Author: ធឿន មករា

  • ដំណាំ​ត្រកួន ឆាប់​ទទួលបាន​ផល និង​ជួយ​ឱ្យ​គ្រួសារ​មាន​ជីវភាព​កាន់តែ​ប្រសើរ

    ដំណាំ​ត្រកួន ឆាប់​ទទួលបាន​ផល និង​ជួយ​ឱ្យ​គ្រួសារ​មាន​ជីវភាព​កាន់តែ​ប្រសើរ

    កសិករ​ខ្មែរ​ភាគច្រើន​តែង​មើលរំលង​មុខរបរ​ដាំ​ត្រកួន​នៅផ្ទះ ហើយ​ចូលចិត្ត​ធ្វើ​ចំណាកស្រុក​រក​ការងារ​រោងចក្រ​ធ្វើ​វិញ ដោយសារតែ​គិតថា មុខរបរ​ដាំ​ត្រកួន​មិនបាន​ប្រាក់កម្រៃ​ច្រើន​ដូច​ធ្វើ​ការងារ​នៅតាម​រោងចក្រ​ដែល​ទទួលបាន​ប្រាក់ខែ​ប្រចាំ។ ប៉ុន្តែ​យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នក​ប្រក​បរបរ​ដាំ​ត្រកួន​ហាក់​មាន​ជីវភាព​ល្អប្រសើរ​ច្រើនជាង​អ្នក​ចំណាកស្រុកព្រោះថា ត្រកួន​មាន​តម្រូវការ​នៅលើ​ទីផ្សារ​ជា​រៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយសារ​គេ​អាច​យកទៅ​ច្នៃ​ធ្វើជា​បន្លែ ចម្អិន​ជា​មុខម្ហូប​បាន​ច្រើនយ៉ាង មិនថាតែ​សម្លម្ជូរ ឬ​ឆា​ជាមួយ​គ្រឿងក្នុង​មាន់​ជាដើម ឬ​គ្រាន់តែ​យកទៅ​ត្រឡប់​ភ្លើង​ជាមួយ​ខ្លាញ់ ឬ​ជាមួយ​ប្រេងខ្យង​ក៏​វា​មាន​រសជាតិ​ឆ្ងាញ់​ទៅហើយ ហើយ​កាន់តែ​ពិសេស​ទៀត​នោះ បើ​គេ​យកទៅ​ដុត​មាន់​ជ្រលក់​ជាមួយ​ទឹក​ម្រេច​ក្រូចឆ្មា​ផង គឺ​ពិត​ជាមាន​រសជាតិ​កាន់តែ​ឆ្ងាញ់​ជក់មាត់​តែម្តង។

    អ៊ំ​ប្រុស ខ្នុរ ខាន់ កសិករ​ដាំ​ត្រកួន​ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​កសិករ​ជាច្រើន​គ្រួសារ​នៅក្នុង​ភូមិ​ទួល​អំពិល ឃុំ​ក្រាំង​យ៉ូ​វ ខេត្តកណ្តាល បាន​រៀបរាប់​ឱ្យដឹងថា អ្នកភូមិ​របស់គាត់​ក្រៅពី​ធ្វើស្រែ​ប្រាំង គឺ​ពួកគាត់​មាន​របរ​មួយ​បន្ថែមទៀត គឺ​របរ​ដាំ​ត្រកួន​ចិន។ លោក​អ៊ំ​បាន​បន្តថា ក្នុងភូមិ​របស់គាត់ មាន​ប្រជាជន​ជាង 60ភាគរយ​ដែល​នាំគ្នា​ប្រក​បរបរ​ដាំ​ត្រកួន​ចិន​បន្ថែម បន្ទាប់ពី​ធ្វើ​ស្រូវប្រាំង ដោយសារ​របរ​នេះ​បាន​ជួយ​ឱ្យ​កសិករ​មាន​ជីវភាព​កាន់តែ​សមរម្យ​ឡើង ហើយ​សម្រាប់​គ្រួសារ​របស់គាត់​ផ្ទាល់​មាន​ដី​ប្រមាណ 70អា​សម្រាប់​ដាំ ដែល​ពេល​ប្រមូល​ផលម្តងៗ អាច​លក់បាន​ប្រាក់​ពី 2 ទៅ 3លាន​រៀល​ដែរ ហើយ​មាន​ម៉ូយ​គេ​មក​ទិញ​ដល់ផ្ទះ​ទៀតផង។

    កសិករ​ខាងលើ​ដដែល​ក៏បាន​បន្ថែម​ដែរ​ថា ត្រកួន​ចិន​ងាយស្រួល​ដាំ​ណាស់ ហើយក៏​មិន​ពិបាក​ថែទាំ​ដែរ ដោយ​គ្រាន់តែ​ភ្ជួរ​រាស់​ដី​ទុកចោល 2ថ្ងៃ ហើយ​បើ​មាន​ភ្លៀង​មិនបាច់​ស្រោច​ទឹក និង​ទុកចោល​ក៏បាន​ដែរ ហើយ​ពេល​ដាំ​ក៏​ពុំ​ចាំបាច់​លើក​ជា​រង​ដែរ គ្រាន់តែ​ភ្ជួ​រា​ស់ដីឱ្យ​ស្អាត រួច​សាប​គ្រាប់​ចោល ហើយ​ស្រោច​តែ​ទឹក​ឱ្យបាន​ដិតដល់​ក្នុង​មួយថ្ងៃ 3ដង​នៅ​រដូវប្រាំង ហើយ​បើ​រដូវរ​ស្សា​ដែល​សម្បូរ​ភ្លៀង​វិញ មិនបាច់​ស្រោច​ទឹក​ក៏​មិន​អី​ដែរ និង​ប្រើ​រយៈពេល​ត្រឹម 18ថ្ងៃ​ប៉ុណ្ណោះ នឹង​អាច​ដក ឬ​ច្រូត​លក់បាន​ហើយ ដោយមាន​ម៉ូយ​គេ​មក​ម៉ៅ​ដល់​ចម្ការ​តែម្តង។

    ឈ្មួញកណ្តាល​ម្នាក់​ឈ្មោះ​លោក ឆាន ឆុំ បាន​ប្រាប់ថា លោក​បាន​ចាប់យក​របរ​ម៉ៅ​ចម្ការ​ត្រកួន​ចិន​របស់​កសិករ​ប្រមាណ​ជាង 5ឆ្នាំ​មកហើយ គឺ​ឱ្យ​តម្លៃ​ទៅតាម​ទំហំ​ដី និង​ទិន្នផល​ត្រកួន​ល្អ ឬ​មិនសូវ​ល្អហើយ​ត្រកួន​មាន​ហាងឆេង​ឡើង​ចុះ ដូច​តែ​បន្លែ​ដ៏​ទៃ​ផ្សេងទៀត​ដែរ ប៉ុន្តែ​គ្រាន់បើ​ជាង​បន្លែផ្សេងៗបន្តិចព្រោះ​ធ្លាក់​ថ្លៃ​មិនយូរ​នោះទេ ហើយ​បាន​ថ្លៃ​នៅ​រដូវ​ទឹកសម្រក ខណៈដែល​ត្រកួន​បឹង​ក៏​ចាប់ផ្តើម​ថមថយ​ផល​ចុះ​ដែរ។ ឈ្មួញកណ្តាល​រូបនេះ​ក៏បាន​បញ្ជាក់ដែរថា នៅ​រដូវ​ទឹក​ដំឡើង​នេះ ក្នុង1ថ្ងៃ​លោក​ដក​តែ​ប្រមាណ​ជាង1តោន​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​បើ​ខែប្រាំង​វិញលោក​អាច​ដក​លក់បាន​ចន្លោះ​ពី 3ទៅ 5តោន​ឯណោះ​ក្នុង1ថ្ងៃៗ ហើយ​មិនមែន​តែ​លោក​ម្នាក់​នោះទេ​ដែល​ចូលមក​ម៉ៅ​ទិញ​ចម្ការ​ត្រកួន​នៅក្នុង​ភូមិ​នេះ គឺ​នៅមាន​អ្នកផ្សេង​ទៀត​ក៏​មក​ម៉ៅ​ទិញ​បន្លែ​ពី​កសិករ​ដូច​លោក​ដើម្បី​ដឹក​យកទៅលក់​បោះ​ដុំ​ឱ្យ​ម៉ូយ​នៅឯ​ផ្សារ​ដើម​គ និង​ផ្សារ​នាគ​មាស រាជធានី​ភ្នំពេញ​ដែរ ខណៈដែល​អាជ្ញាធរ​បាន​ស្ថាបនា​ផ្លូវ​បេតុង​យ៉ាង​ស្អាត​ល្អ ងាយស្រួល​ក្នុងការ​ធ្វើដំណើរ និង​ដឹកជញ្ជូន​កសិផល​ពី​ចម្ការ​ទៅកាន់​ទីផ្សារ។

    លោក សួន សំ​រិទ្ធី ស្មៀនឃុំ​ក្រាំង​យ៉ូ​វ បានឱ្យដឹង​ដែរ​ថា នៅ​ទូទាំង 19ភូមិ គឺ​មានតែ​ភូមិ​ទួល​អំពិល​នេះហើយ​ដែលមាន​ប្រជាកសិករ​ដាំ​ត្រកួន​ចិន​ច្រើនជាងគេ គឺ​ប្រមាណ​ជាង60ភាគរយ​នៃ​ប្រជាជន​សរុប ពោលគឺ​ដាំ​ទាំង​រដូវប្រាំង និង​ដាំ​ទាំង​រដូវវស្សា ដោយ​មិន​ទុក​ដី​ឱ្យ​ទំនេរ​ចោល​នោះទេ ហើយក៏​បាន​ជួយ​ឱ្យ​ជីវភាព​របស់​ពួកគាត់​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង​ដែរ ព្រោះថា ត្រកួន​ឆាប់​ទទួលបាន​ផល ដោយ​ចាប់ពី​ពេល​ដាំគិត​ត្រឹមតែ​កន្លះ​ខែ​ឬ​កន្លះ​ខែ​ជាង​ប៉ុណ្ណោះ កសិករ​អាច​ច្រូតកាត់ ឬ​ដក​លក់បាន​ហើយ និង​ថែមទាំង​មិនចាំបាច់​ចំណាយ​កម្លាំង​ពលកម្ម​ច្រើន មិន​ចំណាយ​ដើមទុន​ច្រើន​ដូច​បន្លែផ្សេងៗទៀតផង។

    លោក​ថា នៅក្នុង​ស្រុក​ស្អាង គឺជា​ទីតាំង​ផ្គត់ផ្គង់​បន្លែ​ធំជាងគេ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ពិសេស​នាំ​ចូលទៅ​លក់​នៅក្នុង​ទីផ្សារ​ក្រុងភ្នំពេញ នៅ​ម្តុំ​ផ្សារ​នាគ​មាស ឬ​ផ្សារ​ដើម​គ ដែលជា​ចំណែក​ដ៏​ធំ​សម្រាប់​ផ្តល់​ចំណូល​ដល់​ទាំង​កសិករ​ទាំង​ឈ្មួញ។ លោក​ថា បន្លែ​កសិផល​ក្នុងស្រុក​ជា​បន្លែ​សុវត្ថិភាព ទោះជា​ពួកគាត់​ប្រើ​ជីគីមីខ្លះៗបាច​លើដី​ដើម្បីឱ្យ​បន្លែ​លូតលាស់​បានល្អ​ក៏ពិតមែន តែ​ក៏​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ខ្លាំង​ដូច​បន្លែ​នាំចូល​ដែរ ព្រោះថា កសិករ​គាត់​ប្រើ​ជីគីមី​មែនពិត ប៉ុន្តែ​មុនពេល​កាត់​លក់ គឺ​គាត់​ឈប់​បាច់​ជី​យូរថ្ងៃ​ហើយ ចំណែក​បន្លែ​នាំចូល ជួនកាល​គេ​ជ្រលក់​ទឹក​ថ្នាំ​រក្សា​គុណភាព​ឱ្យ​ទុកបានយូរ មិន​ងាយ​ខូច ដែល​ទឹក​ថ្នាំ​រក្សា​គុណភាព​នេះ​វា​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ខ្លាំង និង​ផ្ទាល់​តែម្តង។

    ទោះយ៉ាងណា លោក​ស្នើ​ដល់​កសិករ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​ទាំងអស់​ត្រូវ​កាត់បន្ថយ​ការប្រើ​ជីគីមី និង​ងាក​មក​ដាំ​បន្លែ​សរីរាង្គ​ឱ្យបាន​កាន់តែ​ច្រើនឡើង តាមរយៈ​ការប្រើ​ជីកំប៉ុស ឬ​ជី​លាមក​សត្វ​ដើម្បី​លើកកម្ពស់​សុខភាព​រប​ស់​គ្រួសារ​កសិករ​ជា​អ្នក​ដាំ​ផ្ទាល់ ក៏ដូចជា​លើកកម្ពស់​សុខភាព​អ្នកលក់ និង​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ទាំងមូល​ដែលជា​អ្នកទទួល​ទាន​ដែរ។

    គួរ​បញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្ន ប្រជាជន​ខ្មែរ​មាន​ទំនោរ​ងាក​មក​ទទួលទាន​បន្លែ​សរីរាង្គ​ខ្លាំង​ជាង​បន្លែ​មាន​សារធាតុ​គីមី ទោះជា​ត្រូវ​ចំណាយលុយ​ទិញ​អស់​ច្រើនជាង​បន្តិច​មែន ប៉ុន្តែ​វា​ជួយ​លើកកម្ពស់​សុខភាពហើយ​បើសិនជា​មិន​គិតពី​បញ្ហា​នេះ​ទេ និង​នាំគ្នា​ចាយវាយ​បែប​រិះថាំ​ទៅលើ​ការទិញ​បន្លែ​ហូបចុក ហើយ​ទិញតែ​បន្លែ​គីមីថោកៗ តែ​ទទួលទានយូរៗទៅនឹង​អាច​បង្ក​ជា​ជំងឺ​ផ្សេង​ដែល​ធ្វើឱ្យ​យើង​នឹង​ចំណាយលុយ​ច្រើន​ទៅឱ្យ​គ្រូពេទ្យ ឬ​ចាយវាយ​លើ​ការព្យាបាល៕

  • តើការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ធ្វើឡើងតាមវិធីសាស្រ្តបែបណាខ្លះ?

    តើការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ធ្វើឡើងតាមវិធីសាស្រ្តបែបណាខ្លះ?

    និន្នាការ​នៃ​ការកើនឡើង​ក្នុង​វិស័យ​អចលនទ្រព្យ​បានធ្វើឱ្យ​ចរន្ត​នៃ​ការទិញ​លក់​ក្នុង​វិស័យនេះ ​កាន់តែ​មានសកម្មភាព​គគ្រឹកគគ្រេងឡើងៗក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មកនេះ ប៉ុន្តែ​ការទិញ​លក់​ភាគច្រើន​មិនមាន​ការវាយតម្លៃ​ច្បាស់លាស់​នោះទេ គឺធ្វើឡើង​ទៅតាម​ការចរចា​រវាង​ម្ចាស់​អ្នកលក់ និង​ភាគី​អ្នកទិញ​ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះ​ដើម្បីឱ្យ​ការលក់​អចលនទ្រព្យ​ដំណើរការ​ទៅ​យ៉ាង​ល្អ និង​លក់​ឆាប់​ដាច់ ឬ​មាន​ការទិញ-លក់​អចលនទ្រព្យ​ត្រឹមត្រូវ​តាម​តម្លៃ​ទីផ្សារអ្នកលក់ និង​អ្នកទិញ​ក៏​អាចធ្វើ​ការវាយតម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​ជាមុនសិន​បានដែរ ដើម្បី​កុំឱ្យ​លក់​ខុស(ថោក​ជាង​ហាងឆេង) ឫ​ទិញ​ខុស(ថ្លៃ​ជាង​ហាងឆេង)នាំឱ្យ​ខាតបង់​លុយកាក់។

    លោក​ឧកញ៉ា នួន ឫទ្ធី ប្រធាន​ក្រុមហ៊ុន​អចលនទ្រព្យ Khmer Foundation Appraisal មានប្រសាសន៍ថា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការវាយតម្លៃ​អចលនវត្ថុ​នេះ​គឺ​ត្រូវ​ពឹង-ផ្អែកលើ​ទិន្នន័យផ្សេងៗគ្នា មាន​ច្រើនបែប ច្រើន​សណ្ឋាន ដែល​វា​មិនមែនជា​វិទ្យាសាស្ត្រ​ពិត​នោះទេតែ​វា​ជា​ទឡ្ហីករ​លម្អិត​ក្នុងការ​វាយតម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​ឱ្យមាន​លក្ខណៈ​ស្តង់ដារ​កាន់តែខ្លាំង។

    លោក​ឧកញ៉ា​បន្តថា នៅក្នុង​ការវាស់វែង និង​វាយតម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​នេះ គឺ​គេ​ត្រូវធ្វើឡើង​តាម​គោលការណ៍ 3ជាបឋម៖ ទី1.ធ្វើការ​ប្រៀបធៀប​តម្លៃ​ទីផ្សារ (Comparation Approach) ទី2.សិក្សា​អំពី​ចំណូល​ពី​អចលនទ្រព្យ(Income Approach) និង​ទី3.សិក្សា​ចំណាយ​ថ្លៃដើម​ទិញ​អចលនទ្រព្យ(Cost Approach) តែ​ទោះយ៉ាងណា ការសិក្សា​អាចមាន​ភាពខុសគ្នា​ទៅតាម​ស្ថាប័ននីមួយៗ ដូចជា​អង្គភាព​ពន្ធដា​ដែល​ភាគច្រើន​ធ្វើឡើង​តាម​ការវាយតម្លៃ​គិត​ជា​មធ្យមភាគ​ទៅតាម​តំបន់នីមួយៗ ហើយ​ខាង​ធនាគារ​វាយតម្លៃ​ផ្អែក​តាម​ទ្រព្យ​បុគ្គលនីមួយ។​ ការប្រៀបធៀប គេ​សិក្សា​លើ​កត្តា​ភូមិសាស្ត្រ​ពី​តំបន់​មួយ​ទៅ​តំបន់​មួយ​ដែល​អាច​ជំនួស​គ្នា​បាន ជួនកាល​ផ្ទះ​ជិតគ្នា​មាន​ទំហំ​ប៉ុនគ្នា​ តែ​តម្លៃ​ខុសគ្នា ដោយសារ​ការតុបតែង​ដេ​គ័​រ​ខាងក្នុង បន្ទាប់មក​គេ​មើល​ទៅលើ​ដង់ស៊ីតេ​ប្រជាជន​ថា ជាទី​ប្រជុំជន​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​រកស៊ី ឬ​ជា​តំបន់​ប្រជាជន​រស់នៅ​ធម្មតា​មិនសូវមាន​សក្តានុពល​សេដ្ឋកិច្ច។

    ការវាយតម្លៃ​អាចមាន​ភាព​សុក្រឹត​ទៅបាន វា​អាស្រ័យ​លើ​កត្តានយោបាយ កត្តាសេដ្ឋកិច្ច និង​កត្តា​សង្គម​ផងដែរ ដែល​កត្តា​ទាំង3នេះ​មាន​ឥទ្ធិពល​ខ្លាំង​ទៅលើ​ការវាយតម្លៃ។ ជាធម្មតា​ការបណ្តាក់ទុន​របស់​វិនិយោគិន​បរទេស លុះត្រា​តែមាន​ស្ថិរភាព​នយោបាយ​នៅក្នុង​ប្រទេស មាន​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ល្អ​ទើប​មានការ​បណ្តាក់ទុន​ច្រើន​ដែល​នេះ​ជា​ចលករ​ធ្វើឱ្យ​តម្លៃ​ដី ឬ​តម្លៃ​សាងសង់​មានការ​កើនឡើង​ផងដែរ។

    ការវាយតម្លៃ​ជា​លក្ខណៈ​ពាណិជ្ជកម្ម​វិញ​ក៏​ដូចគ្នា​ដែរ គឺ​គេ​សិក្សា​ទៅលើ​កត្តានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និង​សង្គម ដូចជា​តម្លៃ​ទីផ្សារ ចំណូល​បាន​ពី​ការជួល​អចលនទ្រព្យ និង​ការចំណាយ​ថ្លៃដើម​ពី​ការទិញ​អចលនទ្រព្យ។ ចំពោះ​ការវាយតម្លៃ​ជា​លក្ខណៈ​បុគ្គល​វិញ​គឺ​ផ្អែក​តាម​តំបន់នីមួយៗ និង​ទីតាំង​នៃ​អចលនទ្រព្យ​នោះ ដូចជា​នៅក្នុង​តំបន់​ទីប្រជុំជន តំបន់​ជនបទ​ស្រុកស្រែ​ និង​តម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​បុគ្គល។ល។ ឧទាហរណ៍​នៅក្នុង​បុរី ដី​មានតម្លៃ 500ដុល្លារ​ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ ជា​តម្លៃ​ដែល​ដក​ថ្លៃ​សំណង់​ចេញរួច ប៉ុន្តែ​ដី​នៅ​ជិត​នោះ​មានតម្លៃ​តែ 100ដុល្លារ​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ ដោយសារតែ​វា​មិនមែន​នៅក្នុង​ប្លុក​បុរី។

    លោក​ថា កន្លងមក​ក្រុមហ៊ុន(KFA)ទទួលបាន​ទំនុកចិត្ត​ខ្ពស់​ពី​អតិថិជន​ក្នុងការ​វាយតម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​ដែលមាន​ទាំង​ស្ថាប័នកំពូលៗរបស់​រដ្ឋ​ជាច្រើន​ផងដែរ ដូចជា​ក្នុង​វិស័យ​ធនាគារ និង​តុលាការ​ជាដើមដូចជា​អចលនទ្រព្យ​ក្នុង​អំណាចតុលាការ​គឺជា​ទ្រព្យ​ដែល​គេ​នឹង​លក់​ក្នុងតម្លៃ​មួយ​ដែល​បង្ខំ ឬ​ប្រញាប់(Force Sale)ដែល​អាច​បញ្ចុះតម្លៃ​បាន​ដល់​ទៅ30 ឬ50%ឯណោះ។ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការវាយតម្លៃ​នេះ ក្នុងនាម​លោក​ដែលជា​ក្រុមហ៊ុន​មានឈ្មោះ​បោះ​សំឡេង​ និង​ទទួលបាន​ពានរង្វាន់​វាយតម្លៃ​ទាំង​ក្នុង និង​ក្រៅប្រទេស​នោះ លោក​ស្នើសុំ​ដល់​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ ពិសេស​ស្ថាប័ន​ធនាគារ និង​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជនផ្សេងៗ គួរតែ​ងាក​មក​ប្រើ​ស្ថាប័ន​ឯករាជ្យ​របស់​សមាគម​អ្នកវាយតម្លៃ​ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា​វិញ​ប្រសើរ​ជាង ព្រោះ​សមាគម​នេះ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​បំពេញការងារ​វាយតម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​ប្រកបដោយ​វិជ្ជាជីវៈមាន​ក្រមសីលធម៌​ច្បាស់លាស់ ឥត​លម្អៀង ព្រោះការវាយតម្លៃ​អចលនទ្រព្យ​នេះ​វា​អាចធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ផលប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច ដូចជា​ជួនកាល​អាចធ្វើឱ្យ​ធនាគារ​ខាតបង់ ជូន​អាចធ្វើឱ្យ​អតិថិជន​ខាតបង់​ប្រាក់​ជាដើម បើសិន​ការវាយតម្លៃ​នោះ​មិនមាន​ភាពស្មោះត្រង់។ លោក​ក៏បាន​អំពាវនាវ​ផងដែរ​ដល់​ស្ថាប័ន​អ្នក​ប្រកប​របរ​រក​ទទួលទាន​ខាង​អចលនវត្ថុ​ថា ត្រូវតែ​ពង្រឹងសមត្ថភាព ក្រមសីលធម៌​វិជ្ជាជីវៈ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​អាជីព​របស់ខ្លួន និង​រៀនសូត្រ​យកចំណេះ​ដឹង​បន្ថែម​ឱ្យ​កាន់តែខ្លាំងកុំឱ្យ​បរទេស​ឆ្លៀតឱកាស​មក​ដណ្តើម​ការ​ងារ​ក្នុងស្រុក​យើង​ច្រើនពេក ព្រោះ​ក្នុងសម័យ​សកល​ភា​វូប​នី​កម្ម​បែបនេះ ការប្រកួតប្រជែង​គ្មាន​ដែន​កំណត់​ទេ៕

  • ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​នៅ​កម្ពុជា​រីកចម្រើន​ តែ​ត្រូវ​ទទួលយក​បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ

    ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​នៅ​កម្ពុជា​រីកចម្រើន​ តែ​ត្រូវ​ទទួលយក​បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ

    នៅ​ទូទាំង​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​មានការ​រីកចម្រើន​យ៉ាង​ឆាប់រហ័សគួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់ ដែល​ក្នុងនោះ​រួមមាន​ទាំង​ប្រទេសកម្ពុជា​យើង​ផងដែរ ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែលជា​មូលដ្ឋានគ្រឹះ​អំពី​របៀប​នៃ​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ ដើម្បី​សម្រួល​ដល់​ការងារ​អាកាស​យានដ្ឋា​ន​ក្នុង​តំបន់ ត្រូវធ្វើ​ការត្រៀមខ្លួន​ជានិច្ច​សម្រាប់​កំណើន​ជា​បន្តបន្ទាប់​នេះ ទើប​ជា​រឿង​លំបាក​ និង​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​នៅឡើយ ពិសេស​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​យើង ដែលជា​ប្រទេស​កំពុងមាន​ការអភិវឌ្ឍ។ នេះ​បើតាម​ការ​ឱ្យដឹងពី​អ្នកនាំពាក្យ​របស់​រដ្ឋលេខា​ធិ​ការដ្ឋាន​អាកាសចរស៊ីវិល។

    ឯកឧត្តម ស៊ិន ចាន់​សិរី​វុត្ថា បាន​ប្រាប់​ឡា​រ៉ែ​ន​ពាណិជ្ជ​ថា​ ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​កម្ពុជា​កំពុង​ទទួលបាន​កំណើន​គួរឱ្យកត់សម្គាល់​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយនេះ ហើយ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាកំពុង​ពិចារណា​ការវិនិយោគ​លើ​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា ដោយ​ផ្តោតលើ​បដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម​កម្រិត(4.0) ឬ​ដែល​គេ​ហៅថា​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល ឬ IT នៅក្នុង​ស្ថាប័ន​ជាតិនីមួយ។

    ដោយឡែក​នៅក្នុង​វិស័យ​អាកាសចរណ៍​ស៊ីវិល​របស់​យើង ក៏​កំពុងតែ​រៀបចំ និង​សម្របសម្រួល​ខ្លួន​ផងដែរ ទៅក្នុង​គោលនយោបាយ​បែបនេះ សម្រាប់​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​មួយចំនួន ដែល​មានន័យថា​កម្ពុជា​យើង​កំពុង​ទទួលយក​នូវ​ផែនការ​ឧស្សាហកម្ម 4.0 នេះហើយ។

