Author: ធឿន មករា

  • Techno Innovation Challenge នាំ​អ្នកបច្ចេកទេស​កម្ពុជា​ទៅកាន់​ពិភព​ជំនួញ

    Techno Innovation Challenge នាំ​អ្នកបច្ចេកទេស​កម្ពុជា​ទៅកាន់​ពិភព​ជំនួញ

    កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​ដែល​កំពុង​ត្រូវការ​ជា​ចាំបាច់​នូវ​គំនិត​បង្កើត​ថ្មី និង​អាជីវកម្ម​ប្រកបដោយ​ភាព​ច្នៃប្រឌិតព្រោះ​ចាប់ផ្តើម​ពី​ចំណុច​វិជ្ជមាន​នៃ​ធនធានមនុស្ស​កម្ពុជាប្រទេស​ទាំងមូល​នឹង​កាន់​តែមាន​សក្តានុពល​អ​ភិ​វ​ឌ្ឍ​ដើម្បី​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយ​ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច។

    នៅ​កម្ពុជា វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា​ក​ម្ពុ​ជា (ITC) ឬ​គ្រប់គ្នា​ស្គាល់​ថា​ជា​សាលា​តិច​ណូ​បាន​បង្កើត​កម្មវិធី​មួយឈ្មោះថា Techno Innovation Challenge ដើម្បី​ផ្តល់ឱកាស​ដល់​អ្នកជំនាញ​កម្ពុជា​នានា​មានឱកាស​បង្កើន​សក្តានុពល​របស់ខ្លួន​តាមរយៈ​ការបន្ត​បណ្តុះបណ្តាល និង​ប្រកួតប្រជែង​លើ​វិស័យ​អាជីវកម្ម ដែលជា​ច្រក​សំខាន់​ក្នុងការ​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យមាន​ការបង្កើត​ថ្មី​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​នៅ​កម្ពុជា។

    កញ្ញា សៀក ឡេង អ្នកសម្របសម្រួល​កម្ម​វិធី Techno Innovation Challenge បានបង្ហាញ​ថា​ឆ្នាំ 2018 នេះ​ជា​ឆ្នាំ​ទី2 ហើយ​ដែល​កម្មវិធី​នេះ​ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​នៅ​កម្ពុជា។ កម្មវិធី Techno Innovation Cambodia បានរៀបចំ​ដោយ​យក​គំរូ​តាម​កម្មវិធី​ប្រកួត​មួយ​ពី​សាកលវិទ្យាល័យ Texas A&M University នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយមាន​ការកែប្រែ​បន្តិចបន្តួចដើម្បីឱ្យ​ត្រូវ​នឹង​កត្តា​សម្ភារ និងបរិបទ​របស់​កម្ពុជា។ ម្យ៉ាងវិញទៀត នៅ​កម្ពុ​ជាមានបន្ថែមអ្នកជំនាញ (Mentor)ដើម្បីធ្វើជា​អ្នក​ណែនាំ​សម្រាប់​អ្នកចូលរួម​ទាំង​ផ្នែក​អភិវឌ្ឍ​ន៍អាជីវកម្ម និង​ផ្នែក​បច្ចេកទេសដើម្បី​គាំទ្រ​ឱ្យសមត្ថភាព​យុវជន​ខ្មែរ​ដែលមាន​គំនិត​ច្នៃប្រឌិត​ស្រាប់​កាន់​តែមាន​សក្តានុពល​ខ្លាំង​ឡើង។ លើសពីនេះទៅទៀត អ្វីដែល​កាន់តែ​ពិសេស​នោះ​គឺសាលា​តិច​ណូ​ផ្តល់​ឱកាសល្អ​សម្រាប់​ជួយ​ឱ្យ​បេក្ខជន​ដែល​ចូល​រួមមានកន្លែង​ធ្វើជា​ក្រុម​ពិភាក្សា និង​ពិសោធ​ងាយស្រួល​ជាងមុន ស្រប​ពេលដែល​ក្រុមការងារជំនា​ន់ទី1 នឹងមាន​ឱកាស​ជួយ​ពួកគាត់​បាន​ច្រើន​លើការអភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព​បេក្ខជន​ទាំងអស់​នៅ​ឆ្នាំ 2018 នេះ។

    កញ្ញា សៀក ឡេង និយាយថា៖ «កម្មវិធី​នេះ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំងណាស់​សម្រាប់​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា ព្រោះ​កាលណា​យើង​មាន​អ្នកជំនាញ​ច្រើននៅ​ផលិតកម្ម​នៅ-ក្នុង​ស្រុក​នឹង​កើនឡើង​កាន់តែខ្លាំង ហើយ​នៅពេលដែល​អ្នកជំនាញ​គាត់​មានឱកាស​ធ្វើ​ជំនួញ នោះ​ធ្វើឱ្យ​អាជីវកម្ម​កាន់តែ​មា​នស​ម្ទុះខ្លាំង»។

    អ្នករៀបចំ​កម្មវិធី​ខាងលើ​បានលើកឡើង​ផងដែរ​ថាមកដល់​បច្ចុប្បន្ននេះ កម្មវិធី Techno Innovation Challenge ក៏​អាច​ជំរុញ​ដល់​វិស័យ​អប់រំ និង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឱ្យ​កាន់តែ​រីកចម្រើន​តាមរយៈ​ការអភិវឌ្ឍ​ជំនាញ វិទ្យាសាស្ត្រ វិស្វកម្ម និង​គណិតវិទ្យា ដែល​ជំនាញ​ទាំងអស់នេះ​អាច​ចូលរួមចំណែក​មួយ​ភាគ-​ធំ​ដល់​ការដោះស្រាយ​បញ្ហា​មនុស្សជាតិ​នៅ​ថ្ងៃ​ខាងមុខ។ ក្រៅពីនេះ តាមរយៈ​កម្មវិធី​ប្រកួតប្រជែង​អាជីវ-កម្ម​បែប​បច្ចេកវិទ្យា​នេះ អាច​នឹង​ផ្តល់ឱកាស​ខ្ពស់​ដល់​និស្សិត​ដែល​បាន​ចូលរួម​ប្រកួត​ដើម្បី​ពង្រឹងសមត្ថភាពសក្តា​នុពល និង​ភាព​ច្នៃប្រឌិត រួមទាំង​បំ​ណិ​នផ្សេងៗឱ្យ​កាន់តែ​បានល្អ ដែល​ជួយ​ដល់​យុវជន​អាច​ត្រៀមខ្លួន​បានល្អ​សម្រាប់​ទីផ្សារការងារ និង​ឆ្លើយតបបាន​ជាមួយនឹង​ការវិវឌ្ឍ​របស់​ពិភពលោក​ដែល​កំពុង​ចាប់ផ្តើម​មានការ​ផ្លាស់ប្តូ​រ និង​ប្រកួតប្រជែង​ខ្ពស់។

    នៅ​កម្ពុជា​កត្តា​ធនធានមនុស្ស​ជា​រឿង​សំខាន់ ដែល​ក្រសួង​ការងារ និង​ក្រ​សួរ​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា កំពុងយកចិត្តទុកដាក់​ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យយុវជន​កម្ពុជា​ចាប់យក​ជំនាញ STEM រួមទាំង​ពង្រឹងសមត្ថភាព​កាន់តែខ្លាំង​ក្នុង​វិស័យនេះ។ ទោះជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី ជា​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង យើង​ឃើញថា​ គ្រប់ភាគី​ក៏មាន​ក្តី​ព្រួយបារម្ភ​ច្រើន​ផងដែរ​ចំពោះ​ធនធានមនុស្ស​លើ​ជំនាញ​បច្ចេកទេស និង​សហគ្រិនភាព​ដែល​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការខិតខំ​កាន់តែខ្លាំង​សម្រាប់​ការប្រកួតប្រជែង។

    សម្រាប់​កញ្ញា សៀក ឡេង បានបង្ហាញ​ការយល់ឃើញថា និស្សិត​កម្ពុជា​មាន​សម​ត្ថ​ភាពមិន​ចាញ់​និស្សិត​បរទេស ឬ​និស្សិត​នៅ​ប្រទេសជិតខាង​ឡើយ។ កញ្ញា​បានលើកឡើង​ផងដែរ​ថា ជាក់ស្តែង​និស្សិត​កម្ពុជា​បាន​ចូលរួម​ប្រកួតប្រជែង​ក្នុង​កម្មវិធីផ្សេងៗទាំង​ថ្នាក់ជាតិ និង​ថ្នាក់​អន្តរជាតិ ហើយ​ធ្លាប់​ទទួលបាន​ជយ​ល​ភី និង​ពានរង្វាន់​ជាច្រើន​ពី​ក្រៅប្រទេស​ត្រឡប់មកវិញ​ថែម​ទៀតផង។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្រុម​ដែល​ធ្លាប់​ចូលរួម​ប្រកួត​ក្នុង​កម្មវិធី Techno Innovation Challenge ក៏​ធ្លាប់​បានបង្ហាញ​សមត្ថភាព​ចំណេះ​ជំនាញ​បច្ចេកទេស និង​ភាព​ច្នៃប្រឌិត​របស់ខ្លួន​ដើម្បី​បង្កើត​សម្មិទ្ធផល​ប្រើប្រាស់​តាមរយៈ STEM បាន​យ៉ាង​ល្អ។ នេះ​ជា​ចំណុច​បង្ហាញថា​កម្ពុជា​កំពុងមាន​ស្ថានភាព​វិជ្ជមាន​ក្នុងការ​ជំរុញ និង​បណ្តុះបណ្តាល​ធនធានមនុស្ស​ផ្នែក​ជំនាញ​បច្ចេកទេស​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហានានា​ក្នុងសង្គម និង​ក្នុង​តំបន់​នា​ថ្ងៃ​អនាគត។

    គួរបញ្ជាក់​ផងដែរ​ថា បច្ចុប្បន្ននេះ វិស័យ STEM ត្រូវបាន​ចាត់​ចូល​ជា​វិស័យ​សំខាន់​សម្រាប់​កម្ពុជា​ក្នុង​ការជំរុញឱ្យ​ដាក់បញ្ចូល​ក្នុង​កម្មវិធីសិក្សា 4.0 ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ជាមួយនឹង​ប​ដិ​វត្តន៍ឧស្សាហកម្ម 4.0 ដែល​នឹង​ឈាន​មកដល់​នាពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ។ នៅលើ​ផ្លូវ​ទៅកាន់​ការអភិវឌ្ឍ​ជំនាញ​ទាំងអស់នេះ ក្រសួង​ជំនាញ​បាន​បង្កើត​កម្មវិធី​អប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ និង​ប្រកួតប្រជែង​ជាច្រើន​ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​ទាក់ទាញ​និស្សិត និង​យុវជន​កម្ពុជា​ឱ្យមាន​ចំនួន​កាន់តែច្រើន​សិក្សា​ផ្នែក​ទាំងអស់នេះ ដែលជា​គោលដៅ​សំខាន់​ក្នុង​បង្កើន​ចំនួន​អ្នកជំនាញ​នៅក្នុង​ប្រទេស​នាពេល​អនាគត៕

  • អាណាព្យាបាល​ជាច្រើន​ប្រហែល​មិនទាន់​ដឹងថា ក្មេង​អាច​រៀន​ហែល​ទឹកបាន​ចាប់ពី​អាយុ 6ខែ

    អាណាព្យាបាល​ជាច្រើន​ប្រហែល​មិនទាន់​ដឹងថា ក្មេង​អាច​រៀន​ហែល​ទឹកបាន​ចាប់ពី​អាយុ 6ខែ

    យោងតាម​ទិន្នន័យ​របស់​ស្ថាប័ន Moms Team បាន​បញ្ជាក់ថា ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ​កុមារ​ដែលមាន​អាយុ​ចាប់ពី1ឆ្នាំ ដល់​ក្រោម 4ឆ្នាំ បានបាត់បង់​ជីវិត​រាប់រយ​នាក់​ដោយសារ​ការ​លង់ទឹក។បញ្ហា​ទាំងអស់នេះ​អាច​បណ្តាលមកពី​កុមារ​ទាំងអស់នោះ​មិនបាន​ឆ្លងកាត់​វគ្គរៀន​ហែល​ទឹក ដើម្បី​ការពារ​ខ្លួនពី​ការ​លង់ទឹក។

