Author: ធឿន មករា

តំបន់​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​មិន​ត្រឹមតែ​ជាទី​តាំង​សម្រាប់​ដឹកទំនិញ​ឆ្លងកាត់​ព្រំដែន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​វា​ក៏​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ពាណិជ្ជកម្ម​ចម្រុះ​ដ៏​រស់​រវើក​មួយ​ដែលមាន​ទាំង​អគារ​កាស៊ីណូធំៗ ខ្ពស់ៗ សួន​ឧស្សាហកម្ម​ និង​ក៏​ជាទី​តាំង​ទេសចរណ៍​ដ៏​មាន​សក្តានុពល​មួយ​ផងដែរ ដែល​ទាំងអស់នេះ​គឺជា​ចំណែក​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ក្នុងការ​រុញច្រាន​ឱ្យ​វិស័យ​អចលនទ្រព្យ​នៅ​តំបន់​នេះ​កើនឡើង​ខ្ពស់។

លោក ប៊ី សុភ​ក្ត្រ ជា​គ្រូបង្រៀន​ភាសា​អង់គ្លេស និង​ជា​ភ្នាក់ងារ​លក់​អចលនទ្រព្យ​នៅ​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន​តម្លៃ​ដី​នៅក្នុង​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​កើនឡើង​យ៉ាងគំហុក ដោយ​កាលពី​ឆ្នាំ2017តម្លៃ​ដី​នៅ​កណ្តាល​ក្រុង​គិត​ជា​មធ្យម​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ​ថ្លៃ​ត្រឹមតែ 200ដុល្លារ​ប៉ុណ្ណោះ តែ​កាលពី​ឆ្នាំ2018កន្លងទៅ តម្លៃ​ដី​បាន​កើនឡើង​ប្រមាណ​ជា 50%បន្ថែមទៀត ដែល​ធ្វើឱ្យ​ដី​នៅក្នុង​តំបន់​នោះ​មានតម្លៃ​ចាប់ពី 300ដុល្លារ​ឡើងទៅ​ឯណោះ​ក្នុង​មួយ​ម៉ែត្រការ៉េ។

ក្រៅពី​ដី​នៅក្នុង​ក្រុង​ហើយ ដី​នៅ​តំបន់ជាយៗក្រុង​ចម្ងាយ​ប្រមាណ​ជា 7-8គីឡូម៉ែត្រ ក៏​ឡើងថ្លៃ​ខ្លាំង​ផងដែរ ជាពិសេស​ការ​ពុះ​ជា​ដីឡូត៍​នៅលើ​ផ្លូវលេខ58 ដែល​ស្ថិតនៅ​ភាគ​ខាងជើង​ឆៀង​ខាងកើត សកម្មភាព​ពុះ​ដី​ជាឡូត៍ៗ និង​សាងសង់​ជា​សំណង់​ផ្ទះល្វែង​លក់​ក៏បាន និង​កំពុង​កើនឡើង​យ៉ាង​គួរឱ្យកត់សម្គាល់​ផងដែរ។ សម្រាប់​ដីឡូត៍ គិត​ជា​មធ្យម​ក្នុង​មួយ​ឡូត៍(5×20ម៉)ដី​នៅជាប់​ផ្លូវជាតិ​មានតម្លៃ​ចន្លោះ​ពី15,000 ទៅ20,000ដុល្លារ ហើយ​ដី​នៅ​ផ្នែក​ខាងក្នុង​វិញ មានតម្លៃ​គិត​ជា​មធ្យម​គឺ​ពី 7,000-8,000ដុល្លារ ខណៈដែលឆ្នាំមុនៗ គេ​អា​ចរក​ទិញ​បាន​ក្នុងតម្លៃ​ត្រឹមតែ 4,000-6,000ដុល្លារ​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​ឡូត៍។

ងាក​មក​វិស័យ​សំណង់​វិញ អគារ​ផ្ទះល្វែង​ក៏ត្រូវ​បាន​គេ​សាងសង់​លក់​យ៉ាង​ព្រោងព្រាត​ផងដែរដែល​គិត​ជា​មធ្យម គឺមាន​តម្លៃ​ចាប់ពី 46,000ដុល្លារ​ឡើងទៅ​ក្នុង​មួយ​ល្វែង ចំណែកឯ​ផ្ទះ​នៅ​ជួរ​ខាងមុខ​មានតម្លៃ​ចាប់ពី 75,000ដុល្លារ​ឡើងទៅ ហើយ​លក់ដាច់​ខ្លាំង​ទៀតផង ដោយ​គ្រាន់តែ​ដាក់​ប្រកាស​លក់​គម្រោង​ភ្លាម អតិថិជន​ក៏​នាំគ្នា​សម្រុក​ទិញ​តែម្តង ជាពិសេស​អតិថិជន​ក្នុង​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត និង​មកពី​តាម​បណ្តា​ខេត្តផ្សេងៗដែល​ពួកគាត់​បាន​ទិញ​សម្រាប់​ទុក​លក់​បន្ត ឬ​ទុក​ជួល​ឱ្យ​ជនជាតិ​ចិន ខណៈដែល​ជនជាតិ​ចិន​បាននាំគ្នា​ចូលមក​ស្នាក់នៅ​បណ្តាក់ទុន​រកស៊ី កាន់តែច្រើនឡើងៗនៅក្នុង​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​ដែល​ជាទី​តាំងទី2 បន្ទាប់ពី​ក្រុងព្រះសីហនុ​ដែលមាន​ជនជាតិ​ចិន​ចូលមក​រស់នៅ​ច្រើនជាងគេ​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា។

លោក សាន ស៊ានហូ អភិបាលក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន​វិស័យ​អចលនទ្រព្យ​កាន់តែ​កើនឡើង​ខ្លាំង​មែន រាប់​តាំងពី​សកម្មភាព​ពុះ​ដីឡូត៍​លក់ ការសាងសង់​សំណង់ផ្ទះ​ល្វែង​លក់ជាពិសេស​សំណង់​អគារ​សណ្ឋាគារ ខុន​ដូ និង​កាស៊ីណូ​បាន​កើនឡើង​ព្រោងព្រាត។ លោក​បន្តថាកាលពី​ឆ្នាំមុន វិស័យ​អចលនទ្រព្យ​ហាក់​មាន​ចំនួន​តិចតួច និង​មិនសូវមាន​ការចាប់អារម្មណ៍​ពី​អ្នកវិនិយោគ​ប៉ុន្មាន​ទេ ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​ឆ្នាំ2018 កន្លងទៅនេះ នៅពេល​មាន​ជនជាតិ​ចិន​ចូលមក​បណ្តាក់ទុន​រក​ស៊ី​ជាច្រើន​លើ​វិស័យផ្សេងៗ ដែល​រួមមាន​វិស័យ​វាយ​ន​ភណ្ឌ​កាត់ដេរ រោងចក្រ​ឧស្សាហកម្មផ្សេងៗ និង​វិស័យ​សណ្ឋាគារ ខុន​ដួ និង​កាស៊ីណូ​ផង​នោះបានធ្វើឱ្យ​វិស័យ​អចលនទ្រព្យ​កើន​តម្លៃ​ឡើង​យ៉ាងខ្លាំង ដោយ​បច្ចុប្បន្ន​មាន​ក្រុមហ៊ុន​សង់ផ្ទះ​ល្វែងធំៗចំនួន 8ក្រុមហ៊ុន កំពុងតែ​សង់ផ្ទះ​ល្វែង​ចាប់ពី 100ល្វែង​ឡើងទៅ សំណង់​សណ្ឋាគារ និង​ខុន​ដូ​កម្ពស់ 20ជាន់​ក៏​កំពុងតែ​ដំណើរការ​សាងសង់​សម្រាប់​ដាក់​ជួល និង​លក់​ផងដែរ។ ដោយឡែក អគារ​កាស៊ីណូប្រណីតៗ លំដាប់​ផ្កាយ4-5 មាន​ដល់​ទៅ 20អគារ​ឯណោះ។

លោក​បន្តថា ប៉ោយប៉ែត គឺជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ពាណិជ្ជកម្ម​ចម្រុះ និង​មាន​ចម្រុះ​ជាតិ​សាសន៍​ដែល​បាន​ចូលមក​ស្នាក់នៅ និង​វិនិយោគ រួមមាន​ជនជាតិ​ថៃ ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និង​ជនជាតិ​អឺរ៉ុប​មួយចំនួន​តូច និង​ជាពិសេស​ជនជាតិ​ចិន​តែម្ដង ហើយ​ប៉ោយប៉ែត​ក៏​ជាទី​ប្រជុំជន​ដែលមាន​ប្រជាជន​ចំណាកស្រុក​ដ៏​ច្រើន​ចូលមក​បោះទីតាំង​រស់នៅ និង​បណ្តាក់ទុន​រកស៊ីផ្សេងៗ ដោយសារតែ​វា​ជាទី​តាំង​អភិវឌ្ឍន៍​ថ្មី​មួយ បើ​ធៀប​នឹង​ទីក្រុង​ផ្សេងទៀត​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​ប្រក​បរបរ រក​ចំណូល​ទទួលទាន​នៅក្នុង​ក្រុមគ្រួសារ។

លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា អ្វីដែល​ធ្វើឱ្យ​ជនបរទេស​ចូលមក​វិនិយោគ​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​នោះ គឺ​ដោយសារតែ​ប៉ោយប៉ែត​ជាទី​តាំង​មួយ​អំណោយផល និង​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​ដឹកជញ្ជូន​ទំនិញ​ឆ្លង​ព្រំដែន មាន​កម្លាំង​ពលកម្ម​វ័យក្មេង​ច្រើន អគ្គិសនី​តម្លៃ​ទាប ជាទី​តាំង​ដែលមាន​វិស័យ​ដីធ្លី​នៅ​ក្មេងខ្ចី ដែល​គេ​អា​ចរក​ទិញ​បាន​ក្នុងតម្លៃ​ទាប និង​ដាក់លក់​ទៅវិញ​ក្នុងតម្លៃ​ខ្ពស់ និង​ក៏មាន​តំបន់​ទេសចរណ៍​កម្សាន្ត​ជាច្រើន​សម្រាប់​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ចូលមក​ទស្សនា​ផងដែរ។

គេ​រំពឹងថា ឧស្សាហកម្ម​ដីធ្លី និង​សំណង់​ក្នុង​ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត​នឹង​នៅតែ​រីកចម្រើន​ទៅមុខ​យ៉ាង​លឿន និង​ឥតឈប់ឈរ ដោយសារតែ​វា​ជាទី​តាំង​គោលដៅ​សម្រាប់​ជនជាតិ​ចិន​ចូលមក​រស់នៅ​កាន់តែច្រើន និង​លំដាប់​ទី2 បន្ទាប់ពី​ក្រុងព្រះសីហនុ៕

ដោយមាន​ទំនុកចិត្ត​លើ​វិស័យ​ធនាគារ បានធ្វើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នាំគ្នា​ដាក់​ប្រាក់​បញ្ញើ​នៅតាម​គ្រឹះស្ថាន​ធនាគារ និង​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​មួយចំនួន​កើនឡើង​រហូតដល់​ជិត100% នៅ​ដំណាច់ឆ្នាំ2018 កន្លងទៅ​ថ្មី​នេះ។ នេះ​បើតាម​របាយការណ៍​វឌ្ឍនភាព​ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា។

របាយការណ៍​ចេញផ្សាយ​ដោយ​ធនាគារជាតិ​កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​បាន​លើកឡើងថា ការរីកចម្រើន​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ហិរញ្ញវត្ថុ​កម្ពុជា ពិសេស​ការ​មាន​ជំនឿ​ទុកចិត្ត​ពី​សាធារណជន​បានធ្វើឱ្យ​ប្រាក់​បញ្ញើ​នៅក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​កម្ពុជា​កើនឡើង​រហូតដល់91% ក្នុង​រយៈពេល​ពេញ​មួយឆ្នាំ2018។

របាយការណ៍​ខាងលើ​បង្ហាញថា ការអនុវត្ត​គោលនយោបាយ​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​គោលនយោបាយ​សារពើពន្ធ​សមស្រប បាន​ចូលរួមចំណែក​សំខាន់​ក្នុងការ​រក្សារ​ស្ថិរភាព​រឹងមាំ ដែល​គាំទ្រ​ដោយ​ការវិនិយោគ និង​ការរីកចម្រើន​នៃ​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច ដែល​ក្នុងនោះ​វិស័យ​ធនាគារ រូបិយវត្ថុ​ទូទៅ​កើន​ដល់24.2% ពោលគឺ​កើនឡើង​ជាង​ឆ្នាំ2017 ស្ថិតក្នុង​ស្ថានភាព​សមស្រប និង​រីកចម្រើន​សេដ្ឋកិច្ច គឺ​មិន​បណ្តោយ​ឱ្យមាន​សម្ពាធ​ដល់​អតិផរណា​ឡើយ។

ក្នុងពេលដែល​ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​កាន់តែ​មាន​ភាព​រីកចម្រើន វិស័យ​ធនាគារ​បាន​ចូលរួមចំណែក​យ៉ាងសំខាន់ ដោយ​សម្រេចបាន​នូវ​វឌ្ឍនភាព​សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ជាក់ស្តែង​វិស័យ​ធនាគារ​បាន​បន្ត​ចាក់​ឫសគល់​យ៉ាងជ្រៅ​ទៅក្នុង​សេដ្ឋកិច្ច​ដ៏​រឹងមាំ ដោយបាន​ជំរុញ​ភាព​ស៊ីជម្រៅ​លើ​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន​កើន​ឡើងដល់78% ក្នុង​ឆ្នាំ2018 ហើយ​ទ្រព្យសកម្ម​សរុប​មាន​កំណើន​ឡើង ដល់ 174ភាគរយ​នៃ​ផលទុនជាតិ​សរុបកើនឡើង 20ភាគរយ​ក្នុង​ឆ្នាំ2018នេះ ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នា​កាលពី​ឆ្នាំមុន។ វឌ្ឍនភាព​នេះ​ឆ្លុះបញ្ចាំង​ពី​ភាព​ទុកចិត្ត​ពី​សាធារណជន​មកលើ​ប្រព័ន្ធ​ធនាគារ​ជាក់ស្តែង​បាន​ជំរុញ​ប្រាក់​បញ្ញើ​ឱ្យមាន​កំណើន​ឡើង91% នៃ​ផលិតផល​ក្នុងស្រុក​សរុប(ផ.ស.ស) កើនឡើង16% ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នា​កាលពី​ឆ្នាំមុន ដែលជា​កត្តា​រីកចម្រើន​ដែល​បានផ្តល់​លទ្ធភាព​ឱ្យ​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ធ្វើ​អន្តរ​ការិយកម្ម​ហិរញ្ញប្បទាន​កាន់តែ​សកម្ម។

ឥណទាន​ក៏​សម្រេចបាន10% នៃ​ផ.ស.ស គឺ​បាន​កើនឡើង20.1% ដែល​បាន​គាំទ្រ​ដល់​ការធ្វើ ពិពិធ​កម្ម​មូលដ្ឋាន​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ប្រកបដោយ​ចីរភាព និង​បរិ​យា​ប័ន្ន ស្រប​ពេលដែល​វិស័យ​ធនាគារ បាន​កំពុង​ចូលរួមចំណែក​អនុវត្ត​គោលនយោបាយ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុងការ​កាត់បន្ថយ​ភាពក្រីក្រ ដែល​បាន​បង្កើន​បរិ​យា​ប័ន្ន​ហិរញ្ញវត្ថុ​ជាប់​ជា​លំដាប់96% នៃ​ប្រជាជន​ពេញវ័យ កំពុង​ទទួលបាន​សេវា​ហិរញ្ញវត្ថុស្រប​ពេលដែល​ចំណេះដឹង​ពី​ការប្រើប្រាស់​ហិរញ្ញវត្ថុ ត្រូវបាន ពង្រីក​ជាប្រចាំ​ផងដែរ។

ពាក់ព័ន្ធ​ករណីនេះ លោក​ឧកញ៉ា ហួត អៀង​តុង ប្រធាន​នាយក​នៃ​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ហត្ថា​កសិករ​មានប្រសាសន៍​ទ​ទួល​ស្គាល់​ថា អត្រា​ប្រាក់​បញ្ញើ​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ កើន​ឡើ​ងគួរឱ្យកត់សម្គាល់​ពិតប្រាកដ​មែន ហើយ​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ហត្ថា​កសិករ​ផ្ទាល់​មានការ​កើនឡើង​ប្រមាណ​ជា25% ក្នុង​ឆ្នាំ2018 ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ2017កន្លងទៅ ដែលមាន​សាច់ប្រាក់​បញ្ញើ​សរុប​ប្រមាណ​ជា 460លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក ក្នុងចំណោម​អតិ​ជន​ជាង 10ម៉ឺន​នាក់។

លោក​ឧកញ៉ា​បាន​បន្តថា ការដាក់​ប្រាក់​បញ្ញើ​ក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​ធនាគារ ឬ​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ទទួលបាន​អត្រា​ការប្រាក់​ទាប​បំផុត 7.5ភាគរយ ប្រសើ​ជាង​យកប្រាក់​ទៅ​ទុក​ក្នុងផ្ទះ ឬ​ដាក់​កូនជ្រូក​ដែល​មិនអាច​ទទួលបាន​ប្រាក់ចំណេញ ហើយ​អាច​ជួប​ហានិភ័យ​បាត់បង់​ដោយ​ប្រការ​ណាមួយ​ក៏​អាច​ថា​បាន។ ការយក​លុយ​ទៅ​វិនិយោគ​ប្រកប​របរ​រកស៊ី ជួន​បាន​ប្រាក់ចំណេញ​ជាង​ដាក់​ប្រាក់​បញ្ញើ ជួន​ក៏​មិនបាន​ចំណេញ​ដូច​ប្រាក់​បញ្ញើ​ដែរ ហើយ​បើសិនជា​ការរកស៊ី​មិនបាន​ប្រុងប្រយ័ត្ន មិន​រៀបចំ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ជាមុន អាច​នឹង​ជួប​ហានិភ័យ​ខាតបង់​ថែមទៀត។

លោក​ឧកញ៉ា​អះអាងថា ការកើនឡើង​នៃ​ប្រាក់​បញ្ញើ​សន្សំ​នេះ គឺ​ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ជំនឿ​ទុកចិត្ត​មកលើ​វិស័យ​ធនាគារ និង​មី​ក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ ស្រប​ពេលដែល​ការប្រកប​របរ​រកទ​ទួល​ទាន​របស់​ពលរ​ដ្ឋ​កាន់​តែមាន​ភាពប្រសើ​រ​ឡើង​ពីមួយ​ឆ្នាំទៅ​មួយឆ្នាំ។ ហើយ​ការកើនឡើង​នៃ​អត្រា​ប្រាក់​បញ្ញើ​នេះ​ក៏​ទទួលបាន​ពី​កា​រួមចំណែក​នៃ​ស្ថិរភាព​នយោបាយក៏ដូចជា​ស្ថិរភាព​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុងប្រទេស​ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ​ផងដែរ៕

