Author: សឿន សំណាង

  • មហា​សេដ្ឋី Elon Musk ថា «កុំបង្កើត​ក្រុម​ហ៊ុន បើ​សិន​ត្រូវ​ការ​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត»

    មហា​សេដ្ឋី Elon Musk ថា «កុំបង្កើត​ក្រុម​ហ៊ុន បើ​សិន​ត្រូវ​ការ​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត»

    មហា​សេដ្ឋី​អាម៉េរិក​ដើម​កំណើត​អាហ្វ្រិកខាង​ត្បូង លោក Elon Musk យល់​ថា អ្នក​ជំនួញ​ដែល​មាន​សក្ដានុពល​ មិន​គួរ​បង្កើត​ក្រុម​ហ៊ុន​ធុរកិច្ច​ថ្មី​ឡើយ បើ​សិន​ពួក​គេ​ត្រូវ​ការ​ការ​ជំរុញ​ពី​អ្នក​ដទៃ​។

    «កុំបង្កើត​ក្រុម​ហ៊ុន​ បើ​សិន​អ្នក​ត្រូវ​ការ​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពី​អ្នក​ផ្សេង​។ អត្រា​បរាជ័យ​ខ្ពស់​ណាស់ ពិត​ជា​មិន​គួរ​ធ្វើ​ បើ​ត្រូវ​រក​ស្វែង​រក​ការ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពី​ខាង​ក្រៅ​» លោក Elon Musk ថ្លែង​ដូច្នេះ​ជាមួយ​នឹង​ Cathie Wood ដែល​ជា​ CEO របស់ ARK Investment Management នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​មួយ កាល​ពី​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ​។

    កាល​ពី​ឆ្នាំ 2008 លោក​ Elon Musk ត្រូវ​បាន​សួរ​ថា «ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ទើប​អាច​រក្សា​បាន​នូវ​ភាព​ជឿជាក់​ គ្រា​ដែល​ការ​បាញ់បង្ហោះ​រ៉ុក្កែត​របស់ SpaceX ជួប​បរាជ័យ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់?»​។ យោង​តាម Fortune ចម្លើយ​របស់​លោក Elon Musk បាន​បង្ហាញ​ពី​ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ខ្ពស់ រហូត​ដល់​ថ្នាក់​ មិន​ត្រូវ​ការ​ការ​លើក​ទឹកចិត្ត​ពី​អ្នក​ណា​ទាំង​អស់​។ លោក Elon Musk បាន​ឆ្លើយ​ថា «សុទិដ្ឋិនិយម ទុទិដ្ឋិនិយម មិន​ខ្វល់​អ្វី​ទាំងអស់​។ យើង​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​វា​ក្លាយ​ជា​ការ​ពិត​។ ព្រះ​ជា​សាក្សី ខ្ញុំ​ប្ដេជ្ញាចិត្ត​ធ្វើ​ឱ្យ​វា​ជោគ​ជ័យ​»​។

    ក្រៅ​ពី​ SpaceX លោក Elon Musk ក៏​ជា​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​ក្រុម​ហ៊ុន​ផលិត​រថយន្ត​អគ្គិសនី Tesla, ក្រុម​ហ៊ុន​ស្ថាបនា​ផ្លូវ​ក្រោម​ដី Boring Company, បណ្ដាញ​សង្គម X (អតីត​ Twitter), ក្រុម​ហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​ខួរក្បាល​ Neuralink និង​ក្រុម​ហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា xAI ផងដែរ​។ លោក​បាន​ផ្ញើ​អនុសាសន៍​ដល់​អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​កំពុង​ចាប់​ផ្ដើម​រក​ស៊ី​ថា «ចូរ​រក​វិធី​ដើម្បី​ក្លាយ​ជា​អ្នក​មាន​ប្រយោជន៍​។ បង្កើត​ផលិត និង​សេវាកម្ម​ដែល​គ្រប់​គ្នា​ត្រូវ​ការ ដើម្បី​កែលម្អ​ជីវភាព​របស់​ពួក​គេ​។ គ្រាន់​តែ​ប៉ុណ្ណឹង​ទេ»៕

  • កម្ពុជា​បើក​ការដ្ឋាន​ស្ថាបនា​កំពង់ផែ​ទឹកជ្រៅ​ថ្មី ជំហាន​ទីមួយ​

    កម្ពុជា​បើក​ការដ្ឋាន​ស្ថាបនា​កំពង់ផែ​ទឹកជ្រៅ​ថ្មី ជំហាន​ទីមួយ​

    គម្រោងសាងសង់ចំណតផែកុងតឺន័រទឹកជ្រៅថ្មី ជំហានទីមួយ​ ត្រូវបានប្រកាស​បើកការដ្ឋានជាផ្លូវការ ជាមួយនឹងការសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ គ្រឿងចក្រលើកដាក់ចល័តនៅគែមផែ ចំនួន​ពីរ​គ្រឿង ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ នៃ​សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាល​ពី​ម្សិល​មិញ​។