    នៅ​ប្រទេស​ក្នុងអាស៊ី ក៏ដូចជា​នៅ​កម្ពុជា ជាពិសេស​នៅ​តំបន់​ជនបទត្រូវបាន​គេ​រកឃើញថា​កុមារ​ជាច្រើននាក់​ក៏បាន​ស្លាប់បាត់​បង់ជីវិត​ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ​ដោយសារតែ​ការ​លង់ទឹក។ កុមារ​ជា​វ័យ​ដែល​ចូលចិត្ត​ចង់ដឹង ចង់​សាកល្បង ហើយ​ចូលចិត្ត​ទឹក។ មាន​កុមារតូចៗចូលចិត្ត​ទៅ​ក្បែរ​តំបន់​មានទឹក ហើយ​ចុះ​លេង​ បើទោះបីជា​ពួកគេមិនចេះ​ហែល​ទឹក​ក៏ដោយ ដែលជា​ហេតុ​ធ្វើឱ្យ​អាណាព្យាបាល​ជាច្រើននាក់​លើ​ពិ​ព​ភលោក​ត្រូវ​ជួប​រឿង​សោកស្តាយ​ដ៏​ធំ​បំផុតក្រោយពេល​ភ្លេចខ្លួន​តែមួយ​ភ្លែតហើយ​បណ្តោយឱ្យបាត់បង់​កូនជាទី​ស្រឡាញ់។ នៅ​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​នានា កុមារ​ត្រូវបាន​គេ​ចាប់ផ្តើម​ឱ្យ​រៀន​ហែល​ទឹក​តាំងពី​អាយុ 6ខែ​មកម៉្លេះខណៈដែល​ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍​ខ្លះ​មិនសូវមាន​ការយកចិត្តទុកដាក់នៅឡើយ​លើ​បញ្ហា​នេះ។ នៅក្នុង​តំបន់​ខ្លះ​អាណាព្យាបាលតែង​គិតថា​ ក្មេង​តូច​ជា​វ័យ​ដែល​ឆាប់​ឆ្លងជំងឺ ងាយ​ក្តៅខ្លួន​ដោយសារ​ការ​ត្រាំ​ទឹក ឬ​មិន​ចង់ឱ្យកូនតូចៗស្ថិតក្នុង​វ័យ​ជា​ទារក​ចុះ​ទឹក​ច្រើននោះទេ។ ការគិត​បែបនេះ គឺជា​កំហុសឆ្គង​មួយ​ដែល​អាចធ្វើឱ្យ​ពួកគេ​ស្តាយក្រោយបាន នៅពេលដែលកូនតូចៗរងគ្រោះ​ដោយសារ​ទឹក។

    តាមពិតទៅ​កុមារតូចៗអាច​ស៊ាំ​បាន​ជាមួយ​ការបង្រៀន​ហែល​ទឹក​ពី​អ្នកជំនាញ ដែល​គេ​មាន​បច្ចេកទេស និង​ពេលវេលា​ត្រឹមត្រូវ​សម្រាប់​ការបង្រៀនដោយ​មិន​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សុខភាព។ ក្នុងដំណាក់កាល​នៃ​ការបង្រៀន​ទារក​ហែល​ទឹក អ្នកជំនាញ​ភាគច្រើន​អាចធ្វើឱ្យ​ឪពុកម្តាយ ក្មេង​តូច​ទុកចិត្ត​តាមរយៈការបង្ហាញ​ឱ្យឃើញថា ក្មេងតូចៗមិន​ខ្លាច​ទឹក​ដូចដែល​យើង​គ្រប់គ្នា​គិត​នោះទេ។

    អាណាព្យាបាល​អាច​គិតថា កូនតូចៗនឹង​យំ ហើយ​ប៉ះពាល់​ដល់​ផ្លូវចិត្ត ឬ​មមើយំ​នៅពេល​យប់ បន្ទាប់ពី​ត្រូវបាន​គេ​ដាក់ចូល​ទៅក្នុង​ទឹក​ដើម្បីឱ្យ​ប្រឹង​ហែល​ដោយ​ខ្លួនឯង តែ​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែង​ខុសគ្នា​ស្រឡះ​ពី​ការ​ស្មាន​របស់គាត់។ នៅក្នុង​វគ្គ​បង្រៀន​កុមា​រហែល​ទឹក អ្នកជំនាញ​មាន​វិធីសាស្ត្រ​ក្នុងការ​អូសទាញ​កុមារ​តូច​ឱ្យ​ចុះ​ទឹក​ដោយ​ខ្លួនឯង ហើយ​ក្រោយពេល​ចុះ​ទឹក កុមារ​ភាគច្រើន​អណ្តែត ហើយ​ប្រឹងប្រែង​ផ្ងារ​ខ្លួន​ឡើងលើ​ដើម្បីឱ្យ​ពួកគេ​អាច​ដកដង្ហើម​បាន។ ក្រោយពេល​បន្សាំុពួកគេ​ជាមួយ​ទឹកបាន​ហើយ ទើប​អ្នកជំនាញ​ជំរុញ​ពួកគេ​ឱ្យ​កាន់តែ​ក្លាហាន​ឡើង​ដើម្បី​ហែល​ដោយ​ប្រើ​សកម្មភាព​ត្រឹមត្រូវ រហូត​ទារក​ខ្លះ​ចេះ​ហែល​ទឹក​មុន​ចេះ​និយាយ​ទៀតផង។

    ហេតុនេះហើយ​ទើប​យើង​ឃើញថា ក្មេងតូចៗនៅក្នុង​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​ភាគច្រើន ជាពិសេស​នៅ​អឺរ៉ុប អាចមាន​សមត្ថភាព​ក្នុងការ​ហែល​ទឹកបាន​ដោយ​ខ្លួនឯង បើទោះបីជា​កុមារ​ខ្លះ​ទើបតែ​មាន​វ័យ2-3ឆ្នាំ​ក៏ដោយ។ ថ្វីដ្បិតតែ​ថ្នាក់​បង្រៀន​ហែល​ទឹកមិន​អាចជួយ​កុមារ​ឱ្យ​រួច​ផុតពី​គ្រោះថ្នាក់​ដោយសារ​ទឹក​ទាំងស្រុង​ក៏ដោយ តែ​ក៏​វា​អាច​កាត់បន្ថយ​ការបារម្ភ​មួយផ្នែកធំ​របស់​អាណាព្យាបាល​បានដែរ៕

  • ស្ថាប័នសំខាន់ៗនៅ​កម្ពុជា​កំពុង​យកចិត្តទុកដាក់​លើ​ការប្រឆាំង​ការជួញដូរ​មនុស្ស

    ស្ថាប័នសំខាន់ៗនៅ​កម្ពុជា​កំពុង​យកចិត្តទុកដាក់​លើ​ការប្រឆាំង​ការជួញដូរ​មនុស្ស

    ទន្ទឹមនឹង​ការបណ្តុះបណ្តាល​ធនធាន​មនុស្ស​សម្រាប់​ចូលរួមចំណែក​ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​វិស័យ​ការងារ​ក្នុង​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ការ​គាំពារ​លើ​បុគ្គល​គ្រប់រូប ជាពិសេស​ការប្រយុទ្ធប្រឆាំង​លើ​ការជួញដូរ​មនុស្ស​បានក្លាយជា​ប្រធានបទ​ចម្បង​មួយទៀត​ដែល​គ្រប់​ស្ថាប័នសំខាន់ៗ រួមទាំង​គ្រឹះស្ថាន​អប់រំសំខាន់ៗនៅ​កម្ពុជា​កំពុង​ចាប់អារម្មណ៍។

    ការជួញដូរ​មនុស្ស​ត្រូវ​បាន​គេ​មើលឃើញថា អាចប៉ះពាល់​យ៉ាងខ្លាំង​ដល់​ដំណើរ​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ​សង្គមព្រោះ​ជនរងគ្រោះ​នៃ​អំពើ​ជួញ-ដូរ​មនុស្ស​អាចនឹងទទួល​រង​នូវ​សម្ពាធ​ទាំង​ផ្លូវកាយ និង​ផ្លូវចិត្ត ដែល​ទាំងអស់នេះ​ជា​កត្តា​រាំងស្ទះ​ដល់​ការអភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព​ដើម្បី​ចូលរួមចំណែក​ក្នុង​ដំណើរការ​ជា​វិជ្ជមាន​នានា​ក្នុងសង្គម។ ក្នុង​ច្បាប់​កម្ពុជា បានកំណត់​យ៉ាងច្បាស់ដើម្បី​ផ្តន្ទាទោស និង​ធ្វើ​គ្រប់បែបយ៉ាង​ដើម្បី​អប់រំ​ឱ្យ​ប្រជាជន​គ្រប់​ស្រទាប់វណ្ណៈ​បាន​យល់ដឹង ក្នុង​គោលបំណង​កាត់បន្ថយ ឬ​អាច​ឈានដល់​ការបញ្ចប់​ទាំងស្រុង​នូវ​បទល្មើស​ជួញដូរ​មនុស្ស។

    ថ្លែង​នៅក្នុង​ទិវា​ជាតិ​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​ការជួញដូរ​មនុស្ស សម្តេច​ក្រឡាហោម ស ខេង ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​ការជួញដូរ​មនុស្ស បាន​បញ្ជាក់ថា ការជួញដូរ​មនុស្ស​ជា​បទឧក្រិដ្ឋ​ដែល​ជនល្មើស​ប្រើប្រាស់​គ្រប់​ល្បិចកល​ដើម្បី​កេងប្រវ័ញ្ច រំលោភបំពាន ដោយ​មិន​ខ្វល់​ពី​ទុក្ខវេទនា និង​អាយុជីវិត​របស់​ជនរ​ងគ្រោះ​ឡើយ។ រាជរដ្ឋាភិបាល​នៅតែ​ចាត់ទុក​ការប្រយុទ្ធប្រឆាំង​ការជួញដូរ​មនុស្ស​ជា​អាទិភាព​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​អាទិភាព​ជាច្រើន​ទៀត​សម្រាប់​ការលើកកម្ពស់​សន្តិសុខ និង​សុវត្ថិភាព​សង្គម ក៏ដូចជា​ការលើកកម្ពស់​ការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស និង​សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ​របស់​មនុស្ស។

    ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក អុីន វីរ​ជ័យ សាកលវិទ្យាធិការរង​ជាន់ខ្ពស់​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​សាធារណៈ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​បៀ​ល​ប្រាយ​បាន​លើកឡើងថាច្បាប់​ស្តីពី​ការបង្ក្រាប​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស និង​អំពើ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​ផ្លូវភេទ​បានកំណត់​ថា “អំពើ​លក់ដូរ​មនុស្ស​ជាការ​ប្រគល់ឱ្យ​ដោយ​ខុសច្បាប់​នូវ​ការគ្រប់គ្រង​លើ​ជនណាម្នាក់​ទៅ​ជន​ដទៃ ឬ​ទទួលយក​ដោយ​ខុសច្បាប់​នូវ​ការប្រគល់​ការគ្រប់គ្រង​លើ​ជនណាម្នាក់​ពី​ជនដទៃ​ដោយ​ដេាះដូរ​ទៅនឹង​របស់​មានតម្លៃ​អ្វីមួយ​ដោយ​រាប់បញ្ចូល​ទាំង​សេវា និង​មនុស្ស​ផង” ។ “ទាសភាព​សម័យ​ទំនើប” បានធ្វើឱ្យ​ស្ត្រី និង​កុមារ និង​បុរស​ជាច្រើន​ធ្លាក់​ទៅក្នុង​ការជួញដូរ និង​ក្លាយជា​ជនរងគ្រោះ​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​ដោយសារ​ការកេងប្រវ័ញ្ច។

    បន្ថែម​ពីលើ​នេះ លោក​សាស្ត្រាចារ្យ អុីន វីរ​ជ័យ បានបញ្ជាក់​ផងដែរ​ថា “ការ​ស៊ីឈ្នួល​ពពោះ​ជំនួស”ក៏​ជា​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស​មួយ​ដែល​បានធ្វើឱ្យ​ស្ត្រី​មួយចំនួន​ធ្លាក់​ក្នុង​ឧបាយកល និង​ចាញ់បោក​ជនខិលខូច ឬ​មេខ្យល់​ក្នុងការ​ជួញដូរ​សរីរាង្គ ឬ​ជួញដូរ​មនុស្ស។ ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​បញ្ហា​នេះ ពិភពលោក​ទាំងមូល​បានដាក់​ចេញ​នូវ​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​ជា​សាកល​ស្តីពី​សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនារី និង​សិទ្ធិ​កុមារអនុសញ្ញា​ស្តីពី​ការបំបាត់​រាល់​ទម្រង់​នៃ​ការរើសអើង​ប្រឆាំងនឹង​នារី​ភេទ អនុសញ្ញា​ស្តីពី​សិទ្ធិ​កុមារ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការលក់​កុមារ ពេស្យា​កម្ម​កុមារ និង​រូបភាព ឬ​សម្ភារ​អាសអាភាស​កុមារ​ជាដើម។