    ឯកឧត្តម បាន​បញ្ជាក់ថា​ ទោះបីជា​យើង​មានការ​រីកចម្រើន​លើ​វិស័យ​អាកាសចរណ៍​ក៏ពិតមែនប៉ុន្តែ​វា​មិនទាន់មាន​លក្ខណៈ​ស្វ័យប្រវត្តិ ដោយ​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល​នៅឡើយ​ទេ ដោយសារតែ​យើង​ប្រទេស​យើង​មិនទាន់​បានទទួលការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល​នេះ ឱ្យបាន​ទូលំទូលាយ ជាក់ស្តែង​ដូចជា​បញ្ហា​ក្រុម Hacker ក៏​យើង​បាន​ជួបប្រទះ​ច្រើន​សឹងតែ​គ្រប់​ស្ថាប័ន ដែល​ប្រទេស​យើង​នៅ​មិនទាន់​អាច​ដោះស្រាយបាន។ ប្រសិនបើ​យើង​មិនមាន​ជំនាញ​ការពារ​សម្រាប់​ក្រុម Hacker ទេនោះ ពួកគេ​នឹង Hack ចូល​គេហទំព័រ ឬ របៀប​នៃ​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ស្ថាប័ន​យើង។ ដូច្នេះ​មានន័យថា ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​យើង​នៅមានកម្រិត និង អាច​ប្រើ​បានតែ​លើ​ផ្នែក​ខ្លះ​តែប៉ុណ្ណោះ។

    ឯកឧត្តម​អ្នកនាំពាក្យ​បន្តទៀតថា​ បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​យើង​ត្រូវ​ជួបប្រទះ​មាន3ករណី ដោយ​ករណី​ទី1 គឺ​កត្តា​ធនធានមនុស្ស​របស់​យើង​នៅលើ​វិស័យនេះ​នៅមានកម្រិត ដែល​យើង​មិនទាន់​រកឃើញ​អ្នក​ដែល​ខ្លាំង និង មាន​ជំនាញ​ពិតប្រាកដ​លើ​បញ្ហា​នេះ​នៅឡើយ​នោះទេ។ ករណី​ទី2 គឺ​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ ដោយសារតែ​យើង​ត្រូវការ​ជា​ចាំបាច់​នូវ​ថវិកា​ដើម្បី​ចំណាយ​លើ​ការងារ​មាន​ចំនួន​ច្រើន​នៅឡើយ និង ករណី​ទី3 គឺ​ការធានា​សន្តិសុខ​សុវត្ថិភាព ព្រោះ​យើង​មានការ​ព្រួយបារម្ភ នឹង​សុវត្ថិភាព នៃ​ការប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​នេះ​ឱ្យបានល្អ ចៀសវាង​មានការ​រំខាន​ពី​ក្រុម Hacker។ សូម្បីតែ​អ្នកប្រើប្រាស់​ក៏ត្រូវ​ផ្តល់​វគ្គ​បណ្តុះបណ្តាល​ជូន​ពួកគាត់​ផងដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ​ឯកឧត្តម បញ្ជាក់​បន្ថែមថា​ បច្ចុប្បន្ន​យើង​កំពុង​ចាប់ផ្តើម​អនុវត្ត​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​យើង ប៉ុន្តែ​យើង​ក៏​ត្រូវការ​ពេលវេលា​ច្រើន​ដែរ។ ការអនុវត្ត​ផែនការ​នេះ តម្រូវ​ឱ្យមានការ​ចូលរួម​ពី​ក្រសួង​ប្រៃសណីយ៍ និង ទូរគមនាគមន៍ ផ្តល់នូវ​ភាពជា​ចាំបាច់ ដែល​នឹង​ជំរុញឱ្យមាន​ការរីកចម្រើន​លើ​បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល និង​មានការ​រួមចំណែក​ពី​ក្រសួងទេសចរណ៍ដែល​បាន​ចូលរួម​អនុវត្ត​ក្នុង​បដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម4.0នេះ ដើម្បី​ឲ្យ​វិស័យ​អាកាសចរណ៍ ស៊ីវិល​នៅ​កម្ពុ​ជាមាន​ភាព​រីកចម្រើន។ ទាក់ទង​នឹង​ថវិការដ្ឋ​វិញ រដ្ឋាភិបាល​មិនអាច​ផ្តល់​ថវិកា​ឱ្យ​បាន​គ្រប់​ស្ថាប័ន​បាន​នោះទេ ហើយ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​គឺជា​អាណាព្យាបាល​នៃ​ក្រសួង​សា​មីនីមួយៗ ដូច្នេះ​ក្រសួង​ត្រូវ​មានការ​ប្រុង​ប្រយ​័ត្នជានិច្ច​រាល់​ការចំណាយ លើ​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ដែល​ត្រូវការ​ចាយវាយ​ខ្ពស់ ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ត្រូវតែ​ធ្វើការ​ត្រួតពិនិត្យ​យ៉ាង​ដិតដល់​ជាមុនសិន មុននឹង​សម្រេច​ថា​ តើក្រសួង​ណាខ្លះ​ដែលមាន​អាទិភាព​ចំណាយ​មុនគេ។ នេះ​ជា​មូលហេតុ​ដែល​យើង​មិនទាន់​អាចអនុវត្ត​ផែនការ​នេះ​បាន។

    ឯកឧត្តម បានឱ្យដឹង​ទៀតថា​ ការអភិវឌ្ឍ​សម្រាប់​បច្ចេកវិទ្យា​មិន​សំដៅលើ​គ្រប់ផ្នែក​ទេ គឺមាន​វា​ច្រើនហើយ​មានការ​ចាំបាច់​ណាស់ ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវ​វិនិយោគ​តែ​ផ្នែក​ណាមួយ​ដែល​ចាំបាច់​ខ្លាំង​ជាមុនសិន ដូចជា​ការគ្រប់គ្រង​ទិន្នន័យ​​ប្រចាំថ្ងៃ ការចុះបញ្ជី​យន្តហោះ ការត្រួតពិនិត្យ​ជើងហោះហើរ​ជាដើម ដែល​ស្ថាប័ន​យើង​នៅ​ប្រើការ​កត់ត្រា ជាការ​សរសេរ​នៅឡើយ។ ប៉ុន្តែ​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន​បាន​ដំណើរការ​ជា​បណ្តើរហើយៗ នៅឡើយ​តែ​ផ្នែកផ្សេងៗទៀត​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​នៅមាន​បញ្ហា​ប្រឈម​ច្រើន។ រីឯ​ការវិនិយោគ​លើ​បច្ចេកវិទ្យា​គ្រប់គ្រង​ចរាចរណ៍​ផ្លូវអាកាស (Air Traffic Management) ឬ ​ATM គ្រាន់តែ​ជា​ផ្នែក​តូច​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ​នៃ​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន IT ដោយផ្ទាល់ ។

    សូមបញ្ជាក់ថា​ កាលពី​ឆ្នាំមុន​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសយានដ្ឋាន​កម្ពុជា​បានបញ្ចប់​គម្រោង​ដំឡើង​ដើមទុន​ចំនួន 100 លាន​ដុល្លារ នៅ​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ និង​អាកាសយានដ្ឋាន​សៀមរាប។ លើសពីនេះទៅទៀត​រាជរ​ដ្ឋា​ភិ​បាល​មាន​គម្រោង​រៀបចំ​ពង្រីក​សាងសង់​ព្រលានយន្តហោះ​ថ្មី​ចំនួន2រួចមកហើយ ដែលស្ថិតលើ​ផ្ទៃដី​សរុប 2,600 ហិកតា​ហើយដែល​នឹង​ធ្វើឱ្យ​ព្រលានយន្តហោះ​នៅ​កម្ពុជា យើង​ក្លាយទៅជា​ព្រលាន​យន្ត​ហោះធំ​ទី9លើ​ពិភពលោក។ ហើយ​យើង​ក៏បាន​ទទួលយក​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យានោះ​ទៅប្រើ​ហើយ តែ​ការប្រើ​បច្ចេកវិទ្យា​នោះ​ត្រូវ​សម្រេច​ទៅលើ​អ្នកវិនិយោគ​នៃ​ព្រលាន​នោះ។

    ស្របពេល​ជាមួយគ្នានេះដែរ ភាព​ប្រកួតប្រជែង​គ្នា​នៃ​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា​អាកាសចរណ៍​កំពុង​រីក​ចម្រើនដែលមាន​ការតភ្ជាប់​ការវិភាគ​ទិន្នន័យធំៗ និង​ប្រព័ន្ធ​អុីន​ធើណិត ដែល​កំពុង​ក្លាយទៅជា​ចំណុច​សំខាន់​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​ដែលមាន​អាកាសយានដ្ឋាន​នៅ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ គួរតែមាន​ការយល់ដឹង រួមទាំង​កម្ពុជា​ផងដែរ។ ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​មិន​ខុសប្លែកគ្នា​ទេ ហើយ​កំពុង​ស្ថិតនៅ​ចំកណ្តាល​នៃ​ការផ្លាស់ប្តូរ​សម័យ​ឌីជីថល​ដោយ​ខ្លួនឯង។

    ខណៈពេលដែល​ការពង្រីក​ព្រលានយន្តហោះ និង​ការផ្តួចផ្តើម​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ​មាន​សារៈសំខាន់​ដើម្បី​ធានាថា​ ប្រទេស​កម្ពុ​ជាមាន​សមត្ថភាព​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការ​ទ្រទ្រង់​កំណើន​ចរាចរណ៍​អ្នកដំណើរនាពេល​អនាគត។ ជារឿយៗវា​មាន​ភាពស្មុគស្មាញ​និង​អាច​ចំណាយ​ពេលវេលា​ច្រើន​ឆ្នាំ។ ដែលជា​កត្តា​បណ្តាល​ឱ្យអ្នកដំណើរ​នៅតែ​បន្ត​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​ផ្នែក​សុវត្ថិភាព ​និង​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ប្រតិបត្តិការ​នៅ​ព្រលានយន្តហោះ ដែលមាន​ស្រាប់​នៅក្នុង​ប្រទេស។

    ឯកឧត្តម អ្នកនាំពាក្យ​ជឿជាក់ថា អ្វី​ដែលជា​ដំណោះស្រាយ​អាច​សម្រេចបាន​ខ្ពស់បំផុត​សម្រាប់​បញ្ហា​ទាំងអស់នេះ នឹង​ក្លាយទៅជា​គុណសម្បត្តិ​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា ពីព្រោះ​យើង​អាច​ដើរតួ​ជា​អ្នកដោះស្រាយ​បណ្តោះអាសន្ន​ដើម្បី​ជួយ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឱ្យមាន​ការគ្រប់គ្រង​កើនឡើង​នៃ​ចរាចរណ៍​ផ្លូវអាកាស​ខណៈដែល​ព្រលានយន្តហោះ​កំពុងដំណើរការ​ពង្រីក​ការសាងសង់។ លើសពីនេះ​ទៀត​ពួកគេ​អាច​ទ្រទ្រង់​កំណើន​អ្នកដំណើរ​រយៈពេល​យូរអង្វែង​នៅក្នុង​ប្រទេស និង​ចៀសវាង​ផលប៉ះពាល់​សក្តានុពល​លើ​ប្រតិបត្តិការ​ និង​មុខងារ​របស់​ព្រលានយន្តហោះ។

    ឯកឧត្តម បាន​អះអាង​បញ្ជាក់ថា​ ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​នៅ​កម្ពុជា​ក៏ត្រូវ​ចាប់ផ្តើម​ប្រើ​បច្ចេកវិទ្យា​ឆ្លាត​វៃ​ដើម្បី​ទទួលបាន​ប្រាក់​សន្សំ ស្រប​ពេលដែល​អាជីវកម្ម​អាកាសចរណ៍​នៅ​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក​កាន់តែ​មានការ​ប្រកួតប្រជែង​នោះ។ ដំណោះស្រាយ​វិស័យ​អាកាសចរណ៍​ដែល​បាន​ព្យាករ​ និង​សេវាកម្ម​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការហោះហើរ​អាច​កាត់បន្ថយ​លើ​ការចំណាយ​ប្រតិបត្តិការ និង​បង្កើន​បទពិសោធ​ហោះហើរ​ទាំងមូល​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា៕

  • តើ​ការទូទាត់​ទ្វេភាគី​រវាង​ប្រាក់រៀល​ជាមួយ​ប្រាក់​យន់​ទទួលបាន​ផលចំណេញ​ដូចម្តេច?

    តើ​ការទូទាត់​ទ្វេភាគី​រវាង​ប្រាក់រៀល​ជាមួយ​ប្រាក់​យន់​ទទួលបាន​ផលចំណេញ​ដូចម្តេច?