    នៅ​ក្នុង​ពិធី​ខាងលើដែល​បាន​រៀប​ចំ​ឡើង​ កាលពីព្រឹកថ្ងៃ​ទី 22 ធ្នូ 2023 ឯកឧត្ដម ប៉េង ពោធិ៍នា រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​សាធារណការនិង​ដឹក​ជញ្ជូន​ បាន​រាយការណ៍​ថា ចំណត់​​ផែកុងតឺន័រ​​ទឹក​ជ្រៅថ្មី ជំហាន​ទីមួយ មាន​ប្រវែង​ 350 ម៉ែត្រ ជម្រៅ​ទឹក​សាងសង់​ 14.5 ម៉ែត្រ អាច​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​នាវា​កុងតឺន័រមាន​ចំណុះផ្ទុក​ 6​​ ម៉ឺន​តោន ដែល​មាន​ផ្លូវ​ទឹក​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិក ដឹក​ជញ្ជូន​ទៅ​មក​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុង​ព្រះសីហនុ។

    លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​សាធារណការ​និង​ដឹក​ជញ្ជូន បន្ថែម​ថា គម្រោងនេះ​នឹង​ប្រើ​ប្រាស់​រយៈ​ពេល​ 36 ខែ​សម្រាប់​ការ​សាងសង់​ ហើយគ្រោង​​​នឹង​បញ្ចប់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2026​។

    ចំណែក​សម្ដេច​ធិបតី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​ វិញ មាន​ប្រសាសន៍​ថា កំពង់ផែ​ក្រុង​ព្រះ​សីហនុ គឺជា​ផែ​នាំ​មុខ​សម្រាប់​ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម​ក្នុងតំបន់ និង​ពិភពលោក​។ ដូច្នេះ រាជរដ្ឋាភិបាល​មាន​ផែនការ​កសាង​កំពង់ផែ​នេះ​ឱ្យ​ទៅ​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ដឹក​ជញ្ជូនលំដាប់​​តំបន់​។

  • យាន​អវកាស​គ្មាន​មនុស្សបើក​បរ​ Cygnus ត្រឡប់​មក​កាន់​ផែនដី

    យាន​អវកាស​គ្មាន​មនុស្សបើក​បរ​ Cygnus ត្រឡប់​មក​កាន់​ផែនដី

    យាន​អវកាស Cygnus បាន​ចាកចេញពី​ស្ថានីយ​អវកាស​អន្តរជាតិ (ISS) ដោយ​ជោគ​ជ័យ​ បន្ទាប់​ពី​​បាន​បញ្ចប់​បេសកកម្ម​ដឹក​ទំនិញ​ឱ្យ​ណាសា និង​ដៃគូសហការ​អន្តរជាតិ​របស់​ណាសា​។

    យាន​អវកាស​គ្មាន​មនុស្ស​បើក​បរ​ Cygnus របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Northrop Grumman កាល​ពី​វេលា​ម៉ោង 8 និង 6 នាទី​ព្រឹក ​ថ្ងៃទី 22 ធ្នូ ត្រូវ​នឹង​ម៉ោង​ប្រហែល 20 ថ្ងៃ​ទី 23 ធ្នូ​ ម៉ោង​នៅ ​កម្ពុជា បាន​ចាក​ចេញ​ផុត​ពីដៃ​រ៉ូបូត​របស់​​ ISS បន្ទាប់​ពី​បាន​បំពេញ​បេសកកម្ម​រយៈ​ពេល​ 4 ខែ​។ នេះ​បើ​តាម​យោង​តាម​ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក​ (ណាសា – NASA)។

    ដូច្នេះ Cygnus បាន​ចាកចេញ​ពី ISS ដោយ​ជោគ​ជ័យ ក្រោយ​ពី​បញ្ចប់​បេសកកម្ម​ប្រគល់​ទំនិញទម្ងន់​ជាង 3,700 គីឡូក្រាម​ ដែល​រួម​មាន​ ឧបករណ៍​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ គ្រឿង​សំណង់​អវកាស ផលិត​ផល​ពាណិជ្ជកម្ម ឧបករណ៍​បច្ចេក​វិទ្យា និង​ទំនិញ​ជា​ច្រើន​មុខ​ផ្សេង​ទៀត ឱ្យ​ណាសា និង​ដៃ​គូ​សហការ​អន្តរជាតិ​របស់​ណាសា​។

    យាន​អវកាស Cygnus បាន​ភ្ជាប់​ខ្លួន​ទៅ​នឹង​ ISS កាល​ពី​ថ្ងៃទី 04 សីហា ឆ្នាំ 2023​។ នេះ​គឺជា​បេសកកម្ម​ដឹក​ទំនិញ​ទៅ​តាម​សេវាពាណិជ្ជកម្ម​លើក​ទី 19 របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Northrop Grumman ដែល​ធ្វើ​ឡើង​សម្រាប់​ណាសា​៕

  • ហេតុអ្វី​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក ​គេច​ផុត​ពី​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច?

    ហេតុអ្វី​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក ​គេច​ផុត​ពី​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច?

