក្រោម18ឆ្នាំនោះទេ ព្រោះអាចហុចផលប៉ះពាល់ខ្លាំងចំពោះសុខភាពក្មេង។

• ថ្នាំប្រភេទអ័រម៉ូនបែបនេះ នឹងជួយកាត់បន្ថយជាតិខ្លាញ់លើស្បែកមុខប្រមាណពី20%-30%។ ដូច្នេះមិនគួរអនុញ្ញាតិឱ្យក្មេងប្រើនោះទេ ព្រោះអាចកើតកំណកឈាមនៅក្នុងសរសៃឈាម និងបេះដូង ព្រមទាំងក្រុមអ្នកជំងឺដែលមានប្រវត្តិកើតមានជំងឺមហារីកសុដន់ផងដែរ។ក្រៅពីនេះ ថ្នាំនេះអាចនឹងមានផលប៉ះពាល់ចំពោះបញ្ហាទម្ងន់ រោគលើសឈាម បង្កអាការឈឺក្បាលប្រកាំងបានផងដែរ។

• ក្រុមថ្នាំអង់ទីប៊ីយូទិក មានផ្សំច្រើនប្រភេទដូចជា Tetracyclin, Doxycycline, Erythromycin ដូច្នេះការទទួលទានថ្នាំអង់ទីប៊ីយូក-ទិក ដើម្បីព្យាបាលមុនយូរៗទៅ អាចនឹងហុចផលដល់ការកើតផ្សិតក្នុងទ្វារមាស។ ដូច្នេះអ្នកមិនត្រូវប្រើគ្រប់ប្រភេទថ្នាំ មិនគួររកឈ្មោះថ្នាំទិញទទួលទានដោយខ្លួនឯងនោះទេ គួរតែប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យសើស្បែកជាមុនសិន ដើម្បីឱ្យបានដឹងពីផលប៉ះពាល់ និងភាពប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។ ដោយឡែក ថ្នាំ ដែលមានបន្សំដោយវីតាមីន A ឬវីតាមីន​ A មានគុណសម្បត្តិព្យាបាលមុនបានផងដែរ។ក្រុមប្រភេទថ្នាំលាបបំបាត់មុន

ក្រុមប្រភេទថ្នាំលាបបំបាត់មុន
• ថ្នាំលាបក្នុងក្រុមវីតាមីន A ឬថ្នាំដែលមានធាតុផ្សំជាមួយវីតាមីន A ដូចជា Tretinoin, Adapalene និង Tazarotene ទទួលបាន​ប្រសិទ្ធភាពល្អចំពោះមុនកប់ក្នុងសាច់ និងអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ការពារមុនមិនឱ្យកើតឡើងវិញបាន ឬបន្ថយរយៈពេលនៃការកើតមុន។ តែថ្នាំប្រភេទនេះមានឥទ្ធិពលធ្វើឱ្យក្រហាយស្បែកខ្លះៗជាពិសេសនៅពេលដែលចាប់ផ្ដើមប្រើប្រាស់ដំបូង។

• ថ្នាំលាបក្នុងក្រុមអង់ទីប៊ីយូទិកដូចជា Clindamycin, Erythromycin និង Metronidazole មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការកាត់បន្ថយចំនួនបាក់តេរីដែលបង្កឱ្យកើតមានអាប់សែលើស្បែក ដូច្នេះអ្នកមិនគួរប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទនេះតែមួយមុខនោះទេ ព្រោះអាចបណ្ដាលឱ្យមុនប្រឆាំងនឹងថ្នាំនេះវិញបាន។

• ថ្នាំក្នុងក្រុម Benzyl peroxide មានប្រ-សិទ្ធភាពក្នុងការកាត់បន្ថយចំនួនបាក់តេរី និងបន្ថយការរលាករបស់មុន ក៏ប៉ុន្ដែមានសភាពក្រហាយខ្លះៗ និងអាចកាត់សម្លៀកពាក់របស់អ្នកបាន ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នមិនឱ្យថ្នាំប្រលាក់ជា-មួយក្រណាត់ឡើយ ជាពិសេសសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ដិត។

• ថ្នាំ Azelaic Acid អាចសម្លាប់បាក់តេរី និងការកកើតមុនប្រភេទ Comedone បាន។

• ថ្នាំក្រុមផ្សេងៗដូចជា ថ្នាំចាក់ Steroids​ បរិមាណតិចតួច អាចជួយបញ្ហាអាប់សែមុន និងកាត់បន្ថយការកើតអាប់សែយ៉ាងឆាប់រហ័ស៕

ស្លឹកខ្ទឹម ឬឈ្មោះខាងវិទ្យាសាស្រ្តហៅថា Alli-umcepa var. aggregatum ជាដំណាំដែលមានគល់នៅក្នុងដី មានស្លឹករាងមូលទ្រវែងប្រហោងក្នុង ចុងរាវស្រួច ដុះត្រង់ឡើងលើ​ និងនៅពេលចាស់ទៅ គល់(មើម)នឹងមានពណ៌ក្រហម។ គេនិយមទទួលទានទាំងស្រស់(ពិសេសគល់) និងធ្វើជាគ្រឿងផ្សំក្នុងម្ហូបអាហារ។ អាចទទួលទានបានគ្រប់ផ្នែក(គល់ ដើម ស្លឹក)ហើយថែមទាំងមានគុណសម្បត្តិជាឱសថបុរាណជួយក្នុងការបណ្ដេញញើស និងបំប៉នបេះដូង បើញ៉ាំទាំងស្រស់(ឆៅ)យ៉ាងជាប់លាប់ អាចបញ្ចុះជាតិខ្លាញ់នៅក្នុងឈាមបាន ហើយថែមទាំងជាដំណាំបន្លែដែលអាចដាំបានគ្រប់សភាពដីទៀតផង។

**ការដាំដុះ
• ការត្រៀមដី : ចាប់ផ្ដើមពីការភ្ជួរដីចុះទៅក្រោមជម្រៅប្រមាណ20 – 30សង់ទីម៉ែត្រ រួចហាលដីនោះទុកចោលប្រមាណជា10 – 15ថ្ងៃដើម្បីកម្ចាត់សត្រូវដំណាំ(ស្មៅ និងមេរោគផ្សេងៗ)បន្ទាប់មកត្រូវសម្រួលសភាពដីដោយដាក់កំបោរសបន្តិចបន្តួច រោយស្ដើងៗឱ្យសព្វនៅលើដីមុននឹងបន្ថែមសារធាតុអាហាររុក្ខជាតិទៅក្នុងដីដោយជីកំប៉ុសសរីរាង្គប្រមាណជា 1 – 2តោន និងដាក់កម្ទេចរុក្ខជាតិ ដូចជា កម្ទេចស្លឹកឈើស្ងួតប្រមាណជា3 – 4តោន ព្រមជាមួយគ្រាប់ស្ដៅកិនម៉ដ្ឋប្រមាណ 200 – 300គីឡូក្រាម។ ទាំង3ប្រភេទនេះត្រូវរាស់ច្របល់ឱ្យចូលទៅក្នុងដីសព្វដំណាលគ្នាលើផ្ទៃដីប្រមាណជា 1ហិកតា។ បន្ទាប់ពីនោះមក ទើបត្រូវលើកជារងដែលមានទទឹងទំហំ 1ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយតាមប្រវែងដី។ សម្រួលដីមុខលើរងឱ្យរាបស្មើ ស្រោចទឹកឱ្យសើមជោក និងផ្អាប់ទុកចោល 5 – 7ថ្ងៃ មុននឹងនាំកូនដើមខ្ទឹមតូចៗមកដាក់ដាំ ដោយទុកចន្លោះចម្ងាយពីគ្នាមួយគុម្ពៗប្រវែង 10 – 15សង់ទីម៉ែត្រ និងឆ្ងាយពីជួរមួយទៅជួរមួយ 10 – 15សង់ទីម៉ែត្រដូចគ្នា និងបន្ទាប់ពីដាក់ដាំហើយ ត្រូវស្រោចទឹកលើរងឱ្យជោក។

• វិធីដាំ : ដើមស្លឹកខ្ទឹមគេនិយមដាំពង្រីកពូជដោយយកមើមពូជណាដែលរឹងមាំល្អមកកាត់ឫសចេញខ្លះ កាត់ចុងត្រួយរបស់មើមចេញដើម្បីឱ្យកើតការបែកខ្នែងកាន់តែឆាប់ឡើងទុកចោលប្រមាណជា 2 – 3ថ្ងៃ នៅពេលបែកខ្នែងត្រួយចេញមកហើយ សឹមនាំយកទៅដាក់ដាំនៅលើរងជាបន្ត។