    កន្លងមក​ការទូទាត់​ពាណិជ្ជកម្ម រវាង​ពាណិជ្ជករ​កម្ពុជា និង​ពាណិជ្ជករ​អន្តរជាតិ តែង​ត្រូវបាន​ដោះដូរ​ជា​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក ប៉ុន្តែ​ដើម្បី​ផ្តល់​ភាពងាយស្រួល​ដល់​វិនិយោគិន​កម្ពុជា និង​ចិន ភាគី​រដ្ឋាភិបាល​ទាំង​ពីរបាន​ឯកភាពគ្នា​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យមាន​ការទូទាត់​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែន​ជា​រូបិយវត្ថុ​ជាតិ​នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរ គឺ​ប្រាក់រៀល​ខ្មែរ និង​ប្រាក់​យន់​ចិន​ក្នុង​គោលនយោបាយ​លើកកម្ពស់​ប្រាក់រៀល​ឱ្យមាន​ការចាយវាយ​ទូលំទូលាយ។

    លោកជំទាវ ជា សិរី អគ្គនាយិកា​បច្ចេកទេស​នៃ​ធនាគារជាតិ​នៃ​កម្ពុជា បាន​មានប្រសាសន៍​នៅក្នុង​សន្និសីទ​កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​ថា ការឯកភាព​ក្នុងការទូទាត់​ទំនិញ​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែន ជា​រូបិយវត្ថុ​ជាតិ​របស់​ប្រទេស​ទាំងពីរ គឺ​ដើម្បី​លើកទឹកចិត្ត​ដល់​វិនិយោគិន និង​ផ្តល់​ភាពងាយស្រួល​ក្នុងការ​ទូទាត់​សាច់ប្រាក់​ទៅវិញទៅមក និង​ជា​គោលនយោបាយ​លើកកម្ពស់​ប្រាក់រៀល​ឱ្យមាន​ការចាយវាយ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ​ឡើង។ទោះយ៉ាងណា​ការទូទាត់​នេះ គឺជា​ការទូទាត់​ជា​តួលេខ​ដែល​ធ្វើឡើង​ទៅតាម​ប្រព័ន្ធ​ធនាគារ មិនមែន​ធ្វើការ​ទូទាត់​ផ្ទាល់ដៃ​នោះទេ។ មានន័យថាបើសិន​វិនិយោគិន​ចិន នាំចូល​ទំនិញ ដូចជា​គ្រឿងសំណង់​មក​ទីផ្សារ​កម្ពុជា ឈ្មួញ​ដែល​ទទួល​ទិញ​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​ត្រូវធ្វើ​ការទូទាត់​តាម​ប្រព័ន្ធ​ធនាគារ​ទៅឱ្យ​វិនិយោគិន​ចិន​ជា​ប្រាក់​យន់ ហើយ​ប្រសិនបើ​វិនិយោគិន​កម្ពុជា​នាំ​អង្ករ​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​ចិន អ្នកទទួល​ទំនិញ​ក្នុងប្រទេស​ចិន​ក៏ត្រូវ​ទូទាត់​តាម​ប្រព័ន្ធ​ធនាគារ​មកឱ្យ​ពាណិជ្ជករ​ខ្មែរ​យើង​ជា​ប្រាក់រៀល​វិញ​ដូចគ្នា ខណៈដែល​កាលពី​ឆ្នាំ​កន្លងទៅ នៅពេល​មានការ​ដោះដូរ​ទំនិញ​ពាណិជ្ជកម្ម​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែន គឺ​គេ​ត្រូវ​ទូទាត់​គ្នា​ជា​ប្រាក់​ដុល្លារ​រួច​ទើប​ដូរ​មកជា​រូបិយវត្ថុ​ជាតិរៀងៗខ្លួន។

    លោកជំទាវ ជា សិរី អគ្គនាយិកា​បច្ចេកទេស​នៃ​ធនាគារជាតិ​នៃ​កម្ពុជា

    លោកជំទាវ​មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើ​ដូច្នេះ​មិនមែន​កម្ពុជា​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​ចិន​យកប្រាក់​យន់​មកចាក់​ចូល​ទីផ្សារ​កម្ពុជា​នោះទេ ព្រោះថា ការទូទាត់​ជា​ប្រាក់​ដុល្លារ​បច្ចុប្បន្ន វា​មាន​និន្នាការ​មួយ​លំបាក​ដោះស្រាយ​រួចទៅហើយ។ ប៉ុន្តែ​កម្ពុជា​ក៏​មិន​ហាមឃាត់​ទេសចរ​ចិន​មិនឱ្យ​ចាយលុយ​យន់​សម្រាប់​ដំណើរ​កម្សាន្ត​របស់គេ​នៅ​កម្ពុជា​នោះដែរ ដូចជា​ហាង​លក់​វត្ថុ​អនុស្សាវរីយ៍ធំៗមួយចំនួន​នៅក្នុង​ខេត្តសៀមរាប​ក៏​ទទួល​លុយ​យន់​ចិន​ដែរ​ដើម្បី​សម្រួលដល់​ការលក់ដូរ​របស់គេ ហើយ​ចំនួន​នោះ​វា​មាន​តិចតួច​បំផុត ដោយសារ​អាជីវ​ករល​ក់​ដូរ​តូចតាច​មិន​ទទួល​យកលុយ​យន់​នោះទេ ព្រោះ​គាត់​មិនសូវ​ស្គាល់ ឬ​មិនមាន​ការទុកចិត្ត និង​ពិបាក​ក្នុងការ​យកទៅ​ដូរ​ចាយ​បន្ត ព្រោះ​គាត់​មិនសូវ​ដឹង​ពី​អត្រា​ប្តូរប្រាក់​ពិតប្រាកដ​ដូច​ប្រាក់​ដុល្លារ ដែលមាន​ចាយ​ទូលំទូលាយ​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា រហូតដល់ 90%ទៅហើយ​បើ​ធៀប​ជាមួយ​ប្រាក់រៀល។

    ករណីនេះ​មិនមែន​ធ្វើឡើង​តែ​ទ្វេភាគី រវាង​កម្ពុជា និង​ចិន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ប្រទេស​ក្នុង​អាស៊ាន ដូចជាសិង្ហ​បុរី ម៉ាឡេស៊ី ថៃ ជាដើម ក៏​ចង់​ទូទាត់​ថ្លៃ​ដោះដូរ​ទំនិញ​ពាណិជ្ជកម្ម​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែន​ជា​រូបិយវត្ថុ​ទ្វេភាគី​ដែរ ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ការប្រើប្រាស់​ប្រាក់​ដុល្លារ ដែល​កំពុង​ត្រូវបាន​ចរាចរ​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក ដែល​គិត​មកដល់​បច្ចុប្បន្ន​ប្រាក់​ដុល្លារ​កំពុង​ចរាចរ​មាន​ចំនួន 40ភាគរយ ធៀប​ទៅនឹង​រូបិយប័ណ្ណ​ទាំងអស់​នៅលើ​ពិភពលោក នេះ​បើតាម​របាយការណ៍​របស់ស្ថាប័ន​រូបិយប័ណ្ណ​ប្រចាំ​ប្រទេស​ស្វ៊ី​ស។ កាលណា​យើង​រំពឹង​តែ​លើ​ដុល្លារ​ទាំងស្រុង ក៏​អាច​ទទួលរង​ការប៉ះទង្គិច​សេដ្ឋកិច្ច ពី​អាម​រិ​ក​ដែរ។ ឧទាហរណ៍​បើសិន​ជាមាន​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​លើ​ពិភពលោក​កើតឡើង ហើយ​ប្រាក់​ដុល្លារ​ត្រូវមាន​ការបដិសេធ​ឈប់​ចាយ​ក្នុងករណី​ណាមួយ​ក៏​នឹង​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​ដល់​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា​ដែរ ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវ​ចូលរួម​លើកកម្ពស់​រូបិយវត្ថុ​ជាតិ​របស់​យើងទាំងអស់គ្នា។

    គួរ​បញ្ជាក់ថា ការប្រើប្រាស់​ប្រាក់រៀល​ពិត​ជាមាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​សម្រាប់​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​សង្គមជាតិ។ ប្រាក់រៀល​បាន​ជួយ​លើកស្ទួយ​សង្គមជាតិ កសាង​ជំនឿ​ទុកចិត្ត ជំរុញ​សាមគ្គីភាព និង​បណ្តុះ​ការ​បង្រួបបង្រួម​ជាតិ និង​ស្មារតី​ជាតិនិយម​នៅក្នុង​ប្រទេស។ នៅពេល​មាន​ការចាយ​ប្រាក់រៀល​កាន់តែច្រើន ធនាគារជាតិ​នៃ​កម្ពុជា​ក៏មាន​លទ្ធភាព​កាន់តែច្រើន​ដែរ​ក្នុងការ​គ្រប់គ្រង​គោលនយោបាយ​ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និង​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ចជាតិ​ប្រកបដោយ​ចីរភាព ដោយសារ​ការផ្គត់ផ្គង់​រូបិយវត្ថុ​មាន​ទំនាក់ទំនង​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ទៅនឹង​ផលិតកម្ម និង​អ​និកម្មភាព។ លើសពីនេះ ប្រសិនបើ​ប្រាក់រៀល​តែមួយ​មុខ ត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ទីផ្សារ ការចំណាយ​លើ​ប្រតិបត្តិការ​ក្នុងការ​ប្តូរប្រាក់​នឹង​ត្រូវបាន​កាត់បន្ថយ។

    ​របាយការណ៍​របស់​ធនាគារជាតិបានឱ្យដឹងថាកម្ពុជា​បាន​នាំចូល​ទំនិញ​ពី​ចិន មានតម្លៃ​ជា​ទឹកប្រាក់ 5.2ពាន់​លាន​ដុល្លារ​កាលពី​ឆ្នាំ2017 ​ក្នុងនោះ​ការទូទាត់​ជា​ប្រាក់​យន់​ចិន នៅមាន​ទំហំ​តិចតួច​នៅឡើយ ប្រមាណ​ជា 130លាន​ដុល្លារ​ប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែល​កម្ពុជា​នាំ​ទំនិញ​ទៅ​ចិន​វិញ​មានតម្លៃ​ជា​ទឹកប្រាក់ ប្រមាណ​ជា 578លាន​ដុល្លារ ហើយ​ការទូទាត់​ជា​ប្រាក់​យន់​មាន​ត្រឹមតែ 9ភាគរយ​ប៉ុណ្ណោះ៕

  • ព្រះ​តេជគុណ គូ សុភាព បង្ហាញ​ចំណុច​សំខាន់​ដល់​យុវជន​ដើម្បី​រក្សា​ជីវិត​ឱ្យមាន​តុល្យភាព

    ព្រះ​តេជគុណ គូ សុភាព បង្ហាញ​ចំណុច​សំខាន់​ដល់​យុវជន​ដើម្បី​រក្សា​ជីវិត​ឱ្យមាន​តុល្យភាព

    ក្នុងការ​រស់នៅ មនុស្សម្នាក់ៗតែងតែ​ប្រាថ្នា​សេចក្តីសុខ និង​ភាព​រីកចម្រើន តែ​ពេលខ្លះ​ឧបសគ្គ​ក្នុង​ជីវិត​បានជំរុញ​ឱ្យ​ពួកគេ​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ជាច្រើន​រាប់មិនអស់ រហូត​ធ្វើឱ្យមាន​ការនឿយហត់ ឬ​អស់សង្ឃឹម​កើតឡើង។ បញ្ហា​ទាំងអស់នេះ កើតឡើង​មកពី​របៀប​នៃ​ការគិត និង​ការរស់នៅ​របស់​មនុស្សម្នាក់ៗ ដែល​បង្កើត ជា​សកម្មភាព និង បរិស្ថាន​ជីវិត​មួយ​ក្នុងភាពអវិជ្ជមាន។

    សាស្ត្រាចារ្យ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​បញ្ញា​សាស្ត្រកម្ពុជា ព្រះ​តេជគុណគូ សុភាព បាន​លើកឡើងថា ​តាម​ធម្មជាតិ​របស់​មនុស្ស វ័យ​កណ្តាល​ជា​វ័យ​រឹងមាំ និង​ស្រស់បំព្រង​ជាងគេ តែ​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង​មិន​ដូច្នេះ​នោះទេ ព្រោះ​តាម​ការស្រាវជ្រាវ​បានបង្ហាញ​ឱ្យឃើញថា ​យុវវ័យ ​និង​មនុស្ស​វ័យ​កណ្តាល​ជា​អ្នក​ដែលមាន​បញ្ហា​ផ្លូវចិត្ត​ច្រើនជាង​វ័យផ្សេង។ យុវវ័យ​ជា​វ័យ ដែល​ស្រួចស្រាល់​នឹងមាន​បញ្ហា​ក្នុង​ជីវិត​ឬ​បាក់​ទឹកចិត្ត ព្រោះ​ពួកគេ​នៅ​ក្មេង​វ័យ​មិនមាន​សមត្ថភាព​គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការ​ទប់ស្កាត់​នូវ​បញ្ហា​ក្នុងជីវិត​បានល្អ។ ហើយ​ជា​ធម្មជាតិមនុស្ស​កាន់តែ​ធំ​កាន់​តែមាន​បញ្ហា​ច្រើនឡើងក្នុង​ជីវិត ព្រោះ​បន្ទុក​ទាំងអស់​បាន​ចូលមកក្នុង​ខ្លួន​បន្តិចម្តងៗ ដូចជា​បន្ទុក​នៃ​ការសិក្សា ការងារ គ្រួសារ និង​ការទទួលខុសត្រូវផ្សេងៗទៀត។ ហេតុនេះ​យុវជន និងអ្នក​គ្រប់គ្នា​ចាំបាច់​ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់​ក្នុង​ជីវិត ដើម្បី​អប់រំ​ចិត្ត​កុំឱ្យ​មាន​ស្ថានភាព​ភាពទន់ខ្សោយ ឬ​វិបត្តិដែល​ឈានទៅដល់​គ្រោះមហន្តរាយ​ក្នុងការ​រស់នៅ ដែល​អ្នកខ្លះ​អាចឈាន​ដល់​ដំណាក់កាល​ធ្វើអត្ថឃាត​ក៏មាន។

    ព្រះ​តេជគុណ គូ សុភាព

    ព្រះ​តេជគុណ គូ សុភាព បាន​មាន​សង្ឃដីកា​ថា៖ “យុវវ័យ​បច្ចុប្បន្ន​ដោយសារតែ​រស់នៅ​ជាមួយនឹង​បណ្តាញ​សង្គម​ច្រើនពេក ហើយ​សន្សំរឿង​មិនល្អ​ច្រើន​នៅក្នុង​ចិត្ត ធ្វើឱ្យ​ពួកគេ​ឆាប់​បាក់​ទឹកចិត្ត ដែលនាំឱ្យ​ខាតបង់​ដល់​ឱកាស​អភិវឌ្ឍ៏​ជាច្រើន​សម្រាប់​ខ្លួនឯង”។

    ព្រះ​តេជគុណ​សាស្ត្រាចារ្យ​ខាងលើ​បានបញ្ជាក់​ផងដែរ​ថា យុវជន​មួយចំនួន​មានការ​ភ្លេចខ្លួន​ដែល​បណ្តោយឱ្យ​ជីវិត​របស់​ពួកគេ​ត្រូវ​ធ្លាក់​ក្នុង​វិបត្តិ​ផ្លូវចិត្ត​តាមរយៈ​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា។