    ការព្យាករ​ជាច្រើន​បាន​បង្ហាញ​ថា សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក អាច​ធ្លាក់​ទៅក្នុង​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2023 ប៉ុន្តែ​ពេល​នេះ ស្ថានការណ៍​បាន​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទាំង​ស្រុង​។

    រយៈ​ពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មក​នេះ Wall Street តែង​តែ​យល់​ថា សេដ្ឋកិច្ចអាម៉េរិក​នឹង​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​វិបត្តិ​ មុន​ពេល​រដូវ​បោះ​ឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​ប្រធានាធិបតី​មក​ដល់​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ 2024​។ ក្នុង​ដំណាក់​កាល​នោះដែរ ក៏​មាន​សេដ្ឋវិទូ​ជា​ច្រើន​​បាន​ព្យាករ​ថា អាម៉េរិក​ជិត​ជួប​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​។

    ក៏ប៉ុន្តែ មួយ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មក ពួក​គេ​បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​យោបល់​។ ថ្វី​បើ​ពុំ​មាន​អ្វី​ជា​រឿង​ប្រាកដ​ ប៉ុន្តែ​លទ្ធភាព​ដែល​ សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក ជួប​វិបត្តិ​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​ឆ្នាំ​រយៈ​ពេល​ខ្លី កំពុង​តែ​ថយ​ចុះ​បន្តិច​ម្ដងៗ​។

    ដូច្នេះ តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​​ គេច​ផុត​ពី​វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច​?

    ក្នុង​ 20 ខែ​កន្លង ធនាគារ​កណ្ដាល​អាម៉េរិក (Fed) បាន​ធ្វើ​គ្រប់​យ៉ាង​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​សេដ្ឋកិច្ច​អាម៉េរិក ក្នុង​បំណង​កាត់បន្ថយ​អតិផរណា​។ ពួក​គេ​យល់​ច្បាស់​ថា ប្រការ​នេះ​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​មនុស្ស​រាប់លាន​នាក់​បាត់​បង់​ការ​ងារ​។

    ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នោះ Fed បាន​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​ 11 លើក​។ ប៉ុន្តែ Fed មិន​បាន​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​លឿន​ និង​ខ្លាំង​ដូច​កាល​ពី​ 40 ឆ្នាំ​មុន​។ កាល​ពី​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ 1980 Fed បាន​ដំឡើង​ការ​ប្រាក់​យ៉ាង​ខ្ពស់​ ធ្វើ​ឱ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​ធ្លាក់​ក្នុង​វិបត្តិ​អាក្រក់​បំផុត​នៅ​ក្នុង​អំឡុង 50 ឆ្នាំ​។

    Fed ក៏​បាន​លក់​ចោល​មូលបត្រ​បំណុល​រាប់​ទ្រីលាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​ ដែល​បាន​ទិញ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ច្រើន​ឆ្នាំ​មុន​នោះ​។ ទង្វើ​នេះ​បាន​កាត់បន្ថយ​តម្រូវ​ការ​មូលបត្រ​បំណុល​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ នាំ​ឱ្យ​អត្រា​ការ​ប្រាក់​កើន​ឡើង​ខ្ពស់​។ អត្រាការប្រាក់​នៃ​កម្ចី​ប្រើ​ប្រាស់ កម្ចី​ទិញ​ផ្ទះ បណ្ណ​ឥណទានជា​ដើម ក៏​ត្រូវ​បាន​អូស​ឡើង​ទៅ​តាម​ ធ្វើ​ឱ្យ​ទីផ្សារ​អចលន​ទ្រព្យ​អាម៉េរិក​ធ្លាក់​ចុះ​។

    ទោះ​យ៉ាង​នេះ​ក៏ដោយ ក្រោយ​ពី​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​គ្រប់​គ្រង​សេដ្ឋកិច្ច​បាន​ពីរ​ឆ្នាំ Fed ក៏​ធ្វើ​បាន​សម្រេច​នូវ​អ្វី​ដែល​គ្រប់​គ្នា​គិត​ថា​មិន​អាចទៅ​រួច​ នោះ​គឺ​ការ​គ្រប់​គ្រង​អតិផរណាបាន​​ ដោយ​មិន​រុញ​សេដ្ឋកិច្ច​ឱ្យ​ធ្លាក់​ក្នុង​វិបត្តិ​ បើ​ទោះ​មិន​អាច​បំពេញ​ចិត្ត​មនុស្ស​​គ្រប់​រូប​បាន​ក៏​ដោយ​៕

  • សហរដ្ឋ​អាម៉េរិកដើរ​ជិត​ដល់​គោលដៅ​ផលិត​អគ្គិសនី​ស្អាត និង​ស្ទើរ​តែ​គ្មាន​ដែន​កំណត់

    សហរដ្ឋ​អាម៉េរិកដើរ​ជិត​ដល់​គោលដៅ​ផលិត​អគ្គិសនី​ស្អាត និង​ស្ទើរ​តែ​គ្មាន​ដែន​កំណត់