អ្នក​នាំចេញ​ក្នុងស្រុក​មិនត្រូវ​បាន​តម្រូវឱ្យមាន​ទម្រង់​វិញ្ញាបនបត្រ​ប្រភពដើម(CO)នៅនាយកដ្ឋាន​គយ​កម្ពុជា​ទេ ប្រសិនបើ​ឯកសារ​នេះ​មិន​ត្រូវបាន​តម្រូវ​ដោយ​អាជ្ញាធរ​នៅក្នុង​ប្រទេស​គោលដៅ​ដែល​ត្រូវ​នាំ​ទំនិញ​ចូល ដែល​ការលើកលែង​នេះ​គឺជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​សេចក្តី​បង្គាប់​ដែល​ចេញ​ដោយ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និង​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​កាលពី​សប្តាហ៍​មុន។

យោងតាម​បទ​ប្បញ្ញត្តិ​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប​ដែល​បានធ្វើ​វិសោធនកម្ម​លើកចុងក្រោយ​នៅ​ខែមិថុនា ឆ្នាំ2017 និង​ដោយ​ផ្អែក​តាម​ប្រកាស​អន្តរក្រសួង​ចុះ​ថ្ងៃទី28 ខែធ្នូ ឆ្នាំ2018 ស្ដីពី​ការសម្រួល​នីតិវិធី​ក្នុងការ​បំពេញបែបបទ​នាំចេញ​ទំនិញ​ទៅ​ក្រៅប្រទេស។

ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ពាណិជ្ជករ​ដែលមាន​បំណង​នាំចេញ​ទំនិញ​ទៅ​ទីផ្សារ​សហភាព​អឺរ៉ុប(EU)ក្រោម​ការអនុគ្រោះ​ពន្ធ​លើ​គ្រប់​មុខទំនិញ​លើកលែងតែ​អាវុធ(EBA) ព្រមទាំង​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ ​GSP របស់​ប្រទេស​ន័​រវែស ស្វ៊ី​ស និង​ប្រទេស​តួ​ក​គី ឱ្យមក​ដាក់​ពាក្យសុំ​ចុះឈ្មោះ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ចុះបញ្ជី​អ្នក​នាំចេញ (Registered Exporter System REX) របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប។

សេចក្តីប្រកាស​រួម​របស់​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​ចេញផ្សាយ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេ​ស​ប៊ុ​ក​ផ្លូវការ​របស់​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​បានឱ្យ​ដឹងថា ការនាំចេញ​ទំនិញ​ទៅកាន់​សហភាព​អឺរ៉ុប​ស្ថិតក្រោម​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​ទូទៅ (GSP) របស់​ប្រទេស​ន័​រ​វែ​ស ស្វ៊ី​ស និង​តួ​ក​គី​ក៏ត្រូវ​បាន​លើកលែង​លក្ខខណ្ឌ​ឱ្យមាន​វិញ្ញាបនបត្រ​បញ្ជាក់​ប្រភពដើម​នេះ​ផងដែរ បើ​ក្រុមហ៊ុន​ទាំងនោះ បាន​ចុះឈ្មោះ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​REX នេះ។

ឯកឧត្តម ស៊ា​ង ថៃ អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​បាន​ថ្លែងថា ការលែង​តម្រូវឱ្យមាន​វិញ្ញាបនបត្រ​បញ្ជាក់​ពី​ប្រភពដើម​ដើម្បី​នាំចេញ​ទំនិញ​ទៅកាន់​សហភាព​អឺរ៉ុប​នេះ បាន​កើតមានឡើង​ដោយសារ​កម្ពុជា​បាន​ក្លាយជា​សមាជិក​នៃ​ប្រព័ន្ធ​REX ដែល​នឹង​អនុវត្ត​ចាប់ពី​ថៃ្ង​ទី1 ខែមករា​ឆ្នាំ2019នេះ​តទៅ។

ឯកឧត្តម ​បាន​បន្ថែមថា៖“រដ្ឋាភិបាល​ចង់​សម្រួល​ដល់​ការរកស៊ី​របស់​ពាណិជ្ជករ និង​អ្នករកស៊ី​ទាំងអស់។ យើង​សុទ្ធចិត្ត​ថា មិនចាំបាច់​ឱ្យធ្វើ​វិញ្ញាបនបត្រ​បញ្ជាក់​ប្រភពដើម​ទេ។ ក្រុមហ៊ុន​នឹង​នៅសល់​កម្រៃ​ដែល​ត្រូវ​បង់ និង​ចំណេញ​ពេលវេលា​ពី​ការធ្វើ​វា”។ នៅពេល​ចុះឈ្មោះ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​REX ក្រុមហ៊ុននាំចេញ​គ្រាន់តែ​ប្រកាស​ខ្លួនឯង​ពី​ប្រភេទ​ទំនិញ និង​បរិមាណ​ទំនិញ​ទៅកាន់​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ដោយ​មិនចាំបាច់​ស្នើសុំ​វិញ្ញាបនបត្រ​បញ្ជាក់​ប្រភពដើម ហើយ​សហភាព​អឺរ៉ុប​នឹង​ទទួលស្គាល់”។

ទោះយ៉ាងណា​ក៏ដោយ ប្រសិនបើ​អ្នក​នាំចេញ​មានការ​នាំចេញ​ទំនិញ អ្នក​នាំចេញ​ត្រូវតែ​ផ្ញើលិខិត​ជូនដំណឹង​ជាមួយ​ព័ត៌មាន​លម្អិត​នៃ​ការដឹកជញ្ជូន​ទៅ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ឱ្យបាន 30ថ្ងៃ មុនពេល​ទំនិញ​ត្រូវបាន​នាំចេញ។

តាមរយៈ​ការចូលរួម​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​REX ពាណិជ្ជករ​ទទួលបាន​នូវ​ការផ្តល់​វិញ្ញាបនបត្រ ដែលមាន​មូលដ្ឋាន​នៃ​គោលការណ៍​នាំចេញ។ ក្រុមហ៊ុន​នានា​បាន​ក្លាយជា​អ្នក​នាំចេញ​ដែល​បាន​ចុះបញ្ជី​ដែល​អនុញ្ញាតឱ្យ​ពួកគេ​មាន​សិទ្ធិ​ផ្ទាល់​របស់​ពួកគេ។

ការចុះឈ្មោះ​ជាមួយ REX នឹង​កាត់បន្ថយ​ការចំណាយ និង​រក្សាទុក​ពេលវេលា​សម្រាប់​អ្នក​នាំចេញ។ ដូច្នេះ​ក្រសួង​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​បានធ្វើការ​អំពាវនាវ​ដ​ល់​ក្រុមហ៊ុននាំចេញ​ទាំងអស់​ដែល​នាំចេញ​ទំនិញ​ទៅ​សហភាព​អឺរ៉ុប​ក្រោម​គម្រោង EBA ឬ​ទៅ​ប្រទេស​​ន័​រ​វែ​ស ស្វ៊ី​ស និង​តួ​ក​គី​ក្រោម​គម្រោង GSP ឱ្យ​អញ្ជើញ​មក​ចុះឈ្មោះ​ជាមួយ​REX ។

ក្រុមហ៊ុន​ដែលមាន​បំណង​ចង់​ចូលរួម REX ត្រូវតែ​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​មួយចំនួន។ ពួកគេ​ត្រូវតែ​ចុះឈ្មោះ​ជា​ក្រុមហ៊ុន​មួយ​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​ពួកគេ​មិនត្រូវ​ដាក់​ពាក្យបណ្តឹង​ក្ស័យធន ឬដាក់បញ្ចូល​ក្នុង​បញ្ជីខ្មៅ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​នៅពេលដែល​ដាក់ពាក្យ​សុំ។ ទំនិញ​នាំចេញ​ត្រូវតែ​បំពេញ​តាម​លក្ខខណ្ឌ និង​តម្រូវការ​ឱ្យបាន​ពេញលេញ។

ការដាក់​ពាក្យសុំ​នេះ​ត្រូវធ្វើ​នៅ​នាយកដ្ឋាន​នាំចេញ-នាំចូល​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី1ខែមករា ឆ្នាំ2019តទៅ ក្នុង​វត្ថុបំណង​ដើម្បី​ឱ្យមាន​នីតិសម្បទា​ក្នុងការ​ប្រកាស​ប្រភពដើម (Statement on Origin) ជំនួស​ឱ្យការប្រើប្រាស់​វិញ្ញាបនបត្រ​បញ្ជាក់​ប្រភពដើម​ទំនិញ​ទម្រង់​A។ ការចុះបញ្ជី​ជាមួយនឹង REX នឹងមិន​គិតថ្លៃ​រហូតដល់​ថ្ងៃទី30 ខែមិថុនា ឆ្នាំ2020៕