**ការមើលថែទាំ
• ការស្រោចទឹក : ស្រោចទឹកទាំងព្រឹក និងល្ងាចរហូតដល់ស្លឹកងើបឡើងឈរត្រង់ សឹមបន្ថយមកស្រោចទឹកតែម្ដងក្នុងមួយថ្ងៃវិញ។

• ការដាក់ជី : នៅពេលដើមស្លឹកខ្ទឹមមានអាយុ20 -25ថ្ងៃហើយ ចូរដាក់ជីកំប៉ុស ឬជីផ្អាប់សរីរាង្គប្រមាណជា1គីឡូក្រាមក្នុងទំហំដី1ម៉ែត្រការ៉េ ព្រមជាមួយជីទឹកសរីរាង្គដែលលាយផ្សំដោយជីធម្មជាតិ10គីឡូក្រាម ជីលាមកគោស្ងួត 3គីឡូក្រាម និងស្លឹករបស់រុក្ខជាតិដំណាំត្រកូលសណ្ដែក 5គីឡូក្រាម ផ្សំច្របល់ចូលគ្នានៅក្នុងពាង ឬធុងដែលមានទឹកប្រមាណ100 – 200លិត្រ ឬដាក់ទឹកចូលរហូតទាល់តែលិចជីប្រមាណ 10សង់ទីម៉ែត្រ។ ត្រាំផ្អាប់ទុកចោល 1យប់ រួចសឹមនាំយកទៅបាញ់លើដំណាំរៀងរាល់ 7ថ្ងៃម្ដង។

**ការការពារ និងកម្ចាត់សត្រូវដំណាំ
បើសិនដើមស្លឹកខ្ទឹមកើតជំងឺ ចូរកាត់ចោល ហើយនាំយកទៅកម្ទេចចោលភ្លាម ឬក៏ការពារ និងព្យាបាល ដូចជា ជំងឺខ្លោចស្លឹក ចូរនាំយកទឹកកំបោរថ្លាមកស្រោចក្នុងអំឡុងពេលដែលកើតរោគ រួមទាំងដាំដើមជីវ៉ាន់ស៊ុយនៅតាមចន្លោះគុម្ពក៏អាចការពារសត្វដង្កូវស៊ីស្លឹកបានដែរ ឬបើចង់បាញ់ទឹកថ្នាំជីសរីរាង្គដើម្បីបង្កើនភាពរឹងមាំរបស់ដើមខ្ទឹមក៏អាចធ្វើបានដែរ ព្រោះវាថែមទាំងជួយកាត់បន្ថយការរាតត្បាតរបស់ជំងឺបានមួយផ្លូវទៀតដែរ។

**ការប្រមូលផល
នៅពេលដើមស្លឹកខ្ទឹមមានអាយុបានប្រមាណ45 – 60 ថ្ងៃ គេអាចប្រមូលផលដើម្បីយកទៅបរិភោគបានហើយ ដោយមុននឹងប្រមូលផល គេត្រូវស្រោចទឹកឱ្យជោគដីជាមុនសិន បន្ទាប់ពីនោះគេយកដៃចាប់នៅត្រង់គល់នៃដើមខ្ទឹម ហើយទាញឡើងថ្នមៗ ឱ្យមានជាប់ឫសមកជាមួយផងរួចនាំយកទៅលាងដីចេញឱ្យស្អាត ហើយសឹមយកទៅដាក់សំដិលឱ្យស្ងួតជាការស្រេច៕

វិធីមើលថែទាំសរសៃសក់ក្នុងរដូវភ្លៀងបែបនេះ ប្រហែលជាមិនអាចចៀសរួចទេថា មិនឱ្យសរសៃសក់របស់​អ្នក​ប៉ះ​នឹងទឹក​ភ្លៀងនោះ តែបើអ្នកស្គាល់ពីវិធីកែបញ្ហាសរសៃសក់ដែលត្រូវទឹកភ្លៀងរបស់អ្នកឱ្យត្រឡប់មកស្អាត​ដូច​ដើមវិញនោះ​គឺជាការល្អប្រសើរណាស់ មែនទេ?

ក្នុងរដូវភ្លៀងបែបនេះ អ្នកប្រហែលជាមិនអាចចៀសផុតទេ ហើយពេលត្រូវទឹកភ្លៀង សរ-សៃសក់របស់​អ្នក​​នឹងមើល​ទៅដូចជាជំពាក់វាក់-វ័ណ្តគ្នា រហូតដល់អ្នកចាំបាច់ត្រូវតែមកអង្គុយចាត់ការម៉ូដសក់ជាថ្មីយ៉ាងខាន​មិនបាន តែថ្ងៃនេះ ឡារ៉ែន មានវិធីមើលថែទាំសរសៃសក់របស់អ្នកពេលត្រូវទឹកភ្លៀងមកជម្រាបជូនដូចខាងក្រោមនេះ។

• បើអាចទៅរួច គួរប្រញាប់កក់សក់ឱ្យបានឆាប់បំផុត ព្រោះទឹកភ្លៀងដែលធ្លាក់ចុះមកនោះច្រើនតែនាំយករបស់កខ្វក់ និងមេរោគនៅក្នុងអាកាសចុះមកជាមួយដែរ ក្រៅពីធ្វើឱ្យអ្នកមិនស្រួលខ្លួនបានយ៉ាងងាយហើយនោះ នៅធ្វើឱ្យសរសៃសក់ និង​ស្បែក​ក្បាលរបស់អ្នកសើមស្អិតទៀតផង។

• បើមិនបានកក់សក់ភ្លាមៗទេនោះ អ្នកគួរយកក្រដាសអនាម័យ ឬកន្សែងពោះគោមកជូតផ្តិតលើសក់ និងស្បែក​ក្បាល​ថ្នមៗ ឬបើអ្នកណាដឹងខ្លួនថា ត្រូវប៉ះនឹងទឹកភ្លៀងជាប្រចាំនោះ ចូររកប្រដាប់ផ្លុំសក់តូចមួយមកទុកនៅក្នុង​ការិយាល័យ​ធ្វើការក៏ជាការល្អដែរ។

• បន្ទាប់ពីផ្លុំសក់រហូតស្ងួតបែបល្មមៗ​ហើយនោះ អ្នកគួរយកក្រាសដែលមានធ្មេញរង្វើលមកសិតស្រាលៗ ដើម្បីកុំឱ្យ​សរសៃ​សក់ជំពាក់គ្នា និងមិនកើតអាការរឹងច្រងាងបន្ទាប់ពីស្ងួត។

• គួរចៀសវាងការកក់សក់មុនពេលគេងទោះជាផ្លុំសក់ឱ្យស្ងួតហើយ តែក៏នៅតែមានសំណើមជាប់នៅក្នុង​សរសៃ​សក់​ដែលជាមូលហេតុមួយធ្វើឱ្យកើតអង្គែបានយ៉ាងងាយ។

• គួរជូតសក់ឱ្យស្ងួតល្មមៗបន្ទាប់ពីកក់សក់រួច ហើយប្រើផលិតផលថែបំប៉នសរសៃសក់ប្រភេទមិនបាច់លាង​ចេញ​មក​លាបពីលើសក់ដោយលើកលែងត្រង់គល់សក់ ដើម្បីការពារកុំឱ្យស្បែកក្បាលឡើងប្រេង។

• ការប្រើប្រដាប់ផ្លុំសក់ គួរសង្កត់ធ្ងន់នៅត្រង់ម្តុំគល់សក់ឱ្យស្ងួតមែនទែន ដើម្បីការពារភាពសើម និងគួរផ្លុំពីខាងលើ​ចុះ​មក​ខាង​ក្រោមដើម្បីកុំឱ្យស្រកាសក់បើក និងជួយឱ្យសក់ត្រង់រៀងគ្នាស្អាតល្អ។