    ក្រុមអ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​នៅ California បាន​បោះមួយ​ជំហៀន​ទៀត​នៅក្នុង​ដំណើរការ​ផលិត​ថាមពល​ពី​ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​ថ្មី ​ហៅ​ថា Nuclear fusion ដែល​នឹង​អាច​ផ្គត់​ផ្គង់ប្រភព​​អគ្គិសនី​ស្អាត​ ស្ទើរ​តែ​មិន​ចេះ​រីក​ស្ងួត​ ដល់​ពិភពលោក​។

    ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​នៅបន្ទប់​បញ្ឆេះ​ជាតិ NIF (The National Ignition Facility) ​នៃ​មន្ទីរពិសោធន៍​ជាតិ​ Lawrence Livermore ស្ថិត​ក្នុង​រដ្ឋ California (LLNL) បង្កើត​បាន​ប្រតិកម្ម​បែប​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អាតូម​បញ្ចេញ​ថាមពល​ច្រើន​ជាង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ជា​លើក​ដំបូង នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​ការ​មួយ​ដែល​ហៅ​ថា «បញ្ឆេះ​ភ្លើង» កាល​ពី​ខែ​ធ្នូ 2022​។ ឆ្នាំ​នេះ ពួក​គេ​សម្រេច​បាន​ជោគ​ជ័យ​ខាងលើ​ចំនួន​បី​ដង​បន្ថែម​ទៀត​។ ប្រការ​នេះ​គឺជា​ជំហៀន​ដ៏​សំខាន់​ដែល​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​ដំណោះ​ស្រាយ​សម្រាប់​បញ្ហា​អាកាសធាតុ​ដែលកើត​ឡើងដោយ​សារ​ការ​ដុត​ឥន្ធនៈ​នានា​។ នេះ​បើ​តាម CNN ចុះ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 21 ធ្នូ​។

    ក្រុម​ស្រាវ​ជ្រាវ​នានា ក្នុង​អំឡុង​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​កន្លង បាន​ប្រឹង​ប្រែងរកវិធី​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​នុយក្លេអែរ ដែល​ធ្វើ​ត្រាប់​តាម​ដំណើរ​ការ​របស់​ព្រះ​​អាទិត្យ​។ ក្រោយពី​សម្រេច​បាន​ថាមពល​ស្អាត​កាល​ពី​ឆ្នាំ​កន្លង ជំហាន​សំខាន់​បន្ទាប់​គឺ​ការ​បញ្ជាក់​អំពី​ដំណើរ​ការ​ដែល​អាច​ធ្វើ​ឡើង​វិញ​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​។

    ខុស​ពី​ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​បំបែក​អាតូម (Nuclear fission) ដែល​ប្រើប្រាស់​នៅ​ក្នុង​បណ្ដា​រោង​ចក្រ​ថាមពល​នុយក្លេអែរ​លើ​ពិភពលោក​បច្ចុប្បន្ន ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អាតូម (ជាធម្មតា​គឺអាតូម​របស់ deuterium និង tritium) ដែល​ហៅ​ថា Nuclear fusion គឺ​មិន​បញ្ចេញ​សារធាតុ​វិទ្យុសកម្ម​ឡើយ​។ ប្រតិកម្ម​នុយក្លេអែរ​បែប​ប្រមូល​ផ្ដុំ​អាតូមដែល​កើត​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ស្នូល​របស់​ព្រះ​អាទិត្យ​ និង​ផ្កាយ​ដទៃ​ គឺជា​ការ​ប៉ះគ្នា​រវាង​​អាតូម​ចាប់ពី​ពីរ​ឡើងទៅ បង្កើត​បាន​ជា​អាតូម​ដែល​ធំជាង​មុន​ និង​បញ្ចេញ​ថាមពល​មហា​សាល​។

    មាន​វិធីជា​ច្រើន​ដែល​អាច​បង្កើត​ថាមពល​ពីប្រតិកម្ម​ Nuclear fusion ប៉ុន្តែនៅ​ឯ NIF ក្រុម​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាញ់​រស្មី​ឡាស៊ែរ​ប្រហែល​ 200 កាំ ទៅ​លើ​គ្រាប់​ឥន្ធនៈ​អ៊ីដ្រូសែន​នៅ​ខាង​ក្នុង​កាប៊ីន​ពេជ្រ​ទំហំ​ប៉ុន​គ្រាប់​ម្រេច​ ដែល​ដាក់​ក្នុង​ដុំ​មួយ​ធ្វើ​ពី​មាស​។ កាំរស្មី​ឡាស៊ែរ​ធ្វើ​ឱ្យ​ផ្នែក​ខាង​ក្រៅ​របស់​ដុំ​មាស​ឡើង​កម្ដៅ​ បង្កើត​បាន​ជា​ការ​ផ្ទុះ​យ៉ាង​រហ័ស​ជា​ច្រើន​ បញ្ចេញ​ថាមពល​ក្នុង​ទម្រង់​កម្ដៅ​។ ដូច្នេះ គេ​អាច​បញ្ជាក់​បាន​ថា ប្រតិកម្ម​ខាងលើ​គឺអាច​បង្កើត​បាន​ថាមពល​។