មិន​ថា​ការរស់នៅ ការធ្វើការងារ ឬ​ការធ្វើ​អាជីវកម្ម​នោះទេ មនុស្ស​គ្រប់គ្នា​ចាំបាច់​ត្រូវធ្វើ​ការប្រាស្រ័យទាក់ទង​ដើម្បី​ប្រើប្រាស់​មនុស្ស​ឱ្យ​អស់ពី​សក្តានុពលឆ្ពោះទៅ​សម្រេច​គោលដៅ​ណាមួយ​ដែល​បានកំណត់​ទុក។ មនុស្សម្នាក់ៗ ជាពិសេស​សហគ្រិន​ដែលជា​អ្នកមើល​ឃើញ​ពី​ឱកាសច្រើនជាង​អ្នកដទៃ​ផ្សេងទៀត តែងតែ​ជា​អ្នក​ដែលមាន​សមត្ថភាព​ក្នុងការ​ប្រមូល​មនុស្សខ្លាំងៗឱ្យធ្វើ​ការងារ​ជាមួយ​ខ្លួន តែ​ពេលខ្លះ​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​អាច​នឹង​ប្រឈម​ជាមួយ​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ក្នុង​អាជីវកម្ម​ទៅវិញ បើទោះបីជា​ពួកគាត់​មាន​មនុស្ស​ខ្លាំង​នៅក្បែរ​ខ្លួន​ក៏ដោយ។

លោក គង់ វិ​ចិ​ត្រា ស្ថាបនិក​ស្ថាប័ន Asia Leading Academy បាន​លើកឡើងថា អ្នក​ដែល​ពូកែ​ប្រមូល​មនុស្ស​មក​ធ្វើ​ការងារ​រួមគ្នា ឬ​ចូលរួម​ដើម្បី​ជួយ​ដល់​អាជីវកម្ម មិន​ប្រាកដថា សុទ្ធតែ​អាច​ជោគជ័យ​នោះទេ ព្រោះ​មនុស្សម្នាក់ៗមាន​ចំណុច​ខុសគ្នា​ច្រើន​ដែល​អាចធ្វើ​ឱ្យមាន​ការខ្វែង​គំនិត​គ្នា​គ្រប់ពេល។ ពេលខ្លះមាន​មនុស្ស​ពូកែ​ច្រើន បញ្ហា​ក្នុង​ក្រុមការងារ​ក៏​កាន់តែច្រើន​ដូចគ្នា ដែល​ស្ថានភាព​នេះ​ជា​ចំណុច​ប្រឈម​សំខាន់​មួយ​អាចធ្វើឱ្យ​អា​ជី​កម្មថ្មីៗត្រូវ​បិទទ្វារ​ទៅវិញប្រសិនបើ​អ្នកគ្រប់គ្រង​មិនចេះ​សម្របសម្រួល​ឱ្យបាន​ល្អ ទោះបី​ជាមាន​ម្ចាស់​ភាគហ៊ុន​ជា​មនុស្ស​ពូកែ​ធ្វើ​ការងារ​ក៏ដោយ។ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ អ្នក-គ្រប់គ្រង​ចាំបាច់​ត្រូវតែមាន​សមត្ថភាព​គ្រប់គ្រង​បុគ្គលិក ឬ​ដៃគូ​ឱ្យបាន​ល្អ ដើម្បី​ធានាថា យើង​អាច​កាត់បន្ថយ​គុណវិបត្តិ ហើយ​ប្រើប្រាស់​សមត្ថភាព​របស់​សមាជិក​ទាំងអស់​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ដើម្បី​នាំ​ស្ថាប័ន​ឱ្យ​កាន់តែខ្លាំង និង​លេចធ្លោ​ឡើង។

លោក គង់ វិ​ចិ​ត្រា បាន​និយាយថា៖ “សម្រាប់​ខ្ញុំ​ការគ្រប់គ្រង​មនុស្ស​ចាំបាច់​ត្រូវមាន​ចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួន​គឺ​វិធីសាស្ត្រ ចិត្តសាស្ត្រ និង​ការកំណត់​គោលដៅ​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់”។

សហគ្រិន​ខាងលើ​បានលើកឡើង​ផងដែរ​ថាចំពោះ​វិធីសាស្ត្រ អ្នកគ្រប់គ្រង​ចាំបាច់​ត្រូវ​ព្យាយាម​ស្វែងយល់​ឱ្យបាន​កាន់តែច្បាស់ និង​លម្អិត​ពី​បុគ្គលភាព​របស់​សមាជិកម្នាក់ៗថា តើ​គាត់​ជា​មនុស្ស​បែបណា មាន​ប្រភព​មកពីណា ហើយ​មាន​បទពិសោធ​អ្វីខ្លះហើយ​គាត់​មាន​លក្ខណៈ​ប្លែក​អ្វីខ្លះ​ខុសពី​សមាជិក​ដទៃទៀត។ ចំពោះ​ចិត្តសាស្ត្រ គឺជា​ដំណាក់កាល​សំខាន់​មួយ​ផ្សេងទៀត​ដែល​ត្រូវ​យកចិត្តទុកដាក់ ព្រោះ​ក្រោយពេល​យើង​ដឹង​ច្បាស់​ពី​បុគ្គលភាព​របស់​បុគ្គលិក​ហើយ អ្នកគ្រប់គ្រង​ចាំបាច់​ត្រូវ​ចេះ​ប្រើប្រាស់​ភាពឆ្លាត​វៃ​របស់ខ្លួន​ក្នុងការ​ប្រាស្រ័យ​ទាក់ទង ឬ​ជំរុញ​សកម្មភាព​ការងារ​បែបណា​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ត្រូវ​នឹង​អ្វីដែល​មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវការ។ ប្រសិនបើ​យើង​អនុវត្ត​សកម្មភាព​តែមួយ​ជាមួយ​សមាជិក​គ្រប់គ្នា​នោះ យើង​នឹង​បង្កើត​ចំណុច​ជំទាស់​កាន់តែច្រើន ព្រោះ​មនុស្សម្នាក់ៗត្រូវការ​ការយកចិត្ត​ទុកដាក់​តាម​វិធីសាស្ត្រ​ផ្សេងគ្នា និង​មានវី​ធី​សាស្រ្ត​ធ្វើ​ការងារផ្សេងៗគ្នា​ដែល​ទាមទា​ឱ្យ​អ្នកគ្រប់គ្រង​យល់​ពី​កាលៈទេសៈ ហើយ​ជំរុញ​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យធ្វើ​ការងារ​បានល្អ​ដោយ​មិនប៉ះពាល់​ដល់​ទឹកចិត្ត។ ចំណុច​ចុងក្រោយ​គឺ​ព្យាយាម​កំណត់​គោលដៅ​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់​ថា សកម្មភាព​ការងារ​របស់​យើង​ត្រូវការ​មនុស្ស​ប្រភេទ​ណា​ផ្សេងទៀត ហើយ​មនុស្ស​ណាខ្លះ​ដែល​គួរតែ​បន្ថែម​សម្រាប់​ក្រុមការងារ​ទាំងមូល​បន្ទា​ប់​ពី​អាច​សហការគ្នា​បានល្អ​ហើយ ដើម្បីឱ្យ​សកម្មភាព​អាជីវកម្ម​កាន់តែ​មានកា​រ​អភិវឌ្ឍ​លឿន​ឡើង។

លោក ឃួន សុខា​ន់​ឌី អគ្គនាយក​ក្រុមហ៊ុន ECC Reality បាន​លើកឡើងថា សម្រាប់​អាជីវកម្ម​របស់លោក និង​ក្រុមការងារ​របស់លោក ដែលជា​វិស្វករ​ផង​នោះ ពេលខ្លះ​មានការ​លំបាក​ក្នុងការ​សម្របសម្រួល​ជាមួយ​ក្រុមការងារ ព្រោះ​ក្រុម​អ្នកជំនាញ​ខុសពី​អ្នករកស៊ី។ អ្នកជំនាញ​ជា​អ្នក​ដែល​សិក្សា​ល្អិតល្អន់ ត្រូវការ​ប្រើប្រាស់​ពេលវេលា​យូរ​ក្នុង​ការចេញ​គម្រោងមួយៗ ហើយ​ពេលខ្លះទៀត​ត្រូវការ​ភាពល្អិតល្អន់​បំផុត ទើប​អាចនិយាយបាន ដើម្បី​ចៀសវាងការខាតបង់ ហើយ​មិន​ចូលចិត្ត​ស្មាន​នោះទេ តែ​សម្រាប់អ្នករកស៊ី​វិញ​ត្រូវការ​ភាព​រហ័ស និង​និយាយ​ចេញភ្លាមៗជាការ​ប៉ាន់ស្មាន។ ភាពខុសគ្នា​នេះ​ធ្វើឱ្យមាន​ភាពលំបាក​ក្នុងការ​គ្រប់គ្រង ឬ​សម្របសម្រួល​ឱ្យ​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម និង​អ្នកជំនាញ​ដើរ​ស្របគ្នា​ណាស់ តែ​សម្រាប់​អ្នករកស៊ី​លើ​វិស័យ​អចលនទ្រព្យ ឬ​សំណង់​ចាំបាច់​ត្រូវតែ​ប្រឈម​បញ្ហា​នេះ។ ហេតុនេះហើយ​ទើប​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការយកចិត្តទុកដាក់​ខ្លាំង​ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​ឱ្យអាជីវកម្ម​អាច​ដំណើរការ​ទៅបាន​ដោយ​រលូន ហើយ​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយ​ដៃគូ​ប្រកួតប្រជែង​បាន។