• គួរអប់សក់មួយសប្តាហ៍1-2ដង ដើម្បីបំប៉នសរសៃសក់ឱ្យបានស៊ីជម្រៅ ហើយដែលសំខាន់នោះ អ្នកគួរប្រើចុង​ម្រាម​ដៃធ្វើម៉ាស្សាស្បែកក្បាលជារាងរង្វង់ឱ្យសព្វស្បែកក្បាលដើម្បីជំរុញលំហូវិលរបស់លោហិត និងជួយឱ្យការផលិតជាតិ​ប្រេង​ចេញពីឬសសក់ដំណើរការទៅយ៉ាងប្រក្រតី។

• សក់ស្ងួត ប៉ោងសំពោងបន្ទាប់ពីត្រូវទឹកភ្លៀង មានវិធីកែបែបបន្ទាន់ គឺការយកឡេលាបមុខមកលាបសក់បែបស្តើងៗ ឬសាកល្បងប្តូរទម្រង់សក់មកជាការបួង ឬចងបែបកន្ទុយសេះវិញម្តង ក៏ជាការកែបញ្ហាបែបបន្ទាន់មួយដ៏ល្អផងដែរ៕

លេខនេះទំព័រ ឡារ៉ែន ដេគ័រ មានគំនិតល្អៗពាក់ព័ន្ធនឹងតិចនិកជួយសន្សំសំចៃថ្លៃភ្លើង កាត់បន្ថយថ្លៃចាយវាយនៅក្នុងផ្ទះមកជម្រាបជូនប្រិយមិត្តអ្នកអាន។ ថ្លៃភ្លើង ជាថ្លៃចាយវាយចម្បងមួយដែលគ្រប់គ្នាត្រូវបង់ដោយមិនអាចខកខានបាន តែយើងអាចបន្ថយចំនួនការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីបាន ព្រោះក្រៅពីនឹងធ្វើឱ្យថ្លៃចាយវាយនៅក្នុងផ្ទះថយចុះហើយ នៅជួយកាត់បន្ថយសភាវពិភពលោកកើនកម្ដៅបានទៀតផង។

1 បិទកុងតាក់ភ្លើង និងគ្រឿងប្រើប្រាស់អគ្គិសនីគ្រប់ប្រភេទពេលឈប់ប្រើហើយ គឺមិនគួរបើកភ្លើងទុកចោលពេលគ្មានអ្នកណានៅក្នុងផ្ទះឡើយ។

2. បន្ថយចំនួនអំពូលភ្លើងក្នុងបន្ទប់ និងងាកមកពឹងលើថាមពលពន្លឺធម្មជាតិឱ្យច្រើនវិញ។

3. ជ្រើសរើសប្រើអំពូលភ្លើងដែលមានកម្រិតស្តង់ដារ វានឹងជួយឱ្យយើងសន្សំសំចៃថាមពលអគ្គិសនីបានច្រើនឡើង។

4. ដាក់គោមភ្លើងនៅលើតុធ្វើការ ឬបំពាក់អំពូលភ្លើងចំពោះតែកន្លែងណាមួយ ជំនួសឱ្យការបើកភ្លើងពេញក្នុងបន្ទប់ ដើម្បីធ្វើការ។

5. បើចាំបាច់ត្រូវបើកភ្លើងនៅក្នុងចំណុចណាមួយទុកចោលពេញមួយយប់ ចូរជ្រើសរើសអំពូលភ្លើងដែលមានកម្លាំងគីឡូវ៉ាត់ទាប ដើម្បីជួយសន្សំសំចៃថ្លៃភ្លើង។

ឧស្សាហ៍មើលថែទាំអំពូលភ្លើង ជូតសម្អាតឱ្យបានញឹកញាប់ ដើម្បីបង្កើនពន្លឺឱ្យភ្លឺពេញបន្ទប់ វានឹងជួយបន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពលអគ្គិសនីបានទៀតផង ហើយគួរងាកមកប្រើអំពូលភ្លើងសន្សំសំចៃថាមពលអគ្គិសនី ឬអំពូលភ្លើង LED វិញកាន់តែប្រសើរ៕

ពេលខ្លះ​មនុស្ស​មួយចំនួន ក៏ដូចជាបុរសៗផ្ទាល់​បានគិត​ថា វា​ហាក់ដូចជា​រឿង​ចម្លែក​ដែលបុរសៗត្រូវ​ប្រើប្រាស់​ផលិតផល​ថែរក្សា​សម្រស់​ស្បែក។ ទោះយ៉ាងណា​សូម​ចាំ​ថា គំនិត​មួយ​ដែលថា​ត្រូវតែ​រក្សា​ភាពស្រស់ស្អាត​នោះ​មិនមែន​សម្រាប់តែស្រីៗនោះទេ តែ​បុរស​ក៏ត្រូវ​ការ​ស្បែក​ដែល​ស្រស់ស្អាត​ដូចគ្នា​ដែរ។ មានអី​ទៅ​ពិបាក​គ្រាន់តែ​អនុវត្តតាម​វិធីងាយៗមួយចំនួន នោះ​អ្នក​ពិតជា​មាន​អារម្មណ៍​ដឹងថា ស្បែក​ដែល​ធ្លាប់តែ​ព្រលែង​ចោល និង​ស្បែក​ដែល​មានតែ​ការយកចិត្ត​ថែទាំ​មាន​ភាពខុសគ្នា​យ៉ាងណា​ជាមិនខាន។

ថែរក្សា​ស្បែក​ជា​រឿង​សំខាន់ : ជាធម្មតា​រន្ធ​ញើស​បុរស​គឺ​ធំ​ជាង​នារី នោះ​មានន័យថា ខ្លាញ់ និង​ការ​ស្រូបយក​ក្អែល​គឺ​កាន់តែ​ងាយ​ជាង។ នេះ​ជា​មូល​ហេតុដែល​តម្រូវឱ្យបុរសៗទាំងឡាយ​សម្អាត​ស្បែក​របស់ខ្លួន​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ។ នៅពេលដែល​អ្នក​ជ្រើសរើស​ផលិតផល ដើម្បី​ប្រើប្រាស់អ្នក​គួរតែ​យកបែប​ធម្មជាតិ និង​គ្មាន​ក្លិនក្រអូបដូច្នេះ​អ្នក​មិនចាំបាច់​ភ័យ​ថា​នឹង​បំ​ភាយ​ក្លិនក្រអូប​ដូច​មនុស្ស​ស្រី​នោះទេ។

សម្រប​ខ្លួន​ប្រើ​ម៉ាស​បិទមុខ : ចង់បាន​មុខស្រស់​ស្រាយ ប៉ុន្តែ​ដូចជា​មិន​ដាច់ចិត្ត​ដើរទៅ​ទិញ ព្រោះ​ខ្មាសអ្នកលក់ផង​ខ្មាសស្រីៗ​ដែល​នៅ​ទីនោះ​ផងហើយក៏​ដូចជា​ពិបាក​រក​ម៉ាស​សម្រាប់បុរសៗទៀត​មែន​ទេ? កុំ​បារម្ភ អ្នក​មិនទាន់​អស់​ផ្លូវ​ទេនៅមាន​ជម្រើស​ដ៏​ឆ្លាត​វៃ​មួយទៀត​គឺ​ម៉ាស់​បិទមុខ​បែប​ធម្មជាតិ។ ងាយ​ណាស់​មិនចាំបាច់​ទៅ​ទិញ​មិនចាំបាច់​ទៅ​ហាង​នាំ​តែមាន​អ្នកឃើញ​នោះទេ ធ្វើ​ខ្លួនឯង​ក្នុង​បន្ទប់ មើល​ទូរទស្សន៍​បណ្តើរ ស្តាប់​ចម្រៀង​បណ្តើរ​ក៏បាន ឬ​គេង​លក់​តែម្តង​ក៏​មិន​អី​ដែរ។ ឡា​រ៉ែ​ន ធ្លាប់បាន​ជម្រាប​ច្រើន​មកហើយ​ពី​របៀប​ធ្វើ​ម៉ាស​បិទមុខ តែបើ​ចង់​សាកល្បង ទឹកឃ្មុំ ម្សៅ​តែ​ជប៉ុន និង​ទឹក​យកមក​លាយ​ចូលគ្នា​យកមក​បិទមុខ​ម្តង​មើល​ក៏​បាន​ដែរ។ ទុកចោល15នាទី រួច​លាង​សម្អាត​ចេញ​នោះ ធូលី​ដី និង​ជាតិ​កខ្វក់ផ្សេងៗក៏​នឹង​ត្រូវបាន​សម្អាត​ចេញពី​ផ្ទៃមុខ​របស់​អ្នក​យ៉ាង​​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាមិនខាន។