    លោក អុីន វីរ​ជ័យ បាន​មានប្រសាសន៍​ទៀតថា៖“គ្រឹះស្ថាន​ឧ​ត្ត​មសិ​ក្សា​ដែល​ស្ថិតនៅក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់​ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា ដែលជា​ប្រធាន​ក្រុមការងារ​បង្ការ និង​ទប់ស្កាត់​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស​ក៏បាន​ចូលរួមចំណែក​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការ​អប់រំ​ទប់ស្កាត់ និង​ឈានទៅដល់​ការលុបបំបាត់​ការជួញដូរ​មនុស្ស​ផងដែរ​នៅ​កម្ពុជា”។

    លោក អុីន វីរ​ជ័យ បាន​បន្ថែមទៀតថា ក្នុងការ​ចូលរួម “ទិវា​ជាតិ​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស 12 ធ្នូ”នា​ឆ្នាំ2018នេះ ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង​កីឡា បាន​ជំរុញ​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​គ្រប់​គ្រឹះស្ថានសិក្សា ជាពិសេស​គ្រឹះស្ថានសិក្សា​សាធារណៈ និង​វិទ្យាល័យ​នានា​ក្នុង​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ចូលរួម​ប្រារព្ធ​ពិធី​នេះ។ ជាក់ស្តែង​នៅពេលនេះ​សាកលវិទ្យាល័យ បៀ​ល​ប្រាយ​យើង​ក៏បាន​ចូលរួម​ប្រារព្ធ​ទិវា​នេះដែរ។ ការចូលរួម​របស់​យើងទាំងអស់គ្នា​នៅពេលនោះ គឺជា​ការបង្ហាញឱ្យឃើញ​ពី​ការរួមចំណែក​ជាមួយ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ក្នុងការ​យកចិត្តទុកដាក់​លុបបំបាត់ និង​ប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស​នៅក្នុង​សង្គម​កម្ពុជា និង​ការ​បំផុស​ការយល់ដឹង ការ​ប្រុងស្មារតី និង​ការធ្វើសកម្មភាព​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​អំពើ​ជួញដូរ​មនុស្ស​គ្រប់​រូបភាព៕

  • ADB បន្ត​ជួយ​កម្ពុជា​លើ​ការអប់រំ​ផ្នែក​ អគ្គិសនី អេឡិចត្រូនិក សំណង់ និង​កម្មន្តសាល

    ADB បន្ត​ជួយ​កម្ពុជា​លើ​ការអប់រំ​ផ្នែក​ អគ្គិសនី អេឡិចត្រូនិក សំណង់ និង​កម្មន្តសាល

    ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) គឺជាដៃគូ​ដ៏សំខាន់​មួយ​សម្រាប់​កម្ពុជា​ដែល​បាន​ចូលរួមចំណែក​ក្នុងការ​ផ្តល់​កញ្ចប់​ថវិកា​អភិវឌ្ឍន៍​លើ​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការអប់រំ​របស់​កម្ពុជា។

    គ្រឹះស្ថាន​ហិរញ្ញវត្ថុ​អន្តរជាតិ​មួយ​នេះ​បានផ្តល់​គម្រោង​ជាច្រើន​សម្រាប់​កម្ពុជា ដូចជា​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ផ្លូវថ្នល់ ការតភ្ជាប់​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការបណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ​ដើម្បី​លើកស្ទួយ​វិស័យ​ធនធានមនុស្ស​សម្រាប់បំពេញតម្រូវការ​ក្នុងតំបន់។ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី​ក៏​ធ្លាប់បាន​ផ្តល់ជំនួយ​ជាច្រើនសម្រាប់​កម្ពុជា​ក្នុងការ​ជំរុញ​ការបណ្តុះបណ្តាល​បច្ចេកទេស និង​វិជ្ជាជីវៈ (TVET) តាមរយៈ​គ្រឹះស្ថានសិក្សា​បច្ចេកទេស​ដែល​ស្ថិតក្រោម​ការគ្រប់គ្រងរ​បស់​ក្រសួង​ការងារ និង​បណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ។

    ថ្មីៗនេះ​លោកស្រី Sunniya Durani -Jamal នាយិកា​ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជាបានលើកឡើង​ពី​សុទិដ្ឋិនិយម​ចំពោះ​ការអភិវឌ្ឍ​ធនធានមនុស្ស​របស់​ក​ម្ពុ​ជា តាមរ​យះការពង្រឹង​ការអនុវត្ត​គោលនយោបាយ​បណ្តុះបណ្តាល​បច្ចេកទេស និង​វិជ្ជាជីវៈ និង​ការពង្រឹង​យន្តការ​នានា​ដើម្បី​បង្កើត​ប្រសិទ្ធភាព​ការងា​របស់​គណៈកម្មកា​រ​ជាតិ​បណ្តុះបណ្តាល (NTB) ដែល​ស្រប​នឹង​ចក្ខុវិស័យ​នៃ​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឆ្នាំ2030 របស់​ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ដែល​ផ្តោតលើ​ការអភិវឌ្ឍ​ធនធានមនុស្ស​ឱ្យស្រប​នឹង​ការរីកចម្រើន​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​សកល។

    ស្របពេល​ជាមួយគ្នានេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី​បាន​សន្យា​បន្ត​ផ្តល់​គម្រោង​ថ្មី​មួយទៀត​ក្នុង​រយៈពេល 5ឆ្នាំ ដោយ​ចាប់ផ្តើម​ពី​ឆ្នាំ​ក្រោយនេះ រហូតដល់​ឆ្នាំ2024 ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​លើ​ធនធានមនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា។បើ​យោងតាម​ការលើកឡើងរ​បស់ ADB គម្រោង​នេះ​នឹង​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​យុវជន​ដែល​ទើបនឹង​បញ្ចប់​ការ-សិក្សា​ថ្នាក់មធ្យមសិក្សា​ទុតិយភូមិ ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព​របស់​ពួកគេ​ឱ្យបាន​កាន់តែខ្លាំង​លើ​ជំនាញ​បច្ចេកទេស វិទ្យាសាស្ត្រ​ពិត និង​ជំនាញ​វិជ្ជាជីវៈ​ដើម្បីឱ្យ​ពួកគេ​មានលទ្ធភាព​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការចូល​ទៅកាន់​បច្ចេក​វិទ្យា​ឌីជីថល​នៃ​បដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម​នាពេលខាងមុខ​នេះ។

    ឯកឧត្តម ឡៅ ហ៊ីម ប្រតិភូ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ទទួលបន្ទុក​ជា​អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​អប់រំ បណ្តុះបណ្តាល បច្ចេកទេស និង​វិជ្ជាជីវៈ បាន​លើកឡើងថាបន្ទាប់ពី​សិក្សា​លើ​តម្រូវការ​ទីផ្សារការងារ ដែលមាន​ជំនាញ​ច្បាស់លាស់​នៅ​កម្ពុជា​សម្រាប់​ពេលបច្ចុប្បន្ន និង​អនាគត​ហើយ​នោះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី នឹង​ផ្តល់ជំនួយ​បន្ថែម​មក​កម្ពុជា​លើ​ការបណ្តុះបណ្តាល​លើ​ជំនាញសំខាន់ៗចំនួន4 គឺ​មុខវិជ្ជា​អគ្គិសនី អេឡិចត្រូនិក សំណង់ និង​កម្មន្តសាល ដែល​ជំនាញ​ទាំងអស់នេះ​ជា​ជំនាញ​ដែលមាន​តម្រូវការ​ខ្ពស់​ក្នុង​ពិភពលោក ដែល​កំពុង​ជំរុញ​ឱ្យ​ប្រទេស​កំពុងអភិវឌ្ឍន៍​ដូចជា​ប្រទេស​កម្ពុជា​ត្រូវតែ​ជំរុញឱ្យមាន​ការខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​បណ្តុះបណ្តាល​ឱ្យ​កាន់តែខ្លាំង និង​ច្រើនឡើង។

    ឯកឧត្តម ឡៅ ហ៊ីម បាន​មានប្រសាសន៍ថា៖ “គ្រឹះស្ថាន​បណ្តុះបណ្តាល​ដែល​នឹងត្រូវ​អនុវត្ត​សម្រាប់​គម្រោង​នេះ គឺ​សាលា​អប់រំ​ជាតិ​បណ្តុះបណ្តាល​បច្ចេកទេស និង​វិជ្ជាជីវៈ និង​សាលា​ជាច្រើន​ផ្សេងទៀត​ដែល​ស្ថិតក្រោម​ការគ្រប់គ្រងរ​បស់​ក្រសួង​ការងារ និង​បណ្តុះបណ្តាល​វិជ្ជាជីវៈ។ ការអនុវត្ត​គម្រោង​នេះ​នឹងត្រូវត្រួតពិនិត្យ​ដោយ​ក្រសួង​ការងារ និង ADB ដោយផ្ទាល់”។

    បើតាម​ឯកឧត្តម ឡៅ ហ៊ីម កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​នៅមាន​ឧបសគ្គ​ប្រឈម​មួយចំនួន​នៅឡើយ​ក្នុងការ​បណ្តុះបណ្តាល​បច្ចេក​ទេស និង​វិជ្ជាជីវៈ ជាពិសេស​លើ​បញ្ហា​អគារ សម្ភារ​បរិក្ខារ គ្រឿង​ម៉ាស៊ីន និង​សមត្ថភាព​គ្រូបង្រៀន​ដែល​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការបណ្តុះបណ្តាល​ប​ន្ថែ​ម​ទៀត។ ចំពោះ​សមត្ថភាព​អ្នក​បណ្តុះបណ្តាល​ចាំបាច់​បំផុត​ត្រូវតែ​ពង្រឹងសមត្ថភាព​ឱ្យបាន​ខ្លាំង និង​បន្ត​អភិវឌ្ឍ​រហូត​ជាប់​ជានិច្ច ព្រោះ​បច្ចេកវិទ្យា​នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មាន​ការវិវឌ្ឍ​លឿន ហេតុនេះ​វា​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការបណ្តុះបណ្តាល​ឱ្យ​ទាន់​តម្រូវការ​ជាក់ស្តែង​ចៀស​សវាង​បណ្តុះបណ្តាល​ដោយ​ប្រើ​បច្ចេកវិទ្យាចាស់ៗហើយ​ពេល​និស្សិត​ចេញមក​មិនអាច​ប្រើប្រាស់​បាន៕