លោក ឃួន សុខា​ន់​ឌី និយាយថា៖ “សកម្មភាព​សំខាន់​ក្នុងការ​សម្របសម្រួលរ​វាង​អ្នកជំនាញ និង​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម គឺ​បណ្តុះបណ្តាល និង​ព្យាយាម​ជំ​រុញឱ្យ​អ្នកជំនាញ​ក្លាយជា​អ្នករកស៊ី។ នៅពេលដែល​អ្នកជំនាញ​ចាប់ផ្តើម​គិតថា ខ្លួនឯង​ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃអាជីវកម្ម​នោះ ពេលនោះ​គាត់​នឹង​ចាប់ផ្តើម​យល់​ពី​តម្រូវការ​របស់​អតិថិជន​កាន់តែច្បាស់​ដែល​ធ្វើឱ្យ​គាត់​អាច​នឹង​ចាប់ផ្តើម​ច្នៃ​ស្ថានការណ៍​ឱ្យ​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង”។

លោក សុខា​ន់​ឌី បានលើកឡើង​ផងដែរ​ថា អ្នករកស៊ី​ជាមួយ​អ្នកជំនាញ​ចាំបាច់​ត្រូវតែ​អត់ធ្មត់ ហើយ​ព្យាយាម​នាំ​ពួកគាត់​បន្តិចម្តងៗឱ្យ​យល់​ពី​តម្រូវការ​ជាក់ស្តែង​ដែល​យើង​ចង់បាន ហើយ​កាត់បន្ថយ​ការស្តីបន្ទោស ព្រោះម្នាក់ៗសុទ្ធ​តែមាន​ចំណុច​សំខាន់រៀងៗខ្លួន។ នៅពេលដែល​អ្នកជំនាញ​គាត់​ដឹង​ពី​គោលដៅ និង​ចំណុច​សំខាន់​ក្នុងការ​ប្រកួតប្រជែង ឬ​មាន​ជំនាញ​សហគ្រិនភាព​ហើយ គាត់​នឹង​ប្រើប្រាស់​ភាពច្នៃប្រឌិត​របស់គាត់​ដើម្បី​ធ្វើយ៉ាងណា​បង្កើត​ក្បួន​ងាយស្រួលផ្សេងៗទៀត​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​លឿន ឱ្យ​ល្អ ហើយ​ធ្វើឱ្យ​ម្ចាស់​ស្ថាប័ន​យល់​ពី​តម្លៃ​របស់គាត់​កាន់តែខ្លាំង៕

កសិករ​ដាំ​អំពៅ​នៅតាម​ជនបទ​បាន​សម្តែង​ក្តី​រីករាយ​យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារ​តម្លៃ​អំពៅ​នៅ​ឆ្នាំនេះ​កើន​លើស​ឆ្នាំមុន100% ដោយ​អំពៅ​លេខ1 ក្នុង1បាច់​មានតម្លៃ 20,000រៀល ខុសពី​ឆ្នាំមុន​ដែល​លក់បាន​ត្រឹមតែ​តម្លៃ 10.000រៀល​ប៉ុណ្ណោះ។

លោក យឿន សំអាង កសិករ​ដាំ​អំពៅ​ភូមិ​ព្រែក​ស្នាយ ឃុំ​ព្រែក​គយ ស្រុក​ស្អាង ខេត្ត​ក ណ្តា​ល​បានឱ្យដឹងថា គ្រួសារ​លោក​បាន​ប្រកប​របរ​ដាំ​អំពៅ​ម្រេច​នេះ​យូរ​ឆ្នាំ​មកហើយ ពោល​គឺជា​ដំណាំ​ដែល​បន្សល់​ជា​កេរដំណែល​មក​តាំងពី​ដូនតា ត​ពី​ឪពុកម្តាយ​ជាង 20ឆ្នាំ​មកហើយ។ លោក​ប្រាប់ថា កាលពី​ឆ្នាំ​កន្លងទៅ អ្នក​ដាំ​អំពៅ​បាន​ខាត​ឡុងចុង ចូល​ដើម និង​ស្ទើរតែ​លែង​ហ៊ាន​ដាំ ដោយសារ​អំពៅ​ប្រភេទ​លេខ1 ក្នុង1បាច់​លក់​បានតែ 6,000 ទៅ7,000រៀល ហើយ​បើ​ឡើង​ខ្ពស់បំផុត ក៏​លក់​តម្លៃ​ត្រឹមតែ 10,000រៀល​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​មួយ​បាច់។

ចំណែក​ដើមរដូវ​នេះ​វិញ អំពៅ​បាន​ឡើងថ្លៃ​ល្អ1ជា3 គឺអាច​ស្រង់ដើម​ដែល​ខាត​កាលពី​ឆ្នាំមុន និង​បាន​ចំណេញ​មកវិញ​ខ្លះ ដោយ​អា​លេខ1 លក់​នៅ​ចម្ការ​តែម្ដង បាន​ក្នុង 1បាច់​មិន​ក្រោម 18,000រៀល​ទេហើយ​បើ​ដឹក​យកទៅលក់​ដល់​ផ្សារ​តាខ្មៅ​ផង គឺអាច​លក់បាន​ថ្លៃ​ដល់​ទៅ 22,000រៀល​ឯណោះ ហើយ​បើ​អំពៅ​ដើមតូចៗ ប្រភេទ​លេខ3 វិញ ក៏​អាច​លក់បាន​ពី6,000 ទៅ7,000រៀល​ដែរ។ ខណៈដែល​អំពៅ​លេខ2 លក់បាន​ក្នុង 1បាច់​តម្លៃ​ពី10,000 ទៅ12,000រៀល។ លោក​បាន​បន្តថា ឆ្នាំ​កន្លងទៅ អំពៅ​ថោក​ដោយសារ​មាន​អ្នក​ដាំ​ច្រើន ឆ្នាំនេះ​កសិករ​មួយចំនួន​ប្តូរ​ទៅ​ដាំ​ដំណាំផ្សេងៗ ហើយ​ទឹកជំនន់​ឆ្នាំនេះ​ក៏​ឡើង​ធំ លិច​ខូច​អស់​មួយចំនួនទៀត​នោះទើប​ធ្វើឱ្យ​អំពៅ​ឡើងថ្លៃ និង​រក​អំពៅ​លក់​ស្ទើរ​មិនបាន​ទៀតផង។

លោក​ក៏បាន​ប្រាប់​ផងដែរ​អំពី​បច្ចេកទេស​ដាំ​ដំណាំ​អំពៅ​នេះ​ថា ជាដំបូង​គេ​ត្រូវ​កាត់​ដើម​អំពៅ​ជា​កំណាត់ខ្លីៗ យក​ត្រង់​ថ្នាំងនីមួយៗ រួចហើយ​យក​កង់​ថ្នាំងអំពៅ​ទាំងនោះ​ទៅ​ដាក់​តម្រៀប​គ្នា​បណ្ដុះ​នៅក្នុង​ថ្នាល​មួយ​ក្បែរ​ប្រភពទឹក ដើម្បី​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​ស្រោចស្រព​វា។ កំណាត់​ថ្នាំង​ដើម​អំពៅ​ទាំងនោះ គេ​មិនត្រូវ​លុប​ដី​លើ​វា​ឱ្យ​ជិត​ទេ ត្រូវដាក់​តម្រៀប​ឱ្យ​ភ្នែក​ថ្នាំងអំពៅ​បញ្ឈរ​ឡើងលើ​ដើម្បីឱ្យ​ឆាប់​ដុះ​ពន្លក​ឡើង បន្ទាប់មក​ត្រូវ​គ្រប​ចំបើង​ស្ងួត​ពីលើ​ថ្នាំងអំពៅ​ទាំងនោះ ហើយ​ស្រោច​ទឹក​មួយថ្ងៃ​ម្ដង​ដើម្បីឱ្យ​កូន​អំពៅ​ឆាប់​ដុះ​ឡើង​ល្អ។

ពេលដែល​កូន​អំពៅ​ដុះ​ឡើង​បាន​ទំហំ​ប៉ុន​ម្រាមដៃ គឺ​ក្រោយ​បណ្ដុះ​ប្រមាណ​ជា 1ខែ ទើប​គេ​យក​វា​ទៅ​ដាក់​ដាំ​នៅក្នុង​ដីចម្ការ។ ការដាំដុះ​តាម​វិធី​នេះ គេ​អាច​អនុវត្តបាន​ចំ​ពេលដែល​ដីចម្ការ​នៅ​សើម ហើយ​វិធី​នេះ​អាច​ចំណាយ​ដើមទុន​តិច និង​ឆាប់​បាន​ទទួលផល​ទៀតផង​ប៉ុន្តែ​វា​មានគុណ​វិបត្តិ​ម្យ៉ាង គឺ​ដើម​អំពៅ​ដុះ​ឡើង​មិនសូវ​បានល្អ​ទេ នៅពេល​ពុំមាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​គ្រប់គ្រាន់។