ខាត់​ស្បែក​ជា​រឿង​ដែល​ត្រូវធ្វើ​បន្ទាប់ : ស្បែកបុរស​ត្រូវការ​ការសម្អាត​ជាខ្លាំង ហើយ​ការ​ដុសខាត់​ស្បែកថ្នមៗ នឹង​ជួយ​សម្អាត​ស្បែក និង​កម្ចាត់​កោសិកាចាស់ៗចេញ​យ៉ាង​ល្អ។ ស្ករត្នោតជាមួយនឹង​ប្រេងល្ង2-3តំណក់ យកមក​ដុស​លើ​ស្បែកថ្នមៗ រួច​លាង​សម្អាត​ចេញ​នោះ​អ្នក​នឹងមាន​អារម្មណ៍​ថា​ស្បែ​កមាន​សំណើម​ជាង​មុន។

កោរ​រោម​ជា​រឿង​គេច​មិន​ផុត : ការ​កោរ​រោម​គឺជា​កត្តា​មួយ​ដែល​ធ្វើឱ្យ​ស្បែក​រមាស់ ដូច្នេះ​បន្ទាប់ពី​កោរ​រោម​មុខ​រួច អ្នក​គួរ​ផ្តល់​ជំនួយ​ឱ្យ​ស្បែ​កមុខ​ ដោយ​ប្រទាល​កន្ទុយក្រពើ ព្រោះ​វា​អាចជួយ​បង្រួម​រន្ធ​ញើស​ជាង​ការប្រើ​ផលិតផល​ដែល​ផ្សំ​ដោយ​ជាតិ​អាល់កុល​ដែល​អាចធ្វើឱ្យ​ស្បែក​មុខ​របស់​អ្នក​ស្ងួត និង​ងាយ​ដាច់​រលាត់។

ហាត់ប្រាណ : មនុស្ស​ឆ្លាត​គេ​មិនដែល​បោះបង់ចោល​ការហាត់​ប្រាណ​នោះទេ ព្រោះ​គេ​ដឹង​ច្បាស់​ថា វា​មាន​ប្រយោជន៍​យ៉ាង​ច្រើន ទាំង​ផ្នែក​សម្រស់ និង​សុខភាព៕

សម្រាប់អ្នកទេសចរវិញ មិនថាតែឡើងភ្នំ ឬចុះទឹកនោះទេ ពួកគេអាចទៅបានគ្រប់ទីកន្លែងមិនខ្លាចញញើតអ្វីទាំងអស់រឹតតែជាអ្នកដែលស្រឡាញ់ចូលចិត្តធម្មជាតិដែលស្រស់ស្អាត និងចម្លែកភ្នែកផងនោះ ឡារ៉ែន សូមទាយថា 9ល្អាងធម្មជាតិដែលយើងនឹងនាំយកមកជូនទស្សនានៅពេលនេះ ច្បាស់ជាធ្វើឱ្យបេះដូងរបស់ពួកគេញ័ររញ្ជួយយ៉ាងពិតប្រាកដ។

1. ល្អាងទឹកកក (Ice Cave) ប្រទេស Iceland

ឬឈ្មោះមួយទៀតហៅថា ល្អាងគ្រីស្តាល់ជាល្អាងដែលកើតឡើងនៅក្នុងបឹងទឹកកកទឹកសាប ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ ស្កាហ្វតាហ្វេល (Skaftafell) ជាល្អាងមួយក្នុងចំណោមល្អាងទឹកកក ដែលស្អាតបំផុតក្នុងពិភពលោក និងល្បីឈ្មោះបំផុត។

2. ល្អាង បាទូ (Batu Caves) ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី

ល្អាងថ្មកំបោរ បាទូ ស្ថិតនៅប៉ែកខាងជើងនៃទីក្រុងកួឡាឡាំពួ ដែលក្រៅពីជានិមិត្តសញ្ញារបស់រដ្ឋ សាឡាំងង៉រ ហើយនោះ ទីកន្លែងមួយនេះថែមទាំងជាវត្តអារាម និងជាកន្លែងប្រតិបត្តិពិធីខាងសាសនាហ៊ីនឌូ ហើយថែមទាំងបានទទួលការពេញនិយមពីបណ្ដាអ្នកទេសចរទូទាំងពិភពលោកទៀតផង។

3. ល្អាងគ្រីស្តាល់ (Cave of the Crystals) ប្រទេសម៉ិកស៊ិក

ស្ថិតនៅក្នុងខេត្ត ណៃកា ភាគខាងជើងនៃប្រទេសម៉ិកស៊ិក។ នៅខាងក្នុងល្អាង ត្រូវបានគេរកឃើញកំណករ៉ែ យីបសាំ ដ៏ធំអស្ចារ្យ ដែលកើតឡើងពីសារធាតុរ៉ែ ដែលរលាយដោយសារទឹកក្ដៅដែលមកពីបណ្ដុំថ្មស្អិត ម៉ែកម៉ា ដែលនៅខាងក្រោម ជ្រៅទៅក្រោមដីជម្រៅជាង300ម៉ែត្រ។

4. ល្អាងទឹកកក ក្បែរភ្នំភ្លើង (The Mutnovsky) ប្រទេសរុស្ស៊ី

ដោយសារតែល្អាងទឹកកកនេះស្ថិតនៅក្បែរភ្នំភ្លើង Mutnovsky ទើបធ្វើឱ្យកើតមានការផ្ដុំគ្នារបស់ទឹកកកកើតចេញជាក្បូរក្បាច់ និងធ្វើឱ្យទីកន្លែងនេះក្លាយជាល្អាងទឹកកកដែលមើលទៅស្អាតប្លែកភ្នែកបំផុត។

5. ល្អាង Blue Cave ប្រទេស Croatia

ឬមានឈ្មោះមួយទៀតថា Modra Spilja ស្ថិតនៅក្នុងឈូងសមុទ្រ Balun របស់កោះ Bisevo។ ភាពពិសេសរបស់ល្អាងមួយនេះ គឺ បាតុភូតឆ្លុះពន្លឺពណ៌ផ្ទៃមេឃខៀវដែលកើតឡើងក្នុងចន្លោះម៉ោង 11.00 – 12.00 ដោយសារតែពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលចាំងចូលមកតាមចន្លោះថ្មកំបោរមករហូតកើតចេញជាពន្លឺពណ៌ផ្ទៃមេឃខៀវឡើងហ្នឹងឯង។

6. ល្អាង សុន ទុង (Son Doong) ល្អាងដែលធំបំផុតក្នុងពិភពលោក

ប្រទេសវៀតណាមស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ឧទ្យានជាតិ ហ្វុងយ៉ា-គែបាង ស្រុក បូចាក់ ខេត្ត កួងប៊ីន (Quang Binh) គេល្បីថា ជាល្អាងដែលមានភាពលំបាកបំផុត ព្រោះអ្នកទេសចរដែលទៅទីនោះត្រូវតែចេះស៊ូទ្រាំ អត់ធន់ និងមានភាពក្លាហានហ៊ានប្រថុយប្រថានខ្លាំងទើបអាចចូលទៅទស្សនាបាន។

7. ល្អាង ហ្វ៊ីងហ្កាលស៍ (Fingals Cave)

ប្រទេសស្កត់លែនដ៍ជាល្អាងដែលស្ថិតនៅក្នុងសមុទ្រ លើកោះស្តាហ្វហ្វា ខាងក្រៅឆ្នេរទិសខាងលិចរបស់ប្រទេស ស្កុតលែនដ៍។ កោះនេះមានឈ្មោះល្បីល្បាញរឿងកំណប់បុរាណ ក្នុងល្អាងមានថ្ម បៈសូលរូបរាងបួនជ្រុង មានប្រវែងខាងក្នុង 70ម៉ែត្រ និងផ្នែកខាងមុខល្អាងមានកម្ពស់ស្មើអគារ 6ជាន់ឯណោះ។

8. ល្អាងថ្លើមថ្ម (Cavernas De Marmol)