  • ការសិក្សាពេលព្រលឹមអាច អំណោយផលជាងពេលយប់

    ការសិក្សាពេលព្រលឹមអាច អំណោយផលជាងពេលយប់

    នៅលើ​ពិភពលោក​មាន​មនុស្ស​ជាច្រើន​ប្រភេទ តែ​ក្នុងនោះ​អ្នក​ចិត្តសាស្ត្រ​បាន​រកឃើញថា ប្រភព​នៃ​អារម្មណ៍ និង​ការកសាង​គុណភាព​នៃ​ការគិត​មាន​របៀបស្រដៀង​គ្នា។ ថ្វីដ្បិតតែ​មាន​មនុស្សខ្លះ​ជាម​នុស្ស​ប្រភេទ​សិក្សា​ដោយការអាន អ្នកខ្លះ​ជា​ប្រភេទ​មនុស្ស​ដែល​ចូលចិត្ត​រៀន​ដោយ​ការ​​សរសេរ ហើយ​អ្នក​ខ្លះទៀត​ជា​ប្រភេទ​មនុស្ស​ដែល​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការអនុវត្តផ្ទាល់ៗទើប​អាច​ទទួលយក​ចំណេះដឹង​ក៏ដោយ ក៏​ចុងក្រោយ​អ្វីដែល​ធ្វើឱ្យ​ពួកគេ​ធ្វើ​ការងារ ឬ​ចងចាំបានល្អ​អាស្រ័យ​លើ​ចំណុចរួមសំខាន់ៗ 2 គឺ​ភាព​តានតឹង (stress) និង​ថាមពល (tension)។ អ្នក​ចិត្តសាស្ត្រអាមេរិក​បាន​រកឃើញថា គុណភាព​នៃ​ការគិត និង​សកម្មភាព​របស់​មនុស្ស ទាំង​ការសិក្សា​ក្តី ការធ្វើការងារ ឬ​ការប្រាស្រ័យ​ទាក់ទង​ក្តីអាស្រ័យ​លើ​ចំណុច​សំខាន់​ទាំង 2 ខាងលើ។ កាលណា​មនុ​ស្សមានភាព​តានតឹង​ខ្ពស់ ហើយ​មាន​ថាមពល​តិច នោះ​ពួកគេ​នឹងមិន​អាចមាន​អារម្មណ៍ល្អ​ដើម្បី​បង្កើត​ការចងចាំ ឬ​គិត​ឃើញ​ដំណោះស្រាយល្អៗសម្រាប់​ការរស់នៅ​បាន​ទេ។ ប្រសិនបើ​មនុស្ស​មានភាព​តានតឹង​ខ្ពស់ ហើយ​មាន​ថាមពល​ខ្ពស់ ពួកគេ​អាច​នឹងមាន​ភាពប្រសើរ​ឡើង​ជាង​ស្ថានភាព​ទី1 បន្តិច ប៉ុន្តែ​វា​នៅតែ​ធ្វើឱ្យ​ពួកគេ​មិន​ទទួលបាន​ការចងចាំ​ល្អ ឬ​បង្កើត​សកម្មភាព​ដែលមាន​កំហុស​ច្រើន​ដដែល។ ជា​ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើ​និស្សិត​ម្នាក់​កំពុង​សិក្សា​ស្រាវ-ជ្រាវ ស្របពេល​ដែល​គេ​មាន​ភាព​តានតឹង​ខ្ពស់ និង​ថាមពល​ខ្ពស់ គាត់​អាចធ្វើ​ការងារ​បានបញ្ចប់​ដោយ​ជោគជ័យ តែ​កិច្ចការ​ស្រាវជ្រាវ​នោះ​អាចមាន​កំហុស​ច្រើន​ផ្នែក​អក្ខរាវិរុទ្ធ ឬ​អាចមាន​បញ្ហា​ច្រើន​ដែល​អាច​កើតឡើង​ដោយ​ការច្រឡំ​ព្រោះ​អារម្មណ៍​មិន​ស្ងប់។

    ចំពោះ​ស្ថានភាព​ផ្លូវចិត្ត​ដែល​កើតឡើង​នៅពេល​មនុស្សម្នា​ក់មាន​ភា​ព​តានតឹង​តិច ហើយ​ថាមពល​ខ្ពស់​វិញ គេ​នឹង​អាច​គ្រប់គ្រង​អារម្មណ៍​បានល្អ ដែល​វា​ជា​មូលដ្ឋាន​សំខាន់​ក្នុងការ​បង្កើតឱ្យមាន​ថាមពល​វិជ្ជមាន​ក្នុងការ​ចងចាំ ហើយ​ការចរចា ឬ​ការធ្វើការងារ​ក៏​រលូន និង​បាន​លទ្ធផល​ល្អ​ថែម​ទៀតផង។ នៅពេល​មនុស្សម្នាក់ៗមិនសូវមាន​ភាព​តានតឹង ខួរក្បាល​នឹង​ដើរ​ដោយ​រលក alpha ដែល​អនុញ្ញាតឱ្យ​ថាមពល​នៃ​ភាព​វិជ្ជមាន​កើតមានឡើង​ក្នុង​គំនិត ហើយ​គំនិត​ស្ងប់ស្ងាត់​ទាំងនេះហើយ​ដែល​បង្កើតឱ្យមាន​នវានុវត្តន៍ ឬ​គំនិត​ច្នៃប្រឌិត​នានា។

    សម្រាប់​ពេលវេលា​ក្នុងមួយថ្ងៃៗ មនុស្សម្នាក់ៗភាគច្រើន​មាន​ភាព​តានតឹង​ខ្ពស់ ហើយ​ថាមពល​ថយចុះ​នៅពេល​រសៀល។ ហេតុនេះ​នៅក្នុង​រយៈពេល​នេះ​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការប្រមូល​ស្មារតី​ឱ្យបាន​ស្ងប់ស្ងាត់ ដោយ​ការ​សម្រាក​រយៈពេល​ខ្លី (napping) ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​ភាព​តានតឹង​ឱ្យ​ចុះ​ទាប។ ចំណែកឯ​ពេលល្ងាច ឬ​ពេលយប់ ជា​ពេលដែល​ភាព​តានតឹង​អាច​ថយចុះ​បន្តិច​វិញ តែ​ថាមពល​អាច​នឹង​ថយចុះ​ដូចគ្នា​ប្រសិនបើ​មនុស្ស​មិនបាន​គ្រប់គ្រង​សកម្មភាព​បានល្អ​ក្នុងមួយថ្ងៃៗ ហេតុនេះ​សម្រាប់​អ្នកសិក្សា អាចជា​ពេលវេលា​ល្អ​មួយ​ក្នុងការ​បង្កើន​ការចងចាំ តែ​វា​មិនមែនជា​ពេល​ល្អ​បំផុត​នោះទេ។ ពេល​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​ការសិក្សា ត្រូវបាន​អ្នក​ចិត្តសាស្ត្រ​រកឃើញថា ជា​ពេលព្រឹក​ព្រលឹម។ ជា​រៀងរាល់​ព្រឹក មនុស្សម្នាក់ៗបានទទួល​ថាមពល​ពី​ដំណេក​គ្រប់គ្រាន់ (យ៉ាងហោចណាស់ 6ម៉ោង​សម្រាប់​មនុស្សពេញវ័យ) ដែល​ធ្វើឱ្យ​ថាមពល​ក្នុង​រាងកាយ​មានការ​កើនឡើង ស្របពេល​ដែល​ភាព​តានតឹង​ថយចុះ​ខ្លាំង ដែល​ធ្វើឱ្យ​មនុស្ស​អាច​ចងចាំ​បានល្អ មានគំនិត​ច្នៃប្រឌិត​ខ្ពស់ និង​អាច​ស្វែងរក​ដំណោះស្រាយល្អៗបាន​សម្រាប់​ការសិក្សា និង​ការងារ​ថែម​ទៀតផង៕

  • កម្មវិធី ខេមប្រ៉ិជ មានទេពកោសល្យប្រចាំឆ្នាំ២០១៨ ផ្តល់ឱកាសដល់កុមារក្នុងការបង្ហាញសមត្ថភាព

    កម្មវិធី ខេមប្រ៉ិជ មានទេពកោសល្យប្រចាំឆ្នាំ២០១៨ ផ្តល់ឱកាសដល់កុមារក្នុងការបង្ហាញសមត្ថភាព

    សាលាខេម​ប្រ៉ិជអន្តរជាតិកម្ពុជា (Cambridge International School of Cambodia)​បានប្រារព្ធកម្មវិធី ខេមប្រ៉ិជ មានទេព្យកោសល្យ ប្រចាំឆ្នាំ២០១៨ (Cambridge’s Got Talent) ដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៥០០ នាក់ នាព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ នៅមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា ជប៉ុន។

    នៅក្នុងកម្មវិធីនេះផងដែរ ក៏មានការសម្តែងសមត្ថភាពជំនាញសិល្បៈ ជំនាញបីភាសា​ ជំនាញនិយាយ និងមានការប្រគល់ជ័យលាភីដល់សិស្សពូកែប្រចាំត្រីមាស សម្រាប់សិស្សថ្នាក់មតេ្តយ្យសិក្សា បឋមសិក្សា និង មធ្យមសិក្សា​។

    ថ្លែងក្នុងពិធីនេះ លោកស្រី លីឡែត ប៉ិពិតូ (Lilet Pepito) នាយិកាមធ្យមសិក្សាអន្តរជាតិ បានបញ្ជាក់ថា រាល់ការរៀបចំលម្អិត សុទ្ធតែដឹកនាំដោយកុមារទាំងអស់ ទាំងពិធីករ​ពិធីការិនី ទាំងអ្នកសម្តែង ដែលនេះជាគន្លឹះក្នុងការបណ្តុះគំនិតភាព​ជាអ្នកដឹកនាំនូវ​គ្រប់វិស័យ ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ សាលាមានការរៀបចំក្រុមប្រឹក្សាកុមារ ដែលបោះឆ្នោតជ្រើស​រើសដោយសិស្សានុសិស្សពីសិស្សា​​នុសិស្ស​ដើម្បីសិស្សានុសិស្សគ្នាគេ។

    លោកស្រី ចូអាន់ ឡរែនណា (Joanne Lorena) នាយិកាមត្តេយ្យសិក្សា ដែលបានដឹកនាំ​សិស្ស​​មត្តេយ្យ​​​ចូលរួមពិធីនេះ​ កម្មវិធី មប្រ៊ីជ មានទេព្យកោសល្យ ប្រចាំឆ្នាំ២០១៨ បានបង្ហាញពី​សមិទ្ធិផលរបស់សិស្សានុសិស្ស ដែលបានសិក្សា​កន្លង​មកនៅសាលា ព្រមទាំងឲ្យពួក​គេ​អាចផ្លាស់ប្តូរពហុវប្បធម៌ និងអភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាព​របស់កុមារ។

    ក្នុងនោះដែរ កុមារ ជា មុនីរតន៍ តំណាងសិស្សានុសិស្ស និងជាប្រធានក្រុម​ប្រឹក្សា​កុមារ  បានសម្តែងក្តីសោមនស្សរីករាយ ដោយសារគាត់មានការលូតលាស់ខ្លាំងក្លាជាងមុន រៀនសូត្រច្រើនជាងមុន វៃឆ្លាតជាងមុន និងមានទំនុកចិត្តខ្លាំងជាមុន​។

    គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សាលាខេម​ប្រ៉ិជអន្តរជាតិកម្ពុជា មិនត្រឹមតែអនុវត្តលើវិស័យ​អប់រំ​ប៉ុណ្ណោះ​នោះទេ ក៏មានបញ្ចូលនូវសេវាដូចជា៖ កម្មវិធីមត្តេយ្យអន្តរជាតិ កម្មវិធី​សិក្សា​អន្តរជាតិ កម្មវិធីភាសាខ្មែរ និងកម្មវិធីភាសាចិនជាដើម៕



  • ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​កំពុងមាន​តម្រូវការ​ខ្លាំង​ក្នុង​ទីផ្សារ​ទំនើប

    ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​កំពុងមាន​តម្រូវការ​ខ្លាំង​ក្នុង​ទីផ្សារ​ទំនើប

    ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ(Tomato)ត្រូវបាន​គេ​ស្គាល់​ថាជា​បន្លែ​មួយ​ដែលមាន​តម្រូវការ​ទីផ្សារ​បរិភោគ​ច្រើន​គួរសម​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន ជាពិសេស​ប្រភេទ​ផ្លែ​ប៉េង-ប៉ោះ​ថ្មី គឺ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​ត្រូវបាន​គេ​ស្គាល់​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​បន្ទាប់ពី​មាន​ការដាំដុះ​ច្រើន និង​បានបង្ហាញ​វត្តមាន​នៅតាម​ផ្សារ​ទំនើប​ជា​បន្តបន្ទាប់ ធ្វើឱ្យ​បន្លែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​ទទួលបាន​តម្រូវការ​ខ្ពស់​នៅក្នុង​ផ្សារ​ទំនើប​ទាំងនោះ ហើយ​តម្លៃ​ក៏បាន​ខ្ពស់​គួរសម​ដែរ ទើប​ធ្វើឱ្យ​កសិករ​មួយចំនួន​ងាក​មក​សង្វាត​ដាំ​បន្លែ​ប្រភេទ​ថ្មី​នេះ​ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ទីផ្សារ។

    ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី ត្រូវបាន​កសិករ​កម្ពុ​ជា​យើង​មួយចំនួន​នាំគ្នា​ដាំ​ជា​លក្ខណៈ​អាជីវកម្ម​ជា​បន្តបន្ទាប់​ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​ទៅ​ទីផ្សារ​ក្នុងស្រុក។ ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​ត្រូវបាន​គេ​យកមក​ដាក់តាំង​លក់​នៅក្នុង “ពិព័រណ៍​ផលិតផល​ខ្មែរ និង​ផលិតផល​នាំចេញ-នាំចូល​កម្ពុជា​លើក​ទី13” នៅ​កោះ​ពេជ្រ​ដោយ“សមាគម​ត្រសក់-ផ្អែម​សៀមរាប​មានជ័យ”។