ចំណែកឯ​ការត្រៀម​ដី​សម្រាប់​ដាំ​ដុះ​វិញ មុនពេល​ដាក់​ដាំ គេ​ត្រូវ​ភ្ជួរ​ដី​ឱ្យបាន 3សា និង​ត្រូវ​ភ្ជួរ​ឱ្យបាន​ជម្រៅ​ជ្រៅ រាស់​បំបែក​ដី​ឱ្យ​ម៉ដ្ឋ រួច​ឆូត​ជា​គន្លង​ដើម្បី​ឱ្យមាន​ចង្អូរ​សងខាង ប៉ុន្តែ​មិនត្រូវ​លើក​ជា​រង​ទេ។ ការកាយ​ជា​គន្លង​នោះ ត្រូវឱ្យ​មាត់​រណ្ដៅ​មាន​ទំហំ8តឹក(0.80ម៉ែត្រ) រួច​យក​កូន​អំពៅ​ដែល​បណ្ដុះ​បាន​ហើយ 1ដើម​ដែលមាន​ដុះ​ដើម​ប៉ុន​មេដៃ កម្ពស់​ប្រមាណ 2តឹក(0.20ម៉ែត្រ)មក​កប់​ក្នុង​រណ្ដៅ​ដែលមាន​ល្បាយ​ផេះ ដីដំបូក លាមក​សត្វ​ក្រៀម ដាក់​នៅ​បាត​រណ្ដៅ​នោះ​ជាស្រេច ដោយ​ត្រូវ​កប់​កូន​អំពៅ​ដោយ​ដី​ពីលើល្មមៗ រួចហើយ​ស្រោច​ទឹក​ទៅតាម​អាកាសធាតុ តែ​មិនត្រូវ​ស្រោច​ទឹក​តិចពេក​ដែលនាំឱ្យ​ដើម​អំពៅ​លូតលាស់​មិនបាន​ល្អ និង​ក៏​មិនត្រូវ​ស្រោច​ច្រើន​ជ្រុល​នាំឱ្យ​ជាំ​ទឹក​ខូចខាត​ដំណាំ​អស់​ដែរ។ ការដាំ​អំពៅ​សំខាន់​គឺ ត្រូវធ្វើ​ការ​សក​ស្លឹក​វា​ចេញ​ទៅតាម​ដំណាក់កាល ហើយ​ដាក់​ជី​ភ្ជួរ​កប់​លើ​គុម្ព ទើប​ដើម​អំពៅ​លូតលាស់​ល្អ។

រយៈពេល​ជិត​មួយឆ្នាំ​ក្រោយ​នឹង​ទទួលបាន​ផល ដោយពេល​កាប់​ដើម​អំពៅ​ចាស់​អស់ ដើម​អំពៅ​ថ្មី​អាច​លូតលាស់​ឡើង​បន្តពេល​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យគេ​អាច​ប្រមូល​ផល​បាន​ពី2 ទៅ3ឆ្នាំ​បន្តទៀត។

អ្នកស្រី សៀក ឃី ឈ្មួញកណ្តាល​ម្នាក់​បាន​ប្រាប់​ផងដែរ​ថា កាលពី​ឆ្នាំមុន​អំពៅ​ពិតជា​ថោក​និយាយ​លែងចេញ​មែន រហូត​មាន​អ្នកខ្លះ​ទុក​ដើម​អំពៅ​ឱ្យ​ចាស់​ចោល​ទៀតផង ព្រោះ​គ្មាន​ម៉ូយ​ទទួល​ទិញ បើ​កាប់​ត្រូវ​ជួល​កម្មករ និង​ត្រូវ​ដឹក​ដើរ​លក់​ខ្លួនឯង​ទៀត។ ប៉ុន្តែ​ឆ្នាំនេះ រក​អំពៅ​លក់​មិន​បានទេហើយ​ឡើងថ្លៃ​មួយ​ទ្វេ​ជា2 ជា3 ឯណោះ។ ហើយ​ពេលនេះ​គ្រាន់តែ​ជា​ពេល​ប្រមូល​ផល​ដើមដៃ អំពៅ​ឡើងថ្លៃ​ប៉ុណ្ណេះ​ហើយ ទម្រាំ​ដល់​កណ្តាល​ដៃ និង​ចុងដៃ​ដែលជា​រដូវក្តៅ​ទៀត​នោះ តម្លៃ​អំពៅ​នឹង​ឡើង​ខ្ពស់ជាង​ពេលនេះ​ទៅទៀត។ ក្រៅពី​ដើរ​ម៉ៅ​ចម្ការ​ពី​កសិករ​ហើយ អ្នកស្រី​ក៏​ប្រមូល​ទិញ​គិត​ជា​បាច់​តាម​ចម្ការ​ផងដែរ ដោយ​ក្នុង1បាច់​ផាត់​សា​ហ៊ុយ និង​ចំណាយផ្សេងៗរួចហើយ អ្នកស្រី​អាច​ចំណេញ​បាន​ពី1,000 ទៅ1,500រៀល​ដែរ​ក្នុង 1បាច់។ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ដំណាំ​អំពៅ​នេះ លោក កាង ម៉ាំងអនុប្រធាន​ការិយាល័យ​ផែនការ​នៃ​មន្ទីរ​កសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ​ខេត្តកណ្តាល បាន​មានប្រសាសន៍ថា ក្នុង​ឆ្នាំ2018 នេះ ទូទាំង​ខេត្ត​មាន​ដំណាំ​អំពៅ​ចំនួន 401ហិកតា ខណៈ​កាលពី​ឆ្នាំ2017 មាន​ចំនួន​ជិត 1ពាន់​ហិកតា​ឯណោះ ក្នុងនោះ​ស្រុក​ស្អាង​ដាំ​អំពៅ​ច្រើនជាងគេ គឺ​ចំនួន 350ហិតា​ និង​ទើបនឹង​ចាប់ផ្តើម​ប្រមូល​ផល​បានជាបណ្តើរៗប៉ុណ្ណោះ។

លោក​ក៏បាន​បន្ត​ដែរ​ថា កសិករ​ត្រូវ​ចេះ​ពិនិត្យមើល​អំពី​តម្រូវការ​លើ​ទីផ្សារ និង​ចៀសវាង​ដាំ​ដំណាំតាមៗគ្នា ដែលនាំឱ្យ​ជន់​ច្រើន​នៅលើ​ទីផ្សារ ជា​កត្តា​ធ្វើឱ្យ​ផលដំណាំ​ចុះថោក​នាំឱ្យ​ខាត់​បង់ ហើយ​លោក​អនុប្រធាន​ការិយាល័យ​ក៏បាន​ឱ្យដឹង​ដែរ​ថា នៅ​ទូទាំង​ខេត្តកណ្ដាល​នេះ ក្រៅ​អំពី​ផ្ទៃដី​សម្រាប់ធ្វើ​ស្រូវ​ហើយ នៅមាន​ដី​សម្រាប់​ដាំ​ដំណាំ​ចម្រុះ​ចំនួន 36,500ហិកតា​ទៀត៕

រដ្ឋមន្ត្រី​កសិកម្ម​កម្ពុជា​បានស្នើ​សុំ​ជប៉ុន​ឱ្យ​គាំទ្រ​ការអភិវឌ្ឍ​ត្រី ដោយបាន​លើកឡើង​ពី​លទ្ធភាព​ដែល​ប្រទេស​ជប៉ុន​បានផ្តល់​ជំនាញ​របស់ខ្លួន​ដល់​វិស័យ​វារីវប្បកម្ម​ក្នុងស្រុក​នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​បង្កើន​ផលិតកម្ម និង​ទប់ស្កាត់​ការពឹង​ផ្អែកលើ​ការនាំ​ចូល​ត្រី និង​ស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​ការ​អភិវ​ឌ្ឍ​សហគមន៍​កសិកម្ម និង​គាំទ្រ​ការអភិវឌ្ឍ​ការចិញ្ចឹម​សត្វ​នៅ​កម្ពុជា​ដោយ​ប្រើ​ទឹក​ស្ពែ​ម​សិប្ប​និ​មិ្ម​ត ស្របតាម​បរិបទ​ថ្មី​នៃ​ដំណើរ​ការវិវឌ្ឍ​នៃ​បដិវត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម 4.0 និង​សម័យ​ឌីជីថល។

នៅក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​ជាមួយ​គណៈប្រតិភូ​សមាជិក​សភា​ជប៉ុន​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​លោក Jun Tsushima និងឯកឧត្តម វេ​ង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និង​នេសាទ បាន​មានប្រសាសន៍ថា៖ “យើង​បានស្នើ​សុំឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ជ​ប៉ុន​ជួយ​យើង​ក្នុងការ​កែលម្អ​ប្រតិ​ប​ត្ដិការនេសាទ​ត្រី​នៅ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ និង​បង្កើត​កន្លែង​ស្ទូចត្រី​ទឹកសាប ដើម្បី​កែលម្អ​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ក​សិ​ករ​របស់​យើង និង​បង្កើន​ការផលិត​ត្រី”។

ជាមួយនឹង​សំណើ​ខាងលើនេះ​ឯកឧត្តម​រដ្ឋមន្ត្រី ក៏បាន​ស្នើ​សុំឱ្យ​ជប៉ុន​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​កិច្ចដំណើរការ​មជ្ឈមណ្ឌល​ភ្ញាស់​ពូជ​ត្រី​នៅ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ និង​ស្នើ​គាំទ្រ​ដល់​ការបង្កើត​មជ្ឈមណ្ឌល​ភ្ញាស់​កូន​ត្រី​ទឹកសាប​ផងដែរ ដើម្បី​ជួយ​ដល់​ការលើកកម្ពស់​ជីវភាព​ប្រជាកសិករ​ខ្មែរ។

ឯកឧត្តម វេ​ង សាខុន ក៏បាន​​ស្នើ​ដល់​រាជរដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន​ឱ្យជួយ​រៀបចំ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​គ្រ​ប់ក​ម្រិ​ត​ក្នុង​ការសិក្សា​ផ្លាស់ប្តូរ​បទពិសោធ ដើម្បី​ស្វែងយល់​បន្ថែម​ពី​ការវិវឌ្ឍ​ផ្នែក​កសិកម្ម​នៅ​ប្រទេស​ជប៉ុន និង​ស្នើ​ដល់​ប្រទេស​ជប៉ុន​ជួយ​ពិនិត្យពិចារណា​ពី​លទ្ធភាព​ក្នុងការ​កៀរគរ​អ្នកវិនិយោគទុន​មក​ធ្វើការ​វិនិយោគ​លើ​ការកែច្នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម​នៅ​កម្ពុជា ក៏ដូចជា​ការទទួល​ទិញ​នូវ​ផលិតផល​កសិកម្ម​បន្ថែម​ពី​កម្ពុជា​នាពេលខាងមុខ​ផងដែរ។