ប្រទេសឈីលីជាល្អាងដែលកើតឡើងពីចរន្តទឹកហូរដែលច្រោះដាច់រយៈពេលរាប់លានឆ្នាំ រហូតដល់ភ្នំថ្លើមថ្មកើតចេញជាគ្រោងល្អាងថ្លើមថ្មដ៏សែនស្រស់ស្អាតនេះឡើង។ ល្អាងនេះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់បឹងទឹកសាប ការេរ៉ា នៅខាងក្នុងល្អាងនោះពេញទៅដោយទឹកថ្លាឈ្វេងស្អាតបរិសុទ្ធ ចាំងឆ្លុះពន្លឺពីផ្ទៃមេឃប៉ះនឹងផ្ទៃទឹករបស់បឹងទឹកសាបដ៏ធំបំផុតលំដាប់លេខពីររបស់ទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង។

9. ល្អាង ផូស្តូតណា (Postojna Cave)

ប្រទេសស្លូវេនៀ (Slovenia)​ ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ទីប្រជុំជន ផូស្តូតណា ជាល្អាងដែលស្អាតបំផុតក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប មានអាយុចំណាស់ជាង2លានឆ្នាំ និងបើកឱ្យភ្ញៀវទេសចរចូលទស្សនាតាំងពីឆ្នាំ1884 មកម្លេ៉ះ។ នៅខាងក្នុងល្អាងមានទាំងថ្មដុះឡើង និងថ្មដុះធ្លាក់សំយ៉ុង ខ្សែទឹកហូរ អាងទំនប់ទឹក ហើយថែមទាំងមាន ត្រីមនុស្ស (Human Fish) ឬ Olm វត្ថុមានជីវិតខ្នាតតូច មានសម្បុរស្បែកស្រដៀងមនុស្ស តែដងខ្លួនវែងស្រដៀងសត្វពស់ មានដៃ និងជើង ត្រូវបានរកឃើញលើកដំបូងនៅឆ្នាំ​1768៕

ផ្ទៃមុខ​ស្រស់ស្អាត​តែ​ម្យ៉ាង​មិន​គ្រប់គ្រាន់​ទេតែ​ស្បែក​ក៏​ត្រូវតែ​ស្អាត​ដូចគ្នា​ដែរ ហើយ​មាន​វិធី​ច្រើនណាស់ ដើម្បីឱ្យ​ស្បែក​ស្អាត ដែល​ក្នុងនោះ​មាន​ទាំង​ការ​ថែ​សម្រស់​តាមរយៈ​ការប្រើប្រាស់​ផលិតផល ការ​ជំនួយ​ស្បែក​តាមបែប​ធម្មជាតិ​ដូចជា ការ​ខាត់ ឬ​ការ​ទទួលទាន​ជាដើម។ លេខ​នេះ ឡា​រ៉ែ​ន សូម​ណែនាំ​អ្នក​ឱ្យ​ងាក​មក​ថែរក្សា​សម្រស់​តាមរយៈ​ការដាក់បញ្ចូល​វីតាមីន​វិញ​ម្តងហើយ​វីតាមីន​ទាំង7មុខនោះ​មានដូចជា៖

1. វីតាមីន A : និយាយ​ដល់​វីតាមីន A ធ្វើឱ្យ​គិតដល់​ភាព​ភ្លឺ​ថ្លា​នៃ​ភ្នែក ប៉ុន្តែ​អ្នកដឹង​ទេ​ថា​ក្រៅពី​ភ្នែក​ហើយ​នោះ​វា​ក៏​ជួយ​ថែរក្សា​ស្បែក​ផងដែរ។ បើ​អ្នកជា​មនុស្ស​ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​អ្នកផ្សេង​ទៀត​ដែលមាន​ស្បែក​ស្ងួត​នោះ វីតាមីន A ពិតជា​ក្លាយជា​មិត្ត​ដែល​យល់ចិត្ត​អ្នក​បំផុត​ក្នុង​ការជួយ​កម្ចាត់​សភាព​ស្បែក​ស្ងួត ជួយ​ស្តារ និង​ជួសជុល​ជាលិកា​ស្បែក​ធ្វើឱ្យ​ស្បែក​រលោង​មាន​សំណើម និង​ស្រស់ស្រាយ។

2. វីតាមីន B Complex : មិន​ថា​វា​ជា វីតាមីន B1, B2, B3, B5, B6, B7, B9, ឬ​ជា B12 នោះទេ​គឺ​សុទ្ធតែ​មានគុណ​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​សម្រស់ និង​សុខភាព​របស់​យើង​គ្រប់គ្នា។ ស្បែក សក់ ក្រចក ឈាម ភ្នែក… សុទ្ធតែ​ទទួលបាន​ប្រយោជន៍​ជាច្រើន​ពី​វីតាមីន​ទាំង​ប៉ុន្មាន​ខាងលើនេះ។ អាហារ​ដែល​សម្បូរ​ទៅដោយ​ប្រភព​វីតាមីន B ទាំងអស់នេះ ដូចជា​បន្លែ​ស្លឹក​បៃតង រុក្ខជាតិ​ពពួក​សណ្តែក និង​គ្រាប់សណ្តែកផ្សេងៗ សាច់សត្វ ត្រី ផលិតផល​ធ្វើ​ពី​ទឹកដោះគោ ធញ្ញជាតិ ចេក ស៊ុត ស្រូវ និង​ស្រូវ​អូត ហើយ​វីតាមីន B ប្រភេទ​ខ្លះ​រាងកាយ​អាច​ផលិត​បាន​ដោយ​ខ្លួនឯង។

3. វីតាមីន C និង E : មាន​បញ្ហា​ស្បែក​ជ្រួញព្រោះ​ត្រូវ​កម្តៅថ្ងៃ​ខ្លាំង​មែន​ទេ? អី​ុ​ចឹ​ង សូម​ជ្រើស​យក​វីតាមីន C និង E ចុះ ព្រោះ​វា​មាន​នាទី​ជួយ​កែប​ញ្ហា​ស្បែក​ជ្រីវជ្រួញ​ដែលជា​មូលហេតុ​នាំឱ្យ​អ្នក​ចាស់​ជាង​វ័យ ជួយ​ការពារ​ស្បែក​ពី​កម្តៅថ្ងៃ បន្ថយ​ស្នាម​រលាក​រោល​ពី​កាំរស្មី UVB។

4. វីតាមីន K : សម្រាប់​អ្នក​ដែលមាន​បញ្ហា​រង្វង់​ភ្នែក​ខ្មៅ គួរ​ទទួលយក​វីតាមីន K មក​ធ្វើជា​គ្រូពេទ្យ​ព្យាបាលព្រោះ​វា​មាន​ចំណែក​ជួយ​ការពារ​កុំឱ្យ​ឈាមកក​ស្ទះ ធ្វើឱ្យ​អ្នក​អាច​កាត់បន្ថយ​ស្នាម​ខ្មៅ និង​ស្នាម​ជាំ ប៉ុន្តែ​មិនចាំបាច់​ដាក់បញ្ចូល​ទៅក្នុង​រាងកាយ​ច្រើនពេក​នោះទេ ព្រោះ​ការពិតទៅ​ពោះវៀនតូច​របស់​អ្នក​ក៏​អាចបង្កើត​វីតាមីន K ដោយ​ខ្លួនឯងបាន ដោយ​អ្នក​គ្រាន់តែ​បន្ថែម​ត្រឹមតែ100មីក្រូ​ក្រាម​ក្នុង​មួយថ្ងៃ តាមរយៈ​អាហារ​ពពួក​បន្លែ​ស្លឹក​បៃតង(ជាពិសេស​ស្ពៃ​ប្រ៊ូ​ខូ​លី និង​ផ្ទី) ប្រេង​សណ្តែកសៀង កា​ហេ្វ សាច់សត្វ ទឹកដោះគោ គឺ​ចាត់ទុកថា​គ្រប់គ្រាន់​ទៅហើយ។

5. រ៉ែ​ធាតុ​ទង់ដែង និង​ស័ង្កសី : សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ខ្លាច​ភាព​ជ្រីវជ្រួញ​គួរតែ​បានទទួល​សារ​ធាតុ​ដូចជា ទង់ដែង និង​ស័ង្កសី។ វា​មាន​ចំណែក​ជួយ​ឱ្យ​ស្បែក​តឹង​ណែន ដោយសារតែ​សារធាតុ​ទង់ដែង​មាន​ចំណែក​ជួយ​ក្នុងការ​បង្កើតសរសៃទឹក​ប្រូ​តេ​អី​ុ​ន ក្នុងពេលដែល​សារធាតុ​ស័ង្កសីជួយ​ជួសជុល​សរសៃទឹក​ប្រូ​តេ​អី​ុ​ន​ដែល​សឹក​រេច​រិល កាត់បន្ថយ​ការផលិត​ជាតិខ្លាញ់ និង​កាត់បន្ថយ​ការកើត​មុន ជួយ​ពង្រឹង​ការលូតលាស់​របស់​កោសិកា និង​ព្យាបាល​មុន​ទៀតផង។