    លោក វ៉ាន់ អៀន ប្រធាន​សមាគម​ត្រសក់ផ្អែម​សៀមរាប​មានជ័យ​បាន​មានប្រសាសន៍ថា សមាគម​យើង​មិនមែន​មាន​ដាំ​តែ​ដំណាំ​ត្រសក់ផ្អែម​តែមួយ​មុខ​ទេ យើង​នៅមាន​ដាំ​បន្លែ​បន្ទាប់បន្សំ​ទៀត​ជាច្រើន ដែល​ក្រៅពី​ដំណាំ​ត្រសក់ផ្អែម(3ប្រភេទ)ហើយ យើង​នៅមាន​ដំណាំ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី ម្ទេស​ធម្មតា ម្ទេស​ប្លោក ត្រប់ស្រួយ ត្រសក់ ននោង ម្រះ ផ្កា​ខាត់ណា ខ្ទឹមបារាំង ក្រូចឆ្មារ និង​ប៉េងប៉ោះ​ខ្មែរ​ផងដែរ ដែល​ដំណាំ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​នេះ​ជា​ប្រភេទ​ដំណាំ​ចម្បង​ទី2 របស់​សមាគម​យើង​បន្ទាប់ពី​ដំណាំ​ត្រសក់ផ្អែម ព្រោះ​ដំណាំ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​នេះ យើង​បាន​ដាំ​ឆ្លាស់គ្នា​ជាមួយនឹង​ដំណាំ​ត្រសក់ផ្អែម​នៅលើ​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ជា 265ហិកតា។

    លោក​បានឱ្យដឹងថា ដើម្បីឱ្យ​ដើម​ប៉េងប៉ោះ​ផ្តល់​ទិន្នផល​ខ្ពស់ យើង​ត្រូវ​យល់ច្បាស់​ពី​បច្ចេកទេស​ដាំ​ដុះ និង​ថែទាំ​មួយចំនួន ដូចជា ការ​ភ្ជួររាស់​ដី​ទុកចោល មុនពេល​លើក​ជា​រង​យ៉ាងហោចណាស់​មួយ​សប្តាហ៍។ រងនីមួយៗមាន​ទំហំ​ទទឹង​ពី110 ទៅ120សង់ទីម៉ែត្រ មាន​កម្ពស់ 30សង់ទីម៉ែត្រ និង​ទុក​ចង្អូរ​កណ្ដាល​ទំហំ​ពី 20- 25សង់ទីម៉ែត្រ។ រងនីមួយៗត្រូវ​លើក​តាម​បណ្ដោយ​ថ្ងៃ​ពី​កើត ទៅ​លិច ដើម្បីឱ្យ​ដើម​ប៉េងប៉ោះ​ទទួលបាន​កម្ដៅថ្ងៃ​ច្រើន។ ចំពោះ​របៀប​ដាំ​ដុះ​វិញ គេ​តែង​ដាំ​តាម​ខ្នាត​ក្នុង​គម្លាត​គ្នា​ពី​ជួរ​មួយ​ទៅ​ជួរ​មួយ​ចម្ងាយ 80សង់ទីម៉ែត្រ គម្លាត​ពី​ដើម​មួយ​ទៅ​ដើម​មួយ​ចម្ងាយ 40 ទៅ 60សង់ទីម៉ែត្រ ចំណែកឯ​ទិន្នផល​វិញ អាស្រ័យទៅលើ​ពូជ​របស់​វា និង​កម្រិត​ជីជាតិ​របស់​ដី។

    លោក វ៉ាន់ អៀន បាន​បញ្ជាក់ថា ដោយសារតែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​នេះ​ជា​ដំណាំ​មួយ​ប្រភេទ​ដែល​ដែល​ដាំ​ឡើង​ដោយ​ការបណ្ដុះ​កូន​ជាមុន ដូច្នេះ​វិធីសាស្ដ្រ​បណ្ដុះ​កូន​ដំបូង គឺ​គេ​ត្រូវយក​គ្រាប់ពូជ​ប៉េងប៉ោះ​ប្រភេទ​នេះ​ទៅ​ដាក់​ហាលថ្ងៃ​រយៈ 1-2ម៉ោង​ជាមុនសិន បន្ទាប់មក​ទើប​យក​គ្រាប់ពូជ​ទាំងនោះ​ទៅ​ត្រាំ​ក្នុង​ទឹក​ក្ដៅឧណ្ហ(30-40អង្សា)បន្ទាប់មកទៀត​ត្រូវ​លាង​នឹង​ទឹក​ឱ្យ​ស្អាត​ចំនួន 2-3លើក ទើប​យកទៅ​កប់​ក្នុង​ដីសើមៗរយៈពេល​មួយ​យប់ រួច​ទើប​យកទៅដាក់​បណ្ដុះ​ក្នុង​កន្ទោង​ស្លឹកចេក ឬ​សាប​លើ​ថ្នាល ដែល​បានរៀបចំ​រួចជាស្រេច ។

    នៅក្នុង​កន្ទោង​បណ្ដុះនីមួយៗមាន​ដាក់​ដី​ដែល​លាយ​ជាមួយ​ស្រកីដូង 2ភាគ ដី​រែង​ម៉ដ្ឋ 1ភាគ ផេះ​អង្កាម 1ភាគ និង​អង្កាម1ភាគ បន្ទាប់មក​គេ​ដាក់​គ្រាប់ពូជ​ប៉េងប៉ោះ​នោះ​ចូលទៅ 2-3គ្រាប់ ហើយ​រោយ​ដី​លុប​ពីលើ បន្ទាប់មក​យក​ចំបើង​ស្ងួត​មក​គ្របពីលើ​កន្ទោង​បណ្ដុះ​ទាំងនោះ ហើយ​ស្រោច​ទឹក​ព្រឹក-ល្ងាច។ 2-3ថ្ងៃ​ក្រោយមក​កូន​ប៉េងប៉ោះ​នឹង​ដុះ​ឡើង​ពី​ដីពេលនោះ​ទើប​គេ​យកទៅដាក់​ដាំ​នៅលើ​រង និង​ក្រោយពេល​ដាំ​រួច គេ​ត្រូវ​ស្រោច​ទឹក​មួយថ្ងៃ​ម្តង​នៅពេល​ព្រឹក និង​ត្រូវ​ស្រោច​ជា​បន្តបន្ទាប់ 1សប្តាហ៍។ បន្ទាប់ពី​ដាំ​បាន​រយៈពេល 3ខែ យើង​អាច​ប្រមូល​ផល​បានជាបណ្ដើរៗ ដោយ​បេះយក​ផ្លែ​ណា​ដែល​ទុំ​ស្រគាល​ល្អ។

    បើតាម​ប្រសាសន៍​របស់លោក វ៉ាន់ អៀន បានឱ្យដឹងថា នៅលើ​ផ្ទៃដី​ដែល​សមាគម​បាន​ដាំ​ដុះ​សព្វថ្ងៃនេះ​លោក​អាច​ប្រមូល​ផល​ក្នុង 1អាទិត្យ​បាន​ប្រមាណ​ជាង 300គីឡូក្រាម ទៅ 1តោន ឬ​ក្នុង1ខែ​អាច​ប្រមូលបាន​ជាង 3តោន ដែល​ទទួលបាន​ចំណូល​សរុប​ប្រមាណ​ជា 7,000,000រៀល និង​ក្នុង​មួយ​រដូវ​ដាំ​ដុះ​លោក​អាច​ប្រមូល​ផល​បាន​ពី 2 ទៅ 3ដង​ដែរ។

    ដោយឡែក​រឿង​តម្លៃនៅលើទីផ្សារ លោក វ៉ាន់ អៀន បានឱ្យដឹងថា ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី គឺជា​បន្លែ​ដែលមាន​តម្លៃ​មិនសូវ​ជា​ថ្លៃ​ប៉ុន្មាន​ទេ ដោយនៅ​ឆ្នាំនេះ​យើង​អាច​លក់ស្រស់ៗ(មិនបាច់​វេច​ខ្ចប់)បាន​តម្លៃ7,000រៀល​ដែរ​ក្នុង 1គីឡូក្រាម តែបើ​យើង​វេច​ខ្ចប់​ល្អ អាច​លក់បាន​ថ្លៃ​ដល់​ទៅ 8,000រៀល​ក្នុង1គីឡូក្រាម(វេច​ខ្ចប់​សម្រាប់តែ​បញ្ជូនទៅ​ផ្សារ​ទំនើប​ប៉ុណ្ណោះ) តែដោយសារ​សមាជិកសមាគម​របស់​យើង​មិនសូវមាន​ចំណេះដឹង​ខាង​ការ​វេច​ខ្ចប់​បានល្អ ទើប​អាច​លក់បាន​ត្រឹម​តម្លៃ 7,000រៀល​ប៉ុណ្ណោះ។

    បច្ចុប្បន្ន​ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​របស់​សមាគម​ត្រសក់ផ្អែម​សៀមរាប​មានជ័យ​ត្រូវបាន​យកទៅ​ផ្គត់ផ្គង់​នៅក្នុង​ផ្សារ​ទំនើប​ឡាក់​គី និង​ផ្សារ​ម៉ាក្រូ​នៅ​ភ្នំពេញ ផ្សារ​អង្គរ និង​ផ្សារ​កសិករ​នៅ​ខេត្តសៀមរាប។ លោក​បាន​ប្រាប់​កាសែត​ឡា​រ៉ែ​ន​ពាណិជ្ជ​ថា នា​ថ្ងៃ​ខាងមុខ​នឹងមាន​ការសាងសង់​ផ្សារ​ទំនើបថ្មីៗបន្ថែមទៀត​ច្រើន​នៅក្នុង​ខេត្តសៀមរាប រួមទាំង​ផ្សារ​ម៉ាក្រូ​សាខា​ខេត្តសៀមរាប​ទៀតផង ដូច្នេះ​សមាគម​នឹង​បង្កើន​ការដាំដុះ​ដំណាំ​បន្លែ​ធម្មជាតិ ឬ​សរីរាង្គ​ឱ្យបាន​សម្បូរបែប និង​ច្រើនឡើង ដើម្បី​បំពេញតម្រូវការ​របស់​ផ្សារ​ទំនើប​ទាំងនោះ​ក៏ដូចជា​តម្រូវ​ការហូប​ចុក​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​យើង​ផងដែរ។ លោក​បាន​បន្ថែមថាលោក​ក៏មាន​មហិច្ឆតា​ក្នុងការ​ពង្រីក​ផលិតកម្ម​ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ​ឈើ​រី​ដើម្បី​នាំ​ចេញទៅ​ក្រៅប្រទេស​ផងដែរ៕

  • ឆ្នាំ2019 ធនាគារ​ដែល​ជួយឧបត្ថម្ភ​ធន​ដល់​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​នឹង​លេច​រូបរាង​ឡើង

    ឆ្នាំ2019 ធនាគារ​ដែល​ជួយឧបត្ថម្ភ​ធន​ដល់​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​នឹង​លេច​រូបរាង​ឡើង

    ធនាគារ​សម្រាប់​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម ឬ​ SME ដែល​រាជរដ្ឋាភិបាល​គ្រោង​ចំណាយ​ថវិកា100លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក នឹង​លេចចេញ​រូបរាង​ឡើង​នៅក្នុង​ឆ្នាំ2019ខាងមុខនេះ ដើម្បី​ជួយឧបត្ថម្ភ​ធន និង​ជួយ​ជា​ជំនួយ​បច្ចេកទេសផ្សេងៗដល់​វិស័យ​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​នៅ​កម្ពុជា។ នេះ​បើតាម​ឯកឧត្ដម​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុដែល​បាន​ថ្លែង​នៅក្នុង​ពិធី​សម្ពោធ​ពិព័រណ៍​ផលិតផល​ខ្មែរ និង​ផលិតផល​នាំចេញ-នាំចូល​កម្ពុជា​លើក​ទី13 ឆ្នាំ2018 នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​ពិព័រណ៍​កោះ​ពេជ្រ។