លោក Jun TSUSHIMA បាន​មានប្រសាសន៍ថា ឆ្នាំនេះ​ជា​ខួប​លើក​ទី65 នៃ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​រ​វាង​កម្ពុជា និង​ជប៉ុន ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន​នឹង​បន្ត​ពង្រឹង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​រ​វាង​ប្រទេស​ទាំង2ឱ្យ​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង។ ឆ្លើយតប​នឹង​សំណើ​នេះ លោក Tsushima បាន​បញ្ជាក់ថា លោក​នឹង​នាំយក​សំណើ​នេះ​ត្រឡប់​ទៅ​ប្រទេស​វិញ ហើយ​ស្វែងរក​មធ្យោបាយ​ទាក់ទាញ​វិនិយោគិន​ជប៉ុន​កាន់តែច្រើន​ឱ្យមក​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​ជលផល​របស់​កម្ពុជា។

លោក Shetty Seetharama Thombathu ប្រធាន​ទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេស​នៃ​អង្គការ​អភិវឌ្ឍន៍​ឧស្សាហកម្ម នៃ​អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNIDO) បាន​និយាយថា ជំនួយ​របស់​ជប៉ុន​នៅក្នុង​វិស័យនេះ​នឹង​បង្ហាញ​ពី​ការជួយ​យ៉ាង​ធំធេង ដោយសារតែ​ការផលិត​ត្រី​នៅ​កម្ពុជា​មិន​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​បំពេញ​តាម​តម្រូវការ​ក្នុងស្រុក។ លោក​បញ្ជាក់ថា៖“មាន​សក្តានុពល​ដ៏​ធំធេង​សម្រាប់​ការវិនិយោគ​ទៅលើ​ពូជ​ត្រី​សមុទ្រ ជាពិសេស គឺ​អាហារ​សមុទ្រ​ដែលមាន​តម្រូវការ​ខ្ពស់​ដូចជា​បង្គា និង​ក្តាម​ជាដើម។ តម្រូវការ​ក្នុងស្រុក​សម្រាប់​ពូជ​មាន​កម្រិត​ខ្ពស់ សម្រាប់​ត្រី​ដែលមាន​តម្រូវការ​ខ្ពស់ ដូចជា​ត្រី​ធូ​ឡា​ស៊ី ត្រី​គល់រាំង ត្រី​ឆ្មា ត្រី​ចិនជាដើម”។

លោក Thombathu បាន​ថ្លែងថា វិស័យ​ជលផល​ក្នុង​តំបន់​ត្រូវការ​តម្រូវការ​រឿង​គុណភាព កសិដ្ឋាន​ចិញ្ចឹម​ត្រី​នៅ​កម្ពុជា​មិនមាន​លទ្ធភាព​ផលិត​ពូជ​ត្រី​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​បំពេញតម្រូវការ​នោះទេ។ ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវការ​ការវិនិយោគ​បន្ថែមទៀត ទាំង​នៅ​តំបន់​ទឹកសាប និង​សមុទ្រ។

លោក​បាន​ពន្យល់ថា តម្រូវការ​ត្រី​នៅ​កម្ពុជា​កំពុង​កើនឡើង ហើយនឹង​បន្ត​កើនឡើង​ដោយសារតែ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ចំណូល​កើនឡើង និង​ចំនួន​ភ្ញៀវទេសចរ​ដែល​កើនឡើង​ពីមួយ​ឆ្នាំទៅ​មួយឆ្នាំ។ ការផលិត​ត្រី​នៅក្នុង​ប្រទេស​មិន​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​បំពេញ​តាម​ការទាមទារ​ឡើយ ដូច្នេះ​យើង​ត្រូវ​នាំចូល​ត្រី។ ការពឹងផ្អែក​ខ្លាំង​លើ​ការនេសាទ គឺ​មិនមាន​និរន្តរភាព​ទេ ហើយ​បរិ​មាណនៃ​ការចាប់​ត្រី គឺ​ស្ទើរតែ​នៅ​ទ្រឹង​មួយកន្លែង។ ដើម្បី​ជម្នះ​ស្ថានភាព​នេះ មធ្យោបាយ​តែមួយគត់​ដើម្បី​បំពេញ​ឱ្យ​គ្រប់​តម្រូវការ គឺ​តាមរយៈ​ការចិញ្ចឹម​ត្រី​ដែលមាន​និរន្តរភាព។

លោក Thombathu បានចង្អុលបង្ហាញ​ថាសហភាព​អឺរ៉ុប​កំពុង​រៀបចំ​អនុវត្ត​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ជលផល​ថ្មី CAPFish ដែល​នឹង​ដំណើរការ​ពី​ឆ្នាំ2019នេះ ដល់​ឆ្នាំ2023 ក្នុង​ថវិកា​ចំនួន 135លាន​អឺរ៉ូ(153,7 លាន​ដុល្លារ)។ កម្មវិធី​នេះ​នឹង​គាំទ្រ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល និង​វិស័យ​ឯកជន​ក្នុង​ការកសាង​ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង និង​គ្រប់គ្រង​ជលផល​ប្រកបដោយ​និរន្តរភាព រួមទាំង​ការចិញ្ចឹម​សត្វ ការនេសាទ​ក្រោយ​ការប្រមូល​ផល និង​ការគាំទ្រ​វិស័យ​ឯកជន។ តាមរយៈ​ការវិនិយោគ​របស់​ជប៉ុន និង​ជំនួយ​អភិវឌ្ឍន៍​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប កម្ពុជា​អាច​នឹង​ក្លាយជា​ប្រទេស​នាំចេញ​ត្រី​យ៉ាងពិត​ប្រាកដ​ត្រឹម​ឆ្នាំ2023 ។

កាលពី​ខែមេសា​ក្រុមហ៊ុន ជីន ហ៊ាង អាប់​វ័រ​ជីវ​កម្ម​របស់​ចិន បានប្រកាស​គម្រោង​វិនិយោគ​ទឹកប្រាក់100លាន​ដុល្លារ​លើ​គម្រោង​វារីវប្បកម្ម​ទឹកសាប និង​ទឹកប្រៃ​នៅ​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ និង​ខេត្តកោះកុង​ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់​តម្រូវការ​ក្នុងស្រុក និង​អន្តរជាតិ។

យោងតាម​របាយការណ៍​ប្រចាំឆ្នាំ​របស់​ក្រសួងកសិកម្ម​បានឱ្យដឹង​ថា ត្រី​ចំនួន 16,625តោន​ត្រូវបាន​គេ​ចាប់បាន​នៅ​ទន្លេ​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ2017 ខណៈពេលដែល​ត្រី​ចំនួន 121,025តោន​ត្រូវបាន​គេ​នេសាទ​បាន​ពី​ក្នុង​សមុទ្រ៕

វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅ​កម្ពុជា​កំពុងមាន​ស្ថានភាព​ល្អប្រសើរ ស្រប​ពេលដែល​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ​បាន​ពង្រីក​ខ្លួន​កាន់តែ​ធំឡើងៗជាមួយ​សាខា​ស្ទើរ​គ្រប់​ទីកន្លែង​ទាំង​តំបន់​ជនបទ និង​ទីក្រុង។ ជាមួយនឹង​ការពង្រីក​ទីផ្សារ​របស់​គ្រឹះស្ថាន​ហិរញ្ញវត្ថុ​នេះធនធាន​ជាច្រើន​បាន​ក្លាយជា​តម្រូវការ​ចាំបាច់​សម្រាប់​ផ្គត់ផ្គង់​ឱ្យ​ដំណើរការ​របស់​ស្ថាប័នធំៗ ដែល​ក្នុងនោះ​ធនធានមនុស្ស​ក៏​ជា​ផ្នែក​មួយ​មិនអាច​ខ្វះ​បាន​ផងដែរ​សម្រាប់​សម័យ​បច្ចេកវិទ្យា។

ទន្ទឹមនឹង​ភាព​វិជ្ជមាន​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ​នេះ ធនធានមនុស្ស​ផ្នែក​ធនាគារ​ក៏ត្រូវ​បាន​គេ​មើលឃើញថា​អាច​នឹង​ប្រឈម​បញ្ហា​ជាច្រើន​ផងដែរ​នៅពេលដែល​ប​ដិ​វត្ដ​ន៍​ឧស្សាហកម្ម​ថ្មី​ចូលមក​ដល់ ដែល​ម៉ាស៊ីន​ចាប់ផ្តើម​ចូល​ជំនួស​ផ្នែកខ្លះៗនៃ​ធនាគារ និង​គ្រឹះស្ថាន​ហិរញ្ញវត្ថុ ដែលជាចរន្ត​មួយ​ប៉ះពាល់​ដល់​ធនធានមនុស្ស​ដែល​កំពុង​សិក្សា​នេះ។ បើទោះបីជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី អ្នកជំនាញ​នៅតែ​មើលឃើញថា​កម្ពុជា​នៅ​ត្រូវការ​អ្នកជំនាញ​ហិរញ្ញវត្ថុ​ជាច្រើន​ផ្សេងទៀត​ដើម្បី​បំពេញតម្រូវការ​នៅក្នុង​ស្រុក​បើទោះបីជា​បច្ចេកវិទ្យា​ត្រូវបាន​គេ​ដាក់ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​នៅតាម​ធនាគារ និង​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ជាច្រើន​នៅ​កម្ពុជា​ក៏ដោយ។