    អ្នកជំនាញ បច្ចេកវិទ្យា​បានបញ្ជាក់​ថា​អ្នក​ដែល​នៅមុខ​បណ្តាញ​សង្គម​ច្រើន​ជ្រុល​ពេក ជា​អ្នក​ដែល​ងាយ​នឹងមាន​ជំងឺផ្លូវចិត្ត ហើយ​ជាធម្មតា​នៅក្នុង​បណ្តាញ​សង្គមធំៗទាំងអស់​លើ​ពិភពលោក​គឺ​គេ​បង្កើតឱ្យមាន Notification ដែល​វា​ធ្វើឱ្យ​យើង​ចង់​មើល ឬ​ចង់​តាមដាន​ជាមួយ​វារ​ហូត។

    ស្របពេល​នេះដែរយុវជន​យើង​ជាច្រើន​បាន​ជក់ចិត្ត​ជាមួយនឹង​បណ្តាញ​សង្គម​ខ្លាំងពេក រហូត​ធ្វើឱ្យ​បណ្តាញ​សង្គម​ដឹកនាំ​ដំណើរ​ជីវិត ឬ​គ្រប់គ្រង​ពួកគាត់​បាន។ ហេតុនេះ​ជា​ដំណោះស្រាយ​គឺ​ត្រូវ​គ្រប់គ្រង​ខ្លួនឯង​ឱ្យបាន​ពី​ការបើក​មើល​បណ្តាញ​សង្គម ព្រោះ​បណ្តាញ​ដែល​យើង​កំពុង​ប្រើប្រាស់​ជា​របស់​យើង ហើយ​យើង​ចង់​បើក​មើល​ពេលណា​ជា​សិទិ្ធ​របស់​យើង កុំឱ្យ​វា​គ្រប់គ្រង​យើង​ថា​ត្រូវ​តែបើ​កមើលវា​ខានមិនបាន​នោះ។

    លើសពីនេះទៅទៀត ព្រះ​តេជគុណ​បាន​មាន​សង្ឃដីកា​ផងដែរ​ថា ដោយសារតែ​ស្ថានភាព​ផ្លូវចិត្ត​មាន​ភាពទន់ខ្សោយ​ យុវជនមាន​ភាពផុយស្រួយ​នឹង​ការធ្វើអត្តឃាត ព្រោះ​តាម​ការស្រាវជ្រាវ​បាន​បញ្ជាក់ថា ក្នុងមួយថ្ងៃៗអ្នកមាន​វិបត្តិ​សម្លាប់​ខ្លួនឯង​ចំនួន 80ម៉ឺន​នាក់ បើ​បែង​ចែកជា​វិនាទី​គឺ​រយៈពេល 4វិនាទី មាន​មនុស្ស​សម្លាប់​ខ្លួនឯង​ម្នាក់ ហេតុនេះ​សូម​យុវជន​មានការ​ប្រុងប្រយ័ត្ន​ចំពោះ​ការរស់នៅ។ មាន​យុវជន​ខ្លះទៀត​មាន​បញ្ហា​ស្នេហា​សម្លាប់ខ្លួន មនុស្ស​ខ្លះ​មាន​បញ្ហា​លុយកាក់​ក៏​សម្លាប់ខ្លួន ហើយ​មាន​សិស្ស​ខ្លះ​មាន​បញ្ហា​ប្រឡង​មិន​ជាប់​ក៏​សម្លាប់ខ្លួន​ដែរ ដែល​បង្ហាញថា ​ជីវិត​របស់គាត់​គឺមាន​តម្លៃស្មើនឹង​សញ្ញាបត្រ​មួយ​តែប៉ុណ្ណោះ។

    ដើម្បី​បញ្ជៀ​ស​នូវ​បញ្ហា​ទាំងអស់នោះ សូម​យុវជន​គិតថា​ជីវិត​គឺ​ប្រៀបបាន​ទៅនឹង​ដៃ​របស់​មនុស្ស​ដែរ ដែលមាន​2​គឺ​ខាងឆ្វេង និង​ខាងស្តាំ ហើយ​មនុស្ស​អាច​សំពះ​បាន​គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ដៃ​ទាំង2​ផ្គុំ​គ្នា។ បើ​ប្រៀបធៀប​ដៃស្តាំ​ថា​ជា​សុខ ដៃ​ឆ្វេង​អាចជា​ទុក្ខ ហេតុនេះ​ជីវិត​គឺជា​ការ​បូកផ្សំ​គ្នា​រវាង​សុខ និង​ទុក្ខ មិនមាន​មនុស្ស​ណា​ម្នាក់​ចៀសផុត​នោះទេ។

    ដើម្បី​បញ្ជៀ​ស​បញ្ហា​បាន ទាល់តែ​មនុស្សយ​ល់ពី​ភាពជាក់ស្តែង​ទាំងអស់នេះ​ថា សុខ និង​ទុក្ខ​វា​ត្រូវតែ​កើតឡើង ហេតុនេះ​យើងម្នាក់ៗត្រូវតែ​ត្រៀមលក្ខណៈ​ឱ្យ​បានល្អ​ដើម្បី​ជម្នះ​វា​ឱ្យបាន។

    ដើម្បីជា​ដំណោះស្រាយ និង​ទប់ស្កាត់​បញ្ហា​ផ្លូវចិត្ត​មិនល្អ យុវជន​គួរ​ធ្វើ​រឿងសំខាន់3យ៉ាង​គឺ ទី1ត្រូវ​បញ្ជៀ​ស​ខ្លួន​ពី​ព័ត៌មានអាក្រក់ៗដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​ការគិត។ រឿង​ក្តៅក្រហាយ ឬ​រឿង​ជេ​បទេចដែល​សម្បូរក្នុងសង្គម​របស់​យើង​ត្រូវ​ចៀស​ឱ្យ​ឆ្ងាយ ព្រោះ​វា​មិន​ធ្វើឱ្យ​យើង​រីករាយ​នោះទេ។ ជា​ឧទាហរណ៍ មានអ្នកសារព័ត៌មាន​ម្នាក់​គាត់​ធ្លាប់តែ​ប្រមូល និង​ស្រាវជ្រាវ​ពី​រឿង​ឃាតកម្ម ឬ​បញ្ហាអាក្រក់ៗក្នុងសង្គម នៅ​ទីបំផុត​គាត់​មើលឃើញ​ពិភពលោក​ថា​ ខ្មៅ​ងងឹត​ហើយក៏​សម្លាប់​ខ្លួនឯង​ទៅ ស្រប​ពេលដែល​ពិភព​ជាក់ស្តែង​មិន​ប្រាកដថា​ដូច​អ្វីដែល​គាត់​បានគិត​នោះទេ។

    ចំណុច​ទី2គឺ​ត្រូវ​សន្សំរឿងល្អៗទុក​ក្នុង​ចិត្ត តាមរយៈ​ការចែករំលែក​រឿងល្អៗ ឬ​សេពគប់​មនុស្ស​ដែលមាន​គំនិត​វិជ្ជមាន​សម្រាប់​ការរស់នៅ ឬ​ការសិក្សា​ជាដើម។ នៅពេលដែល​យើង​មាន​ទម្លាប់​គិត​ប្រកបដោយ​ភាព​វិជ្ជមាននោះ​យើង​នឹង​អាច​រស់នៅ​ប្រកបដោយ​ភាពស្រស់ស្រាយ ហើយ​ភាព​ស្រស់ស្រាយ​នេះ​ក៏​នឹងអាច​ចែករំលែក​ទៅ​មនុស្ស​ជុំវិញខ្លួន​យើង​ដែរ។

    ចំណុច​ទី3គឺ​កម្ម មានន័យថា ជីវិត​មនុស្សម្នាក់ៗកើតមក​មិន​ដូចគ្នា​នោះទេ លទ្ធផល​ដែល​កើតមានឡើង​ក្នុង​ជីវិត​គឺ​អាស្រ័យ​លើ​សកម្មភាព​ដែល​យើង​បានធ្វើ។ ប្រសិនបើ​យើង​ព្យាយាម​ប្រើប្រាស់​ជីវិត​ដោយ​ការធ្វើ​ល្អនោះ​យើង​នឹង​ទទួល​បានតែ​រឿងល្អៗក្នុង​ជីវិត តែ​ប្រសិនបើ​យើង​ធ្វើ​តែ​អំពើអាក្រក់ ច្រណែនបំផ្លិចបំផ្លាញ​មិនឱ្យ​មនុស្ស​ដទៃ​ល្អ​ជាង​យើង តើ​អាចនឹងទទួល​បាន​លទ្ធ​ផល​ល្អ​យ៉ាងម៉េច​កើត ព្រោះ​យើង​កំពុង​សន្សំរឿង​ក្តៅក្រហាយ​រាល់ថ្ងៃ៕

  • អ្នកជំនាញ​កសិកម្ម៖ កសិករ​គួរ​ចូលរួម​ក្នុង​សហគមន៍​កសិកម្ម​ដើម្បីឱ្យ​កសិផល​មាន​ទីផ្សារ

    អ្នកជំនាញ​កសិកម្ម៖ កសិករ​គួរ​ចូលរួម​ក្នុង​សហគមន៍​កសិកម្ម​ដើម្បីឱ្យ​កសិផល​មាន​ទីផ្សារ

    កសិករ​ខ្មែរ​នៅ​ឃុំ​សំបូរ ស្រុក​ស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម​បាន​រួមគ្នា​បង្កើតជា​សហ​គម​ន៍​ដាំ​ដំណាំ​កសិកម្ម​បន្ទាប់បន្សំ​មួយចំនួន​ដែលមាន​ដូចជា ជីរ ម្ទេស ត្រប់ឪឡឹក ចេក ម្នាស់ ស្លឹកគ្រៃ ល្ហុង ជាពិសេស ឪឡឹក ចេក និង​ម្នាស់ កន្លងមក​ត្រូវបាន​នាំទៅ​កាន់​ផ្សារ​ម៉ាក្រូ រីឯ​ស្លឹកគ្រៃ និង​ល្ហុង ដែល​ទទួលបាន​ផល​ច្រើនជាងគេ​នោះ ត្រូវបាន​សហគមន៍​នៅ​ទីនោះ​នាំចេញ(សរុប​ជាង 3តោន)មកកាន់​ទីផ្សារ​ក្រុងភ្នំពេញរៀងរាល់ថ្ងៃ។ នេះ​បើតាម​ការឱ្យ​ដឹង​របស់​សហគមន៍​កសិកម្ម សំបូរ​មានជ័យ។

    សហគមន៍​កសិកម្ម សំបូរ​មានជ័យ បានឱ្យដឹងថា នៅពេល​ចាប់ផ្តើម​បង្កើត​ចេញ​ជា​សហគមន៍​នេះ​ឡើង ដំបូងៗមានការ​ចូលរួម​ពី​ប្រជាកសិករ​មិន​ច្រើន​គ្រួសារ​ទេ គឺ​មានតែ​ចំនួន 88គ្រួសារ និង​មាន​ដើមទុន​ត្រឹមតែ 5លាន​រៀល បូករួម​នឹង​អំណោយ​របស់​អភិបាលខេត្ត 3លាន​រៀល​ផង គឺមាន​ទុន​តែ 8លាន​រៀល​ប៉ុណ្ណោះ។

    លោក ឆេង ថុង អ្នកជំនាញ​ខាង​កសិកម្ម និង​ជា​ប្រធាន​សហគមន៍​បាន​បញ្ជាក់ថា៖ “រហូតមកដល់​ពេលនេះ សហគមន៍​សំបូរ​មានជ័យ មានការ​រីកចម្រើន មាន​កសិករ​ចូលរួម​ក្នុង​សហគមន៍​ជាង 200គ្រួសារ​ហើយ និង​មាន​ដើមទុន​ចំនួន​ជាង 1,176លាន​រៀល និង​ទទួលបាន​ភាពជោគជ័យ​ច្រើន”។ បានន័យថា សហគមន៍​កាន់តែ​មានការ​អភិវឌ្ឍ​ឡើង ព្រោះ​កាលណា​យើង​មាន​គ្នាច្រើន វារឹតតែ​ល្អ វា​មិន​លំបាក​ទេ​សម្រាប់​ការធ្វើ​ទីផ្សារ បើ​យើង​មាន​ផលិតផល​ច្រើន​សម្រាប់​សហគមន៍​កសិក​ម្ម គឺ​យើង​មាន​អាទិភាព តែបើ​មាន​គ្នា​តិច យើង​អាច​ពិបាក​ទៅវិញ។

    លោក​ប្រធាន​សហគមន៍​បានបញ្ជាក់​បន្ថែមថា សហគមន៍​កសិកម្ម​សំបូរ​មានជ័យ គឺជា​អ្នកសិក្សា​ជាមុន សិក្សា​រក​ទីផ្សារ សិក្សា​ពី​តម្រូវការ​ទីផ្សារ និង​សិក្សា​ថា តើ​គេ​ប្រើ​ពូជ​ដំណាំ​អី​បាន​ទិន្នផល​ច្រើន? ខែ​ណា​ដែល​លក់បាន​ថ្លៃ? ខែ​ណា​ចុះថោក? យើង​សិក្សា​រួចហើយ ទើប​រៀបចំ​ផែន​ការជូន​កសិករ​ដែ​ល​ចូលរួម ឯ​ទីផ្សារ​ដែល​ធំ​សម្រាប់​ស្លឹកគ្រៃ និង​ផ្លែ​ល្ហុង គឺ​យើង​នាំទៅ​ផ្សារ​ដើម​គរ ផ្សារ​នាគ​មាស និង​ផ្សារ​ថ្មី​មួយទៀត គឺ​ផ្សារ​បុរី​អង្គរ ដែល​យើង​ទើបនឹង​ទំនាក់ទំនង​បាន ដោយសារ​ផ្សារ​ខ្លះ​គាត់​មាន​ដៃគូ​សហការ​របស់គាត់​រួចហើយ យើង​ពិបាក​ក្នុងការ​ជ្រៀតចូល ដូចជា​ផ្សារ​ម៉ាក្រូ​ជាដើម យើង​អាចដាក់​កសិផល​របស់​យើង​បាន​តិចតួច​នៅឡើយ។

    លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា៖ “ទោះយ៉ាងណា​ក្តី ក៏​សហគមន៍​យើង​អាច​ផលិត​បាន​នូវ​កសិផល​ដោយ​ទទួលបាន​លទ្ធផល​ល្អ​គួរសម​ដែរ ដូចជា​ការនាំចេញ​ស្លឹកគ្រៃ​ក្នុង​មួយថ្ងៃ 3.5តោន និង​ផ្លែ​ល្ហុង 2 ទៅ 3តោន​ក្នុង​មួយថ្ងៃ​ទៅកាន់​ផ្សារ​បន្លែ​នៅ​ផ្សារ​ដើម​គរ ខណៈ​ការ-នាំចេញ​កសិផល​ដទៃ​ទៀត ដូចជា​ផ្លែ​ចេក យើង​អាចនាំចេញ​ក្នុង​មួយខែ​បាន 1,000ស្ទង ឪឡឹក 5,000ផ្លែ និង​ម្នាស់ 500ផ្លែ​ក្នុង​មួយខែ​សម្រាប់​ផ្សារ​ម៉ាក្រូ គ្រប់​តាម​ចំនួន​ដែល​គេ​បាន​បញ្ជា​ទិញ”។

    លោក​ថុង​បានឱ្យដឹងថា ពីមុនមក កសិករ​ធ្លាប់មាន​ផ្ទៃដី​នៅ​ជុំវិញ​ផ្ទះ​ទំនេរ បើទោះជា​មាន​ដាំ​ដំណាំ ក៏​ជា​ដំណាំ​មិន​ច្បាស់លាស់​ដែរ។ ឧទាហរណ៍​បើ​ដាំ​ស្លឹកគ្រៃ ក៏​ដាំ​រួច ទុកឱ្យ​ងាប់​ចោល ពីព្រោះ​មិនមាន​ទីផ្សារ​នាំចេញ។ តែ​បច្ចុប្បន្ន​ផ្ទៃដី​ទំនេរ​ទាំងអស់នោះបានប្រែក្លាយ​ទៅជា​ផ្ទៃដី​ដាំ​ដំណាំ​ស្លឹកគ្រៃ និង​ដំណាំផ្សេងៗទៀត​ដើម្បី​បង្កើន​ប្រាក់ចំណូល​បន្ថែម។ បើ​គិតពី​ផ្ទៃដី យើង​មាន​ច្រើន​តាម​គ្រួសារនីមួយៗ និង​បើ​គិតពី​ដំណាំ​ស្លឹកគ្រៃ​វិញ យើង​មាន​ប្រមាណ​ជា 3,000 ទៅ4,000គុម្ព លើ​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ជា 20ហិកតា។ ឯ​ដំណាំ​ល្ហុង​វិញ ប្រហែល​ជាង 10ហិកតា​ប្រមាណ​ជា 20,000ដើម។

    សព្វថ្ងៃ​សហគមន៍​យើង​ធ្វើ​តាមបែប​ការយក​កម្រៃ​សេវា ដោយ​យើង​បានរៀបចំ​ជា​សហគមន៍​បំផុស​ឱ្យ​ពួកគាត់​ដាំ​ដំណាំ​បន្លែ ដូចជា​ស្លឹកគ្រៃ ដែល​យើង​បាន​សិក្សា​អំពី​ទីផ្សារ​ឱ្យ​គាត់ រួច​ដល់ពេល​ប្រមូល​ផល​យើង​បាន​ប្រមូល​ពី​គ្រួសារ​កសិករ​ដែល​ជាស​មា​ជិ​ក និង​យកទៅលក់​នៅក្នុង​ទីផ្សារ​ដែល​យើង​បានកំណត់​គោលដៅ​រួចហើយនោះ ដោយ​យើង​បាន​កាត់ថ្លៃ​សេវា 30រៀល ក្នុង 1គីឡូក្រាម។ ឯ​តម្លៃ​លក់ គឺ​ឡើង​ចុះ​តាម​តម្លៃ​ក្នុង​ទីផ្សារ។

    លោក​ក៏បាន​បញ្ជាក់ដែរថា ចំពោះ​ផលចំណេញ​ពី​ការដាំដុះ​វិញ បើ​ធ្វើតាម​ការពន្យល់​ណែនាំ​របស់​ខាង​កសិកម្ម​ណែនាំ​នោះ យើង​នឹង​បាន​ចំណេញ​ច្រើន ព្រោះ 1ហិកតា​នឹង​ទទួលផល 20តោន ហើយ​លក់​ត្រឹម​មួយ​គីឡូ​តម្លៃ 1,000រៀល​ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះ​ប្រាក់ចំណេញ​នឹង​ទទួលបាន 2លាន​រៀល។

    លោក ឆេង ថុង បាន​ប្រាប់​ពី​មហិច្ឆតា​របស់លោក​ថា ទិសដៅ​ទៅ​ថ្ងៃមុខ​របស់​សហគមន៍​របស់លោក គឺ​សម្រេច​ឱ្យបាន​នូវ​ការផ្គត់ផ្គង់​ស្លឹកគ្រៃ​ឱ្យ​គ្រប់​តម្រូវការ​ទីផ្សារ​ក្នុងប្រទេស​សិន គឺ​ពី3.5 ទៅ5.5តោន​ក្នុង​មួយថ្ងៃ ដោយសារ​កន្លងមក​ស​ហគ​មន៍​បានដឹង​រួចមកហើយ​ថា ទីផ្សា​បច្ចុប្បន្ន​នៅ​ផ្សារ​ដើម​គ​មាន​តម្រូវការ​ស្លឹកគ្រៃ​ប្រមាណ​ជា 70តោន​ក្នុង1ថ្ងៃហើយ​ក៏មាន​សហគមន៍​ខ្លះ​បាន​ផ្គត់ផ្គង់​ដែរ តែ​មិនទាន់បាន​គ្រប់គ្រាន់​សម្រាប់​ការផ្គត់ផ្គង់​ទីផ្សារ​នេះ​នៅឡើយ។

    លោក​បានបញ្ជាក់​អំពី​ទិសដៅ​បន្តទៅទៀត​របស់​សហគម​ន៍​លោ​កថា លោក​នឹង​ចាប់ផ្តើម​ជំរុញ​ការដាំ​ដំណាំ​បន្លែ​ទ្រើង ដូចជា​ត្រឡាច ននោង ឃ្លោកជាដើម ដែល​ដំណាំ​នេះ​អំណោយផល​សម្រាប់​សហគម​ន៍​របស់លោក ដោយ​លោក​បាន​អះអាងថា “យើង​មាន​ប្រឡាយទឹក​វែង ប្រវែង​ប្រមាណ 3,000 ទៅ 4,000ម៉ែត្រ​ស្រាប់​សម្រាប់​បន្លែ​មួយចំនួន ដែល​នេះ​គឺជា​ការងាយស្រួល​សម្រាប់​ការផ្គត់ផ្គង់​ទឹកជា​មួយ​ការដាំ​ដំណាំ​ពពួក​នេះ ដែល​យើង​អាច​ធ្វើជា​ទ្រើង​តាម​សងខាង​បណ្តោយ​ប្រឡាយ​នោះ។ យើង​នឹងមិន​ចំណាយ​អ្វី​ច្រើន​ឡើយ ហើយ​យើង​នឹង​ទទួលបាន​ផល​ទៅតាម​អ្វីដែល​យើង​បាន​គ្រោងទុក​សម្រាប់​ការរីកចម្រើន​របស់​ស​ហគ​មន៍​ផង និង​សម្រាប់​ការរីកចម្រើន​ផ្នែក​កសិកម្ម​របស់​ប្រទេស​ផង​ជាមិនខាន”៕

  • ទឹកប្រាក់ 70លានរៀលពីភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងខារ៉ាបាវ បានបន្តធ្លាក់ដល់កម្មការិនីរោងចក្រម្នាក់នៅខណ្ឌដង្កោទៀតហើយ

    ទឹកប្រាក់ 70លានរៀលពីភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំងខារ៉ាបាវ បានបន្តធ្លាក់ដល់កម្មការិនីរោងចក្រម្នាក់នៅខណ្ឌដង្កោទៀតហើយ

    កម្មការិនីរោងចក្រម្នាក់មានឈ្មោះ នួន សុភី អាយុ 36ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅភូមិដូនអៀត ឃុំរកាកោះ ស្រុកគងពិសី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការងារនៅរោងចក្រកាត់ដេរក្នុងសង្កាត់ចោមចៅ ពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ មានសំណាងបានឈ្នះរង្វាន់ធំពីភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង ខារ៉ាបាវ នូវទឹកប្រាក់ចំនួន 70លានរៀល បន្ទាប់ពីទិញទទួលទានក្រោយពេលសម្រាកពីការងារ។

    ថ្លែងប្រាប់ក្រុមការងារដែលចុះប្រគល់រង្វាន់ដល់លំនៅដ្ឋាន កញ្ញា នួន សុភី បានឱ្យដឹងថា កាលពីយប់ថ្ងៃទី05 វិច្ឆិកា កន្លងទៅ ខណៈពេលដែលបម្រើការងារវេនយប់ កញ្ញាបានទិញភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង ខារ៉ាបាវ មួយកំប៉ុងមកទទួលទានដើម្បីកុំអោយងងុយគេង លុះស្រាប់តែពេលគាស់ក្រវិលកំប៉ុងក៏ឃើញមានរង្វាន់ 70លានរៀលនៅនឹងក្រវិលកំប៉ុងតែម្ដង។ ភ្លាមនោះ កញ្ញាពិតជារំភើបរីករាយជាខ្លាំង ហើយក៏យកទៅបង្ហាញអ្នកលក់ដែលនៅជិតគ្នាស្រាប់ និងទូរស័ព្ទប្រាប់ដំណឹងដល់ក្រុមហ៊ុនតាមរយៈលេខទូរស័ព្ទមាននៅនឹងក្រវិលកំប៉ុង។ កញ្ញាបានបញ្ជាក់ប្រាប់ថា ក្រោយពេលទទួលបានលុយរង្វាន់ទាំងនេះ កញ្ញានឹងយកមួយចំនួនទៅបង្កើតមុខរបរនៅផ្ទះ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារទៅថ្ងៃអនាគត។

    សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ជាការថ្លែងអំណរគុណដល់អតិថិជនដែលតែងតែគាំទ្ររហូតនោះ ក្រុមហ៊ុន ភេសជ្ជៈប៉ូវកម្លាំង ខារ៉ាបាវ បានបន្ថែមរង្វាន់យ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់នូវចំនួនទឹកប្រាក់រហូតដល់ 70លានរៀល ចំនួន 50រង្វាន់ ម៉ូតូ HONDA Dream 125 ចំនួន 50រង្វាន់ ទូរស័ព្ទដៃ iPhone ចំនួន 50រង្វាន់ រួមជាមួយ​ការ​ផ្តល់​​ជូនរង្វាន់ 1កំប៉ុង រាប់លានកំប៉ុង និងគ្មានការកំណត់កាលបរិច្ឆេទនោះទេ ។ អ្នកទទួលទានអាចមានសំណាងបានឈ្នះរង្វាន់ធំ  អ្នកលក់ឱ្យគេត្រូវរង្វាន់ធំនឹងមានសំណាងបានទទួលរង្វាន់7លានរៀល ដោយឡែកសម្រាប់អ្នកតាំងលក់ស្អាតជាងគេនៅពេលក្រុមការងារចុះទៅឃើញ នឹងទទួលបានប្រាក់រង្វាន់ចំនួន70ម៉ឺនរៀល ។ សូមចំណាំ៖ សម្រាប់រង្វាន់ពិតប្រាកដ គឺមានតែនៅ​​​សំបកកំប៉ុង ដែលមានអក្សរខ្មែរជាសញ្ញាសម្គាល់តែប៉ុណ្ណោះ​៕

  • ទឹកប្រាក់ ១០០លានរៀល ពីអុីឈីតាន់ បានបន្តធ្លាក់ដល់ដៃស្រ្តីវ័យក្មេងម្នាក់នៅស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល

    ទឹកប្រាក់ ១០០លានរៀល ពីអុីឈីតាន់ បានបន្តធ្លាក់ដល់ដៃស្រ្តីវ័យក្មេងម្នាក់នៅស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល

    សម្រាប់ស្ដ្រីដែលមានសំណាងបានឈ្នះរង្វាន់ 100លានរៀល ពីតែបៃតង អ៊ីឈីតាន់ មានឈ្មោះ ម៉េង សុផាត អាយុ 23ឆ្នាំ បច្ចុប្បន្នមានមុខរបរជាអ្នកលក់ដូរ និងជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិលេខ4 ឃុំប្រាសាទ ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្ដាល ។

    ថ្លែងប្រាប់ក្រុមការងារដែលចុះប្រគល់រង្វាន់ដល់លំនៅដ្ឋាន ស្ត្រីវ័យក្មេងរូបនេះបានអោយដឹងថា កាលពីសប្ដាហ៍កន្លងទៅ បន្ទាប់ពីសម្រាកពីការលក់ដូរនំចំណីនៅម្តុំវិមានឯករាជ្យ រាជធានីភ្នំពេញ ហើយមកលេងស្រុកកំណើតដែលស្ថិតនៅភូមិខាងលើនេះក៏បានទិញតែបៃតង អ៊ីឈីតាន់ រសជាតិផ្លែគូលេន អោយកូនប្រុសអាយុ 3ឆ្នាំទទួលទាន លុះពេលមួលគម្របដប ក៏ស្រាប់តែឃើញមានរង្វាន់ 100លានរៀលនៅក្នុងគម្របដបតែម្ដង។ ភ្លាមនោះ អ្នកនាងពិតជាមានអារម្មណ៍រំភើបរីករាយជាខ្លាំង ហើយក៏បានយកទៅបង្ហាញដល់អ្នកលក់ដែលស្ថិតនៅជិតផ្ទះ និងជូនដំណឹងដល់ក្រុមហ៊ុនតាមរយៈលេខទូរស័ព្ទដែលមាននៅនឹងគម្របដបស្រាប់។ អ្នកនាងបានបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីទទួលបានប្រាក់រង្វាន់នេះ អ្នកនាងនឹងយកទៅពង្រីកមុខរបរដើម្បីទំនុកបម្រុងជីវភាពគ្រួសារអោយល្អប្រសើរទៅថ្ងៃអនាគត។

    គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ជាការថ្លែងអំណរគុណចំពោះអតិថិជនដែលតែងគាំទ្រផលិតផលតែបៃតង អុីឈីតាន់ ក្រុមហ៊ុន បានបង្កើនរង្វាន់ធំនូវទឹកប្រាក់ 100លានរៀល រហូតដល់ 50រង្វាន់ រង្វាន់ម៉ូតូ HONDA SCOOPY I ចំនួន 50គ្រឿង  រង្វាន់ iPhone ចំនួន 50គ្រឿង រួមជាមួយរង្វាន់ តែបៃតង អុីឈីតាន់ ហ្វ្រី (Free) ចំនួន 5,000,000 (5លាន) រង្វាន់។ រួសរាន់ឡើង អ្នកក្លាយជាសេដ្ឋីបន្ទាប់ អាចជារូបអ្នក …៕

  • សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ចង់ឱ្យ​កម្ពុជា​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​បែប​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង

    សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ចង់ឱ្យ​កម្ពុជា​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​បែប​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង

    ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​ប្រកបដោយ​ចីរភាព អ្នកធុរកិច្ច​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​បានស្នើ​ដល់​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​នានា រួមទាំង​ដៃគូ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​គួរ​គិតគូរ​ចូល​រួមគ្នា​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​បែប​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង ដើម្បី​លើកកម្ពស់​សោភណភាព សុខុមាលភាព និង​បរិស្ថាន​ក្នុងប្រទេស​ឱ្យមាន​ភាព​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង។

    លោក Andeol Cadin ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ធុរកិច្ច​បៃតង​នៃ​សភាពាណិជ្ជកម្ម​អឺរ៉ុប​មានប្រសាសន៍ថា ផ្អែកលើ​បទពិ-សោធ​ដែល​ធ្លាប់​ឆ្លងកាត់​នៅក្នុង​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​មួយចំនួន ពិសេស​ប្រទេស​ក្នុង​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ផ្ទាល់​ឃើញថា ការប្រកួតប្រជែង​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​មិន​គិតគូរ​អំពី​បរិស្ថាន បានធ្វើ​ឱ្យមាន​ផលប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ប្រជាជន​ជាខ្លាំង ដូច្នេះ​ដើម្បី​លើកកម្ពស់​សុខភាព​និយោជិត និង​ប្រជាជន​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជាលោក​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ម្ចាស់​សហគ្រាស ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន និង​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​សហការគ្នា​ចូលរួម​អភិវឌ្ឍ​ប្រទេស​តាមបែប​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង។

    លោក​ថា សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង គឺ​ផ្តោតលើ​ការប្រើប្រាស់​វត្ថុធាតុដើម​ក្នុងប្រទេស ឬ​សម្ភារ​នាំចូល​ពី​ក្រៅប្រទេស ដូចជា​សាច់​ក្រណាត់​ច្នៃ​សម្រាប់​ការ​កាត់ដេរជ័រ​ប្លា​ស្ទិ​ក​សម្រាប់​ផលិត​ជា​សម្ភារ​ប្រើប្រាស់​ក្នុងផ្ទះ ផលិត​ជា​កាបូប ឬ​ស្បែកជើង​ជាដើម មិនគួរ​ប្រើ​សារធាតុ​គីមី​នោះទេ ព្រោះថា វា​អាច​នាំឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​កម្មករ​អ្នក​ផលិត​់ និង​អ្នកប្រើប្រាស់​ផ្ទាល់។ មួយវិញទៀត​ការផលិត​ចំណីអាហារ​ក៏​មិនត្រូវ​ប្រើ​សារធាតុ​គីមី​រក្សា​គុណភាព​ឱ្យបាន​យូរ​នោះដែរ ត្រូវ​ធ្វើតាម​គោលការណ៍​ណាមួយ​ដែល​វា​មិន​បង្ក​ផលប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព។

    លោក​ថា នៅក្នុង​បណ្ដា​ប្រទេស​អឺរ៉ុប គេ​ខ្លាច​ខ្លាំងណាស់​ចំពោះ​ការ​ទទួលទាន​ម្ហូបអាហារ ទាំងឡាយណា​ដែល​មិនបាន​ផលិតឡើង​តាម​គោលការណ៍​ធម្មជាតិ ឬ​ជា​អាហារ​ដែលមាន​សារធាតុ​គីមី ដោយសារតែ​វា​បាន​បង្ក​ផលប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ប្រជាជននាំឱ្យ​កើតមាន​ជំងឺ​ឈឺ​ដ​ង្កា​ត់ផ្សេងៗ បាត់បង់​កាយសម្បទា​ការងារ និង​ត្រូវ​ចំណាយ​ប្រាក់​ព្យាបាល​ដែល​ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​ដល់​ជីវភាព​គ្រួសារ។ នៅពេលដែល​ប្រជាជន​បាត់បង់​កាយសម្បទាបំពេញការងារក្រុមហ៊ុន​សហគ្រាស​ក៏​ខាតបង់​ដូចគ្នា ដោយសារ​បាត់បង់​បុគ្គលិក ឬ​កម្មករ​ជំនាញ ក្នុងការ​បំពេញការងា​រ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន។

    លោក​ថា កន្លងមក​គណៈកម្មាធិកា​រ​ធុរកិច្ច​បៃតង​បាន​សហការ​ជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ សហគមន៍ និង​សហគ្រាស​ក្នុងស្រុក​មួយចំនួន​ដើម្បី​បណ្តុះបណ្តាល​ឱ្យ​ពួកគាត់​ប្រើប្រាស់ ឬ​កែច្នៃ​ធនធាន​ដែលមាន​ស្រាប់​នៅក្នុង​ស្រុក អនុវត្តតាម​គោលការណ៍​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង​មុននឹង​នាំចូល​វត្ថុធាតុដើម​ពី​ក្រៅប្រទេស ដែល​ភាគច្រើន​សម្បូរ​ដោយសារ​ធាតុគីមី។

    ជាមួយគ្នានេះ លោក Rogier VAN MANSVELT អនុប្រធាន​គណៈកម្មាធិកា​រ​ធុរកិច្ច​បៃតង​នៃ​សភាពាណិជ្ជកម្ម​អឺរ៉ុប​ក៏មាន​ប្រសាសន៍​ដែរ​ថា បច្ចុប្បន្ន​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ស៊ីម៉ង់ត៍ ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ថាមពល​អគ្គិសនី​ក៏បាន​បង្ក​ផលប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​មនុស្ស និង​សត្វ​ផងដែរ ដោយសារ​ការផលិត​ស៊ីម៉ង់ត៍​ត្រូវ​វាយយក​ថ្មភ្នំ​ដែលមាន​លាយ​ជាតិ​កាបូន​ច្រើន​លើសលប់​មក​ផលិត ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់​សុខភាព​អ្នក​ផលិត និង​អ្នកប្រើប្រាស់​ផ្ទាល់។ លោក​បន្តថា បទពិសោធ​នៅ​អឺរ៉ុប កាលពីមុន​ការកសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗតែង​ប៉ះពាល់​ដល់​បរិស្ថាន និង​សុខុមាលភាព​ប្រជាជន​របស់គេ ប៉ុន្តែ​បច្ចុប្បន្ន​គេ​កែប្រែបាន​ច្រើន​ហើយ តាមរយៈ​ការពង្រឹង​គុណភាព ឬ​ការ​មិនឱ្យ​ចរាចរទំនិញ​មិនមាន​គុណភាព​ចូល​ទីផ្សារ និង​ការហាមឃាត់​ចំណីអាហារ​មាន​សារ​ធាតុគីមី​ចូលក្នុង​ប្រទេស​ជាដើម។

    ដោយ​មើល​តាម​បទពិសោធ​នេះ ក្រុមហ៊ុន​មកពី​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ជាច្រើន ដូចជា​រោងចក្រ​ផលិត​ទឹកក្រូច Coca-Cola នៅ​កម្ពុជា ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ទឹកដោះគោ Angkor Milk និង​ក្រុមហ៊ុន​ជាច្រើន​ទៀត​ដែលមាន​ទីតាំងនៅ​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ក្រុងភ្នំពេញ​បាន​កាត់បន្ថយ​ការប្រើប្រាស់​ថាមពល​អគ្គិសនីដោយ​ងាក​មក​ប្រើ​ផ្ទាំង​អគ្គិសនី​សូ​ឡា​ជំនួស​វិញ​ក្នុង​ចំនួន​ដ៏​ច្រើន​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ការចំណាយ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ទៅលើ​ការប្រើប្រាស់​អគ្គិសនី និង​ចូលរួម​ការពារ​បរិស្ថាន​នៅ​កម្ពុជា​ផង។ ឆ្លងតាម​បទពិសោធ​នេះ លោក​ចង់ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុង និង​ក្រៅប្រទេស​ទាំងអស់​ដែល​កំពុងដំណើរការ​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ចូលរួម​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង​ទាំងអស់គ្នា​តាមរយៈ​ការប្រើ​ប្រព័ន្ធ​ចរន្តអគ្គិសនី​សូ​ឡា និង​ផលិត​ចំណីអាហារ ផលិត​សម្ភារ​ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗមិនមាន​សារធាតុ​គីមី​ដែលនាំឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​អ្នកប្រើប្រាស់។

    លោក​បន្ថែមថា ការផ្តល់​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ EBA របស់​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ដល់​កម្ពុជា គឺជា​គោលនយោបាយ​ជំរុញឱ្យមាន​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ក្នុងប្រទេស​ទាំងមូល ហើយ​វា​នឹងត្រូវ​បញ្ចប់​ទៅវិញ​នៅពេលដែល​ប្រទេស​នេះ​មាន​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ខ្លាំង​ឡើង ក្លាយជា​ប្រទេស​មាន​ចំណូល​មធ្យម​កម្រិត​ខ្ពស់។ ប្រសិនបើ​សហគ្រាស​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា​អនុវត្តតាម​គោលការណ៍​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង​នេះ ប្រទេស​កម្ពុជា​អាច​នឹង​នៅតែ​ទទួលបាន​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​EBA នាំ​ផលិតផល​របស់ខ្លួន​ចួ​ល​ទៅ​ទីផ្សារ​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​បន្ត​ច្រើន​ឆ្នាំ​ទៀត៕

  • The 4’R ដែល​អ្នកជំនួញ​គួរ​យល់ដឹង ​ដើម្បីទទួលបាន​ជោគជ័យ​នៅលើ​ទីផ្សារ

    The 4’R ដែល​អ្នកជំនួញ​គួរ​យល់ដឹង ​ដើម្បីទទួលបាន​ជោគជ័យ​នៅលើ​ទីផ្សារ

    ការចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​អ្វីមួយ​ដោយ​ខ្លួនឯង មិនមែនជា​ការលំបាក​នោះទេ ប៉ុន្តែ​អ្វីដែល​លំបាក​នោះគឺថា ត្រូវធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យ​អាជីវកម្ម​របស់ខ្លួន​ដំណើរការ​ទៅមុខ​ជានិច្ច​និរន្តរ៍​នៅលើ​ទីផ្សារ ចៀសវាង​បើក​ដំណើរការ​បានមួយរយៈ​ ហើយក៏​ស្រាប់តែ​ដួលរលំ​ទៅវិញ​ធ្វើឱ្យ​ខាតបង់​អស់​ដើម​អស់​ចុង​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​ហិរញ្ញវត្ថុ​ក្រុមគ្រួសារ។

    លោក​ឧកញ៉ា ចិត្រ សិរី​សុភ័ក្ត្រ អគ្គនាយក​ក្រុមហ៊ុន Luxury Smile Group ដែលមាន​បទពិសោធ​ដឹកនាំ​ក្រុមហ៊ុន​ផ្ទាល់ខ្លួន​ជោគជ័យ​នៅលើ​ទីផ្សារ​អស់​រយៈពេល​ជា​យូរ​ឆ្នាំ​មកហើយ​នោះបាន​មានប្រសាសន៍​ទទួលស្គាល់​ថា មាន​ក្រុមហ៊ុន​មិនតិច​ទេ​ដែល​បើក​ដំណើរការ​មួយរយៈ​ហើយ​ដួលរលំ​ទៅវិញ​នោះ ដោយសារតែ​សហគ្រិន​ទាំងនោះ​នៅមាន​វ័យក្មេង​ពេក ឬ​ខ្លះ​មាន​វ័យ​ចំណាស់​ដែរ ប៉ុន្តែ​មិនមាន​បទពិសោធ​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុងការ​ដឹកនាំ​ក្រុមហ៊ុន ហើយ​ពិសេស​គឺ គ្មាន​ជំនាញ​ច្បាស់លាស់​ក្នុងការ​គ្រប់គ្រង​ស្ថាប័ន​ពីមុន ឬ​មិនបាន​ត្រៀមថវិកា​ហិរញ្ញវត្ថុ​បម្រុង​ទុក​សម្រាប់​ស្រោចស្រង់​ពេលដែល​ក្រុមហ៊ុន​ស្ថិតក្នុង​ស្ថានភាព​ធ្លាក់ចុះ​ណាមួយ​នៅលើ​ទីផ្សារ។