    ឯកឧត្តម អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន​ថ្លែងប្រាប់​ក្រុម​អ្នកសារព័ត៌មាន​ថា៖ “គម្រោង​បង្កើត​ធនាគារ SME នេះ​នឹង​លេច​រូបរាង​ឡើង​នៅក្នុង​ឆ្នាំ2019ខាងមុខ ក្នុង​គោលបំណង​ដើម្បី​ជួយឧបត្ថម្ភ​ធន និង​ជួយ​ជា​ជំនួយ​បច្ចេកទេសផ្សេងៗដល់​វិស័យ SME នៅ​កម្ពុជា។ មកដល់​បច្ចុប្បន្ននេះ​កំពុង​រៀបចំ​លើ​ការងារ​ផ្នែក​បច្ចេកទេស ហើយ​ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ​ស្ថាប័ន​នីតិប្បញ្ញត្តិ​ទាំង​រដ្ឋសភា និង​ព្រឹទ្ធសភា​បានអនុម័ត​ច្បាប់​ស្តីពី​ការ​គ្រប​គ្រង់​ឆ្នាំ2019 ដោយ​នៅក្នុង​ច្បាប់​នោះបាន​អនុញ្ញាតឱ្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ចាយ​ថវិកា​ប្រមាណ 100លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​សម្រាប់​គម្រោង​បង្កើត​ធនាគារ​SMEនេះ។ ឯកឧត្តម​អគ្គបណ្ឌិត​សភាចា​រ្យ​បាន​បន្តថា ក្នុងពេលថ្មីៗនេះ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ទើបតែ​បានចេញ​អនុក្រឹត្យ​ស្តីពី​ការលើកទឹកចិត្ត​ផ្នែក​ពន្ធដារ​សម្រាប់​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម ក្នុង​គោលបំណង​លើកកម្ពស់​ការអភិវឌ្ឍ​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម ដើម្បី​បង្កើត​ការងារ និង​បង្កើន​សមត្ថភាព ផលិតកម្ម​ក្នុងស្រុក​របស់​កម្ពុជា​ទៅលើ​វិស័យ​អាទិភាព​ដូចជា វិស័យ​កសិកម្ម ក​សិ-ឧស្សាហកម្ម ការផលិត និង​ការកែច្នៃ​ម្ហូបអាហារ ផ្នែក​កម្មន្តសាល ដែល​ផលិត​ទំនិញប្រើប្រាស់​ក្នុងស្រុក ការស្រាវជ្រាវ និង​ការអភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន ក៏ដូចជា​សហគ្រាស​ស្ថិតក្នុង​តំបន់​ប្រមូលផ្តុំ​ ជាដើម។

    ឯកឧត្តម​បន្តថា ក្នុងន័យនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល​បានផ្តល់​ការលើកទឹកចិត្ត​លើ​ការលើកលែង​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល​រហូតដល់រ​យៈ​ពេល 5ឆ្នាំ លើកលែង​ការបង់ប្រាក់​រំដោះ​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល និង​ពន្ធ​អប្បបរមា​ក្នុង​រយៈពេល​លើកលែង​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល រួមទាំង​ការលើកទឹកចិត្ត​ចំណាយ​ដែល​អាច​កាត់កង​បាន​ផងដែរ។

    ឧកញ៉ា តែ តាំង​ប៉រ ប្រធាន​សម្ព័ន្ធ​សមាគម​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​កម្ពុជា​ធ្លាប់បាន​ថ្លែង​ពី​ការលើកលែង​ពន្ធ​សម្រាប់ SMEនេះ​ថា មាន​សារៈសំខាន់​សម្រាប់​ជំរុញ​ឱ្យ​SMEទាំងអស់​ទៅ​ចុះបញ្ជី។ លោក​ឧកញ៉ា​មានប្រសាសន៍ថា៖ “នៅមាន ​SME ច្រើន​ដែល​មិនទាន់បាន​ចុះបញ្ជី ដោយសារតែ​បញ្ហា​ប្រឈម​ជាច្រើន​នៅតែមាន​សម្រាប់​ពួកគេ​ក្នុងការ​ទទួលបាន​ប្រាក់ចំណេញ”។ ទោះបី​យ៉ាងនេះ​ក្តី លោក​ឧកញ៉ា តែ តាំង​ប៉រ បាន​ជំ​រុញឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​ពិចារណា​ផ្ដល់​ការលើកទឹកចិត្ត​ពន្ធ​ដល់ SME ផ្សេងទៀត ដើម្បី​គាំទ្រ​ផលិតផល​កសិកម្ម ដោយសារតែ​កម្ពុ​ជាមាន​វត្ថុធាតុដើម​ច្រើន ព្រោះ​ការបង្កើត​ធនាគារ​នេះ​ជា​រឿង​វិជ្ជមាន​មួយ​សម្រាប់​វិស័យ​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​ដែល​តែងតែ​ប្រឈម​នឹង​កង្វះ​ទុន​ដើម្បី​ពង្រីក​អាជីវកម្ម​របស់​ពួកគេ ហេតុនេះ​ធនាគារ​នេះ​គួរតែ​សម្រួល​និតិ​វិធី​នានា និង​យកការប្រាក់​ទាប ដើម្បី​អ្នក​ផលិត​ក្នុងស្រុក​អាចមាន​ល​ទ្ឋ​ភាព​ប្រើប្រាស់​ឥណទាន យកមក​ពង្រីក​អាជីវកម្ម​របស់​ពួកគេ។

    អាជីវកម្ម​សហគ្រាស​ក​ម្ម​សាល​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​សិប្បកម្ម (SME) ថ្មី​សរុប​ជាង1,000ត្រូវបាន​ចុះបញ្ជី​ក្នុង​រយៈពេល 11ខែ នៅ​ឆ្នាំ2018(គិត​ត្រឹម​ខែវិច្ឆិកា)ដែល​មន្ដ្រី​រំពឹងថា ចំនួន​នេះ​នឹង​បន្ត​កើនឡើង​ដោយសារតែ​គោលនយោបាយ​លើកទឹកចិត្ត​ពន្ធ​របស់​រដ្ឋាភិបាល។ នេះ​បើតាម​ការ​ឱ្យដឹងពី​មន្ត្រី​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម និង​សិប្បកម្ម។

    ឯកឧត្តម ឡាំ គីម​ឡេង អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន SME នៅ​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម និង​សិប្ប​កម្មបាន​ប្រាប់​ឡា​រ៉ែ​ន​តាម​ទូរស័ព្ទ​ថា៖ “គិត​មកដល់​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ2018 មាន​ចំនួន 1,049សហគ្រាស និង​មាន​សហគ្រាស​សរុប​ចំនួន 156,789សហគ្រាស​ដែល​បាន​ចុះបញ្ជី តែ​តួលេខ​នេះ គឺ​គិតតែ​សហគ្រាសកម្ម​សាល​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​សិប្បកម្ម​ប៉ុណ្ណោះ។ បើ​គិតដល់ SMEទាំងអស់ គឺមាន​ដល់​ចំនួន​ជាង51ម៉ឺន​សហគ្រាស​ឯណោះ ឯ​ចំនួន​ពលកម្ម​សរុប​មាន​ចំនួន​រហូតដល់​ជាង 3លាន​នាក់”។

    លោក​ថ្លែងថា៖ “យើង​រំពឹងថា ចំនួន​នឹង​បន្ត​កើនឡើង​ទៀត​នៅ​ឆ្នាំក្រោយ ដោយសារតែ​យើង​មានការ​លើកលែង​ពន្ធ ព្រមទាំង​គោលនយោបាយ​ចុះបញ្ជី​ដោយ​វិមជ្ឈការ”។ លោក​បន្ថែមថា ការចុះបញ្ជី​របស់ SME នឹង​ផ្ដល់​ប្រាក់ចំណេញ​ដល់​ម្ចាស់​សហគ្រាស ដោយ​ទទួលបាន​ការលើកលែង​ពន្ធការបណ្ដុះបណ្ដាល​បច្ចេក​ទេស ព្រមទាំង​ការទទួលបាន​ហិរញ្ញប្បទាន​ផងដែរ។

    សូមបញ្ជាក់ថា អនុក្រឹត្យ​ស្ដីពី​ការលើកលែង​ពន្ធ​សម្រាប់ SME នៅក្នុង​វិស័យ​អាទិភាព ត្រូវបាន​ចុះហត្ថលេខា​ដោយ​សម្ដេចនាយក​រដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន កាលពី​ថ្ងៃទី2 ខែតុលា ដោយបាន​កំណត់​វិស័យ​អាទិភាព6 ក្នុងនោះ​រួមមាន​ក​សិ-ឧស្សាហកម្មការផលិត ការកែច្នៃ​អាហារ កម្មន្តសាល​ដែល​ផលិត​ទំនិញប្រើប្រាស់​ក្នុងស្រុក ការស្រាវជ្រាវ និង​អភិវឌ្ឍន៍​បច្ចេកវិជ្ជា​ព័ត៌មាន នឹង​ទទួលបាន​ការលើកលែង​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល​រយៈពេល​ពី 3ទៅ5ឆ្នាំចាប់ពី​កាលបរិច្ឆេទ​ចុះបញ្ជី​ពន្ធ សម្រាប់​សហគ្រាស​ចុះបញ្ជី​ថ្មី ឬ​ចាប់ពី​កាលបរិច្ឆេទ​នៃ​ការធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ការចុះបញ្ជី​ពន្ធ សម្រាប់​សហគ្រាស​ដែល​ចុះបញ្ជី​រួចហើយ។

    ឯកឧត្តម អ៊ុំ សុថា រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម និង​សិប្បកម្ម បាន​ប្រាប់​ឡា​រ៉ែ​ន​ពាណិជ្ជ​ថា៖ បើ​រដ្ឋាភិបាល​ផ្ដល់​ការលើកទឹកចិត្ត​កាន់តែ​ច្រើន​ដល់ SME វា​នឹង​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​វិស័យនេះ។ ឯក-

    ឧត្តម​ថ្លែងថា៖ “ខ្ញុំ​ជឿជាក់ថា SME ជាច្រើន នឹង​ចុះបញ្ជី ដែល​វា​នឹង​ផ្ដល់​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​ពួកគាត់នៅពេលដែល​ធនាគារ​SMEត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​ដោយ​គោលការណ៍​របស់​រដ្ឋាភិបាល វា​នឹង​អាច​ដំណើរការ​ទៅបាន​តាម​ការគ្រោងទុក ព្រោះ​ជា​គោលដៅ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​បានដាក់ចុះ​មកហើយ”។

    ឯកឧត្តម​បន្តថា៖ “ដោយសារ​SME ដើរតួនាទី​ដ៏​សំខាន់​នៅក្នុង​ការលើកកម្ពស់​កំ​ណើ​ន​សេដ្ឋកិច្ច ដូច្នេះ​ការបង្កើត​វា​ជា​កាលានុវត្តភាព​ថ្មី​មួយទៀត​អាចជួយ​ដល់​វិស័យ​SMEយើង​ដែល​ប្រឈម​នឹង​ការលំបាក​ខាង​ធនធាន​ហិរញ្ញវត្ថុ ដែល​កន្លងមក​គាត់​ជួប​ការខ្វះ​ថវិកា គាត់​ខ្ចី​ពី​ធនាគារ ឬ​គ្រឹះស្ថាន​ឯកជន ដែល​គាត់​តែង​ជួបប្រទះ​តាំងពី​បែបបទ ទាំង​បញ្ហា​ប្រាក់កម្ចី​មានការ​ប្រាក់​ខ្ពស់”។

    ឯកឧត្តម​បញ្ជាក់ថា ខាង​វិស័យ​ឯកជន​គាត់​មិនមាន​គោលនយោបាយ​លើកទឹកចិត្ត​ទេ តែ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ខុសពី​វិស័យ​ឯកជន កាលណា​ដាក់ចេញ​គោលនយោបាយ គឺមាន​គោលនយោបាយ​លើកទឹកចិត្ត ការសម្រួល​បែបបទ​ជា​រឿង​មួយ ឯ​ការសម្រួល​អត្រា​ការប្រាក់​គឺជា​រឿង​មួយទៀត ប៉ុន្តែ​មិនមែន​អនុវត្ត​ជាទូទៅ​ទេ វិស័យ​ណា​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​លើកទឹកចិត្ត ទើប​មាន​គោលការណ៍​អនុគ្រោះ។

    ឯកឧត្តម​មានប្រសាសន៍​ទៀតថា៖ “ដូច​គោលនយោបាយ​SMEនេះ បើ​យើង​មាន​គោលនយោបាយ​អភិវឌ្ឍន៍​SMEត្រឹមត្រូវ យើង​នឹងមាន​ផលចំណេញក្រសួង​ក៏មាន​ការលើកទឹកចិត្ត​ផងដែរ​ចំពោះ​ SME ដែល​ស្ថិតនៅក្រោម​ការគ្រប់គ្រង​របស់ខ្លួន រួមមាន​ការទាក់ទង​ផលិតកម្ម ផលិតកម្ម​កែច្នៃ ផលិតផល​សម្ភារ​ប្រើប្រាស់​ជាដើម ហើយ​ការជួយ ឬ​លើកទឹកចិត្ត គឺ​ជួយ​ទាំង​ទុន និង​បច្ចេកទេស ទាំង​ការប្រាក់​ទាប ឬ​ការ​នាំចូល​មិន​យកពន្ធ​ថែមទៀត ដូចជា​សិប្បកម្ម​ផលិត​អំបិល​ជាដើម គឺ​ជួយ​តាម​វិស័យ​អាស្រ័យ​លើ​ភាព​ប្រឈម​របស់​សិប្បកម្មនីមួយៗ បើ​គាត់​មិនមានប្រឈម​ខ្លាំង យើង​មិនមាន​ការលើកទឹកចិត្ត​ទេ”៕