    បន្ទាប់​មក​ទៀត នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2023 នេះ ក្រុម​ខាងលើ​ក៏​បាន​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​បន្ថែម​ជា​ច្រើន​លើកទៀត​​ ហើយ​ក៏​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ល្អ​គួរ​ជា​ទី​ពេញ​ចិត្ត​។

    ទោះជា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ ក្រុម​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ត្រូវ​ការ​ពេល​វេលា​ និង​ការ​ពិសោធ​ជា​ច្រើន​ទៀត​ មុន​នឹង​សម្រេច​បាន​ទ្រង់​ទ្រាយ​ដែលអាច​ផ្គត់​ផ្គង់​ដល់​បណ្ដាញ​អគ្គិសនី​៕

  • ឥណ្ឌណេស៊ី ចាប់​ផ្ដើម​ដំណាក់កាល​ទីបី​នៃ​គម្រោងកសាង​​រដ្ឋធានី​ថ្មី

    ឥណ្ឌណេស៊ី ចាប់​ផ្ដើម​ដំណាក់កាល​ទីបី​នៃ​គម្រោងកសាង​​រដ្ឋធានី​ថ្មី

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 20 ធ្នូ 2023 ឥណ្ឌូណេស៊ី​ បាន​សម្ពោធ​​​ដំណាក់​កាល​ទីបី​នៃ​គម្រោង​កសាង​រដ្ឋធានី​ថ្មី (IKN) Nusantara នៅក្នុង​ខេត្ត Kalimantan ខាង​កើត ដែល​ស្ថិត​នៅ​លើកោះ Borneo ក្រោម​អធិបតីភាព​ប្រធានាធិបតី Joko Widodo ។

    យោង​តាម​សារព័ត៌មាន​នានា​ នៅ​ក្នុង​ពិធី​សម្ពោធ​បើក​ការដ្ឋាន​សាងសង់​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ពហុព្យាបាល​មជ្ឈិម ដែលមាន​ឯកទេស​ខាង​បេះដូង​ និង​ជំងឺ​ដាច់​សរសៃ​ឈាម​ខួរក្បាល ប្រធានាធិបតី Joko Widodo លើក​ឡើង​ថា នេះ​គឺជា​មន្ទីរពេទ្យ​ទីបួន​ដែល​ត្រូវ​បាន​សាងសង់​នៅ Nusantara ក្នុង​រយៈ​ពេល​បី​ខែ​កន្លង​មក​នេះ​។

    លោក​សម្ដែង​ក្ដី​សង្ឃឹម​ថា នៅ​ពេល​មន្ទីរពេទ្យ​ទាំង​នេះ​ផ្ដើម​​ដំណើរ​ការ​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ 2024​ ប្រជាជន​នឹង​មិន​ចាំបាច់​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ជិត​ខាង​ដូច ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ឬ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ជប៉ុន និង​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​ ដើម្បី​ព្យាបាល​ជំងឺ​ដូច​មុន​ទៀត​ឡើយ។

    មុន​នោះ អាជ្ញាធរ​គ្រប់​គ្រង​ IKN (OIKN) បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ពិធី​សម្ពោធ​បើក​ការដ្ឋាន​ដំណាក់​កាល​ទីបី​នៃ​គម្រោង​កសាង​រដ្ឋធានី​ថ្មី​ដែល​មាន​តម្លៃ​ជាង 30 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិកនេះ នឹង​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃទី 20-21 ខែ​ធ្នូ 2023 នៅ​ក្នុង​តំបន់​ចំនួន​បី គឺ តំបន់​បៃតង តំបន់​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ និង​តំបន់​អេកូឡូស៊ី​។

    យោង​តាម​អ្នក​នាំពាក្យ​របស់ OIKN លោក Troy Pantouw ដំណាក់កាល​ទីបី​រួម​មាន បណ្ដា​គម្រោង​ដាំព្រៃ​ឈើ ប្រព័ន្ធ​គមនាគមន៍​ដែល​ដំណើរ​ការ​ដោយ​អគ្គិសនី សណ្ឋាគារ មន្ទីរ​ពេទ្យ រួម​នឹង​គម្រោង​ជា​ច្រើន​ផ្សេង​ទៀត ដែល​មានទុន​វិនិយោគ​សរុបប្រមាណ 645 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។

    ឥណ្ឌូណេស៊ី បាន​ប្រកាស​អំពី​គម្រោង​រើ​រដ្ឋធានី​ចេញពីកោះជ្វា (Java) ដែល​មាន​ប្រជាជន​ច្រើនជាង​គេ​លើពិភពលោក កាល​ពី​ខែ​មេសា 2019​។ ប៉ុន្មាន​ខែ​ក្រោយ​មក ប្រធានាធិបតី​ប្រទេស​នេះ​ក៏​បាន​ប្រកាស​ថា ​ស្រុក Penajam Paser ខាង​ជើង និង Kutai Kertanegara នៃ​ខេត្ត Kalimantan ខាង​កើត ត្រូវ​បាន​ជ្រើស​រើស​ជា​ទីតាំង​សម្រាប់​កសាង​រដ្ឋធានីថ្មី​។