6. Q10 : ជា​ខូ​អង់​ហ្ស៊ី​ម​ដ៏​សំខាន់​ក្នុងការ​ធ្វើជា​សារធាតុ​ទប់ស្កាត់​រ៉ាឌីកាល់​សេរី ឬ​ជួយ​ការពារ​រ៉ាឌីកាល់​សេរី​ដែល​កើត​ពី​កាំរស្មី UV ធ្វើឱ្យ​ស្បែក​របស់​អ្នក​ភ្លឺ​ថ្លា បង្អង់​ភាព​ចាស់។ អាហារ​ដែលជា​ប្រភពQ10នេះ​គឺ ត្រី​សមុទ្រ​ទឹក​ជ្រៅ ប្រេងសណ្តែក ស៊ុត ត្រី​សា​ឌី​ន ត្រី​ស្បៃ​កាសណ្តែកសៀង សាច់គោ ថ្លើម និង​បេះដូង។

7. អ​ាស៊ីដ​អាល់​ហ្វា​ឡៃប៉ូ​អុីក : រាប់​ថា​ជា​សារធាតុ​ទប់ស្កាត់​រ៉ាឌីកាល់​សេរី​កម្រិត​កំពូល​តែម្តង មិនតែប៉ុណ្ណោះ​ថែមទាំង​មាន​ចំណែក​ជួយ​ក្នុង​ការបង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​ដំណើរការ​របស់​សារធាតុ​ទប់ស្កាត់​រ៉ាឌីកាល់​សេរីផ្សេងៗដូចជា វីតាមីន C វីតាមីន E គ្លុយ​តា​ថៃ​អូន ឬ Q 10 ប៉ុន្តែ​គុណ​ស​ម្ប​តិ្ត​របស់​អាស៊ីដ​អាល់​ហ្វាឡៃ​ប៉ូ​អី​ុ​ក​នោះ​អាច​រលាយ​បាន​ទាំង​ក្នុង​ទឹក និង​ខ្លាញ់ ហើយ​ថែមទាំង​អាច​ជ្រាប​ឆ្លងកាត់​ភ្នាស់​ស្រោម​កោសិកា​ចូលទៅ​បាន​ជ្រៅ​ដល់​កម្រិតជា​ភាពខុសគ្នា​ពី​សារធាតុ​ទប់ស្កាត់​រ៉ាឌីកាល់​សេរីផ្សេងៗ ដែល​ធ្វើឱ្យ​អាស៊ីដ​អាល់​ហ្វា​ឡៃ​ប៉ូ​អី​ុ​ក​ច្រើនតែ​ត្រូវបាន​គេ​នាំ​យកមកប្រើ​ដើម្បី​បំពេញ​ជំនួស។ ប្រភព​អាហារ​ដែល​សម្បូរ​ទៅដោយ​អាស៊ីដ​អាល់​ហ្វា​ឡៃ​ប៉ូ​អី​ុ​ក មានដូចជា សាច់​ក្រហម និង​គ្រឿងក្នុង។ ចំណែក​ក្នុង​បន្លែ​វិញ​មានខ្លះៗដែរ ប៉ុន្តែ​មិន​ច្រើន​ណាស់ណា​ទេ ដូចជា ដំឡូងបារាំង ការ៉ុត និង​ផ្ទី​ជាដើម។

ចាប់​ផ្តើ​ុ​ម​ងាក​មករក​វីតាមីន​ទាំង7មុខ​នេះ​ពី​ពេលនេះ​តទៅ គឺ​មានន័យថា ​អ្នកកំពុងជួយឱ្យរូបសម្រស់របស់​អ្នកកាន់តែ​ស្រស់ស្អាត​ឡើងហើយ៕

ការអប់រំ​ និងអភិវឌ្ឍ​លើកុមារតូចជាចំណុចអាទិភាពមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់​ជីវិតកូនៗជាទីស្រឡាញ់របស់អាណាព្យាបាលគ្រប់រូប ព្រោះកាលណាកុមារទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលល្អទាំងផ្នែក​ផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ ​និងចំណេះដឹងនោះ ​កុមារ​នឹងមានថាមពលខ្លាំងក្លាដើម្បីក្លាយជាមនុស្សរឹងមាំអាចសម្រេចគោលដៅបានល្អនៅថ្ងៃអនាគត។ តែជាទូទៅ អាណាព្យាបាលមួយចំនួន​ហាក់មើលរំលង​ដំណាក់កាល​នេះ ដោយការសន្សំលុយទុកសម្រាប់ពួកគេធំឡើងទៅវិញ។

រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា​ លោកជំទាវ គឹម សេដ្ឋានី បានលើកឡើងថាកុមារតូចសំដៅលើ​កុមារ​ទើបនឹងកើតរហូតដល់​អាយុ 6ឆ្នាំ​។ វ័យនេះជាវ័យដែលមានការរីកលូតលាស់​ផ្នែកខួរក្បាល​ឆាប់រហ័សជាងមនុស្សធំដល់ទៅ 2ដងហេតុនេះអាណាព្យាបាល​ចាំបាច់ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់​ឱ្យបានខ្លាំងក្លាបំផុតទាំងផ្នែក​អាហារសុខភាពការអប់រំ និង​ការគាំពារពីគ្រោះថ្នាក់នៃអំពើហិង្សា។ លោកជំទាវបានបន្ថែមថា តាមការស្រាវជ្រាវបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើយើងវិនិយោគ​លើកុមារតូច​ 1ដុល្លារ នៅថ្ងៃនេះ​ នៅពេលគេធំពេញវ័យនឹងអាច​ទទួលបានប្រាក់ចូលសង្គមចន្លោះពី 7ដុល្លារ ដល់14ដុល្លារវិញ អាស្រ័យ​លើសេដ្ឋកិច្ចសង្គម​ដែលពួកគេរស់នៅ។ ហេតុនេះ​ការវិនិយោគ​លើកុមារ​តូចច្រើន​ អាចនឹងទទួលបានផល​តបស្នងច្រើនជាងវ័យផ្សេងទៀត។

លោកជំទាវ គឹម សេដ្ឋានី បាននិយាយថា៖ “​ការអប់រំកុមារតូចវ័យមុនអាយុ 6ឆ្នាំ អាចជួយឱ្យកុមារ​ចាប់ផ្តើមមានភាពរឹងមាំ និង​មានបំណិន​ជីវិតល្អមុនពេលពួកគេ​ចូលសិក្សាថ្នាក់ទី1។ បើក្មេងទទួលបានការអប់រំពីឪពុកម្តាយ និងមត្តេយ្យសិក្សាបានល្អ គេនឹងមិនរត់ចោលសាលានោះទេនៅពេលពួកគេចូលរៀន​ថ្នាក់បឋមសិក្សា ខុសពីកុមារខ្លះដែលលំបាករៀនខ្លាំងពេក​រហូតចង់រត់ចោលសាលាក៏មាន”។

