ដើម្បីលើកកម្ពស់ការដាំដុះបន្លែសុវត្ថិភាពក្នុងស្រុក ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបាននិងកំពុងអនុវត្តគម្រោងជំរុញការដាំដុះបន្លែធម្មជាតិ ដោយធ្វើការផ្សារភ្ជាប់រវាងសហគមន៍ដាំដុះបន្លែ ជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រមូលទិញបន្លែ និងក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ធាតុចូលខាងកសិកម្មរបស់ជប៉ុន។
បើយោងតាមធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ការផ្សារភ្ជាប់នេះបានជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនធ្វើកិច្ចសន្យាក្នុងការប្រមូលទិញបន្លែពីប្រជាកសិករក្នុងសហគមន៍ដែលបានដាំដុះបន្លែតាមស្តង់ដារកំណត់របស់ក្រុមហ៊ុន។
លោក កៅ ថាច អគ្គនាយកធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបានឱ្យដឹងថា កសិករមួយចំនួនជួបផលលំបាកលើដំណាំកសិផលរបស់ខ្លួនដោយសារទីផ្សារលក់បន្លែនៅមានកម្រិត រហូតដល់មានពេលខ្លះដាំហើយទុកសម្រាប់កាត់ចោល និងលក់បានថោកៗ និងនៅតំបន់ខ្លះមានដីដាំដុះល្អ មានជីជាតិ និងមានសក្តានុពល ប៉ុន្តែដីនោះត្រូវបានទុកទំនេរចោលដោយមិនប្រើការក៏មាន។
លោក កៅ ថាច បានបញ្ជាក់ថា ដើម្បីដោះស្រាយលើបញ្ហានេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បាននិងកំពុងអនុវត្តគម្រោងជំរុញការដាំដុះបន្លែធម្មជាតិ ដោយធ្វើការផ្សារភ្ជាប់រវាងសហគមន៍ដាំដុះបន្លែជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រមូលទិញបន្លែ និងក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ធាតុចូលខាងកសិកម្មរបស់ជប៉ុន ដោយក្រុមហ៊ុនមានកិច្ចសន្យាក្នុងការប្រមូលទិញបន្លែពីប្រជាកសិករក្នុងសហគមន៍ដែលបានដាំដុះបន្លែតាមស្តង់ដាកំណត់របស់ក្រុមហ៊ុន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ “ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទនឹងបន្តគាំទ្រ និងផ្តល់ឥណទានដោយយកអត្រាការប្រាក់ក្នុងកត្តាអនុគ្រោះដល់ប្រជាសហគមន៍ដើម្បីលើកកម្ពស់ការដាំដុះបន្លែធម្មជាតិ និងជួយពង្រីកសេដ្ឋកិច្ចជនបទ”។
លោក កៅ ថាច ថ្លែងថា គម្រោងជំរុញការដាំដុះបន្លែធម្មជាតិនឹងត្រូវធ្វើការផ្សារភ្ជាប់រវាងសហគមន៍ដាំដុះបន្លែជាមួយក្រុមហ៊ុនប្រមូលទិញបន្លែ ហើយក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញនឹងធ្វើកិច្ចសន្យាបញ្ជាទិញកសិផលធម្មជាតិជាមួយនឹងកសិករ។
លោកបន្តថា នាពេលបច្ចុប្បន្ន ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបានធ្វើការជាមួយសហគមន៍នៅស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល ខេត្តព្រៃវែង និងផ្នែកខ្លះនៅកំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ លោកអគ្គនាយកបានឱ្យដឹងទៀតថា កសិករបានចូលរួមក្នុងគម្រោងនេះអាស្រ័យទៅតាមតំបន់ ដោយខេត្តខ្លះមាន 30 និង50គ្រួសារក្នុងមួយសហគមន៍ ខណៈធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទនឹងពង្រីកទៅដល់ខេត្តសៀមរាប បាត់ដំបង កំពង់ធំ និងពោធិ៍សាត់ទៀត។
លោកអគ្គនាយកធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទចង់លើកកម្ពស់ជីវភាពអ្នកដាំដុះបន្លែ និងមិនចង់ឱ្យមានការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី ដើម្បីបង្កើនសុខុមាលភាពប្រជាជន ដូច្នេះហើយទើបយើងចង់ឱ្យកសិករអនុវត្តតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាព។ គម្រោងនេះទើបតែចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំនេះ ដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយការនាំចូលបន្លែពីប្រទេសជិតខាង។ ជំហានដំបូង យើងនឹងជំរុញការផលិតឱ្យបាន 30 ទៅ40តោនក្នុងមួយថ្ងៃ។ លោកថា ទុនសម្រាប់ផ្តល់ឱ្យផលិតកម្មបន្លែមានច្រើនគួរសមដែរប្រមាណជា 17ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីសរុបរបស់ធនាគារ។