    បើ​តាម​ផែនការ Nusantara នឹង​ដើរ​តួនាទី​ជា​មជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋបាល​​របស់​ឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុង​គ្រា​ដែល​រដ្ឋធានី​បច្ចុប្បន្ន គឺ ហ្សាការតា​ នឹង​ក្លាយ​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​។ Nusantara នឹង​ត្រូវ​បាន​គ្រប់​គ្រង​ដូច​ទៅ​នឹង​តំបន់​ស្វយ័ត ទៅ​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្នុង​នោះ មេដឹក​នាំ​រដ្ឋធានី​ថ្មី​នេះ​នឹង​មាន​ឋានៈ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​៕

  • គម្រោង​វិនិយោគ​ថ្មី​ចំនួន 15 ទទួល​បាន​ការ​អនុម័ត​ពី​ក្រុម​ប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ក្នុង​ពីរ​សប្ដាហ៍​ដើម​ខែ​ធ្នូ

    គម្រោង​វិនិយោគ​ថ្មី​ចំនួន 15 ទទួល​បាន​ការ​អនុម័ត​ពី​ក្រុម​ប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ក្នុង​ពីរ​សប្ដាហ៍​ដើម​ខែ​ធ្នូ

    ក្នុងរយៈពេលពីរ​សប្តាហ៍នៃខែធ្នូ ឆ្នាំ 2023 កន្លង​ទៅ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បាន​សម្រេ​ចចេញ​វិញ្ញាបនបត្រ​ចុះ​បញ្ជី​គម្រោង​វិនិយោគ​ចំនួន ​15 ​ដែល​មាន​ទុន​វិនិយោគ​សរុប​ប្រមាណ​ជាង​ 247​ លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក ​និង​អាច​បង្កើត​ការ​ងារ​បាន​ប្រមាណ​ជាង​ 16,000​ កន្លែង។

    ព័ត៌មាន​ខាងលើ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ ក្រុម​ប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា (CDC) ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី 20 ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ 2023​។

    ព័ត៌មានលម្អិត សូម​អាន​សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​ CDC ដែល​មាន​ដូច​ខាង​ក្រោម​៖

  • ណាសា​បញ្ជូន​វីដេអូ​មក​កាន់​ផែនដី ពីចម្ងាយ​ជាង 30 លាន​គីឡូម៉ែត្រ

    ណាសា​បញ្ជូន​វីដេអូ​មក​កាន់​ផែនដី ពីចម្ងាយ​ជាង 30 លាន​គីឡូម៉ែត្រ

    នេះ​ជា​លើក​ដំបូង​ហើយ​ដែល​ ទីភ្នាក់​ងារ​អវកាស​អាម៉េរិក​ (ណាសា-NASA) បញ្ជូន​វីដេអូ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​ខ្ពស់​ ពី​ទីអវកាស​ដ៏​ឆ្ងាយ​ មក​កាន់​ផែនដី​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ នៅ​ក្នុងការ​ពិសោធ​នៅ​លើ​យាន Psyche។

    កាល​ពី​ថ្ងៃទី 11 ធ្នូ 2023 កម្មវិធី​ពិសោធ​ផ្នែក​ទំនាក់ទំនង​ដោយ​ពន្លឺ​ក្នុង​អវកាស​ឆ្ងាយ (DSOC) នៃ​​បន្ទប់​ពិសោធន៍​កម្លាំង​រុញ​ច្រាន​ល្បឿន​លឿន​ (JPL) របស់​ណាសា បាន​បញ្ជូន​វីដេអូ​ដែល​មាន​​ភាព​ច្បាស់​កម្រិត​ខ្ពស់​ខ្លាំង​ ស្ដី​ពី​​សត្វ​ឆ្មា​មួយ​ក្បាល​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Taters កំពុង​ដេញ​តាម​ព្រួញ​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ ពី​ចម្ងាយ​ប្រហែល 31 លាន​គីឡូម៉ែត្រ។ ការ​ធ្វើ​តេស្ត​នេះ​ ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​លើ​យាន​អវកាស Psyche របស់​ណាសា ដែល​បច្ចុប្បន្ន​កំពុង​ហោះ​ហើរ​ទៅ​កាន់​ 16 Psyche ដែល​ជា​អាចម៍​ផ្កាយ​លោហធាតុ​ស្ថិត​ក្នុង​​តំបន់​ខ្សែ​ក្រវាត់អាចម៍​ផ្កាយ​​ចម្បង​គេ​ នៅ​ចន្លោះ​ភព​អង្គារ និង​ភព​ព្រហស្បតិ៍ ក្រោយ​ពី​ត្រូវ​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​តាម​រយៈ​រ៉ុក្កែត Falcon Heavy របស់ SpaceX កាល​ពី​ថ្ងៃទី 13 តុលា​។