លោកជំទាវរដ្ឋលេខាធិការបានលើកឡើងផងដែរថា ការអប់រំ​កុមារតូចក៏អាច​ជួយដល់អាណាព្យាបាលច្រើនផងដែរជាពិសេសអ្នកម្តាយ។ កាលពីមុន​ កូនតូចៗត្រូវតែនៅជាប់ជាមួយនឹងម្តាយដែលធ្វើឱ្យគាត់បាត់បង់ឱកាសក្នុងការស្វែងរកចំណូល សម្រាប់អ្នកធ្វើការងារ និង​អាជីវកម្មមួយចំនួន។ ហេតុនេះ​នៅពេលគាត់ផ្តល់ឱកាសដល់​កុមារតូចក្នុងការអប់រំត្រឹមត្រូវ ម្តាយអាចនឹងមានពេលដើម្បី​រួមចំណែកជាមួយ​ស្វាមីគាត់ក្នុងការបង្កើនចំណូលសម្រាប់គ្រួសារបន្ថែមទៀត។ លោកជំទាវបញ្ជាក់ផងដែរថា កាលពី 10ឆ្នាំមុន​ប្រជាជនយើងមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់​លើការអប់រំកុមារតូចនោះទេ គឺវិនិយោគច្រើន​លើកុមារដែលចូលរៀនចាប់ពីថ្នាក់ទី1ឡើងទៅ តែក្រោយពេល​គេសិក្សាយូរទៅទើបមើលឃើញពីចំណុចខ្វះចន្លោះច្រើន​ដែលទាមទារឱ្យមានការខិតខំប្រឹងប្រែងខ្លាំងដើម្បីក្លាយជាធនធានមនុស្សមានសក្តានុពល។ អាណាព្យាបាល​គួរ​ផ្តល់ការវិនិយោគច្រើនលើកុមារតូច ដើម្បីផ្តល់មូលដ្ឋានគ្រឹះរឹងមាំសម្រាប់​ពួកគេ​ កុំចាំសន្សំលុយ​ផ្គត់ផ្គង់តែនៅពេលពួកគេធំឡើង។ នៅពេលកុមារតូចមានមូលដ្ឋានគ្រឹះរឹងមាំ​ទាំងផ្នែកបញ្ញាស្មារតី និងរាងកាយ ពួកគេនឹងមានភាពឈ្លាសវៃ ហើយមានសមត្ថភាពខ្លាំងជាងក្មេងដែលមិនទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាល​នៅមត្តេយ្យសិក្សា។

លោកស្រី គឹម សុជាតា​ នាយិកាសាលាអន្តរជាតិសាស្តាបានលើកឡើងថា កុមារតូចជាវ័យសំខាន់បំផុត ព្រោះវ័យនេះជាវ័យចាប់ផ្តើម​អ្វីគ្រប់យ៉ាងសម្រាប់អនាគតពួកគេ។ នៅពេលពួកគេ​មានការចាប់ផ្តើមល្អ ធំឡើងគេក៏នឹងមានភាពងាយស្រួលក្នុងការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពផងដែរ តែប្រសិនបើពួកគេ​មានសុខភាពមិនល្អ នោះខួរក្បាលក៏នឹងមិនអាចរីកលូតលាស់បានល្អ ដែលអាចធ្វើឱ្យគេក្លាយជាមនុស្សពិបាកអប់រំនៅថ្ងៃក្រោយ ឬក្លាយជាមនុស្សទន់ខ្សោយជាដើម។ ហេតុនេះ​អាណាព្យាបាលគួរវិនិយោគ​លើការអប់រំ កូនតូច​ឱ្យបានច្រើន ល្អជាង​ការព្យាយាមព្យាបាល​ និងជួសជុល​បញ្ហានៅពេលគេធំទៅហើយនោះ។

លោកស្រី គឹម សុជាតា បាននិយាយថា៖ “​មនុស្សជាច្រើន គិតថា​កុមារតូចៗមិនទាន់​យល់ពីអ្វីដែលមនុស្សធំ​បង្រៀននោះទេ តែតាមពិត​កុមារ​ចាប់ផ្តើមទទួលចំណេះដឹងតាំងពីវ័យតូចៗបំផុតហេតុនេះ​ការថែទាំសុខភាព និងបង្រៀន​ដោយអ្នកជំនាញ អាចជំរុញពួកគេឱ្យក្លាយជាមនុស្សមានទម្លាប់ល្អ និង​ក្លាយជាមនុស្សមានភាពទទួលខុសត្រូវជាដើម”។

លោកស្រី គឹម សុជាតា បានលើកឡើងថាកុមារវ័យចាប់ពី 2-3ឆ្នាំទៅ ជាវ័យដែលកំពុងរីកលូតលាស់ខ្លាំង និងជាវ័យដែលត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ហេតុនេះ​ដើម្បី​ធានាថា ពួកគេអាចក្លាយជាមនុស្សល្អបាននៅថ្ងៃអនាគត អាណាព្យាបាល​ក៏ចាំបាច់ត្រូវ​សិក្សាផងដែរពីជំនាញ​ក្នុងភាពជាអាណាព្យាបាល ដើម្បី​ជួយ​អប់រំពួកគេ​ទាំងនៅសាលា និងនៅ​ក្នុងគ្រួសារឱ្យទទួលបានភាពកក់ក្តៅ ហើយកាត់បន្ថយ​ផលអវិជ្ជមាននានាដែលកើតលើកុមារ។ នៅពេលកុមាររស់នៅក្នុងបរិស្ថាន​ល្អប្រសើរ គេ​នឹងអាចអភិវឌ្ឍ​បានយ៉ាងប្រសើរ​ដើម្បីក្លាយជាមនុស្សល្អម្នាក់ និង​បង្កើតមោទនភាពសម្រាប់អាណាព្យាបាល៕

កាលពីពេលថ្មីៗនេះ​អ្នកជំនាញ​កសិកម្ម បាន​បង្ហាញថា មេរោគ​វីរុស​ម្យ៉ាង​ដែលមាន​ឈ្មោះថា​ Cassava mosaic virus កំពុង​រាតត្បាត​លើ​ដំណាំ​ដំឡូង​មី​នៅក្នុង​ខេត្ត​ចំនួន 5 នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ នេះ​បើ​យោងតាម​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​មួយ​ដែល​ចេញផ្សាយ​ដោយ​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និង​នេសាទ។

ឯកឧត្តម ហ៊ាន វណ្ណ​ហន អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​កសិកម្ម​បាន​មានប្រសាសន៍ថា វីរុស​បំផ្លាញ​ដំណាំ​ដំឡូង​មី Cassava mosaic virus នេះ​ត្រូវបាន​រកឃើញថា បាន​រាតត្បាត​ជា​លើកដំបូង​នៅ​ខេត្តរតនគិរី​ក្នុង​ឆ្នាំ2015។ បានន័យថា វីរុស​នេះ​បាន​ឆ្លង​ចូលមក​ខណៈពេលដែល​ក​ម្ពុ​ជា​បាន​ពង្រីក​ផ្ទៃដី​ដាំ​ដុះ​ដំណាំ​ដំឡូង​មី ដោយសារ​ថា ពីមុនៗមក​យើង​មិនមាន​ការដាំ​ច្រើន​ដូច្នេះ​ទេ តែ​ឥឡូវនេះ​យើង​ធ្វើជា​លក្ខណៈ​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ និង​ដាំ​យក​ធ្វើជា​វត្ថុធាតុដើម​សម្រាប់​វិស័យ​ឧ​ស្សហកម្ម។

ដូច្នេះ​វីរុស Cassava mosaic នេះ​ឆ្លងតាម​ការនាំ​ចូល​ដើម​ពូជ​ដំឡូង​មី​មកពី​ប្រទេសជិតខាង​ដែល​តាម​ការស្រាវជ្រាវ គឺ​វា​កើត​មាននៅ​ប្រទេស​អាហ្វ្រិក។ ចំណុច​ខ្វះខាត​ដែល​បណ្ដាលឱ្យមាន​ការឆ្លង​រាលដាល​នេះ គឺ​មកពី​សមត្ថកិច្ច​គយ​នៅតាម​ច្រកព្រំដែន​លោក​មិនមាន​ជំនាញ និង​មិន​ស្គាល់​ពី​មេរោគ​ចង្រៃ​នោះ ទើប​ធ្វើឱ្យ​ការទប់ស្កាត់​មិនមាន​ប្រសិទ្ធភាព។ បច្ចុប្បន្ន​វីរុស​ចង្រៃ​នេះ​បាន​រីក​រាលដាល​ដល់​ខេត្ត​ចំនួន5 មាន​ខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ ត្បូងឃ្មុំ និង​កំពង់ធំ។ តែ​យ៉ាងណាក្ដី រហូតមកទល់​ពេលនេះ ការឆ្លង​រាលដាល​មិនទាន់មាន​សញ្ញា​ណាមួយ​បង្ហាញថា វា​បាន​ទៅដល់​ខេត្ត​នៅ​ភាគ​ខាងលិច​នៃ​ប្រទេស​យើង​នៅឡើយ​ទេ។