បណ្ឌិត ផុន ណារិន នាយក​វិទ្យាស្ថាន ពាណិជ្ជ​សាស្ត្រ អេស៊ីលីដា បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននេះ​ធនាគារ និង​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ត្រូវការ​បុគ្គលិក​ច្រើន​គួរសម​ដែរ​ដើម្បី​បម្រើ​ការងារ​លើ​វិស័យនេះ បើទោះបី​ជាមាន​វត្តមាន​បច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ (FINTECH)ក៏ដោយ។ ជាក់ស្តែង​បើ​គិត​ត្រឹមតែ​ធនាគារ​អេស៊ីលីដា ភីអិលស៊ី តែមួយ កាលពី​មិនទាន់​រៀបចំ​ប្រព័ន្ធ Fintechធនាគារ​ត្រូវការ​ជ្រើសរើស​បុគ្គលិក​បន្ថែម​ចន្លោះ​ពី20ភាគរយ ទៅ30ភាគរយ​ជា​រៀងរាល់ឆ្នាំ។ ប្រសិនបើ​គិតពី​ចំនួន​មធ្យម​សម្រាប់​បុគ្គលិក 1ម៉ឺន​នាក់ ហើយ​យើង​ត្រូវការ​ជា​មធ្យម​ប្រហែល 25ភាគរយ​នោះ​យើង​ត្រូវការ​បុគ្គលិក​ប្រមាណ 2,500នាក់​បន្ថែម។ ក្រោយពេល​មាន​វត្តមាន Fintech យើង​នៅតែ​បន្ត​ជ្រើសរើស​បុគ្គលិក​ច្រើន​ដដែល គ្រាន់តែ​មានការ​ថយចុះ​បន្តិច​ប៉ុណ្ណោះ។

លោក​បណ្ឌិត ផុន ណារិន បាន​និយាយថា៖ “បើ​គិតពី​ធនាគារ​នៅ​ទូទាំងប្រទេស ប្រសិនបើ​តម្រូវការ​ធនធានមនុស្ស​កើនឡើង​ត្រឹមតែ 5ភាគរយ​នោះ មានន័យថា តម្រូវការ​ទីផ្សារ​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅ​ត្រូវការ​បុគ្គលិក​ថ្មី​ពី​ចន្លោះ 4,000នាក់ ទៅ 5,000នាក់”។

អ្នកគ្រប់គ្រង​ស្ថាប័ន​អប់រំ​ទាក់ទង​នឹង​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ពាណិជ្ជកម្ម​ខាងលើ​បានលើកឡើង​ផងដែរ​ថា បើតាម​ទស្សនៈ​របស់លោក​ផ្ទាល់​រយៈពេល5ឆ្នាំ ទៅ10ឆ្នាំ​ទៀត Fintechមិនអាច​វាយលុក​ខ្លាំង​លើ​ទីផ្សារការងារ​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅក្នុង​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ​នៅ​កម្ពុជា​នោះទេ ព្រោះ​បច្ចុប្បន្ននេះ​មាន​ហេតុផលសំខាន់ៗមួយចំនួន​ដែល​ធ្វើឱ្យ​យើង​នៅតែ​ប្រតិបត្តិការ​ធនាគារ​បែប​ប្រពៃណី​នៅ​កម្ពុជា។ ចំណុច​សំខាន់​ទី1 គឺ​បច្ចុប្បន្ននេះ​មានតែ​ធនាគារធំៗចំនួន 2-3ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ប្រើប្រាស់​បណ្តាញ​បច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​វិស័យ​ធនាគារ​នេះ​សម្រាប់​ប្រតិបត្តិការ​ធនាគារ​រប​ស់​ខ្លួន ហេតុនេះ​យើង​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេលវេលា​យូរ​បន្ថែមទៀត​ដើម្បីឱ្យ​ធនាគារ​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ប្រើប្រាស់ Fintech។ ចំណុច​ទី2 គឺ​ប្រជាជន ឬ​អតិថិជន​បច្ចុប្បន្ន​ភាគ​ច្រើន​មិនទាន់​ទុកចិត្ត​ទាំងស្រុង 100ភាគរយ​លើ​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​នោះទេហេតុនេះ​ទើប​ប្រជាជន​នៅ​ចូលចិត្ត​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ធនាគារ​បែប​ប្រពៃណី​នៅឡើយ។ ចំណុច​សំខាន់​ម្យ៉ាង-ទៀត​នោះ​គឺ គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​មួយចំនួន​ដែល​កំពុង​ប្រែខ្លួន​ទៅជា​ធនាគារ​ក៏​ស្ថិតក្នុង​កម្រិត​មួយ​នៅឡើយ​ចំពោះ​បញ្ហា​បច្ចេកវិទ្យា​នេះ ហេតុនេះ​ទើប​មិនទាន់​អាច​ទៅ​លឿន​បានទេ។ ជារួម​បើ​មើល​តាម​ទំនោរ​របស់​ស្រុក​យើង​សព្វថ្ងៃនេះ​ឃើញថា 10ឆ្នាំ​ទៀត ផលប៉ះពាល់​របស់ Fintechមកលើ​ធនធានមនុស្ស​ផ្នែកធនាគារ​មាន​ប្រមាណ​ត្រឹមតែ 10ភាគរយ ទៅ20ភាគរយ​តែប៉ុណ្ណោះ។

លោក​សាស្ត្រាចារ្យ ជី គឹមអុី ព្រឹទ្ធបុរស​នៃ​មហាវិទ្យាល័យ វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បច្ចេកវិទ្យា នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​បៀ​ល​ប្រាយ បាន​បញ្ជាក់ថា តាម​ប្រវត្តិ​នៃ​ការធ្វើ​ប​ដិ​វត្តន៍​ឧស្សាហកម្ម គេ​ត្រូវ​ចំណាយពេល​មួយ​សតវត្សរ៍​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យបាន​ពេញលេញ ហេតុនេះ​សម្រាប់​កម្ពុជា​យើង​ក៏​ត្រូវការ​ពេលវេលា​ផងដែរ។ លើ​វិស័យណាក៏ដោយ យើង​ចាំបាច់​ត្រូវ​ដើរ​បន្តិចម្តងៗតាមរយៈ​ការជំរុញ​ការបណ្តុះបណ្តាល​លើ​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា និង​បណ្តុះបណ្តាល​ឱ្យ​យល់ច្បាស់​ពី​ការផ្លាស់ប្តូរ​របៀប​ធ្វើការ​ងារ​ដោយ​បញ្ចូល​បច្ចេកវិទ្យា​បន្តិច​ម្តង។ ក្រោយ​ពេលដែល​យើង​បណ្តុះបណ្តាល​បាន​នូវ​ធនធានមនុស្ស​ខ្លាំង​ហើយ​ទើប​យើង​អាចអនុវត្ត​ការងារ​បាន​ដោយ​រលូន ព្រោះ​បើទោះបីជា​យើង​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ក៏ដោយ​ក៏ត្រូវ​ការ​មនុស្ស​ជា​អ្នកគ្រប់គ្រង​ដែរ។

លោក ជី គឹមអុី បាន​និយាយថា៖ “ពិភពលោក​ចាប់​ផ្តើមធ្វើ​ស្វ័យប្រវត្តិកម្ម (automation) លើ​ផ្នែក​ផលិតកម្ម និង​សេវាក​កម្ម តែ​ចរន្ត​នេះ​អាច​ធ្វើទៅ​មិនសូវ​ជា​បាន​ស្រុះគ្នា​នោះទេ វា​ទាមទារ​ឱ្យមាន​ការចំណាយ​ពេលវេលា​ដើម្បី​ត្រៀម​ទាំង​ធនធាន និង​ការអប់រំ​ឱ្យ​បានល្អ​ជាមុនសិន”។

អ្នកជំនាញ​ខាងលើ​បានបញ្ជាក់​ផងដែរ​ថា បន្តិចម្តងៗកម្ពុជា​អាច​នឹង​អនុវត្ត​បានល្អ​លើ​ការប្រើប្រាស់​បណ្តាញ​បច្ចេកវិទ្យា​ទាំង​ផ្នែក​ផលិតកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម និង​ហិរញ្ញវត្ថុ តែ​មិនមែន​ក្នុងពេល​ត្រឹមតែ 4-5ឆ្នាំ​ទៀត​ទេ តែ​វា​អាច​ត្រូវការ​ពេលវេលា​ច្រើន​ឆ្នាំ​ទៀត​ដែរ​ដើម្បី​បញ្ជ្រាប​ប្រព័ន្ធថ្មីៗទាំងអស់នេះ​ឱ្យបាន​គ្រប់​ទីកន្លែង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត បើទោះបីជា​ការធ្វើ​ស្វ័យប្រវត្តិកម្ម​ប៉ះពាល់​ដល់​ការងារ​មនុស្ស​ក៏ដោយ តែ​មនុស្ស​ក៏​នៅតែមាន​ឱកាស​ធ្វើ​ការងារ​បានល្អ​ដដែល គ្រាន់តែ​ផ្លាស់ប្តូរ​ពី​ការងារ​ចាស់​ទៅ​ការងារថ្មីៗតែប៉ុណ្ណោះ៕