    លោក​ឧកញ៉ា​បាន​បន្តថា ដើម្បីឱ្យ​របរ​ធ្វើ​ជំនួញ​បាន​ជោគជ័យ វិនិយោគិនថ្មីៗត្រូវ​គិតដល់​ចំណុចសំខាន់ៗចំនួន4 ដែល​ភាសា​អង់គ្លេស​ហៅថា​The 4’R ក្នុងនោះ​មានដូចជា1. Right Time មានន័យថា ការចាប់ផ្តើម​តាម​ពេលវេលា​សមរម្យ​ណាមួយ ឬ​ចាប់ផ្តើម​នៅពេលដែល​ឱកាស​ហុច​ឱ្យ។ 2. Right number ទាក់ទង​ទៅនឹង​ចំនួន​ថវិកា​របស់​យើង​ថា តើ​យើង​មាន​ធនធាន​ថវិកា​ផ្ទាល់ខ្លួន​សមល្មម​នឹង​បើក​អាជីវកម្ម​កម្រិតណា(ស្តួចស្តើង ឬ​មាន​ច្រើន) ហើយ​មាន​ទុនបម្រុង​ប៉ុន្មាន​ដើម្បី​ជួយ​ស្រោចស្រង់​ក្រុមហ៊ុន​នៅពេលដែល​ដំណើរការ​នៅលើ​ទីផ្សារ​ជូ​ប​ឧបសគ្គ​ដែល​អាច​រាំងស្ទះ​ដល់​ដំណើរការ​អាជីវកម្ម​ដែល​ត្រូវ​ដោះស្រាយ​បន្ទាន់។ 3.Right skill/ experience តើ​ការបើក​អាជីវកម្ម​ថ្មី​នោះ​ត្រូវ​នឹង​ជំនាញ​ដែល​យើង​មាន​ស្រាប់ ឬ​ត្រូវ​ទៅនឹង​បទពិសោធ​ដែល​យើង​បានធ្វើការ​ឱ្យគេ​កន្លងមក​ដែរឬទេ? ហើយ​ចាំបាច់​ត្រូវ​សួរ​ខ្លួនឯង​ថា ការធ្វើការ​ឱ្យគេ​កន្លងមក​មានបទពិសោធ និង​ចំណេះដឹង​ប៉ុនណា? ផ្តល់​ភាពជោគជ័យ​ឱ្យគេ​កម្រិតណា? ហើយ​ត្រូវ​ត្រៀម​បន្ថែម​ចំណេះដឹងថ្មីៗ បន្ថែម​ចំណេះដឹង​ផ្នែក​អ្វី​ខ្លះទៀត​ដើម្បីឱ្យ​ប្រាកដថា​អាជីវកម្ម​របស់ខ្លួន​នឹង​ដំណើរការ​ទៅមុខ ឈរជើង​រឹងមាំ​នៅលើ​ទីផ្សារ និង​ចំណុច​ទី4. Right Case/Decision ពេល​ដំបូង​វិនិយោគិន​ត្រូវ​ចេះ​សួរ​ខ្លួនឯង​ថា តើ​យើង​ស្ថិតនៅក្នុង​អាជីវកម្ម​កម្រិតណា? និង​ត្រូវធ្វើ​សេចក្តីសម្រេច​ណាមួយ​ឱ្យ​សមល្មម​ទៅនឹង​ធនធាន​ដែល​យើង​មាន ដើម្បីឱ្យ​ដំណើរការ​ទៅមុខ​បាន​ដោយ​រលូន​ជាជាង​ចាប់យក​ជំនួញ​ធំ​ពេក​លើសពី​ធនធាន​ដែល​យើង​មាន នាំឱ្យមាន​ភាពស្ទាក់ស្ទើរ​ក្នុង​ការធ្វើ​ជំនួញ​មិនបាន​សម្រេច​ដូច​ក្តី​សុបិន​របស់​យើង។

    ធ្វើជា​អ្នកជំនួញ​ទៀតសោត មុននឹង​ចាប់ផ្តើម​រកស៊ី​ត្រូវ​សួរ​ខ្លួនឯង 3ចំណុច​បន្ថែម​ក្នុងនោះ មានទី1.ថា តើ​អាជីវកម្ម​របស់​យើង​មាន​អតិថិជន​ចង់ដឹង​ដែរឬទេ? 2.អតិថិជន​ចង់​ឮ​ដែរឬទេ? 3.ហើយ​អតិថិជន​ចង់​សាក​ដែ​ឬទេ? ដែល​កត្តា​ទាំង 3នេះ​ត្រូវ​ដើរ​អម​ទៅនឹង​ចំណុច​សំខាន់​ទាំង 4ខាងលើ គឺជា​ធាតុ​ផ្សំ​ដ៏​សំខាន់​ឆ្ពោះទៅរក​ភាពជោគជ័យ។ ដើម្បី​ដឹងថា ទំនិញ​ដែល​យើង​គ្រោង​ផលិត​មាន​តម្រូវការ​នៅលើ​ទីផ្សារ ឬ​មិនមាន​នោះ?យើង​ក៏​មិន​ចេះតែធ្វើ​ដោយ​ប្រថុយប្រថាន​នោះទេ ពោលគឺ​ត្រូវធ្វើការ​ស្រាវជ្រាវ​សិក្សា​នៅលើ​ទីផ្សារ​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់​ជាមុនសិន។

    ជាមួយគ្នានេះ យើង​ត្រូវ​យល់ថា បើ​យើង​មិនដឹង​ពី​គោលការណ៍​នៃ​ការរកស៊ី មិនដឹង​ពី​ការចាប់ផ្តើម មិនដឹង​ពី​ហានិភ័យ​នៃ​ការរកស៊ី​នោះ យើង​ប្រាកដជា​ជួប​បញ្ហា​មិន​ខាន​ ប៉ុន្តែ​បើ​យើង​មើលឃើញ​ពេលវេលា​ច្បាស់លាស់ ឧទាហរណ៍​ថា នៅក្នុង​ឆ្នាំ​ហ្នឹងមាន​វិស័យ​អ្វីដែល​រីកចម្រើន​ជាងគេ ដូច្នេះ​យើង​ចាប់ផ្តើម​រកស៊ី​វិស័យ​នោះ​ភ្លាម ទោះជា​ក្នុង​កម្រិត​ណាមួយ​ក៏បាន ដោយ​មើល​ទៅលើ​ទីផ្សារ​នូវ​អ្វីដែល​គេ​កំពុង​ខ្វះខាត ​ហើយ​គ្រាន់តែ​ប​ញ្ជ្រៀ​ត​ផលិតផល​យើង​ចូល​បន្ថែម​ដែល​គេ​ហៅថា​The Right Time នោះ​អាជីវកម្ម​យើង​នឹង​ដំណើរការ​ទៅមុខ​ជាមិនខាន។ ដើម្បីឱ្យ​ពេលវេលា​ក្លាយជា​ឱកាស​បាន លុះត្រាតែ​យើង​យក​ពេលវេលា​មក​ធ្វើជា​ឱកាស តែបើ​ឱ្យ​ពេលវេលា​បាត់បង់​ទៅវិញ នោះ​យើង​ប្រាកដជា​អស់​ឱកាស​មិន​ខាន។

    លោក​ឧកញ៉ា​វ័យក្មេង​ខាងលើ​ក៏បានផ្តល់​បទពិសោធ​ផ្ទាល់ខ្លួន​ដែរ​ថា នៅពេល​លោក​ចេញ​រកស៊ី​ដំបូង​លោក​បានចាប់ផ្តើម​របរ​លក់​ផលិតផល​កែ​សម្ផស្ស​ស្ត្រី​ដែល​ធ្វើ​ការលក់​ និង​ចែកចា​យតាម​ប្រព័ន្ធ​អន​ឡាញ​ដែល​អំឡុង​ពេលនោះ គឺជា​ពេលវេលា​សមរម្យ ឱកាស​ហុច​ឱ្យ ខណៈដែល​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ចាប់ផ្តើម​មាន​ទំនោរ​ប្រើប្រាស់​អុីន​ធើ​ណិ​ត​កាន់តែច្រើនឡើងៗពីមួយ​ឆ្នាំទៅ​មួយឆ្នាំ។ មកទល់​សព្វថ្ងៃ អាជីវកម្ម​នោះ​នៅតែ​ដំណើរការ​នៅលើ​ទីផ្សារ​ដដែល ហើយ​លោក​នៅតែ​ខិតខំ​ធ្វើ​បន្ត​ឱ្យ​កាន់តែ​រីកចម្រើន​ទៅមុខ​ជា​លំដាប់​ដូច​ពាក្យចាស់​លោក​ថា កុំ​ភ្លេច​ប្រភពដើម​របស់​យើង ឬ​កុំ​ភ្លេច​ដើមកំណើត​របស់​យើង​ហ្នឹងឯង។ ដោយសារ​អាជីវកម្ម​គ្រឿងសម្អាង​នេះហើយ ទើប​លោក​មានចំណេះដឹង​ក្នុងការ​រកស៊ី​ទៅលើ​របរ​រកស៊ី​លក់ទំនិញ​ខាងលើ​កាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ហើយ​យល់ដឹង​ពី​ស្ត្រី​ដែលជា​អតិថិជន​​ប្រើ​ប្រាស់ផលិតផល​របស់​ក្រុមហ៊ុន​តែម្តង​ដែល​គេ​ប្រាប់​មក​យើង​វិញ​នូវ​អ្វីដែលពួកគេ​មាន​តម្រូវការ​ពិតប្រាកដ​នោះ។

    លោក​ថា មុន​ទទួលជោគជ័យ​លើ​អាជីវ​កម្មនេះ លោក​បាន​ឆ្លងកាត់​ឧបសគ្គ​មិនតិច​ឡើយដែល​តម្រូវឱ្យ​លោក​យក​ពេលវេលា យកចំណេះ​ដឹង​ទៅ​ដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ​ឧបសគ្គ​នេះ​បាន​ក្លាយជា​មេរៀន​សម្រាប់​ដក​ពិសោធ​ប្រឡូក​ក្នុង​វិស័យផ្សេងៗទៀត ដែល​មកទល់​បច្ចុប្បន្ន ក្រុមហ៊ុន​មាន​អាជីវកម្ម​លក់​គ្រឿងក្រអូប​ផង លក់​សម្លៀកបំពាក់​ផង លក់​រថយន្ត​ផង និង​អចលនទ្រព្យ​ផងដែរ។ ជោគជ័យ​របស់លោក​ក៏​មិនមែន​កើតឡើង​ដោយ​ចៃដន្យ​នោះដែរ ពេលណា​ជួប​បញ្ហា លោក​ត្រូវ​ចេះ​ដោះស្រាយ ហើយ​បន្តដំណើរ​ទៅមុខទៀត ពេល​ដោះ​បញ្ហា​បាន​កាន់តែច្រើន វា​នឹង​កាត់បន្ថយ​ហានិភ័យ និង​ការ​ក្ស័យ​ទុន​កាន់តែច្រើន។ ដោយសារ​មនុស្ស​ត្រូវ​ចេះ​គន្លឹះ​រកប្រាក់​ចំណេញ ហើយ​យើង​ត្រូវ​ចេះ​បត់បែន​តាម​កាលៈទេសៈ បើសិនជា​យើង​ចេះ​កែច្នៃ​យក​រឿងអាក្រក់​មក​ធ្វើជា​រឿង​ល្អ​បាន នោះ​ភាពជោគជ័យ​កាន់តែ​ឡើង​ខ្ពស់​ថែម​មួយកម្រិត​ទៀត។

    កាន់តែ​សំខាន់​ជាងនេះទៀត​យើង​មិនគួរ​យក​ពេលវេលា​ទៅ​ប្រជែង​ជាមួយ​គេ​ពេក​ទេ​មាន​ពេលទំនេរ​ត្រូវ​មើល​ពី​ចំណុចខ្សោយ​របស់ខ្លួន ត្រូវ​សិក្សា​ពី​ចំណុច​ខ្វះខាត​របស់​យើង​ឱ្យបាន។ ទុក​ពេលវេលា​គិតពិចារណា​ស្វែងរក​ឱកាស​វាយលុក​លើ​ទីផ្សារ ធ្វើការ​ប្រកួតប្រជែង​ត្រូវ​ប្រើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ជាជាង​ប្រកួតប្រជែង​ដោយ​ប្រើ​កម្លាំង។ យុទ្ធសាស្ត្រ​ទីផ្សារការនិយាយ​ងាយស្រួល​ទេ ប៉ុន្តែ​ការអនុវត្ត​ឆ្ពោះទៅរក​ភាពជោគជ័យ​មិនមែនជា​រឿង​ងាយស្រួល​ឡើយ។

    លើសពីនេះ ភាពជោគជ័យ​ក៏​មិនមែន​អាចធ្វើ​តែម្នាក់ឯង​បានដែរ បើ​យើង​មាន​បុគ្គលិក​ល្អ ហើយ​មាន​បុគ្គលិក​ជំនាញ​ពូកែ នោះ​គឺជា​សំណាង​យើង​ហើយ តែ​ធ្វើយ៉ាងណា​ត្រូវមាន​ការរៀបចំ​បណ្តុះបណ្តាល​បំពាក់បំប៉ន​ជំនាញ​បន្ថែម ដែល​នេះ​ជា​ទុន​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ហើយ​ទុន​ដែល​សំខាន់​មួយទៀត គឺ​ពង្រឹង​ចំណេះ និង​ជំនាញ​ខ្លួនឯង ត្រូវ​ចេះ​វិនិយោគ​ទៅលើ​ខ្លួនឯង បើ​យើង​មិនចេះ​វិនិយោគ​លើ​ខ្លួនឯង​ទេ យើង​ក៏​មិនអាច​វិនិយោគ​ទៅលើ​អ្វី​បានដែរ។ ជួនកាល​យើង​គ្មាន​ថវិកា​រកស៊ី​ទេ តែ​យើង​ចេះ​បង្កើត​របរ​រកស៊ី​មួយ​ដោយ​គ្រាន់តែ​ធ្វើ​ផែនការ​ប្រកបដោយ​ទំនុកចិត្ត​ខ្ពស់​ទៅដល់​ដៃគូ ដាក់ឱ្យ​ដៃគូ​ពិនិត្យ ជួនកាល​គេ​អាច​បោះទុន​ឱ្យ​យើង​រកស៊ី ឬ​ចាប់​ដៃគូ​ភាគហ៊ុន​ជាមួយ​យើង ក៏​អាច​ថា​បាន​ដែល​នេះ​គឺជា​ទុន​ផ្ទាល់ខ្លួន​ដែល​យើង​មាន៕