ចំពោះ​វិធានការ​របស់​ក្រសួងកសិកម្ម​វិញ ពីដំបូងក៏​មិនសូវមាន​ប្រសិទ្ធភាព​ប៉ុន្មាន​ដែរ ដោយសារ​ទី1 វីរុស​នេះ​វា​ឆ្លងតាម​ដើម​ពូជ(ដើម​នៃ​ចម្ការមួយ​យកទៅ​ធ្វើ​ពូជ​នៅ​ចម្ការ​មួយទៀត)ធ្វើឱ្យ​រាលដាល​បន្ត។ ទី2 វា​បាន​ឆ្លងតាម​សត្វល្អិត​ម្យ៉ាង​ឈ្មោះថា greenhouse whiteflies ជា​ភ្នាក់ងារ​ចម្លង ធ្វើឱ្យ​វីរុស​នេះ​ឆ្លង​រាលដាល​បាន​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស។ វីរុស​នេះ​បាន​បង្ក​ឱ្យ​ដើម​ដំឡូង​មាន​ស្លឹកតូចៗ និង​មើលឃើញ​ដូច​ជាស​សៃ​រឹងដុំ។ ផ្អែក​តាម​ឯកសារ​បរទេស Cassava mosaic virus មានន័យថា មេរោគ​វីរុស​មាន​ពណ៌​លឿង​ពព្លាក់ និង​អាច​សម្លាប់​រុក្ខជាតិ​បាន។

ឯកឧត្តម ហ៊ាន វណ្ណ​ហន បាន​ថ្លែងថា៖“ក្រសួង​បានចេញ​សេចក្តីថ្លែងការណ៍ អំពី​ការ​រាតត្បាត និង​ការបង្គាប់​ថ្មី​មួយ​ដែល​ហាមឃាត់​ការផ្លាស់ប្តូរ​គ្រាប់ និង​ដើម​ពូជ​នៅតាម​បណ្តា​ខេត្ត​នានា​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការរីក​រាលដាល​នៃ​វីរុស​នេះ។ ក្រសួង​បាន​ចាត់វិធានការ​ដោយបាន​ធ្វើការ​ហាមឃាត់​កសិករ​មិនឱ្យ​ផ្លាស់ប្តូរ​គ្រាប់ពូជ ឬ​ដឹកជញ្ជូន​ដើម​ពូជ​ពី​ខេត្ត​មួយ​ទៅ​ខេត្ត​មួយ​ដែល​ធ្វើឱ្យ​ខេត្ត​ផ្សេងទៀត​រង​ផលប៉ះពាល់ និង​ដើម្បី​ចៀសវាង​ពី​ការចម្លង​មេរោគ”។

ឯកឧត្តម​បញ្ជាក់ថា ប៉ុន្តែ​តាម​ការមើលឃើញ​ការដឹកជញ្ជូន​ទៅមក​នៅតែមាន បើ​យើង​នាំ​កម្លាំង​ទប់ស្កាត់​អាច​នាំឱ្យមាន​បញ្ហា​វែងឆ្ងាយ​ពិបាក​ដោះស្រាយ។ ប៉ុន្តែ​យើង​ក៏​មិន​ព្រងើយកន្តើយ​ដែរ ក្រសួងកសិកម្ម​កំពុងតែ​ស្នើសុំ​ថវិកា​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ដើម្បី​អន្តរាគមន៍ និង​កម្ទេចចោល​នូវ​ដើម​ដំឡូង​មីណា​ដែល​កំពុងមាន​ជំងឺ​ដើម្បី​សម្លាប់​មេរោគ​វីរុស​ដែលមាន​ក្នុង​ចម្ការ និង​ដាក់​ដាំ​ជំនួស​វិញ​ដោយ​ដើម​ពូជ​ដែល​គ្មាន​វីរុស។ ក្រសួង​ក៏​សង្ឃឹមថា កសិករ និង​ម្ចាស់​ក្រុមហ៊ុន​នឹង​សហការ​ក្នុង​កិច្ចការ​នេះ​ដើម្បី​កម្ទេច​វីរុស​នៅក្នុង​ចម្ការ​របស់​ពួកគេ និង​យល់ព្រម​ទទួលយក​ការ​ប៉ះប៉ូវ​ដើម​ដំឡូង​ថ្មី​ដែល​គ្មាន​ជំងឺ​ទៅ​ដាំ​ដុះ​ឡើងវិញ។ ដូច្នេះ​ការងារ​នេះ ទាល់តែ​រួមគ្នា​ទើប​យើង​អាច​ទប់ស្កាត់ និង​សម្លាប់​វីរុស​នេះ​បាន។

លោក សុង សារ៉ន អគ្គនាយក​ក្រុមហ៊ុន Amru Rice ដែល​បច្ចុប្បន្ន​បាន​ចុះកិច្ចសន្យា​ក្នុង​ការធ្វើ​កសិកម្ម​ជាមួយ​សហគមន៍​នៅ​ខេត្តក្រចេះ និង​កំពង់ធំ​បាន​និយាយថា ពួកគេ​បានដាក់​ចេញ​នូវ​វិធានការ​នានា​ដើម្បី​ការពារ​ការចម្លង​រោគ​នេះ ហើយ​នៅពេល​យើង​គោរព​តាម​បទបញ្ជា​ទាំងអស់​សម្រាប់​ការដាំដុះ​ដំឡូង​មី យើង​នឹង​មិនមាន​ជួប​បញ្ហា​អ្វី​ទេ។

លោក​បាន​និយាយ​ថែម​ទៀតថា លោក​មាន​សហគមន៍​ដាំដំឡូង​មី​ចំនួន 10 ក្នុងនោះ​មាន 650គ្រួសារ​ដែល​បាន​ដាំ​ដុះ​នៅលើ​ផ្ទៃដី 1,700ហិកតា ដែល​តាមការសិក្សា យើង​រំពឹងថា​នឹង​ទទួលបាន​ផល5,000តោន។ ពូជ​ដែល​ដាំ​នេះ​មាន​ភាព​ធន់​នឹង​ជំងឺ និង​បើ​ទទួលបាន​ជោគជ័យ យើង​នឹង​បន្ត​ពង្រីក​ផ្ទៃដី​ដាំ​ដុះ​បន្តទៀត ព្រោះនេះ​ជា​ប្រភេទ​ការដាំ​ដំឡូង​សរីរាង្គ។

យោងតាម​កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) នៅ​កម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន​ដំឡូង​មី​គឺជា​ដំណាំ​តំបន់​ខ្ពង់រាប​ដែល​សំខាន់បំផុត​នៅក្នុង​ប្រទេស។ ផលិតកម្ម​របស់​វា​បាន​កើនឡើង​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស​ដោយសារតែ​ការកើនឡើង​នៃ​តម្រូវការ​ផលិតផល​ពី​ដំឡូង​មី។

ក្រសួងកសិកម្ម​បាន​ព្រមាន​ថា ប្រសិនបើ​វីរុស​រីក​រាលដាល វា​នឹង​នាំឱ្យ​មានការ​ចម្លងរោគ​ច្រើន​នូវ​អ្វីដែល​គេ​ហៅថា វីរុស​ដំឡូង​មី ហើយនឹង​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​យ៉ាងខ្លាំង​ចំពោះ​ផលិតកម្ម និង​ការនាំចេញ​ដំឡូង​មី​ដែលជា​ដំណាំ​ដ៏​មាន​សក្តានុពល​ក្នុង​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម​កែច្នៃ ហើយ​វា​នឹង​កាត់បន្ថយ​ការនាំចេញ​រហូតដល់ 80%ឯណោះ។ នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជាដំណាំ​ដំឡូង​មី​ត្រូវបាន​ដាំ​ដុះ​នៅក្នុង​ខេត្ត​ចំនួន13 មាន​ផ្ទៃដី​ដាំ​ដុះ​ជាង 570,000 ហិកតា និង​មាន​ទិន្នផល​ប្រមាណ​ជាង 13លាន​តោន​ក្នុង​មួយឆ្នាំ។

យោងតាម​តួលេខ​របស់​ក្រសួងកសិកម្ម​បានឱ្យដឹង​ថា ដំឡូង​មី​ចំនួន 13,2 លាន​តោន​ត្រូវបាន​ផលិត​នៅ​ឆ្នាំ2016 ដោយ 58 % នៃ​ចំនួន​នេះ​ត្រូវបាន​នាំចេញ​ទៅ​បរទេស។ ឆ្នាំ2017 ទិន្នផល​សរុប​របស់​ដំឡូង​មី​មាន​ចំនួន​ប្រមាណ​ជិត 15 លាន​តោន៕