    «ការ​បង្កើនកម្រិត​បញ្ជូន​គឺជា​រឿង​ចាំបាច់​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​គោលដៅ​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ក្នុង​អនាគត​។ យើង​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ជោគជ័យ​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​គន្លឹះ​នេះ ហើយ​ផ្លាស់ប្ដូរ​វិធី​ទាក់​ទង​នៅ​ក្នុង​បេសកកម្ម​អន្តរភព» Pam Melroy អនុប្រធាន​របស់​ណាសា ឱ្យ​ដឹង​ដូច្នេះ​។

    វីដេអូ​ស្ដីពី Taters ត្រូវ​បាន​បញ្ជូន​ដោយ​ឧបករណ៍​ថ្មី​ដែល​អភិវឌ្ឍ​ដោយ JPL និង​ត្រូវ​បាន​ហៅ​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជូន និង​ទទួល​ឡាស៊ែរ​ក្នុង​ជើង​ហោះ​ហើរ​។ ឧបករណ៍​នេះ​បញ្ជូន​ពន្លឺ​ឡាស៊ែរ​ក្បែរ​អ៊ីហ្វ្រារ៉េដ ទៅ​កាន់​តេឡេស្កុប Hale នៅ​ឯ​ស្ថានីយ​ Palomar របស់​វិទ្យាស្ថាន​បច្ចេកវិទ្យា California។ រលកសញ្ញា​នេះ​ចំណាយ​ពេល 101 វិនាទី​ ដើម្បី​ធ្វើ​ដំណើរ​មក​ដល់​ផែនដី​ ក្នុង​ល្បឿន​ 267 មេហ្គាប៊ិត/វិនាទី (Mbps)។

    Ryan Rogalin អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ដែល​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​លើ​ឧបករណ៍​អេឡិច​ត្រូនិចទទួល​រលក​សញ្ញា​របស់​គម្រោង​នេះ និយាយ​ថា «បើ​ទោះ​បញ្ជូន​ពី​ចម្ងាយ​រាប់​សិប​លាន​គីឡូម៉ែត្រ ប្រព័ន្ធ​នេះ​នៅ​តែ​អាច​បញ្ជូន​វីដេអូ​បាន​លឿន​ជាង​អ៊ីនធើណិត​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​នៅ​លើ​ផែនដី»។

    ប្រព័ន្ធ​បញ្ជូន និង​ទទួល​ឡាស៊ែរ​ក្នុង​ជើង​ហោះ​ហើរ បាន​ធ្វើ​ការ​ពិសោធ​ដំបូង​កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា ដោយ​ការ​បញ្ជូន​រលកសញ្ញា​មក​កាន់​ផែនដី​ ពី​ចម្ងាយ​ 16 លាន​គីឡូម៉ែត្រ​។

    អាចម៍ផ្កាយ Psyche

    យានអវកាស Psyche នឹង​ហោះ​កាត់​ភព​អង្គារ​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2026 និង​ថត​រូប​របស់​ភព​ក្រហម​នេះ​ មុន​នឹងហោះ​​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​គោល​ដៅ​ចុង​ក្រោយ​ គឺ អាចម៍​ផ្កាយ 16 Psyche ដែល​គ្រោង​នឹង​ទៅ​ដល់​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ 2029​៕

  • វៀតណាម នាំ​ចូល​អគ្គិសនី​ស្អាត​ពី​ប្រទេស​ឡាវ ដើម្បី​បំពេញ​តម្រូវ​ការ​ក្នុង​ស្រុក

    វៀតណាម នាំ​ចូល​អគ្គិសនី​ស្អាត​ពី​ប្រទេស​ឡាវ ដើម្បី​បំពេញ​តម្រូវ​ការ​ក្នុង​ស្រុក

    យោង​តាម​ EVN ការ​ផ្គត់ផ្គង់​អគ្គិសនី​សម្រាប់​តំបន់​ភាគ​កណ្ដាល​ និង​ភាគ​ខាង​ត្បូង អាច​ឆ្លើយតប​តាម​តម្រូវ​ការ​ បើ​សិន​ប្រភព​អគ្គិសនី​ថ្មី​សម្រេច​បាន​ទៅ​តាម​ផែនការ​។ ប៉ុន្តែ ភាគ​ខាង​ជើង​នឹង​ជួប​ការ​លំបាក​ក្នុងការ​ផ្គត់ផ្គង់​អគ្គិសនី ចាប់​ពី​ឆ្នាំ 2024 ដល់ 2030​។

    អគ្គិសនី​វៀតណាម (EVN) បាន​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទិញដូរ​អគ្គិសនី (PPA) ចំនួន​ 19 គម្រោង​ ដើម្បី​ទិញ​អគ្គិសនីចំនួន 2,240 មេហ្គាវ៉ាត់​ (MW) ​ពី​ 26 រោង​ចក្រ​នៅ​​ប្រទេស​ឡាវ។ ក្នុង​នោះ មាន​ 7 គម្រោង ដែល​ស្មើ​នឹង 806 MW ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​។ តាម​ផែនការ​ ដល់​ឆ្នាំ 2025 ​គម្រោង​នេះ​​អាច​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​ 1,171 MW បន្ថែម​ទៀត​។​