  • អ្នកជំនាញ​ចង់ឱ្យ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ពង្រឹង​ការយក​វត្ថុធាតុដើម​ក្នុងស្រុក​មក​កែច្នៃ ជាជាង​នាំចេញ

    អ្នកជំនាញ​ចង់ឱ្យ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​ពង្រឹង​ការយក​វត្ថុធាតុដើម​ក្នុងស្រុក​មក​កែច្នៃ ជាជាង​នាំចេញ

    ដើម្បី​រក្សាបាន​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​រយៈពេល​យូរជួយ​ឱ្យ​កម្រិតជីវភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​កាន់តែ​ល្អប្រសើរ​ឡើង​ពីមួយ​ឆ្នាំទៅ​មួយឆ្នាំ អ្នកជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​ចង់ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​យកចិត្ត​ទុកដាក់​លើកកម្ពស់​សហគ្រាស​ខ្នាតតូច និង​មធ្យម​ឱ្យ​ពួកគេ​មានលទ្ធភាព​កែច្នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក ជាពិសេស​ផលិតផល​កសិកម្ម ជាជាង​នាំ​ចេញទៅ​លក់​នៅលើ​ទីផ្សារ​ក្រៅប្រទេស។

    លោក ង៉ែត ជូ ដែលជា​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​អ្នកជំនាញ​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​មានប្រសាសន៍ថាបើ​យើង​នៅតែ​បន្ត​ពឹង​ផ្អែកលើ​ការនាំចេញ​វត្ថុធាតុដើម​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​ក្រៅប្រទេស​នោះ នឹងមិន​ធ្វើឱ្យ​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា​យើង​មាន​កំណើន និង​រក្សាបាន​ស្ថិរភាព​យូរអង្វែង​នោះទេ ជាពិសេស​ចំណូល​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅតែមាន​កម្រិត​ទាប​ដដែល។ លោ​កថា​ប្រសិនបើ​ចង់ឱ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ប្រទេស​មាន​កំណើន មាន​ស្ថិរភាព​យូរអង្វែង និង​ចំណូល​ប្រជាពលរដ្ឋ​រឹតតែ​ប្រសើរឡើង​ពី​ទាប ទៅ​មធ្យម​នោះ រដ្ឋាភិបាល​គួរផ្តោត​ការយកចិត្តទុកដាក់​ដោយ​គួរ​ងាក​មក​ពង្រឹង​សហគ្រាស​ខ្នាតតូច និង​មធ្យម​ឱ្យ​កាន់តែខ្លាំង​ឡើងជាពិសេស​ផ្តល់ជំនួយ​ផ្នែក​បច្ចេកទេស និង​ថវិកា​ឱ្យ​ពួកគេ​មានលទ្ធភាព​កែច្នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​ឱ្យបាន​កាន់តែច្រើន​សម្រាប់​ដាក់លក់​ជា​ផលិតផល​សម្រេច​នៅលើ​ទីផ្សា​របស់ខ្លួន​ផង និង​នាំ​ចេញទៅ​លក់​នៅលើ​ទីផ្សារ​ក្រៅប្រទេស​ផង ដែល​អាច​រកចំណូលបាន​ខ្ពស់​ត្រឡប់មកវិញ ហើយ​នៅពេលដែលផលិតផល​សម្រេច​មានតម្លៃ​ខ្ពស់ នោះ​វា​នឹង​ជួយ​ឱ្យ​វត្ថុធាតុដើម​របស់​កសិក​រ​រឹតតែ​មានតម្លៃ ហើយក៏​មិនចាំបាច់​ពឹងផ្អែក​តែ​លើ​ទីផ្សារ​ក្រៅប្រទេស​ដែរ។

    លោក​បន្តថា កន្លងមក​មាន​ភាពរ​ង្គោះ​រង្គើ​ចំពោះ​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​នាំចេញ​ទំនិញ​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុបប៉ុន្តែ​ដោយសារ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ការទូត ការផ្សះផ្សា​ផ្នែក​នយោបាយ​ការបរទេស ទើប​កម្ពុជា​នៅតែ​ឱកាស​នាំចេញ​ផលិតផលផ្សេងៗ ជាពិសេស​ផលិតផល​កាត់ដេរ​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប​បន្តទៀត ប៉ុន្តែ​ទោះជា​ដូច្នេះ​ក្ដី តែ​វា​ក៏​ជាស​ញ្ញា​មួយ​បង្ហាញថា ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​នាំចេញ​ផលិតផល​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប​នឹងត្រូវ​កាត់ផ្តាច់​នៅពេល​អនាគត​ខាងមុខ ដែល​យើង​ត្រូវតែ​ត្រៀមខ្លួន​ទុកជាមុន មុននឹង​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​នាំចេញ​ត្រូវបាន​កាត់ផ្តាច់។ ដើម្បីឱ្យ​យើង​អាច​រក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ល្អ ចំណូល​ប្រជាពលរដ្ឋ​កាន់តែ​ខ្ពស់​ឡើង រដ្ឋាភិបាល​គួរ​ពង្រឹង និង​យកចិត្តទុកដាក់​ចំពោះ​សហគ្រាស​ខ្នាតតូច និង​មធ្យម​ឱ្យបាន​កាន់តែច្រើន ដើម្បីឱ្យ​ពួកគេ​មាន​សមត្ថភាព​កាន់តែ​ខ្ពស់​ក្នុង​ការកែច្នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​ឱ្យបាន​កាន់តែច្រើន។

    សម្រាប់​ចង្វាក់​ផលិតកម្ម​ក្រុមហ៊ុន ឬ​សហគ្រាស​មួយ​ដំណើការ​ទៅបាន​ដោយ​រលូន គេ​តែងមាន​តម្រូវការ​ថវិកា ឬ​ទុនបម្រុង និង​អ្នកជំនាញ​ជាដើមព្រោះ​កន្លងមក​មាន​សហគ្រាស​ក្នុងស្រុក​មួយចំនួន​បាន​ផ្អាក​ដំណើរ ឬ​ប្រឈម​នឹង​ការផ្អាក​ដំណើរការ​ចង្វាក់​ផលិតកម្ម​ដោយសារ​កង្វះ​ថវិកា ធនធានមនុស្ស និង​បច្ចេកទេស​ជាដើម ដែល​បញ្ហា​នេះ​មានតម្រូវការ​ជា​ចាំបាច់​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការជួយជ្រោមជ្រែង​តាមរយៈ​ក្រសួង​ជំនាញ​ក្នុងការ​ជួយឧបត្ថម្ភ​ទុនបម្រុង ជំនាញ​បច្ចេកទេស និង​ធនធានមនុស្ស​ដែលពូកែៗសម្រាប់​ជួយ​ពួកគេ​ឱ្យមាន​ដំណើការ​ល្អប្រសើរ​ទៅមុខ។

    លោក​បន្តទៀតថា ក្នុង​គោលនយោបាយ​កាត់បន្ថយ​ថ្លៃ​ចំណាយ សហគ្រាស​ខ្នាតតូច និង​មធ្យម​នៅ​កម្ពុជា​ចង់ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើការ​បញ្ចុះតម្លៃ​ភ្លើងអគ្គិសនី​ឱ្យបាន​ដូច​ប្រទេសជិតខាង រៀបចំ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ស្ពាន-ផ្លូវថ្នល់ ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការដឹកជញ្ជូន​ទំនិញ ឬ​កសិផលផ្សេងៗ ជាពិសេស​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​ពី​រដ្ឋាភិបាល​ផងដែរ ទើប​ពួកគេ​អាច​រកប្រាក់​ចំណេញ​សម្រាប់​ពង្រីក​ចង្វាក់​ផលិតកម្ម​ឱ្យ​កាន់តែ​ធំឡើងៗបាន ដែល​នេះ​ជា​ចំណែក​សំខាន់​មួយ​ក្នុងចំណោម​ជំនួយ​សំខាន់ផ្សេងៗទៀត​ដែល​ជួយឱ្យ​ពួកគេ​អាច​ដំណើរការ​ទៅមុខ​បាន​កាន់​តែមានប្រសើរឡើង។

    ទោះជា​យ៉ាងណា ក្នុង​គោលនយោបាយ​លើកកម្ពស់​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក ក៏ដូចជា​ការលើកកម្ពស់​សហគ្រាស​ខ្នាតតូច និង​មធ្យម​ឱ្យ​កាន់តែ​មានលទ្ធភាព​ប្រសើ​រ​ឡើង រដ្ឋាភិបាល​បានដាក់​ចេញ​គោលនយោបាយ​ថ្មី​មួយ គឺ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ100% រយៈពេល​ចាប់ពី3 ទៅ 5ឆ្នាំ​សម្រាប់​សហគ្រាស​ដែល​ទើបនឹង​បង្កើត​ថ្មី។ យោងតាម​ខ្លឹមសារ​ជំពូក​ទី3 នៃ​អនុក្រឹត្យ​លេខ២៤អនក្រ.បក របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ស្តីពី​ការលើកទឹកចិត្ត​ផ្នែក​ពន្ធដារ សម្រាប់​សហគ្រាស​ខ្នាតតូច និង​មធ្យម​ក្នុង​វិស័យ​អាទិភាព រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​លើកឡើងថា សម្រាប់​សហ​គ្រា​សខ្នាតតូច និង​មធ្យម​ត្រូវ​ទទួលបាន​ការលើកលែង​ពន្ធដារផ្សេងៗគ្នា​ដូចជា 1.លើកលែង​ពន្ធចំពោះ​ប្រាក់ចំណូល​រយៈពេល 3ឆ្នាំ ដោយ​គិត​ចាប់ពី​ថ្ងៃ​ដែល​ចុះបញ្ជី​ពន្ធដារ​សម្រាប់​សហគ្រាស​ដែល​ចុះបញ្ជី​ថ្មី ឬ​ចាប់​ពីថ្ងៃ​ដែល​សហគ្រាស​មក​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​សម្រាប់​សហ​គ្រាស​ដែល​បាន​ចុះបញ្ជី​ពន្ធដារ​រួច​នៅពេល​អនុក្រឹត្យ​នេះ​ចូល​ជា​ធរមាន។ 2.លើកលែង​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល​រយៈពេល 5ឆ្នាំ គិត​ចាប់​ពីថ្ងៃ​ចុះបញ្ជី​ពន្ធដារ​សម្រាប់​សហគ្រាស​ចុះបញ្ជី​ថ្មី ឬ​ចាប់​ពីថ្ងៃ​ដែល​សហគ្រាស​មក​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​សម្រាប់​សហ​គ្រាស​ដែល​បាន​ចុះបញ្ជី​ពន្ធដារ​រួចហើយ ចាប់ពី​ពេល​អនុក្រឹត្យ​នេះ​ចូល​ជា​ធរមាន​ដែល​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​ដូចជា ក.ប្រើ​វត្ថុធាតុដើម​ក្នុងស្រុក​ចាប់ពី 60ភាគរយ​ឡើងទៅ។ ខ.បង្កើន​ចំនួន​និយោជិត​បន្ថែម​យ៉ាងតិច2%។ គ. មាន​ទីតាំង​ក្នុង​តំបន់​ប្រមូលផ្តុំ​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​ (SMECluster)។ 3.លើកលែង​ការបង់ប្រាក់​រំលស់​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល និង​ពន្ធ​អប្បបរមា​ក្នុង​រយៈពេល​លើកលែង​ពន្ធ​លើ​ប្រាក់ចំណូល។ 4.លើកលែង​ការចំណាយ​ដែល​អាច​កាត់កង​បាន មានដូចជា​ ក.អនុញ្ញាត​កាត់​ចំណាយ 200%ចំពោះ​ចំណាយ​លើ​ការ​ការបណ្តុះបណ្តាល​ការ​កាន់​បញ្ជី​គណនេយ្យ​តាម​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន។ ខ. អនុញ្ញាត​កាត់កង​ចំណាយ 200%ចំណាយ​លើ​ការបណ្តុះបណ្តាល​ការ​កាន់​បញ្ជី​គណនេយ្យ ឬ​ការបណ្តុះបណ្តាល​ជំនាញ​បច្ចេកទេស​ដល់​និយោជិត។ គ.អនុញ្ញាតឱ្យ​កាត់កង​ចំណាយ 150% ចំពោះ​ការចំណាយ​លើ​ការវិនិយោគ​ម៉ាស៊ីន ឬ​ឧបករណ៍​បច្ចេកវិទ្យា​ដែលមាន​លក្ខណៈ​នវានុវត្តន៍​សម្រាប់​បម្រើ និង​លើកកម្ពស់​ផលិតភាព​ផលិតកម្ម។