លោកបន្តថា មានក្រុមហ៊ុនបោះដុំបន្លែចំនួន 13ក្រុមហ៊ុនបានសម្រេចចូលរួមជួយកសិករ និងអ្នកបរិភោគ ដូច្នេះយើងចាប់ផ្តើមគម្រោងបន្លែសុវត្ថិភាពនេះឡើង ហើយដោយឡែករឿងអត្រាការប្រាក់ គឺប្រមាណជា 8 ទៅ9ភាគរយចំពោះសហគមន៍។
លោកអគ្គនាយកបានបញ្ជាក់ថា៖ “យើងគិតថា ការផ្គត់ផ្គង់អត់បញ្ហាទេ ប៉ុន្តែយើងភ័យខ្លាចលើតម្រូវការ ដោយសារតែយើងត្រូវប្រកួតជាមួយបន្លែនាំចូល តែយើងនឹងមានការកត់ត្រាច្បាស់លាស់តាំងពីការផលិត រហូតដល់ការចែកចាយលើទីផ្សារ។ គម្រោងនេះនឹងបន្តរហូត យើងនឹងរៀបចំការផ្សព្វផ្សាយលើការទិញបន្លែសុវត្ថិភាព ឬធ្វើពិព័រណ៌តាំងបង្ហាញបន្លែធម្មជាតិរបស់យើង”។
លោក នៅ កែវ កសិករនៅស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាលបាននិយាយថា នៅតំបន់របស់លោក កសិករដាំបន្លែ3ប្រភេទ មានបន្លែដាំដោយប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី បន្លែសុវត្ថិភាព និងបន្លែស្តង់ដាសរីរាង្គ។ លោក កែវ រៀបរាប់ថា ក្នុងមួយថ្ងៃយើងអាចផ្គត់ផ្គង់បន្លែបានក្នុងមួយគ្រួសារពី 500 ទៅ 800គីឡូក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ។ ហើយអ្នកដាំបន្លែសរីរាង្គ មានជាង 20គ្រួសារ។
លោក កែវ ថា កសិករអ្នកដាំបន្លែសុវត្ថិភាពម្នាក់ដែលស្ថិតក្នុងចំណោមជាង 50គ្រួសារបានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងតំបន់របស់លោក ភាគច្រើនពួកគាត់ដាំ ស្ពៃចង្កឹះ ស្ពៃខៀវ ស្ពៃតឿ ខាត់ណា តាំងអោ ស្ពៃក្តោប ផ្កាខាត់ណា ជាដើម។ លោកបន្តថា ខាងទីផ្សារបានចុះមកទទួលយកផ្ទាល់ពីក្រុមហ៊ុន ភូមិកសិកម្មធម្មជាតិ ដោយសហគមន៍របស់លោកតែងផ្គត់ផ្គង់បន្លែបានជារៀងរាល់ខែ ដោយសារកសិរករដាំបន្លែឆ្លាស់គ្នា។
លោក កែវ ថា បានរៀបរាប់ទៀតថា៖ “យើងធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយក្រុមហ៊ុន ដោយសារតម្លៃអាចទទួលយកបាន យើងទទួលបានតម្លៃទាបបំផុត 2,500រៀល និងខ្ពស់បំផុត 10,000រៀលក្នុង 1គីឡូក្រាម អាស្រ័យទៅលើប្រភេទបន្លែ។ លោកបន្តថា បន្លែសុវត្ថិភាពមានតម្រូវការខ្ពស់ ហើយកសិករមិនអាចផ្គត់ផ្គង់តាមតម្រូវការបានគ្រប់”។
លោក ថា បានឱ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងតំបន់របស់លោក ក៏មានកសិករច្រើនដែរដែលធ្វើការដាំដុះបន្លែដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំកសិកម្ម ហើយទីផ្សាររបស់ពួកគេ គឺសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅផ្សារដើមគ និងផ្សារនាគមាស។ លោកបន្តថា ការដាំបន្លែដោយប្រើប្រាស់ថ្នាំកសិកម្ម គឺដោយសារតែពួកគេមិនមានលទ្ធភាពធ្វើឱ្យបានតាមស្តង់ដាដែលក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញតម្រូវ ឯតម្លៃវិញ បន្លែធម្មតាមានតម្លៃចាប់ពី 500 ទៅ 1,000រៀល ហើយតម្លៃនេះក៏មិនសូវជាច្បាស់លាស់ដែរ។
យោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយពីក្រសួងកសិកម្មបានឱ្យដឹងថា ប្រជាជនកម្ពុជាបានទទួលទានបន្លែជាមធ្យម 543តោនក្នុងមួយថ្ងៃកាលពីឆ្នាំមុន ហើយក្រសួងបានជំរុញឱ្យកសិករបង្កើនផលិតកម្មដើម្បីបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុកដែលកំពុងកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងបានបង្ហាញថា កម្ពុជាអាចផលិតបន្លែបានត្រឹមតែ 400តោនប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃក្នុងឆ្នាំ2018 និងមានប្រហែលជាង 140តោនទៀតត្រូវបាននាំចូលជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលភាគច្រើនពីប្រទេសវៀតណាមថៃ និងចិន។
កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ2017 រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើគម្រោងមួយដើម្បីជំរុញការផលិតបន្លែគ្មានជាតិគីមីបានសម្រេច គម្រោងនោះមានឈ្មោះថា “គម្រោងជំរុញចំណីអាហារ” ដែលមានថវិកាចំនួន 20លានដុល្លារ។បច្ចុប្បន្នគម្រោងនេះកំពុងត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងខេត្តតាកែវ កណ្តាល ព្រៃវែង កំពង់ស្ពឺ កំពង់ចាមពោធិ៍សាត់ កំពង់ឆ្នាំង បាត់ដំបង សៀមរាប និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ៕