    មន្ត្រីពាក់​ព័ន្ធ​នៃ​គម្រោង​ទិញ​ដូរ​អគ្គិសនី​ខាង​លើ​នេះ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ការ​បង្កើន​ការ​នាំ​ចូល​ពី​ប្រទេស​ឡាវ នឹងជួយ​ធានា​​ដល់​ការ​ផ្គត់​ផ្គង់​ និង​កាត់បន្ថយហានិភ័យ​ខ្វះ​អគ្គិសនី​នៅ​វៀតណាម​។ EVN បញ្ជាក់​ថា ប្រការ​នេះ​ក៏​​រួម​ចំណែក​គាំទ្រ​ដល់​សន្តិសុខ​ថាមពល និង​ការ​កាត់​បន្ថយចំណាយ​ផងដែរ​។

    យោង​តាម​របាយការណ៍ គិត​មកដល់​​បច្ចុប្បន្ន ប្រភព​អគ្គិសនី​នៅ​ប្រទេស​ឡាវ​ ដែល​ត្រូវ​បាន​អនុម័ត​ឱ្យ​នាំ​ចូល​ប្រទេស​វៀតណាម និង​អាចដំណើរ​ការ​រហូត​ដល់​ឆ្នាំ 2025 គឺ​ប្រហែល 1,977 MW។ តួលេខ​នេះ​ទាប​ជាង​ឆ្ងាយ បើ​ធៀប​នឹង​ទំហំ​នាំ​ចូល​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចារ​នៅ​ក្នុង​អនុស្សរណៈ​ ​ដែល​ត្រូវបាន​ចុះ​ហត្ថលេខាដោយ​​ភាគី​ឡាវ និង​វៀតណាម​ នា​ពេល​កន្លង​៕

  • កម្ពុជា​ គឺជា​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញចំណី​សត្វ​​ធំជាង​គេ​លំដាប់​ទីពីរ​របស់​ វៀតណាម

    កម្ពុជា​ គឺជា​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញចំណី​សត្វ​​ធំជាង​គេ​លំដាប់​ទីពីរ​របស់​ វៀតណាម

    យោង​តាម​ស្ថិតិ​របស់​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយវៀតណាម ការ​នាំ​ចេញ​ចំណី​សត្វនៅ​ក្នុង​ 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2023 ​របស់​ប្រទេស​នេះ​ សម្រេច​បាន​ជាង 1.11 ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក ក្នុង​នោះ កម្ពុជា​ គឺជា​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញធំលំដាប់​ទីពីរ​របស់​ វៀតណាម​។

    ក្នុងខែ​វិច្ឆិកា 2023 ការ​នាំចេញ​ចំណី​សត្វរបស់​វៀតណាម ទៅ​កាន់​ប្រទេស​​ចិន ដែល​ជា​ទីផ្សារ​នាំ​ចេញ​ចំណី​សត្វ​ធំជាង​គេ​បង្អស់របស់​ វៀតណាម បាន​ថយ​ចុះ 28% ធៀប​នឹង​ខែ​តុលា ឆ្នាំ 2023​ ប៉ុន្តែ​កើន 12% បើ​ធៀប​នឹង​ខែ​វិច្ឆិកា 2022​ ដោយ​សម្រេច​បាន​ជាង 43.47 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក​។ ក្នុង​ 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2023 ការ​នាំ​ចេញ​​ចំណីសត្វ​​របស់​ វៀតណាម ទៅ​កាន់​ទីផ្សារ​មួយ​នេះ​​​​​​​​​​​ សម្រេច​បាន 539.75 លាន​ដុល្លារ​ កើន​ជាង 32% បើធៀប​នឹង​ដំណាក់​កាល​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ 2022​ និង​រួម​ចំណែកជាង 48% នៅ​ក្នុង​ការ​នាំចេញ​ចំណី​សត្វ​សរុប​របស់​ វៀតណាម​។

    ក្នុង​ 11 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំនេះ ​ការ​នាំ​ចេញ​ទំនិញ​នេះ​មក​កាន់​ ​កម្ពុជា ដែល​ជា​ទីផ្សារ​នាំចេញ​ចំណី​សត្វ​ធំជាង​គេ​លំដាប់​ទីពីរ​របស់ វៀតណាម ​សម្រេច​បាន​ជាង 155 លាន​ដុល្លារ​ ដោយ​កើន 0.9% បើ​ធៀប​នឹង​ដំណាក់​កាល​ដូច​គ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ​កន្លង និង​រួម​ចំណែក 14% ក្នុង​ការ​នាំ​ចេញ​ចំណី​សត្វ​សរុប​របស់​ វៀតណាម​។

    ទីផ្សារ​នាំ​ចេញ​ធំជាង​គេ​លំដាប់​ទីបីរបស់ វៀតណាម សម្រាប់​មុខ​ទំនិញ​នេះ​គឺ ម៉ាឡេស៊ី​ ដោយ​សម្រេច​បាន​ជាង 108 លាន​ដុល្លារ​អាម៉េរិក ​កើន​ជាង 30% បើធៀប​នឹង​ 10 ខែ​ដំបូង​នៃ​ឆ្នាំ 2022​៕