    ផ្អែក​តាម​របកគំហើញថ្មីៗដែល​ស្រាវជ្រាវ និងចេញផ្សាយ​ដោយ​ធនាគារពិភពលោក​បាន​បង្ហាញថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​បាន​កើនឡើង​យ៉ាងល្អប្រសើរ ដែល​គេ​រំពឹងថា កំណើន​នេះ​នឹង​កើនឡើង​បន្តិចបន្តួច​ទៀត​នៅ​ឆ្នាំនេះ ដោយ​នឹង​កើនឡើង​ដល់ 7.1ភាគរយ​នៅក្នុង​ឆ្នាំ2018 ដែល​កំណើន​នេះ​នាំមុខ​ដោយសារ​តម្រូវការ​ប្រើប្រាស់​ទំនិញ​ក្នុងស្រុក និង​ការនាំចេញ។

    ទស្សនវិស័យ​រយៈពេល​វែង​ដែលមាន​លក្ខណៈ​វិជ្ជមាន​មានការ​កើនឡើង​មួយផ្នែកធំ​ដោយសារ​លំហូរ​ចូល​នៃ​វិនិយោគ​ផ្ទា​ល់ពី​បរទេស​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ទៅលើ​ផ្នែក​ផលិតកម្ម​ និង​កសិកម្ម និង​ភាព​កាន់តែ​ល្អប្រសើរ​ឡើង​នៃ​ទំនាក់ទំនង​ខ្សែចង្វាក់​ផ្គត់ផ្គង់​រវាង​វិនិយោគទុន​ផ្ទា​ល់ពី​បរទេស និង​ក្រុមហ៊ុន​ជាច្រើន​របស់​កម្ពុជា។

    បរិមាណ​តម្រូវការ​ក្នុងស្រុក​បាន​កើនឡើង​ដោយសារតែ​កំណើន​ប្រាក់បៀវត្សរ៍​កើនឡើង​កាន់តែ​ខ្ពស់ជាង​មុន និង​វិនិយោគទុន​សាធារណៈ​ច្រើនជាង​មុន ជាមួយនិង​ការកើនឡើង​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ​ដែល​ដើរតួ​ជាការ​លើកទឹកចិត្ត។ បរិមាណ​តម្រូវការ​ដ៏​ច្រើន​ពី​ក្រៅប្រទេស​បាន​ជំរុញ​ដល់​ការនាំចេញ​សម្លៀកបំពាក់ និង​ស្បែកជើង ដែល​បង្កើន​ចំណូល​បាន 16.1 ក្នុងអំឡុង​ឆមាស​ទី1 ឆ្នាំ2018៕

  • អ្នកធ្វើដំណើរ​តាម​អាកាសយានដ្ឋាន​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​កើនឡើង​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស

    អ្នកធ្វើដំណើរ​តាម​អាកាសយានដ្ឋាន​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​កើនឡើង​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស

    ដោយសារ​កំណើន​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ភ្ញៀវទេសចរ អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​​នៃ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ត្រូវបាន​គេ​មើលឃើញថា មានការ​កើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង​នូវ​ចំនួន​អ្នកដំណើរ​ក្នុង​រយៈពេល11ខែ​នៃ​ឆ្នាំ2018នេះ។

    ចាប់ពី​ខែមករា ដល់​ខែវិច្ឆិកា អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិខេត្ត​ព្រះសីហនុ​បានទទួល​ការដឹកជញ្ជូន​តាម​ជើងហោះហើរ​ចំនួន 3,619ជើង​ជាមួយនឹង​ការកើនឡើង​នៃ​ចំនួន​អ្នកដំណើរ 89% ស្មើនឹង 274,535នាក់។ ពោលគឺ​ជាមួយនឹង​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​ថ្មី​ចំនួន3 ដែល​ចាប់ផ្តើម​ប្រតិបត្តិការ​ជើងហោះហើរ​នៅ​ព្រលានយន្តហោះ​អន្តរជាតិ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​នៅ​ឆ្នាំនេះ បានធ្វើឱ្យ​ចំនួន​អ្នកដំណើរ​សរុប​នៅ​អាកាសយានដ្ឋាន​មួយ​នេះ​កើនឡើង​ប្រមាណ​ដល់​ទៅ11ដង។ នេះ​បើតាម​ការ​ឱ្យដឹងពី​លោក​ប្រធាន​មន្ទីរ​ទេសចរណ៍​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ។

    លោក តាំង សុចិត្រ​គ្រឹ​ស្នា ប្រធានមន្ទីទេសចរណ៍ខេត្តព្រះសីហនុបាន​មានប្រសាសន៍ថា៖ “ក្នុងចំណោម​ក្រុមហ៊ុន​ថ្មី​ទាំង3នេះ មាន2គឺជា​ក្រុមហ៊ុន​ក្នុងស្រុក និង​មួយទៀត​ជា​ក្រុមហ៊ុន​បរទេស”។ បច្ចុប្បន្ន​យើង​មាន​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​ក្នុងស្រុក 6 និង​ក្រុមហ៊ុនបរទេស 5 ដែល​ធ្វើការ​ហោះហើរ​ត្រង់​ពី​ប្រទេស​វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និង15ខេត្ត​ក្នុង​ប្រទេស​ចិន។

    លោក​បានបញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា ព្រលានយន្តហោះ​បច្ចុប្បន្ន​គ្រប់គ្រង​ជើងហោះហើរ​ចំនួន​ជាង 100ជើង​ក្នុង​មួយ​សប្តាហ៍​ដោយមាន​ចំនួន​អ្នកទេសចរ​អន្តរជាតិ និង​អ្នកធ្វើដំណើរ​ឆ្លងកាត់​ព្រលានយន្តហោះ​បាន​កើនឡើង90% (ប្រមាណ 272,155នាក់)ស្រប​ពេលដែល​ចំនួន​អ្នកដំណើរ​កម្ពុជា​កើនឡើង47%។

    លោក សុចិត្រ​គ្រឹ​ស្នា បាន​បន្ថែមថា៖ “កំណើន​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​ត្រូវបាន​កើតឡើង​ដោយសារតែ​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​រឹងមាំ និង​ស្ថិរភាព​នយោបាយ”។ លោក​បាន​ឱ្យដឹងទៀតថា ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​បាងកក​អ៊ែរ​វេ​យ៍ ក៏បាន​ប្រកាស​ពី​ផែនការ​បង្កើត​ជើងហោះហើរ​ទៅកាន់​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​នៅ​ឆ្នាំ​បន្ទាប់​នេះដែរ។

    លោក​បាន​បញ្ជាក់ទៀតថា ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​មួយចំនួនទៀត ក៏បាន​ចាប់អារម្មណ៍​ក្នុងការហោះហើរ​មកកាន់​ខេត្ត​ឆ្នេរសមុទ្រ​នេះ​ផងដែរ ដែល​ប្រការនេះ​បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ព្រលានយន្តហោះ​ត្រូវ​ជួសជុល​គ្រឿង​បរិក្ខារ​នៃ​ព្រលាន​ដើម្បី​ទទួល​ជើងហោះហើរ​បន្ថែម​ទាំងអស់នោះ។

    ឯកឧត្តម ស៊ិន ចាន់​សិរី​វុត្ថា អ្នកនាំពាក្យ​នៃ​រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋាន​អាកាសចរ​ស៊ីវិល​បាន​ប្រាប់​ឡា​រ៉ែ​ន​ពាណិជ្ជ​តាម​ទូរស័ព្ទ​ថា៖ “តាម​តួលេខ​ដែល​ខាងមន្ទីរ​ទេសចរណ៍​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​មាន មិនជា​ខុសគ្នា​ទេ ព្រោះ​បើ​យោងតាម​របាយការណ៍​ជើងហោះហើរ​បានបង្ហាញ​ថា បើ​គិត​ត្រឹមតែ​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ2018 ជើងហោះហើរ​ដែល​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ទទួលបាន​គឺ 311ជើងហោះហើរ​អន្តរជាតិ និង207ជើងហោះហើរ​ក្នុងស្រុក។ បើ​គិត​ជា​សរុប​ជើងហោះហើរ​អន្តរជាតិនិង​ក្នុងស្រុក​មាន​ចំនួន518”។ ឯកឧត្តម​បានបញ្ជាក់​បន្ថែមថា៖ “បើ​គិត​ក្នុង​រយៈពេល 11ខែ​នៃ​ឆ្នាំ2018នេះ ចាប់ពី​ខែមករា ដល់​ខែវិច្ឆិកា អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ទទួលបាន​ការ​ដឹកជញ្ជូន​តាម​អាកាស​ចំនួន 4,232ជើងហោះហើរ”។

    សូមបញ្ជាក់ថា ព្រលានយន្តហោះ​អន្តរជាតិ​កងកេង​នៃ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​បានបញ្ចប់​គម្រោង​កែលម្អ​ព្រលាន​កាលពី​ខែមិថុនា រួមទាំង​ការពង្រីក​ព្រលានយន្តហោះ​រហូតដល់​ទៅ 80%នៃ​ទំហំ​ដើម​របស់ខ្លួន​ដែលជា“ការជួសជុល​ឡើងវិញ”នៅតាម​កន្លែង​នានា (ជាពិសេស​តំបន់​ត្រួតពិនិត្យ កន្លែង​រង់ចាំ និង​កន្លែង​ទទួល​ឥ​វ៉ាន់) និង​ការបំពាក់​ឧបករណ៍ថ្មីៗ រួមទាំង​ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង​ឥ​វ៉ាន់​ទៀតផង។

    ការជួសជុល​ស្ថានីយ​ព្រលានយន្តហោះ​អន្តរជាតិ​នេះ​គឺជា​លទ្ធផល​នៃ​ការកើនឡើង​នូវ​ប្រជាប្រិយភាព​នៃ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ក្នុង​គោលដៅ​ទេសចរណ៍។ ដោយ​គោលនយោបាយ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាលគឺ​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ​ឱ្យ​កាន់តែច្រើន ក៏ដូចជា​ការវិនិយោគ​នៅក្នុង​ខេត្ត ដែល​ក្នុងន័យនេះ​ការជួសជុល​ព្រលានយន្តហោះ គឺជា​គន្លឹះ​ក្នុង​ការផ្តល់សេវា​បដិសណ្ឋារកិច្ច​ល្អប្រសើរ និង​កាន់តែ​ងាយស្រួល ព្រោះ​ព្រលានយន្តហោះ​នៅក្នុង​ខេត្ត​នេះ​មាន​ទំនាក់ទំនង​ផ្លូវអាកាស​ដ៏​អស្ចារ្យ​ជាមួយ​បណ្តា​ប្រទេស​នៅក្នុង​តំបន់​ជាពិសេស​ប្រទេស​ចិន ម៉ាឡេស៊ី វៀតណាម និងប្រទេស​ថៃ។

    យោងតាម​គម្រោងជួសជុល​របស់​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសយានដ្ឋាន​កម្ពុជា សម្រាប់​ព្រលានយន្តហោះ​នៅ​ក្រុងព្រះសីហនុ​នេះ មានការ​បន្ថែម​ផ្លូវ​រត់​ពី 800ម៉ែត្រ ទៅដល់3.3គីឡូម៉ែត្រ។ នៅពេល​បញ្ចប់​គម្រោង​ជួសជុល អាកាសយានដ្ឋាន​មួយ​នេះ​នឹង​អាច​ផ្ទុក​យន្តហោះ​ដឹក​អ្នកដំណើរ និង​យន្តហោះ​ដឹកជញ្ជូន​ទំនិញធំៗជាប្រចាំ​ពី​ទីផ្សារធំៗជាពិសេស​ពី​តំបន់ផ្សេងៗនៅ​អាស៊ី។

    សូម​ជម្រាប​ដែរ​ថា នៅ​ឆ្នាំ2017 ចំនួន​អ្នកដំណើរ​ឆ្លងកាត់​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​របស់​កម្ពុជា​មាន​ចំនួន 8.8 លាន​នាក់។ អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ និង​សៀមរាប​ទទួលបាន​អ្នកដំណើរ 4.2លាន​នាក់ ខណៈ​ព្រលានយន្តហោះ​អន្តរជាតិ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ទទួលបាន338,000នាក់៕